Phát triển hợp tác xã chè trên địa bàn thành phố Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

PHAN THỊ THANH TÂM

PHÁT TRIỂN HỢP TÁC XÃ CHÈ TRÊN ĐỊA BÀN

THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN, NĂM 2019

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

PHAN THỊ THANH TÂM

PHÁT TRIỂN HỢP TÁC XÃ CHÈ TRÊN ĐỊA BÀN

THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

Ngành: Kinh tế Nông nghiệp

Mã số: 8620115

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: TS. BÙI ĐÌNH HOÀ

THÁI NGUYÊN, NĂM 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu

nêu trong luận văn là trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa

từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả

Phan Thị Thanh Tâm

ii

LỜI CẢM ƠN

Quá trình học tập và thực hiện luận văn này tôi được sự giúp đỡ của nhiều cá

nhân và tập thể. Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất đến tất cả các cá nhân và tập thể

đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Trước hết, tôi xin

chân thành cảm ơn sâu sắc đến Ts. Bùi Đình Hòa người đã trực tiếp hướng dẫn và giúp

đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo, cán bộ phòng đào tạo và

các phòng, khoa chuyên môn trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tạo điều

kiện giúp đỡ và hướng dẫn tận tình cho tôi trong quá trình học tập và hoàn thành

luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp

đỡ tôi trong việc thu thập số liệu và những thông tin cần thiết cho việc nghiên cứu

luận văn này.

Tôi xin cảm ơn nhiều tới gia đình tôi, bạn bè, đồng nghiệp đã luôn ở bên tôi,

động viên, chia sẻ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên

cứu luận văn này.

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả luận văn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ..............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT............................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ..................................................................vii

DANH MỤC CÁC HÌNH..............................................................................viii

MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Ý nghĩa và những đóng góp của luận văn..................................................... 2

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3

Chương 1.TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................ 4

1.1. Cơ sở lý luận về phát triển hợp tác xã trong sản xuất chè ......................... 4

1.1.1. Khái niệm, vai trò và chức năng của hợp tác xã ..................................... 4

1.1.2. Khái niệm phát triển hợp tác xã trong sản xuất chè................................ 8

1.1.3. Đặc điểm của hợp tác xã trong sản xuất chè........................................... 9

1.1.4. Vai trò của phát triển HTX chè............................................................. 10

1.1.5. Nội dung phát triển hợp tác xã trong sản xuất chè ............................... 11

1.2. Kinh nghiệm thực tiễn phát triển hợp tác xã trong sản xuất chè tại một số

địa phương....................................................................................................... 13

1.2.1. Bài học từ phát triển HTX chè tại huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang13

1.2.2. Bài học kinh nghiệm từ phát triển HTX chè từ huyện Văn Chấn, tỉnh

Yên Bái............................................................................................................ 15

1.2.3. Bài học kinh nghiệm phát triển HTX chè từ huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La17

1.3. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan ..................................... 18

1.4. Bài học kinh nghiệm cho thành phố Thái Nguyên .................................. 22

iv

Chương 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 24

2.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu................................................................... 24

2.1.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 24

2.2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội...................................................................... 27

2.2. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 28

2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 29

2.3.1. Phương pháp tiếp cận............................................................................ 29

2.3.2. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 29

2.3.3. Phương pháp tổng hợp thông tin........................................................... 30

2.3.4. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 30

2.4. Các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................................ 31

2.4.1. Các chỉ tiêu phản ánh kết quả sản xuất của hợp tác xã......................... 31

2.4.2. Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sản xuất kinh doanh của hợp tác xã.... 31

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN............................ 34

3.1. Thực trạng phát triển HTX chè của thành phố Thái Nguyên .................. 34

3.1.1. Phát triển số lượng hợp tác xã trong sản xuất chè ................................ 34

3.1.2. Phát triển quy mô bình quân của hợp tác xã trong sản xuất chè........... 35

3.1.3. Phát triển sản xuất kinh doanh của HTX chè........................................ 42

3.1.4. Phát triển xã hội của HTX chè .............................................................. 48

3.1.5. Bảo vệ môi trường tại các HTX chè ..................................................... 53

3.1.6. Hiệu quả sản xuất kinh doanh của các HTX chè thành phố Thái Nguyên55

3.2. Những kết quả đạt được và hạn chế trong phát triển HTX chè thành phố

Thái Nguyên.................................................................................................... 58

3.2.1. Những kết quả đạt được về phát triển HTX chè thành phố Thái Nguyên 58

3.2.2. Những hạn chế trong phát triển HTX chè thành phố Thái Nguyên...... 59

3.3. Giải pháp tăng cường phát triển HTX chè thành phố Thái Nguyên giai

đoạn 2020 - 2025............................................................................................. 60

v

3.3.1. Ứng dụng khoa học công nghệ, tiến bộ kỹ thuật trong các lĩnh vực sản

xuất chè tại các HTX....................................................................................... 60

3.3.2. Hỗ trợ tín dụng cho các thành viên cũng như vốn sản xuất của HTX.. 63

3.3.3. Giải pháp xây dựng thương hiệu cho các HTX .................................... 64

3.3.4. Giải pháp mở rộng phạm vi và quy mô của các HTX .......................... 66

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................... 68

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 71

PHỤ LỤC.......................................................................................................... 1

vi

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

Ký hiệu, chữ viết tắt Nguyên nghĩa

BTNMT Bộ Tài nguyên & Môi trường

BQ Bình quân

HTX Hợp tác xã

NN$PTNT Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

LĐ Lao đông

LM HTX Liên minh hợp tác xã

QĐ Quyết định

SXKD Sản xuất kinh doanh

UBND Ủy Ban nhân dân

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU

Bảng 3.1. Số lượng HTX chè trên địa bàn thành phố Thái Nguyên ........... 34

Bảng 3.2. Diện tích chè của các hộ dân trồng chè trên địa bàn thành

phố Thái Nguyên......................................................................... 35

Bảng 3.3. Quy mô lao động tại các HTX chè thành phố Thái Nguyên

năm 2018 ..................................................................................... 36

Bảng 3.4. Quy mô vốn của các hộ thành viên HTX và hộ chưa tham

gia HTX trên địa bàn thành phố Thái Nguyên............................ 38

Bảng 3.5. Số lượng và giá trị các thiết bị sản xuất và chế biến chè tại

các HTX trên địa bàn thành phố Thái Nguyên ........................... 42

Bảng 3.6. Một số chỉ tiêu phát triển SXKD của HTX trong sản xuất

chè thành phố Thái Nguyên ........................................................ 43

Bảng 3.7. Tổng hỗ trợ sản xuất cho các thành viên tham gia HTX ............ 44

Bảng 3.8. Tình hình xây dựng thương hiệu cho các HTX .......................... 45

Bảng 3.9. Tình hình tiêu thụ chè của các hộ trong HTX............................. 46

Bảng 3.10. Tình hình tiêu thụ sản phẩm của HTX........................................ 48

Bảng 3.11. Thu nhập của các hộ sản xuất chè............................................... 49

Bảng 3.12. Tình hình đào tạo cho các hộ tham gia HTX .............................. 51

Bảng 3.13. Thực trạng sử dụng phân bón, thuốc BVTV 54ở các hộ

tham gia HTX và các hộ chưa tham gia HTX chè thành

phố Thái Nguyên ................................................................... 54

Bảng 3.14. Một số chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sản xuất kinh doanh của

HTX chè trên địa bàn thành phố Thái Nguyên ........................... 55

Bảng 3.15. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả xã hội của các HTX trong sản

xuất chè thành phố Thái Nguyên ................................................ 57