Quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở các trường tiểu học, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ THU HUYỀN

QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH HỌC TẬP

THEO ĐỊNH HƯỚNG VÌ SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH

Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC, THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ,

TỈNH PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ THU HUYỀN

QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH HỌC TẬP

THEO ĐỊNH HƯỚNG VÌ SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH

Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC, THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ,

TỈNH PHÚ THỌ

Ngành: Quản lý Giáo dục

Mã ngành: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Vũ Bích Hiền

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn “Quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ

của học sinh ở các trường Tiểu học thành phố Việt Trì - Tỉnh phú Thọ” được thực

hiện từ tháng 5 năm 2017 đến tháng 6 năm 2018.

Tôi xin cam đoan:

Luận văn sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, các thông tin đã

được chọn lọc, phân tích, tổng hợp, xử lý và đưa vào luận văn đúng quy định.

Đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong luận văn là trung

thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được công bố trong bất cứ công

trình nào.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2018

Tác giả

Nguyễn Thị Thu Huyền

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn, tác giả đã nhận

được sự động viên, khuyến khích và tạo điều kiện giúp đỡ nhiệt tình của các cấp lãnh

đạo, của các thầy giáo, cô giáo, anh chị em, bạn bè đồng nghiệp và gia đình. Tác giả

bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các giảng viên Đại học Sư phạm Thái Nguyên, Đại học

Sư phạm Hà Nội đã giúp tác giả trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Vũ

Bích Hiền đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình chỉ bảo, giúp đỡ tác giả tiến hành các hoạt

động nghiên cứu khoa học để hoàn thành luận văn này.

Tác giả xin chân thành cảm ơn trường tiểu học Chính Nghĩa, trường tiểu học

Tiên Dung, trường tiểu học Dữu Lâu - thành phố Việt Trì - tỉnh Phú Thọ, các đồng chí

cán bộ quản lý, giáo viên và đồng nghiệp đã cung cấp tài liệu, số liệu, tham gia đóng

góp nhiều ý kiến, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá trình học tập, nghiên

cứu và hoàn thành bản luận văn.

Với thời gian nghiên cứu còn hạn chế, thực tiễn công tác lại vô cùng sinh động,

luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được các ý kiến đóng

góp chân thành từ các thầy giáo, cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp.

Xin trân trọng cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 4 năm 2018

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thu Huyền

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................... ii

MỤC LỤC ...................................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT............................................................................. iv

DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... v

DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ........................................................................... vi

MỞ ĐẦU...................................................................................................................... 1

1. Lí do chọn đề tài ....................................................................................................... 1

2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 3

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.......................................................................... 3

4. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu................................................................................................ 3

6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu............................................................................... 4

7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4

8. Cấu trúc của luận văn................................................................................................ 5

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH

HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG VÌ SỰ

TIẾN BỘ CỦA NGƯỜI HỌC ................................................................................... 6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề................................................................................ 6

1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới............................................................................... 6

1.1.2. Các nghiên cứu trong nước................................................................................. 8

1.2. Một số khái niệm cơ bản........................................................................................ 9

1.2.1. Quản lý nhà trường ........................................................................................... 10

1.2.2. Đánhgiá thành tích học tập của học sinh .......................................................... 11

1.2.3. Quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập của học sinh ........................... 18

1.3. Đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở

trường tiểu học ............................................................................................................ 19

1.3.1. Mục tiêu đánh giá thành tích học tập vì sự tiến bộ của học sinh...................... 19

1.3.2. Nội dung đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học

sinh tiểu học ................................................................................................................ 19

iv

1.3.3. Phương pháp đánh giá thành tích học tập của học sinh tiểu học ...................... 20

1.3.4. Hình thức đánh giá thành tích học tập của học sinh tiểu học ........................... 21

1.3.5. Vai trò quản lý của từng cấp trong đánh giá học sinh ...................................... 22

1.4. Quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ

của học sinh ở trường tiểu học.................................................................................... 24

1.4.1. Phổ biến các quy định mới về đánh giá thành tích học tập theo định hướng

vì sự tiến bộ của học sinh............................................................................................ 24

1.4.2. Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên năng lực thực hiện đánh giá thành tích

học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ................................................... 26

1.4.3. Kiểm tra, giám sát, thúc đẩy hoạt động đánh giá của giáo viên đối với thành

tích học tập của học sinh theo định hướng vì sự tiến bộ của người học..................... 27

1.4.4. Sử dụng kết quả đánh giá để động viên học sinh học tập và điều chỉnh hoạt

động dạy học trong nhà trường................................................................................... 29

1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập

theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở các trường tiểu học ............................. 30

1.5.1. Yếu tố bên trong ............................................................................................... 30

1.5.2. Yếu tố bên ngoài............................................................................................... 32

Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH HỌC

TẬP THEO ĐỊNH HƯỚNG VÌ SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH Ở CÁC

TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ.................. 35

2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu ......................................................................... 35

2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ............ 35

2.1.2. Khái quát về giáo dục tiểu học thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.................... 36

2.2. Khái quát về hoạt động khảo sát.......................................................................... 38

2.2.1. Mục đích khảo sát............................................................................................. 39

2.2.2. Phạm vi và đối tượng khảo sát.......................................................................... 39

2.2.3. Cách thức xử lý kết quả khảo sát...................................................................... 39

2.3. Thực trạng hoạt động đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến

bộ của học sinh tại các trường tiểu học, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ................ 40

2.3.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu đánh giá thành tích học tập vì sự tiến bộ của

người học .................................................................................................................... 40

2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá học sinh ............................................ 42

v

2.3.3. Thực trạng thực hiện phương pháp đánh giá học sinh ..................................... 44

2.3.4. Thực trạng thực hiện hình thức đánh giá học sinh ........................................... 46

2.4. Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì

sự tiến bộ của học sinh ở trường tiểu học, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ............ 48

2.4.1. Thực trạng nhận thức của CBQL và đội ngũ giáo viên về quản lý hoạt động

đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở trường

tiểu học, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ................................................................. 48

2.4.2. Thực trạng phổ biến các quy định mới về đánh giá thành tích học tập theo

định hướng vì sự tiến bộ của học sinh trong nhà trường ............................................ 49

2.4.3. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên năng lực thực hiện đánh giá

thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh................................... 51

2.4.4. Thực trạng kiểm tra, giám sát, thúc đẩy hoạt động đánh giá của giáo viên đối

với thành tích học tập của học sinh theo định hướng vì sự tiến bộ của người học ......... 52

2.4.5. Thực trạng sử dụng kết quả đánh giá để động viên học sinh học tập và điều

chỉnh hoạt động dạy học trong nhà trường ................................................................. 53

2.5.Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập

theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh tại các trường tiểu học, thành phố Việt

Trì, tỉnh Phú Thọ......................................................................................................... 55

2.5.1. Ưu điểm ............................................................................................................ 55

2.5.2. Mặt tồn tại, hạn chế........................................................................................... 55

2.5.3. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế..................................................................... 57

Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH HỌC TẬP

THEO ĐỊNH HƯỚNG VÌ SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH Ở CÁC

TRƯỜNG TIỂU HỌC, THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ................. 59

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp.............................................................................. 59

3.1.1. Đảm bảo tính khoa học ..................................................................................... 59

3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi..................................................................... 60

3.1.3. Đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ................................................................... 60

3.1.4. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển................................................................... 60

vi

3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá theo định hướng vì sự tiến bộ của học

sinh ở các trường tiểu học thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ..................................... 61

3.2.1. Nâng cao nhận thức và năng lực cho CBQL, GV, cha mẹ học sinh về đánh

giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của người học .......................... 61

3.2.2. Chỉ đạo đa dạng hoá các phương pháp, hình thức đánh giá thành tích học

tập đồng bộ với đổi mới nội dung, phương pháp dạy học theo định hướng vì sự

tiến bộ của người học.................................................................................................. 63

3.2.3. Thúc đẩy sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc thực hiện

đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh.................... 64

3.2.4. Hỗ trợ giáo viên thực hiện nâng cao năng lực tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau

cho học sinh ................................................................................................................ 66

3.2.5. Tăng cường dự giờ, kiểm tra hồ sơ liên quan tới hoạt động đánh giá thành

tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ............................................ 68

3.2.6. Sử dụng hiệu quả kết quả đánh giá thành tích học tập giúp học sinh học tập

tiến bộ ......................................................................................................................... 70

3.3. Mối quan hệ của các biện pháp............................................................................ 71

3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất.................. 74

3.4.1. Khái quát về khảo nghiệm ................................................................................ 74

3.4.2. Phân tích kết quả khảo nghiệm......................................................................... 74

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................... 81

TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................ 84

PHỤ LỤC................................................................................................................... 87

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BGD&ĐT Bộ Giáo dục và đào tạo

BGH Ban giám hiệu

CBQL Cán bộ Quản lý

CM Chuyên môn

CSVC Cơ sở vật chất

GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

GV Giáo viên

HS Học sinh

KTĐGHS Kiểm tra đánh giá học sinh

MN Mầm non

PP Phương pháp

SL Số lượng

TH Tiểu học

THCS Trung học ơ sở

TTHT Thành tích học tập

XMC Xóa mù chữ

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu đánh giá thành tích học tập theo

định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ................................................. 41

Bảng 2.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá thành tích học tập theo

định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ................................................. 43

Bảng 2.3. Thực trạng thực hiện phương pháp đánh giá thành tích học tập

theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ......................................... 45

Bảng 2.4. Thực trạng thực hiện hình thức đánh giá thành tích học tập theo

định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ................................................. 47

Bảng 2.5. Nhận thức của CBQL và GV về vai trò của quản lý hoạt động

đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học

sinh ......................................................................................................... 48

Bảng 2.6. Phổ biến các quy định mới về đánh giá thành tích học tập theo

định hướng vì sự tiến bộ của học sinh trong nhà trường .................... 50

Bảng 2.7. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên năng lực thực hiện

đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học

sinh ......................................................................................................... 51

Bảng 2.8. Kết quả kiểm tra, giám sát thực hiện đánh giá thành tích học tập

theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ......................................... 53

Bảng 2.9. Thực trạng sử dụng kết quả đánh giá để động viên học sinh học

tập và điều chỉnh hoạt động dạy học trong nhà trường....................... 54

Bảng 3.1. Đánh giá của CBQL, GV về tính cần thiết của các biện pháp đã

đề xuất.................................................................................................... 75

Bảng 3.2. Đánh giá của CBQL, GV về tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất.... 77