Quản lý chất thải Vật nuôi bằng phần mềm tiện ích DST

NHÌN RA THẾ GIỚI

40 Tạp chí chăn nuôi 2-08

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

QUẢN LÝ CHẤT THẢI VẬT NUÔI BẰNG PHẦN MỀM TIỆN ÍCH DST

Ngọc Trang*

C*

hất thải chăn nuôi đang là một vấn đề

khá bức xúc trong tất cả các phương án phát

triển chăn nuôi từ quy mô nông hộ nhỏ đến

chăn nuôi công nghiệp trang trại lớn. Chất thải

chăn nuôi làm nguy hại tới độ phì đất, có thể

gây ô nhiễm đất do nhiễm các kim loại nặng,

làm phì dưỡng nước, ô nhiễm nước mặt, nước

ngầm, chất thải chăn nuôi còn phát thải vào khí

quyển nhiều khí nhà kính như CO2, NH3, N2,

O... song chất thải vật nuôi lại có thể trở thành

nguồn tài nguyên quý giá nếu chúng ta biết tái

sử dụng chúng làm vật tư cho ngành trồng trọt

và thủy sản. Điều này làm tăng hiệu quả sử

dụng nguồn nhân lực và giảm giá thành nông

sản, mặt khác nhờ được quản lý tốt nên nguồn

ô nhiễm môi trường do chất thải vật nuôi gây ra

được giảm thiểu tối đa.

Tuy nhiên, quản lý chất thải vật nuôi như

thế nào hiện vẫn là vấn đề nóng bỏng, phức tạp

và rất nhiều khó khăn trong bối cảnh chăn nuôi

nước ta còn tới 65% là phân tán, chăn nuôi theo

phương thức đa con, chăn nuôi còn lẫn trong

khu dân cư và hệ thống xử lý chất thải còn khá

thô sơ, thậm chí nhiều hộ chăn nuôi còn chưa

thực sự chú ý đến xử lý chất thải từ đàn vật nuôi

của mình để giảm thiểu ô nhiễm, phòng ngừa

bệnh tật cho đàn gia súc, cho chính người chăn

nuôi chứ còn chưa nói đến việc tái sử dụng

chúng để tăng thu nhập và hiệu quả sản xuất

nông nghiệp.

Chương trình phần mềm DST nằm trong dự

án “Quản lý chất thải vật nuôi Đông Nam Á” do

FAO tài trợ đang được coi là phần mềm được

mong đợi và mang tính thiết thực nhất hiện nay.

* Cục Chăn nuôi

Đây là một công cụ khá hiệu quả trong việc hỗ

trợ tìm phương pháp quản lý phân chuồng tại

nông trại. Phần mềm DST giúp nông dân lựa

chọn được khá chính xác các phương án xử lý

chất thải chăn nuôi trong nông trại của mình một

cách tiết kiệm và hiệu quả nhất. Nguyên lý của

phần mềm DST là căn cứ vào vòng tuần hoàn

vật chất, đặc biệt lưu ý đến đạm, lân và kali từ

nguồn thức ăn ăn vào của vật nuôi đến lượng

chúng thải ra dư thừa. Từ đó DST lượng hóa

được tác động của lượng chất thải theo từng

quy mô chăn nuôi tới môi trường như thế nào.

Công cụ DST cho phép quản lý các dòng

nguyên tố, dòng dinh dưỡng liên quan đến chất

thải chăn nuôi dựa vào vòng tuần hoàn vật chất.

Từ việc tính toán được khối lượng, thành phần

các chất từ chất thải chăn nuôi, DST sẽ lượng

hóa, thiết kế các mô hình xử lý chúng, phân bổ

chúng tới môi trường đất, nước hoặc không khí

như thế nào.

Như vậy, chỉ việc nhập các dữ liệu đầu vào

đơn giản như số đầu con lợn, lượng thức ăn

mỗi ngày, giá thức ăn tại địa phương, diện tích

chuồng trại, chế độ cho ăn, lượng chất độn

chuồng, lượng nước rửa chuồng, diện tích vườn

cây (nếu có)... thì DST bằng hệ thống tính toán

tương tác cân bằng dòng vật chất dinh dưỡng

đầu vào và đầu ra trong quy trình chăn nuôi sẽ

cho ra ngay những thông tin để người chăn nuôi

lựa chọn như số lượng đàn gia súc trên diện

tích trang trại như thế hợp lý chưa, nếu dư thừa

thì nên xử lý theo những mô hình gợi ý mà DST

sẽ đưa ra kèm với giá thành đầu vào và đầu ra

mà người chăn nuôi phải chi trả và hưởng thụ.

Nếu được nhập diện tích trồng trọt, DST còn

cho biết cần diện tích trồng trọt này có nhu cầu

bao nhiêu phân bón được xử lý từ phân chuồng

của trang trại chăn nuôi của cùng một chủ trang

trại.

DST có những ưu việt đặc biệt là cho biết

thông tin để tránh tình trạng chăn nuôi quá tải

trên sức chịu đựng của môi trường đất, nước,

không khí mà chủ trang trại hiện có; giới thiệu