Quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường ở các nước Đông Âu - kinh nghiệm cho Việt Nam

CHINH TRI - AN NINH CHAU AU

QUA TRiNH CHUYEN OOI SANG NEN KINH TE THj TRU'DNG

d CAC ]NUdC BOIVG Au - KO H MGHEEM CHO VIET MAM

PGS. TS. Dinh Cong Tuan

Vien Nghien ciiu ChauAu

Dat van de

Vao dau nhting nam 90 cua the ky XX,

sau nudc d Trung - D6ng Au bao g6m

Hungari, Ba Lan, Cgng Hoa Sec, Cgng hoa

Slovakia, Bungari va Rumani thuge kh6i xa

hpi chti nghTa cti da bat dau qua trinh chuyen

doi ttr nen kinh te ke hoaeh boa tap trung

sang nen kinh te thj trudng. M6i nude deu di

theo con dudng rieng, tim ra cac giai phap

tot nhat nham ket hgp cac kbu6n mau ctia

nen van minh the gidi vdi truyen th6ng lich

str, van hda va trinh do nhan thtrc chung ctia

xa hgi vdi he tb6ng cac lire lugng chinh trj

ctia minlr. Ttr nhti'ng budc di ban dau day thtr

thach do su bat bugc kh6ng co tien le phai

chuyen gap ttr mgt nen kinh te ke hoaeh boa

tap trung sang nen kinh te thi trudng, trong

khi do, d cac qu6c gia nay, mac dti da c6 mpt

nen c6ng nghiep tuong d6i phat trien, nhung

hau nhu cac thiet che thi trudng deu chua

dugc hinh thanh. Tren thirc te, sir khac biet

vl the chl, he tb6ng gia ca, ky thuat, v6n,

phuong phap quan ly... cua cac nudc dang phep rut ra dugc nhiing bai hgc c6 y nghTa

chuyin dii so vdi cac nudc cd nen kinh te thj tham khao cho cac nudc dang trong qua trinli

trudng phat triln la rk Idn - va do chinh la cai each nliu Viet Nam chung ta. Do cting

sir thach thtrc dii vdi cac nudc na>' trong chinh la mue tieu ctia bai viet nay.

su6t qua trinh chuyen d6i. Ngi dung ctia qua

trinh chuyen doi bao g6m hai budc:

1. Thuc hien cac chuong trinh cai each

thdi ky d4u chuyin dii (1989 - 1992) bao

gom chuong trinh 6n djnh kinh te vT m6 ve

tien te, ngan sach, nbu'ng quan he kinh te d6i

ngoai va tai trg dau tu, cai each he th6ng tai

eblnh, ngan hang va cac chucmg trinh chuyen

d6i sd hu'u (qua trinh thuc hien tu nhan boa).

2. Thuc hien cac chuang trinh phat trien

kinh te - xa hgi giai doan hai (sau nam 1992)

vdi nhtrng ngi dung chuyen d6i chinh nliir

dudng 16i cai tao co cau c6ng nghiep, phat

trien ngoai thuong, day manh dau tu nudc

ngoai, hgi nhap sau sac vao Lien minh Chau

Au (EU).

Sau gan 20 chuyen d6i, den nay ca 6 nudc

tren deu da gia nhap Lien minh Chau Au. Kinh

nghiem cua qua trinh xay dung nen kinh tl thj

tmdng va cac the che tuong ung ctia no cho