Quản lý chi ngân sách xã trên địa bàn huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC HUẾ

TRƯỜNG ĐAI HỌC KINH TẾ

PHÙNG THỊ BÍCH THỦY

QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN QUẢNG NINH, TỈNH QUẢNG BÌNH

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

MÃ SỐ : 8340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS NGUYỄN ĐĂNG HÀO

HUẾ, 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi.

Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được

cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Thừa Thiên - Huế, ngàytháng năm 2018

Tác giả Luận văn

PHÙNG THỊ BÍCH THỦY

ii

LỜI CẢM ƠN

Luận văn này là kết quả của quá trình học tập và nghiên cứu ở nhà trường, kinh

nghiệm trong quá trình công tác, sự nỗ lực của bản thân và sự giúp đỡ của nhiều tổ

chức và cá nhân.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS.Nguyễn Đăng Hào, Trường Đại

học kinh tế - Đại học Huế - người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học và tận tình giúp đỡ

tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban giám hiệu nhà trường, Phòng KHCN- HTQT- ĐTSĐH cùng toàn thể quý thầy cô giáo Trường Đại học kinh tế - Đại học Huế

đã nhiệt tình giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu.

Tôi xin trân trọng cám ơn Lãnh đạo, đồng nghiệp ở Sở Tài chính, Phòng Tài

chính – Kế hoạch huyện Quảng Ninh, Kho Bạc Nhà nước, Cục Thuế và các cơ quan,

tổ chức có liên quan ở Quảng Bình đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi và

cung cấp số liệu cho tôi trong việc thu thập thông tin và tìm hiểu tình hình thực tế.

Và lời cám ơn cuối cùng tôi xin dành cho gia đình, người thân và bạn bè đã

động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành khóa học và thực hiện Luận văn này.

Mặc dù bản thân đã có sự nỗ lực trong quá trình nghiên cứu, Luận văn không

tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của

quý thầy cô, đồng nghiệp và bạn bè để luận văn được hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cám ơn!

Thừa Thiên – Huế, ngày tháng năm 2018

Tác giả Luận văn

PHÙNG THỊ BÍCH THỦY

iii

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ

Họ và tên học viên: PHÙNG THỊ BÍCH THỦY

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Niên khóa: 2016 – 2018

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN ĐĂNG HÀO

Tên đề tài: QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN

QUẢNG NINH, TỈNH QUẢNG BÌNH

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Ngân sách xã là một công cụ tài chính quan trọng bảo đảm phương tiện vật

chất cần thiết cho chính quyền cấp xã thực hiện được các chức năng, nhiệm vụ quản

lý nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Từ đó góp phần tạo ra nguồn lực

chung cho sự nghiệp phát triển kinh tế đất nước, đưa nước ta tiến nhanh hơn, mạnh

hơn, bắt kịp với nhịp độ phát triển của các nước trong khu vực và trên thế giới. Do

vậy, một trong những yêu cầu quan trọng được đặt lên hàng đầu là phải đổi mới

mạnh hơn hoạt động ngân sách xã, đặc biệt là quản lý chi ngân sách xã.Trong những

năm qua, công tác quản lý chi ngân sách xã ở huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình đã

có những bước tiến đáng ghi nhận. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được

vẫn còn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế nhất định. Do đó, việc nghiên cứu, phân tích tình

hình thực tiễn công tác quản lý chi ngân sách xã để chỉ ra những tồn tại thiếu sót, thấy

rõ những vấn đề bức xúc cần giải quyết, từ đó có những giải pháp đối với xây dựng và

phát triển ngân sách xã trên địa bàn huyện Quảng Ninh hiện nay là một vấn đề mang

tính cấp thiết. Xuất phát từ thực tế đó, việc nghiên cứu đề tài“Quản lý chi ngân sách

xã trên địa bàn huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình” đã được lựa chọn làm luận văn

Thạc sỹ nhằm góp phần giải quyết vấn đề cấp bách nói trên.

2. Phương pháp nghiên cứu

Việc nghiên cứu được tiến hành thông qua thu thập số liệu từ các cơ quan chuyên

môn, điều tra đối tượng thu chi ngân sách để phân tích, đánh giá các vấn đề về mặt định

tính, định lượng liên quan đến công tác chi ngân sách xã. Sử dụng phương pháp phân

tổ thống kê, phương pháp phân tích, phương pháp chuyên gia, chuyên khảo, sử dụng

phần mềm thống kê thông dụng để xử lý số liệu.

3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp khoa học của luận văn

Một số giải pháp tăng cường công tác quản lý chi ngân sách xã mà luận văn đưa ra

có thể làm tài liệu tham khảo cho việc lãnh đạo, điều hành quản lý chi ngân sách xã góp

phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện Quảng Ninh giai đoạn tới.

iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU

BHXH Bảo hiểm xã hội

BHYT Bảo hiểm y tế

CTX Chi thường xuyên

HĐND Hội đồng nhân dân

KBNN Kho bạc nhà nước

KPCĐ Kinh phí công đoàn

KTXH Kinh tế - xã hội

NSNN Ngân sách nhà nước

NSX Ngân sách xã

UBND Ủy ban nhân dân

XDCB Xây dựng cơ bản

TC-KH Tài chính kế hoạch

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN................................................................................................................. ii

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ..................................... iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ....................................................iv

MỤC LỤC.......................................................................................................................v

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU............................................................................... viii

DANH MỤC SƠ ĐỒ.......................................................................................................x

PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài...............................................................................................1

2. Mục đích của đề tài......................................................................................................2

3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................................2

4.Phương pháp nghiên cứu..............................................................................................3

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH

XÃ ...................................................................................................................................5

1.1.TỔNG QUAN VỀ NGÂN SÁCH XÃ ......................................................................5

1.1.1 Xã và chức năng, nhiệm vụ của chính quyền xã ....................................................5

1.1.2. Khái niệm ngân sách xã.........................................................................................7

1.1.3. Đặc điểm, vai trò của ngân sách xã .......................................................................8

1.2. QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH XÃ .......................................................................10

1.2.1. Nội dung chi của ngân sách xã ............................................................................10

1.2.2. Yêu cầu của quản lý chi ngân sách xã.................................................................14

1.2.3. Nội dung quản lý chi ngân sách xã......................................................................16

1.4. SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN

SÁCH XÃ HIỆN NAY .................................................................................................25

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH XÃ TRÊN

ĐỊA BÀN HUYỆN QUẢNG NINH .............................................................................28

2.1. ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, ĐIỀU KIỆN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ

PHÒNG TÀI CHÍNH - KẾ HOẠCH HUYỆN QUẢNG NINH...................................28

2.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội .....................................................28

vi

2.1.2. Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Quảng Ninh................................................31

2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA

BÀN HUYỆN QUẢNG NINH .....................................................................................33

2.2.1. Lập dự toán chi ngân sách xã ..............................................................................33

2.2.2. Chấp hành chi ngân sách xã ................................................................................41

2.2.3. Quyết toán ngân sách xã......................................................................................53

2.2.4. Thực trạng công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra chi ngân sách xã....................54

2.3. ĐÁNH GIÁ CỦA CÁC ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU TRA TRONG CƠ QUAN QLNN

VỀ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN

QUẢNG NINH..............................................................................................................57

2.3.1. Một số thông tin chung về đối tượng thực hiện điều tra, phỏng vấn ..................57

2.3.2. Phân tích Cronbach’s Alpha ................................................................................58

2.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NSX TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN QUẢNG NINH...............................................................................................78

2.4.1. Những kết quả đạt được ......................................................................................78

2.4.2. Những hạn chế.....................................................................................................80

2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế.........................................................................82

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN

SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN QUẢNG NINH ...............................................85

3.1. MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ ĐỊNH HƯỚNG QUẢN LÝ

CHI NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN QUẢNG NINH...........................85

3.1.1. Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 – 2020 ................................85

3.1.2. Định hướng quản lý chi Ngân sách xã trên địa bàn huyện Quảng Ninh giai đoạn

2016 – 2020 ...................................................................................................................86

3.2. CÁC GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI

NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN QUẢNG NINH TRONG THỜI GIAN

TỚI.................................................................................................................................87

3.2.1. Hoàn thiện công tác lập dự toán chi ngân sách xã ..............................................88

3.2.2. Hoàn thiện công tác chấp hành chi ngân sách xã ................................................89

3.2.3. Hoàn thiện công tác quyết toán ngân sách xã .....................................................90

vii

3.2.5. Hoàn thiện công tác thanh tra, kiểm tra, kế toán trong quản lý chi ngân sách xã

.......................................................................................................................................92

3.2.6. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quản lý ngân sách xã ...............................93

3.2.7. Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan tài chính, Kho bạc nhà nước với xã 94

3.2.8. Đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sử dụng ngân sách xã......96

3.2.9. Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý chi

ngân sách xã...................................................................................................................96

PHẦN THỨ BA:KẾT LUẬN .......................................................................................97

3.1. Kết luận...................................................................................................................97

3.2 Kiến nghị .................................................................................................................98

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................100

QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG

BIÊN BẢN HỘI ĐỒNG

NHẬN XÉT PHẢN BIỆN 1 + 2

BẢN GIẢI TRÌNH LUẬN VĂN

XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU

Hình 2.1. Bản đồ hành chính huyện Quảng Ninh....................................................29

Bảng 2.1: Tình hình thu, chi NSX trên địa bàn huyện Quảng Ninhgiai đoạn 2014- 2016 .........................................................................................................34

Bảng 2.2: Tổng hợp thu NSX ở huyện Quảng Ninh giai đoạn 2014 – 2016 ...........36

Bảng 2.3: Tổng hợp chi NSX ở huyện Quảng Ninh giai đoạn 2014 – 2016 ...........39

Bảng 2.4: Tổng hợp quyết toán thu, chi NSX theo từng xã, thị trấn giai đoạn 2014 –

2016 .........................................................................................................42

Bảng 2.5: Cơ cấu chi NSX trên địa bàn huyện Quảng Ninh giai đoạn 2014 – 2016

.................................................................................................................44

Bảng 2.6: Tình hình thực hiện chi thường xuyên NSX trên địa bànhuyện Quảng

Ninh giai đoạn 2014 – 2016 ....................................................................45

Bảng 2.7: Đặc điểm của đối tượng tham gia phỏng vấn ..........................................57

Bảng 2.8: Kết quả kiểm định thang đo công tác quản lý chi ngân sách xã tại huyện

Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình.................................................................59

Bảng 2.9: Kết quả kiểm định KMO và Bartlett's Test .............................................62

Bảng 2.10: Kết quả phân tích nhân tố khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến công tác

quản lý chi ngân sách xã tại huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình.........63

Bảng 2.11: Kết quả EFA thang đo chất lượng công tác quản lý chi ngân sách xã ....67

Bảng 2.12: Hệ số tương quan Pearson .......................................................................69

Bảng 2.13: Tóm tắt kết quả của mô hình hồi quy đa biến .........................................69

Bảng 2.14: Kiểm định độ phù hợp mô hình...............................................................70

Bảng 2.15: Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến ......................................................71

Bảng 2.16: Kết quả phân tích hồi quy........................................................................72

Bảng 2.17: Kết quả đánh giá công tác quyết toán chi ngân sách xãtại huyện Quảng

Ninh .........................................................................................................73

Bảng 2.18: Kết quả đánh giá công tác lập dự toánchi ngân sách xã tại huyện Quảng

Ninh .........................................................................................................74

Bảng 2.19: Kết quả đánh giá công tác thanh tra/kiểm tra chi ngân sách xã tại huyện

Quảng Ninh..............................................................................................76

ix

Bảng 2.20: Kết quả đánh giá công tác công khai tài chính chi ngân sách xã tại huyện

Quảng Ninh..............................................................................................77

Bảng 2.21: Kết quả đánh giá công tác chấp hành chi ngân sách xãtại huyện Quảng

Ninh .........................................................................................................78

x

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Hình 2.1. Bản đồ hành chính huyện Quảng Ninh ........................................................29