Quản lý chi thường xuyên NSNN tại phòng TC-KH huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC HUẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ

ĐINH DUY QUANG

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI THƯỜNG

XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI

CHÍNH – KẾ HOẠCH HUYỆN LỆ THỦY

TỈNH QUẢNG BÌNH

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

MÃ SỐ: 8340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS PHAN VĂN HÒA

HUẾ - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung

thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cũng xin cam đoan mọi

sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn đã

được chỉ rõ nguồn gốc.

Huế, ngày tháng năm 2018

Tác giả luận văn

Đinh Duy Quang

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành Luận văn này tôi đã nhận được sự giúp đỡ của nhiều tổ chức

và cá nhân.

Trước hết, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS. Phan

Văn Hòa đã luôn tận tình hướng dẫn, dành nhiều thời gian và trí lực giúp đỡ tôi

trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Tôi xin trân trọng cám ơn Ban giám hiệu, Khoa sau đại học Trường Đại học

Kinh tế - Đại học Huế cùng toàn thể quý Thầy, cô giáo đã giúp đỡ tôi trong quá

trình học tập và nghiên cứu.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình; Huyện ủy,

UBND huyện, Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện, Chi cục Thống kê , các cơ quan

chuyên môn thuộc UBND huyện Lệ Thủy, các xã, thị trấn đã nhiệt tình giúp đỡ và

tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong qua trình thu thập số liệu, nắm tình hình

thực tế tại đơn vị. Cuối cùng, tôi xin trân trong cám ơn tập thể lớp K17B1 Quản lý kinh tế, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế; Lãnh đạo cơ quan, đồng nghiệp nơi tôi

đang công tác, gia đình và bạn bè đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, giúp đỡ, động

viên tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Tuy đã có nhiều cố gắng, song không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong

quý thầy, cô giáo, các chuyên gia tiếp tục giúp đỡ, đóng góp ý kiến để Luận văn

được hoàn thiện hơn

Tác giả luận văn

iii

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC KINH TẾ

Họ và tên học viên: ĐINH DUY QUANG

Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế - Ứng dụng Niên khóa: 2016-2018

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. PHAN VĂN HÒA

Tên đề tài: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN

NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH HUYỆN

LỆ THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH.

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Huyện Lệ thủy là cửa ngõ quan trọng ở phía nam của tỉnh Quảng Bình. Vị trí

địa lý của huyện Lệ Thủy thuận lợi trong trao đổi liên vùng về kinh tế xã hội, có

tiềm năng phát triển du lịch cũng như thu hút các dự án đầu tư, vốn, lao động, tiêu

thụ sản phẩm. Cùng với tăng trưởng kinh tế hằng năm, tổng thu NS thuộc huyện

quản lý cũng ngày càng tăng.. Với những lý do đó, tôi chọn đề tài: “Hoàn thiện

công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc

sĩ.

2. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp thu thập số liệu. - Phương pháp tổng hợp và xử lý thông tin. - Phương pháp phân tích: gồm các phương pháp như: thống kê mô tả, dãy dữ

liệu thời gian, phương pháp so sánh. - Phương pháp chuyên gia.

3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp khoa khọc của luận văn

Luận văn đã hệ thống hóa những lý luận và thực tiễn về Ngân sách và quản

lý chi thường xuyên Ngân sách nhà nước cấp huyện, phân tích và đánh giá thực

trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại phòng Tài chính – Kế hoạch

huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2015-2017 từ đó đã đề xuất một số giải

pháp góp phần hoàn thiên công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước

huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình tới năm 2025.

iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DT Dự toán

KBNN Kho bạc nhà nước

LĐ-TBXH Lao động Thương binh xã hội

HĐND Hội đồng nhân dân

NSNN Ngân sách nhà nước

PTTH Phát thanh truyền hình

QT Quyết toán

SN Sự nghiệp

TC – KH Tài Chính – Kế hoạch

TX Thường xuyên

UBND Ủy ban nhân dân

VHTT-TDTT Văn hóa thông tin thể dục thể thao

v

MỤC LỤC

Lời cam đoan............................................................................................................... i

Lời cảm ơn ................................................................................................................. ii

Tóm lược luận văn thạc sỹ khoa học kinh tế............................................................. iii

Danh mục các chữ viết tắt......................................................................................... iv

Mục lục ......................................................................................................................v

Danh mục bảng biểu, sơ đồ ................................................................................ viii

PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2

4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3

5. Kết cấu luận văn......................................................................................................4

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI

THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ...................................................5

1.1. `TỔNG QUAN VỀ NSNN VÀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN................5

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của NSNN...........................................................5

1.1.2. Khái niệm, đặc điểm, nội dung của chi NSNN.................................................7

1.1.3. Khái niệm, đặc điểm, nội dung và vai trò chi thường xuyên NSNN................8

1.2. LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NSNN............................12

1.2.1. Khái niệm quản lý chi thường xuyên NSNN..................................................12

1.2.2. Nguyên tắc của quản lý chi thường xuyên NSNN..........................................13

1.2.3. Vai trò của quản lý chi thường xuyên NSNN.................................................16

1.2.4. Nội dung quản lý chi thường xuyên NSNN....................................................16

1.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến chi thường xuyên NSNN....................................25

1.3. KINH NGHIỆM QUẢN LÝ CHI NSNN Ở MỘT SỐ HUYỆN.......................28

1.3.1. Kinh nghiệm của một số địa phương ..............................................................28

1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho quản lý chi thường xuyên NSNN huyện Lệ Thủy,

tỉnh Quảng Bình ........................................................................................................30

vi

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN

NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH KẾHOẠCH HUYỆN LỆ

THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH ....................................................................................32

2.1. TỔNG QUAN VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI

CỦA HUYỆN LỆ THỦY VÀ PHÒNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH HUYỆN LỆ

THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH..................................................................................32

2.1.1. Điều kiện tự nhiên...........................................................................................32

2.1.2. Tổng quan về tình hình kinh tế-xã hội ............................................................34

2.1.3. Tình hình cơ bản của Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Lệ Thủy...............35

2.2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NSNN TẠI PHÒNG TÀI

CHÍNH – KẾ HOẠCH HUYỆN LỆ THỦY ............................................................39

2.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý chi thường xuyên.....................................................39

2.2.2. Công tác lập dự toán chi thường xuyên NSNN ..............................................41

2.2.3. Công tác chấp hành dự toán chi thường xuyên NSNN...................................49

2.2.4. Công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra chi thường xuyên NSNN ...................55

2.2.5. Công tác quyết toán chi thường xuyên NSNN................................................56

2.3. ĐÁNH GIÁ CỦA CÁC ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU TRA VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG

XUYÊN NGÂN SÁCH TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH HUYỆN.................58

2.3.1. Thông tin về đối tượng điều tra, khảo sát .......................................................58

2.3.2. Đánh giá công tác chi thường xuyên NSNN trên kết quả điều tra các đối

tượng .........................................................................................................................60

2.4. ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NSNN TẠI

PHÒNG TÀI CHÍNH – KH HUYỆN LỆ THỦY GIAI ĐOẠN 2015-2017 ............66

2.4.1. Những kết quả đạt được ..................................................................................66

2.4.2. Những hạn chế ................................................................................................67

2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế ....................................................................70

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG

TÁC QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI

PHÒNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH HUYỆN LỆ THỦY.................................74

vii

3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ CỦA HUYỆN LỆ THỦY ..............74

3.1.1. Định hướng công tác quản lý chi thường xuyên NSNN tại phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Lệ Thủy ..........................................................................................74

3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN

NSNN TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH HUYỆN LỆ THỦY ..................76

3.2.1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức

trong công tác quản lý chi thường xuyên NSNN......................................................76

3.2.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý việc lập dự toán, chấp hành chi thường xuyên

NSNN........................................................................................................................77

3.2.3. Nghiên cứu xây dựng định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN

cho chi quản lý Nhà nước, Đảng , Đoàn thể áp dụng giai đoạn 2016-2020 đến năm

2025...........................................................................................................................78

3.2.4. Giải pháp tăng cường thanh tra, giám sát chi thường xuyên NSNN huyện....80

3.2.5. Tăng cường công tác quyết toán chi thường xuyên NSNN huyện .................81

3.2.6. Một số giải pháp hỗ trợ khác...........................................................................82

PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..................................................................89

1. KẾT LUẬN............................................................................................................89

2. KIẾN NGHỊ ...........................................................................................................90

2.1. Đối với Bộ Tài chính và các bộ ngành ..................................................................90

2.2. Đối với Hội Đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân tỉnh.........................................91

2.3. Đối với Sở Tài chính tỉnh......................................................................................92

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................93

PHỤ LỤC.................................................................................................................96

QUYẾT ĐỊNH VỀ VIỆC THÀNH LẬP HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN THẠC SĨ

BIÊN BẢN CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VẮN THẠC SĨ KINH TẾ

NHẬN XÉT LUẬN VĂN THẠC SĨ CỦA PHẢN BIỆN 1

NHẬN XÉT LUẬN VĂN THẠC SĨ CỦA PHẢN BIỆN 2

BẢN GIẢI TRÌNH CHỈNH SỬA LUẬN VĂN

XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN

viii

DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ

BẢNG BIỂU

Bảng 1.1: Cơ cấu mẫu điều tra...............................................................................3

Bảng 2.1: Tình hình cán bộ công chức của phòng Tài chính -Kế hoạch huyện Lệ

Thủy năm 2016-2017 ..........................................................................39

Bảng 2.2: Tình hình lập dự toán chi thường xuyên NSNN tại huyện Lệ Thủy,

giai đoạn 2015-2017............................................................................44

Bảng 2.3: Cơ cấu các khoản chi trong dự toán chi thường xuyên ngân sách

huyện giai đoạn 2015-2017.................................................................45

Bảng 2.4: Tỷ lệ dự toán chi thường xuyên so với tổng dự toán chi NS huyện và

dự toán chi cân đối giai đoạn 2015-2017 ............................................46

Bảng 2.5: Tình hình thực hiện kế hoạch chi thường xuyên NSNN của huyện Lệ

Thủy giai đoạn 2015-2017 ..................................................................50

Bảng 2.6: Kết quả thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm chi ngân sách trên địa bàn

huyện Lệ Thủy giai đoạn 2015-2017 ..................................................56

Bảng 2.7: Đặc điểm cơ bản của đối tượng điều tra..............................................59

Bảng 2.8: Đánh giá các đối tượng điều tra căn cứ lập, giao dự toán...................61

Bảng 2.9: Đánh giá mức độ rõ ràng, đầy đủ, phù hợp với thực tế địa phương

trong công tác lập dự toán ...................................................................62

Bảng 2.10: Đánh giá quy trình lập dự toán chi thường xuyên ngân sách..............62

Bảng 2.11: Đánh giá công tác chấp hành dự toán ngân sách.................................63

Bảng 2.12: Đánh giá công tác quyết toán chi thường xuyên ngân sách ................64

Bảng 2.13: Đánh giá về chức năng công tác thanh tra, kiểm tra ...........................65

Bảng 2.14: Đánh giá về chức năng giám sát của Hội đồng nhân dân ...................65

SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy của phòng Tài chính - Kế hoạch

huyện Lệ Thủy ....................................................................................36

Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý chi thường xuyên tại phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Lệ Thủy ....................................................................40

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Ngân sách nhà nước (NSNN) là khâu tài chính tập trung giữ vị trí chủ đạo

trong hệ thống tài chính, là nguồn lực vật chất để Nhà nước duy trì hoạt động của

bộ máy quản lý và thực thi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Với bất cứ một quốc gia nào, NSNN cũng luôn giữ vị trí đặc biệt quan trọng. Vì

vậy, Chính phủ các nước luôn tạo lập cơ chế và có biện pháp để không ngừng tăng

cường tiềm lực của NSNN và sử dụng nó một cách tiết kiệm có hiệu quả.

Chi thường xuyên NSNN có vai trò quan trọng quyết định sự tồn tại của bộ

máy Nhà nước, đảm bảo cho Nhà nước thực hiện chức năng cũng như vai trò của

mình. Chính vì vậy, việc quản lý một cách hiệu quả chi thường xuyên từ Trung

ương đến địa phương là vấn đề có ý nghĩa quyết định đến sự ổn định kinh tế, đảm

bảo an ninh, an toàn xã hội, đảm bảo sự toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.

Huyện Lệ thủy là cửa ngõ quan trọng ở phía nam của tỉnh Quảng Bình. Vị trí

địa lý của huyện Lệ Thủy thuận lợi trong trao đổi liên vùng về kinh tế xã hội, có

tiềm năng phát triển du lịch cũng như thu hút các dự án đầu tư, vốn, lao động, tiêu

thụ sản phẩm. Cùng với tăng trưởng kinh tế hằng năm, tổng thu NS thuộc huyện

quản lý cũng ngày càng tăng. Tuy nhiên, hiện nay huyện vẫn chưa tự cân đối được

NS địa phương, nhiệm vụ chi vẫn lớn hơn nguồn thu cân đối, đặc biệt là chi thường

xuyên luôn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi NS của huyện. Hơn nữa, trong công

tác quản lý chi thường xuyên tại huyện Lệ Thủy vẫn còn có những bất cập ở một số

điểm, một số nội dung cũng như phương thức quản lý, gây thất thoát, lãng phí. Vì

vậy, việc quản lý chi thường xuyên hàng năm của huyện Lệ Thủy cần phải chặt chẽ,

sử dụng tiết kiệm, hiệu quả hơn nhằm đảm bảo cân đối giữa nguồn thu và chi của

huyện Lệ Thủy, đảm bảo sự phát triển các lĩnh vực xã hội, phục vụ nhu cầu

hoạt động của cấp uỷ, chính quyền địa phương, đồng thời khắc phục các tồn tại hạn

chế trong quản lý chi thường xuyên là yêu cầu nhiệm vụ của các cơ quan quản lý và

sử dụng NSNN của huyện Lệ Thủy. Với những lý do đó, tôi chọn đề tài: “Hoàn