Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở Trường Chính trị tỉnh Bắc Kạn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

LƯỜNG VĂN VƯƠNG

QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CỦA

GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH BẮC KẠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

LƯỜNG VĂN VƯƠNG

QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CỦA

GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH BẮC KẠN

Ngành: Quản lí giáo dục

Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. HÀ THỊ KIM LINH

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng

tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công

bố theo đúng quy định. Những phần trích dẫn và tham khảo đều đúng theo quy

định của Nhà trường. Nếu sai tôi xin chịu trách nhiệm.

Thái Nguyên, tháng 9 năm 2018

Tác giả luận văn

Lường Văn Vương

ii

LỜI CẢM ƠN

Sau một thời gian với sự nỗ lực, cố gắng của bản thân cùng với sự giúp đỡ

nhiệt tình của các thầy cô giáo, các cơ quan đơn vị và bạn bè đồng nghiệp.

Luận văn đã được hoàn thành.

Tác giả xin chân thành cảm ơn TS. Hà Thị Kim Linh, cô giáo - hướng dẫn

khoa học, đã hướng dẫn và tận tình chỉ bảo tác giả trong suốt quá trình thực

hiện luận văn.

Các thầy, cô giáo Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên và các chuyên gia,

các nhà khoa học đã giúp tác giả hoàn thành chương trình học tập và tạo điều kiện

thuận lợi cho tác giả trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.

Lãnh đạo, cán bộ công nhân viên các phòng chuyên môn của Trường

Chính trị tỉnh Bắc Kạn, Huyện ủy Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn.

Tập thể học viên lớp Cao học Quản lý giáo dục - K24A, Đại học Sư phạm

Thái Nguyên và toàn thể các bạn đồng nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè đã cổ vũ, động viên tôi

trong quá trình làm luận văn.

Mặc dù đã rất cố gắng nhưng chắc chắn luận văn sẽ không tránh khỏi

những thiếu sót, vì vậy rất mong được sự đóng góp ý kiến của thầy, cô giáo, các

bạn đồng nghiệp, các bạn học viên để luận văn được hoàn chỉnh hơn.

Thái Nguyên, tháng 9 năm 2018

Tác giả luận văn

Lường Văn Vương

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ...........................................................iv

DANH MỤC BẢNG ...........................................................................................v

DANH MỤC BIỂU ĐỒ .....................................................................................vi

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài...................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................3

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.................................................................3

4. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................3

5. Giả thuyết nghiên cứu......................................................................................3

6. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................4

7. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................4

8. Dự kiến cấu trúc luận văn................................................................................5

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG

PHÁP GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN TRƯỜNG CHÍNH TRỊ

CẤP TỈNH................................................................................................6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ...................................................................6

1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài...............................................................6

1.1.2. Những nghiên cứu trong nước...................................................................8

1.2. Các khái niệm công cụ ............................................................................13

1.2.1. Khái niệm quản lý ...................................................................................13

1.2.2. Khái niệm phương pháp ..........................................................................14

1.2.3. Khái niệm phương pháp giảng dạy .........................................................14

1.2.4. Đổi mới phương pháp giảng dạy.............................................................15

iv

1.2.5. Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy................................................16

1.3. Một số vấn đề cơ bản về đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường

chính trị cấp tỉnh......................................................................................17

1.3.1. Đặc điểm hoạt động giảng dạy ở trường Chính trị..................................17

1.3.2. Định hướng và yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường

Chính trị cấp tỉnh.....................................................................................19

1.4. Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị cấp tỉnh.....23

1.4.1. Chủ thể quản lý hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường

chính trị cấp tỉnh......................................................................................23

1.4.2. Nội dung quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở

trường chính trị tỉnh.................................................................................24

1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đổi mới phương pháp giảng

dạy ở trường Chính trị tỉnh......................................................................30

1.5.1. Yếu tố khách quan...................................................................................30

1.5.2. Yếu tố chủ quan.......................................................................................30

Kết luận chương 1..............................................................................................33

Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP

GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ

TỈNH BẮC KẠN....................................................................................34

2.1. Khái quát chung về trường chính trị tỉnh Bắc Kạn .................................34

2.1.1. Tình hình công chức, viên chức, người lao động....................................34

2.1.2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng....................................................................36

2.1.3. Hoạt động nghiên cứu khoa học, thực tế.................................................37

2.2. Tổ chức khảo sát......................................................................................38

2.2.1. Mục tiêu khảo sát.....................................................................................38

2.2.2. Phạm vi và đối tượng khảo sát ................................................................38

2.2.3. Nội dung khảo sát....................................................................................39

2.2.4. Phương pháp khảo sát..............................................................................39

v

2.3. Thực trạng hoạt động hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của

giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn...............................................39

2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và đội ngũ giáo viên về tầm

quan trọng của hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy....................39

2.3.2. Thực trạng định hướng đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên.....41

2.3.3. Thực trạng phương pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh BK..45

2.3.4. Thực trạng đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên.....................48

2.4. Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên ở

trường chính trị tỉnh Bắc Kạn..................................................................53

2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch quản lí hoạt động đổi mới phương pháp

giảng dạy ở trường chính trị tỉnh.............................................................53

2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch quản lí hoạt động đổi mới

phương pháp giảng dạy ...........................................................................56

2.4.3. Thực trạng chỉ đạo quản lí hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy .60

2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động đổi mới phương pháp giảng

dạy của giáo viên.....................................................................................62

2.4.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đổi mới phương

pháp giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn...............65

2.5. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phương pháp

giảng dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn .......................66

2.5.1. Ưu điểm ...................................................................................................66

2.5.2. Hạn chế ....................................................................................................67

2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế.............................................................69

Kết luận chương 2..............................................................................................71

Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP

GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ

TỈNH BẮC KẠN....................................................................................72

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................72

3.1.1. Đảm bảo tính mục đích............................................................................72

vi

3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ .............................................................72

3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển .........................................................72

3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn, khả thi ...............................................................73

3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy của

giáo viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn..................................................73

3.2.1. Nâng cao nhận thức của CBQL, giáo viên và học viên đổi mới

phương pháp giảng dạy ở trường chính trị cấp tỉnh ................................73

3.2.2. Bồi dưỡng về phương pháp dạy học tích cực, kỹ thuật dạy học hiện

đại cho giáo viên trường chính trị tỉnh ....................................................75

3.2.3. Tăng cường CSVC, trang thiết bị phục vụ hoạt động đổi mới phương

pháp giảng dạy của giáo viên trường chính trị tỉnh.................................79

3.2.4. Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên tại trường

chính trị cập tỉnh......................................................................................81

3.2.5. Đổi mới PPGD theo hướng gắn giảng dạy lý luận chính trị với việc

tổng kết thực tiễn công tác tại địa phương ..............................................85

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp..............................................................88

3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp................89

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm............................................................................89

3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm...........................................................................89

3.4.3. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................89

3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm......................................................................89

3.4.5. Kết quả khảo nghiệm...............................................................................90

Kết luận chương 3..............................................................................................94

KẾT LUẬN VÀ KHUYỀN NGHỊ .................................................................95

1. Kết luận..........................................................................................................95

2. Khuyến nghị...................................................................................................96

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................99

PHỤ LỤC

iv

DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

CBQL : Cán bộ quản lý

CSVC : Cơ sở vật chất

CT QG HCM : Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

ĐTNCS HCM : Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo

GDĐT : Giáo dục đào tạo

GDPT : Giáo dục phổ thông

GV : Giáo viên

HT : Hiệu trưởng

LLCT : Lý luận chính trị

PP : Phương pháp

PPGD : Phương pháp giáo dục

QLDH : Quản lý dạy học

TBGD : Thiết bị giáo dục

THCS : Trung học cơ sở

THPT : Trung học phổ thông

v

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Thống kê thực trạng tổ chức bộ máy và biên chế các đơn vị......35

Bảng 2.2: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về ý nghĩa và tầm

quan trọng của hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy........40

Bảng 2.3: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng định

hướng đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị

tỉnh Bắc Kạn................................................................................41

Bảng 2.4: Kết quả khảo sát của học viên về thực trạng định hướng đổi

mới phương pháp giảng dạy........................................................43

Bảng 2.5: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng sử dụng

các phương pháp giảng dạy ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn........... 46

Bảng 2.6: Kết quả khảo sát của học viên về thực trạng sử dụng các

phương pháp giảng dạy ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ...........47

Bảng 2.7: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng đổi

mới phương pháp giảng dạy........................................................49

Bảng 2.8: Kết quả khảo sát của học viên về hiệu quả tiết học trên lớp

tại trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ................................................52

Bảng 2.9: Kết quả khảo sát CBQL và giáo viên về thực trạng lập kế

hoạch quản lí hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy..........54

Bảng 2.10: Kết quả khảo sát CBQL và giáo viên về thực trạng thực

trạng tổ chức thực hiện kế hoạch quản lí hoạt động đổi mới

phương pháp giảng dạy ...............................................................57

Bảng 2.11: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng chỉ

đạo quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy..............................60

Bảng 2.12: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng kiểm

tra, đánh giá hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy............63

Bảng 2.13: Kết quả khảo sát của CBQL và giáo viên về thực trạng các

yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đổi mới phương pháp giảng

dạy của giáo viên ở trường chính trị tỉnh Bắc Kạn .....................65

Bảng 3.1: Đánh giá của CBQL và GV về mức độ cấp thiết của các

biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo

viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn..............................................90

Bảng 3.2: Đánh giá của CBQL và GV về tính khả thi của các biện

pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên

trường chính trị tỉnh Bắc Kạn .....................................................92

vi

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1: Đánh giá của CBQL và GV về mức độ cấp thiết của các

biện pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo

viên trường chính trị tỉnh Bắc Kạn............................................91

Biểu đồ 3.2: Đánh giá của CBQL và GV về tính khả thi của các biện

pháp quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên

trường chính trị tỉnh Bắc Kạn ...................................................93

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong Đường cách mệnh dẫn câu nói nổi tiếng

của Lênin: "Không có lý luận cách mệnh, thì không có cách mệnh vận động...

Chỉ có theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách

nhiệm cách mệnh tiền phong". Quán triệt quan điểm trên, trong suốt quá trình

lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn quan tâm đến công tác giảng dạy lý luận

chính trị, góp phần đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi

khác. Nghị quyết Đại hội XII khẳng định: “tiếp tục đổi mới hệ thống chương

trình đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị theo hướng nâng cao chất lượng, chú

trọng tính hiệu quả và phù hợp với từng đối tượng". Tại Hội nghị cán bộ toàn

quốc học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, ngày 20-4-2016,

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: "Các cơ quan nghiên cứu,

giảng dạy lý luận chính trị căn cứ vào nội dung của Nghị quyết để xây dựng

các chương trình, đề tài nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn triển khai Nghị

quyết Đại hội XII, khẩn trương cập nhật bổ sung, hoàn thiện chương trình,

giáo trình giảng dạy lý luận chính trị sát với từng đối tượng cụ thể".

Trường Chính trị tỉnh thực hiện chức năng, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán

bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp cơ sở, cán bộ công chức của

tỉnh về lý luận chính trị - hành chính. Trường Chính trị tỉnh cần tập trung nâng

cao chất lượng, hiệu quả công tác giảng dạy lý luận chính trị, trọng tâm là đổi

mới phương pháp dạy học, lấy học viên làm trung tâm, phát huy tính chủ động,

sáng tạo của người học; nhằm mục đích giáo dục cho học viên tinh thần yêu

nước, củng cố niềm tin với Đảng, rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống và vận

dụng kiến thức đã học vào thực tiễn công việc đang đảm nhiệm.

Đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường chính trị là việc áp dụng các

phương pháp giảng dạy mới kết hợp ứng dụng các phương tiện công nghệ hiện

đại thay vì chỉ sử dụng phương pháp truyền thống là thuyết trình nhằm hỗ trợ

hiệu quả cho quá trình dạy và học. Đổi mới phương pháp dạy học gồm hệ