Quản lí hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện thới bình tỉnh cà mau

ĐẠI HỌC ĐÀ NẲNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHAN THANH HẢI

QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG CHUYÊN MÔN

CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC

CƠ SỞ HUYỆN THỚI BÌNH TỈNH CÀ MAU

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Đà Nẵng - Năm 2021

ĐẠI HỌC ĐÀ NẲNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHAN THANH HẢI

QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG CHUYÊN MÔN

CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC

CƠ SỞ HUYỆN THỚI BÌNH TỈNH CÀ MAU

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. LÊ QUANG SƠN

Đà Nẵng - Năm 2021

iv

MỤC LỤC

LỜI CẢM ĐOAN ...........................................................................................................i

THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................................................... ii

MỤC LỤC .....................................................................................................................iv

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................. viii

DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................................ix

MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................3

4. Giả thuyết khoa học ..............................................................................................3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................................4

6. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................4

7. Cấu trúc luận văn ..................................................................................................5

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG

CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ.........................................6

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ..................................................................................6

1.1.1. Các nghiên cứu ngoài nước.............................................................................6

1.1.2. Các nghiên cứu trong nước. ............................................................................7

1.2. Các khái niệm chính của đề tài...............................................................................11

1.2.1. Khái niệm quản lý giáo dục ..........................................................................11

1.2.2. Khái niệm hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ........................14

1.2.3. Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ............................16

1.3. Những yêu cầu đối với giáo viên trung học cơ sở trong giai đoạn 2020 - 2025 ....17

1.3.1. Định hướng đổi mới giáo dục ở trường trung học cơ sở trong giai đoạn

2020 - 2025....................................................................................................................17

1.3.2. Những yêu cầu về chuyên môn đối với giáo viên trung học cơ sở...............18

1.4. Hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho GV ở trường trung học cơ sở...................20

1.4.1. Mục tiêu bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở trường trung học cơ sở...20

1.4.2. Nội dung bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở trường trung học cơ sở ..20

1.4.3. Phương pháp và hình thức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở trường

trung học cơ sở ..............................................................................................................22

1.4.4. Các điều kiện phục vụ bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở trường

trung học cơ sở ..............................................................................................................28

v

1.4.5. Kiểm tra – đánh giá kết quả bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở

trường trung học cơ sở...................................................................................................28

1.5. Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở trường trung học cơ

sở .................................................................................................................................29

1.5.1. Quản lý mục tiêu bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở trường trung

học cơ sở........................................................................................................................29

1.5.2. Quản lý việc xác định nội dung bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở

trường trung học cơ sở...................................................................................................30

1.5.3. Quản lý phương pháp và hình thức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên

ở trường trung học cơ sở................................................................................................31

1.5.4. Quản lý các điều kiện phục vụ bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở

trường trung học cơ sở...................................................................................................32

1.5.5. Quản lý công tác kiểm tra – đánh giá kết quả bồi dưỡng chuyên môn cho

giáo viên ở trường trung học cơ sở................................................................................32

1.6. Những yếu tố ảnh hưởng đến Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho

GV ở trường trung học cơ sở.........................................................................................33

1.6.1. Những yếu tố khách quan .............................................................................33

1.6.2. Những yếu tố chủ quan .................................................................................34

Tiểu kết chương 1..........................................................................................................35

CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG

CHUYÊN MÔN CHO GV Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN

THỚI BÌNH, TỈNH CÀ MAU....................................................................................36

2.1. Khái quát về quá trình khảo sát ..............................................................................36

2.1.1. Mục tiêu khảo sát..........................................................................................36

2.1.2. Nội dung khảo sát .........................................................................................36

2.1.3. Phương pháp khảo sát..................................................................................37

2.1.4. Tổ chức khảo sát ...........................................................................................38

2.2. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục - đào tạo của huyên Thới

Bình, tỉnh Cà Mau .........................................................................................................38

2.2.1. Vị trí địa lí, điều kiện kinh tế - xã hội của huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau..38

2.2.2. Tình hình giáo dục và đào tạo của huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau..............39

2.2.3. Tình hình giáo dục cấp trung học cơ sở trên địa bàn huyện Thới Bình........40

2.3. Thực trạng năng lực chuyên môn của đội ngũ giáo viên trung học cơ sở ở các

trường trên địa bàn huyện Thới Bình ............................................................................44

2.4. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở các trường trung

học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau ....................................................................45

vi

2.4.1. Thực trạng mục tiêu bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở các trường

trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau ............................................................46

2.4.2. Thực trạng nội dung bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở các trường

trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau ............................................................47

2.4.3. Thực trạng phương pháp và hình thức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo

viên ở các trường trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau...............................48

2.4.4. Thực Trạng các điều kiện phục vụ bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên

ở các trường trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau.......................................49

2.4.5. Thực trạng kiểm tra – đánh giá kết quả bồi dưỡng chuyên môn cho giáo

viên ở các trường trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau...............................50

2.5. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở các

trường trung học cơ sơ huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau ................................................52

2.5.1. Thực trạng quản lý mục tiêu bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên ở các

trường trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau ................................................52

2.5.2. Thực trạng quản lý việc xác định nội dung bồi dưỡng chuyên môn cho

giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau.......................53

2.5.3. Thực trạng quản lý phương pháp và hình thức bồi dưỡng chuyên môn

cho giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau ................55

2.5.4. Thực trạng quản lý các điều kiện phục vụ bồi dưỡng chuyên môn cho

giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau.......................56

2.5.5. Thực trạng quản lý công tác kiểm tra – đánh giá kết quả bồi dưỡng

chuyên môn cho giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà

Mau................................................................................................................................57

2.6. Đánh giá chung.......................................................................................................58

2.6.1. Điểm mạnh....................................................................................................58

2.6.2. Điểm yếu.......................................................................................................59

2.6.3. Thời cơ ..........................................................................................................60

2.6.4. Thách thức.....................................................................................................60

Tiểu kết chương 2..........................................................................................................61

CHƢƠNG 3 CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG

CHUYÊN MÔN CHO GV Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN

THỚI BÌNH, TỈNH CÀ MAU....................................................................................62

3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ..........................................................................62

3.1.1. Đảm bảo tính kế thừa....................................................................................62

3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn..................................................................................63

3.1.3. Đảm bảo tính hệ thống và toàn diện .............................................................63

vii

3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả ..................................................................................64

3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho GV ở các

trường trung học cơ sở huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau ................................................64

3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên về ý

nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động bời dưỡng chuyên môn đối với giáo viên ..........64

3.2.2. Biện pháp 2: Tổ chức đánh giá thường xuyên năng lực chuyên môn của

đội ngũ giáo viên xuất phát từ yêu cầu của thực tiển giáo dục tại địa phương .............66

3.2.3. Biện pháp 3: Thiết kế và triển khai xây dựng chương trình bồi dưỡng

chuyên môn cho giáo viên dựa theo thực tiển của nhà trường......................................68

3.2.4. Biện pháp 4: Đa dạng hóa các hình thức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo

viên dựa theo thực tiển của nhà trường .........................................................................71

3.2.5. Biện pháp 5: Triển khai đánh giá hiệu quả bồi dưỡng chuyên môn cho

giáo viên dựa trên sự thay đổi trong hoạt động chuyên môn của giáo viên..................76

3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn ........................79

3.2.7. Biện pháp 7: Đảm bảo các nguồn lực cần thiết cho công tác bồi dưỡng

chuyên môn cho giáo viên.............................................................................................82

3.2.8. Biện pháp 8: Đẩy mạnh hoạt động tự bồi dưỡng chuyên môn trong giáo

viên ................................................................................................................................83

3.2.9. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...................................................................84

3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp..............................86

3.3.1. Mô tả quá trình khảo nghiệm........................................................................86

3.3.2. Kết quả khảo nghiệm ....................................................................................88

Tiểu kết chương 3..........................................................................................................91

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................................................92

TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................95

PHỤ LỤC

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (Bản sao)

viii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ

01 BDCM Bồi dưỡng chuyên môn

02 CBQL Cán bộ quản lý

03 CNH Công nghiệp hóa

04 ĐNGV Đội ngũ giáo viên

05 GD Giáo dục

06 GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

07 GV Giáo viên

08 HĐBDCM Hoạt động bồi dưỡng chuyên môn

09 HĐH Hiện đại hóa

10 HS Học sinh

11 PP Phương pháp

12 PPDH Phương pháp dạy học

13 QL Quản lý

14 QLGD Quản lý giáo dục

15 THCS Trung học cơ sở

16 THPT Trung học phổ thông

ix

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu

bảng

Tên bảng Trang

2.1. Các trường THCS trong huyện Thới Bình được khảo sát 36

2.2. Chuẩn cho điểm các mức độ cần thiết và mức độ thực hiện 37

2.3. Bức tranh giáo dục huyện Thới Bình năm học 2019 - 2020 40

2.4. Số trường, lớp và học sinh của cấp THCS 41

2.5. Bảng số liệu trình độ đào tạo của đội ngủ CBQL và GV THCS 42

2.6a. Bảng kết quả xếp hạnh kiểm của HS THCS toàn huyện: 42

2.6b. Bảng kết quả xếp học lực của HS THCS toàn huyện: 43

2.7. Bảng kết quả GV đạt GV dạy giỏi cấp huyện, cấp tỉnh 44

2.8. Thực trạng mục tiêu bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên 46

2.9. Thực trạng nội dung bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên 47

2.10. Thực trạng phương pháp bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên 48

2.11. Thực trạng điều kiện bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên 49

2.12.

Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng chuyên môn cho

GV

50

2.13.

Thực trạng quản lý mục tiêu bồi dưỡng chuyên môn cho giáo

viên

52

2.14. Trực trạng quản lý nội dung bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên 53

2.15. Thực trạng quản lý phương pháp bồi dưỡng chuyên môn cho GV 55

2.16.

Thực trạng quản lý điều kiện phục vụ cho việc bồi dưỡng chuyên

môn

56

2.17.

Thực trạng quản lý công tác kiểm tra, đánh giá bồi dưỡng chuyên

môn cho giáo viên

57

3.1.

Kết quả phỏng vấn cán bộ quản lí cấp Phòng giáo dục và cán bộ

quản lí nhà trường thực tế việc quản lý hoạt động bồi dưỡng

chuyên môn cho giáo viên của hiệu trưởng các trung học cơ sở trên

địa bàn huyện Thới Bình

87

3.2. Kết quả khảo nghiệm mức độ cấp thiết các biện pháp đề xuất 88

3.3. Kết quả khảo nghiệm mức độ khả thi các biện pháp đề xuất 89

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trước xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, cũng như sự phát triển mạnh mẽ

của khoa học - công nghệ và sự ra đời nền kinh tế tri thức; tất cả các quốc gia đều

hướng tới đào tạo, phát triển nguồn nhân lực với phương châm đủ về số lượng, đồng

bộ về cơ cấu và đảm bảo về chất lượng. Yêu cầu này đã đặt sự nghiệp giáo dục các

nước cần nhanh chóng cải cách mạnh mẽ hệ thống giáo dục, mục tiêu, cơ cấu, phương

thức đào tạo... và theo đó nước ta không là ngoại lệ. Từ sau Đại hội lần thứ VI (năm

1986) - Đại hội của đổi mới, sự nghiệp giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) từng bước xác

lập vai trò là động lực phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong thời kỳ đẩy mạnh sự

nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) và hội nhập kinh tế thế giới,

GD&ĐT được coi ngành “sản xuất trực tiếp” lực lượng lao động có năng lực, phẩm

chất đáp ứng nhu cầu xã hội nói chung, nhu cầu của cộng đồng dân cư nói riêng; điều

này cho thấy trên con đường xây dựng, phát triển đất nước thì sự nghiệp giáo dục luôn

khẳng định vị thế đặc biệt quan trọng, cùng theo đó các thành tố tạo nên hoạt động

giáo dục trong nhà trường, cụ thể như người dạy, người học, cơ sở vật chất, mục tiêu

dạy học, chương trình nội dung, phương pháp, phương tiện dạy học... đều góp phần

quyết định chất lượng giáo dục.

Trải qua các Đại hội Đảng toàn quốc, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương các

khóa, tinh thần chung của các Văn kiện, Nghị quyết đều khẳng định vị trí, vai trò giáo

dục: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, “Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển”,

điều này hàm ý: Xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo một cách toàn diện đặt biệt là

bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên là góp phần hiện thực hóa chủ trương đổi mới

căn bản, toàn diện giáo dục nước ta, đồng thời khẳng định: “Phát triển GD&ĐT là

một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp CNH, HĐH là điều kiện để

phát huy nguồn lực con người yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế

nhanh và bền vững”.[11]

Chỉ thị số 40 - CT/TW ngày 28/6/2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về

xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục nêu rõ:

“Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hoá,

đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao

bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua

việc quản lý, phát triển đúng hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao

chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự

nghiệp CNH, HĐH đất nước”.[10]