Pháp luật về kiểm soát giao dịch tư lợi trong công ty cổ phần

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HCM

KHOA LUẬT THƯƠNG MẠI

--------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT

PHÁP LUẬT VỀ KIỂM SOÁT GIAO DỊCH TƯ LỢI

TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN

SINH VIÊN THỰC HIỆN: ĐỖ THỊ THÙY DƯƠNG

Khóa: 35 MSSV: 1055010053

GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: ThS. TỪ THANH THẢO

TP HỒ CHÍ MINH, NĂM 2014

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng kết quả nghiên cứu trong khóa luận này là kết quả của

sự nghiên cứu, tìm tòi của riêng tôi, không sao chép của ai. Toàn bộ nội dung trình

bày là do chính tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của ThS. Từ Thanh Thảo. Nội dung

khóa luận có tham khảo và sử dụng những tài liệu, thông tin được đăng tải trên các

tác phẩm, tạp chí và trang web theo Danh mục tài liệu tham khảo của khóa luận.

Tôi xin chịu trách nhiệm hoàn toàn về lời cam đoan này.

Đỗ Thị Thùy Dương

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành được khóa luận này, trước tiên em muốn gửi lời cảm ơn chân

thành đến Thầy Từ Thanh Thảo - người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, sửa cho em

từ những lỗi lớn đến lỗi nhỏ nhất trong suốt quá trình thực hiện.

Em cũng xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến các thầy cô đã giảng dạy em trong

suốt bốn năm qua. Trong suốt quãng thời gian đó, những gì mà em nhận được không

chỉ là những bài giảng về kiến thức pháp luật để học nghề mà còn là những câu

chuyện, bài học, kinh nghiệm, cách đối nhân xử thế để làm người. Đó sẽ là hành trang

để em tiếp tục ở con đường phía trước.

Cuối cùng, em muốn gửi lời cảm ơn sâu sắc đến bạn bè, gia đình đã luôn ở

bên cạnh, ủng hộ và tạo điều kiện tốt nhất để giúp em hoàn thành tốt khóa luận của

mình.

Sinh viên

Đỗ Thị Thùy Dương

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BKS Ban kiểm soát

BLDS 2005 Bộ luật Dân sự 2005 (Luật số 33/2005/QH11 ngày 14

tháng 6 năm 2005)

BLHS 1999 Bộ luật hình sự 1999 (Luật số 15/1999/QH10 ngày 21

tháng 12 năm 1999) sửa đổi bổ sung năm 2009

CTCP Công ty cổ phần

CTĐC Công ty đại chúng

ĐHĐCĐ Đại hội đồng cổ đông

Điều lệ mẫu Điều lệ mẫu áp dụng cho các công ty đại chúng (Ban hành

kèm theo Thông tư số 121/2012/TT-BTC ngày 26 tháng

7 năm 2012 của Bộ Tài chính quy định về quản trị công

ty áp dụng cho các công ty đại chúng).

HĐQT Hội đồng quản trị

LDN 2005 Luật Doanh nghiệp 2005 (Luật số 60/2005/QH11 ngày 29

tháng 11 năm 2005) sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2013.

LCK 2006 Luật chứng khoán 2006 (Luật số 70/2006/QH11 ngày 29

tháng 6 năm 2006) sửa đổi, bổ sung năm 2010.

UBCKNN Ủy ban chứng khoán nhà nước

SGDCK Sở giao dịch chứng khoán

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài..........................................................................................1

2. Tình hình nghiên cứu ..................................................................................1

3. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................2

4. Phương pháp nghiên cứu............................................................................3

5. Ý nghĩa khoa học và giá trị thực tiễn của đề tài .......................................3

6. Bố cục của khóa luận...................................................................................3

CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIAO DỊCH TƯ LỢI VÀ KIỂM SOÁT

GIAO DỊCH TƯ LỢI TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN.........................................4

1.1 Khái quát về công ty cổ phần .....................................................................4

1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển công ty cổ phần ......................................4

1.1.2 Phân loại công ty cổ phần ..........................................................................4

1.1.3 Những đặc điểm cơ bản của công ty cổ phần ............................................6

1.2 Khái quát về giao dịch tư lợi trong công ty cổ phần ................................8

1.2.1 Sơ lược về giao dịch tư lợi.........................................................................8

1.2.2 Khái niệm về giao dịch tư lợi...................................................................10

1.2.3 Phân loại giao dịch tư lợi .........................................................................11

1.2.4 Chủ thể của giao dịch tư lợi .....................................................................13

1.2.5 Cách thức thực hiện các giao dịch tư lợi..................................................16

1.3 Kiểm soát giao dịch tư lợi trong công ty cổ phần ...................................17

1.3.1 Sự cần thiết phải kiểm soát các giao dịch tư lợi trong công ty cổ phần ..17

1.3.2 Kiểm soát giao dịch tư lợi trong công ty cổ phần....................................18

1.4 Những hậu quả phát sinh của giao dịch tư lợi trái pháp luật trong công

ty cổ phần.............................................................................................................26

1.4.1 Đối với công ty.........................................................................................26

1.4.2 Đối với chủ sở hữu, thành viên, cổ đông công ty ....................................27

1.4.3 Đối với nền kinh tế...................................................................................27

1.5 So sánh pháp luật Việt Nam với pháp luật nước ngoài về kiểm soát các

giao dịch tư lợi trong công ty cổ phần...............................................................28

1.5.1 Pháp luật về giao dịch tư lợi ở Italy.........................................................28

1.5.2 Pháp luật điều chỉnh giao dịch tư lợi ở Anh. ...........................................29

Kết luận chương I....................................................................................................30

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ KIỂM SOÁT GIAO DỊCH

TƯ LỢI TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN TẠI VIỆT NAM VÀ ĐỊNH HƯỚNG

HOÀN THIỆN ........................................................................................................32

2.1 Thực trạng pháp luật về kiểm soát giao dịch tư lợi trong công ty cổ phần.

.....................................................................................................................32

2.1.1 Quy định về kiểm soát giao dịch tư lợi trong công ty cổ phần theo pháp

luật doanh nghiệp ..............................................................................................32

2.1.2 Quy định về kiểm soát giao dịch tư lợi trong công ty cổ phần đại chúng42

2.2 Thực tiễn về giao dịch tư lợi và kiểm soát giao dịch tư lợi ở Việt Nam hiện

nay .....................................................................................................................47

2.2.1 Thực trạng giao dịch tư lợi trong công ty cổ phần ở Việt Nam...............47

2.2.2 Nguyên nhân của thực trạng giao dịch tư lợi...........................................50

2.3 Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật quy định về kiểm soát giao dịch tư

lợi trong công ty cổ phần tại Việt Nam hiện nay..............................................51

2.3.1 Bổ sung những đối tượng giao dịch cần kiểm soát..................................51

2.3.2 Đảm bảo điều kiện để kiểm tra, thông qua đối với giao dịch ..................51

2.3.2 Xác định “người có liên quan”.................................................................52

2.3.4 Tăng cường công khai minh bạch hóa thông tin......................................53

2.3.5 Đảm bảo sự độc lập của Ban kiểm soát ...................................................53

2.3.6 Cho phép cổ đông được trực tiếp khởi kiện.............................................54

2.3.7 Đảm bảo chế tài nghiêm minh .................................................................55

Kết luận chương II..................................................................................................55

KẾT LUẬN..............................................................................................................56