Phân tích tác động của chính sách tiền tệ đến tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng Việt Nam

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------∞0∞--------

PHÙNG UYỂN NGHI

PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH

TIỀN TỆ ĐẾN TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG

CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

KINH TẾ HỌC

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------∞0∞--------

PHÙNG UYỂN NGHI

PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH

TIỀN TỆ ĐẾN TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG

CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM

Chuyên ngành: Kinh tế học

Mã số chuyên ngành: 60 03 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

KINH TẾ HỌC

Giảng viên hướng dẫn: PGS. TS PHẠM ĐÌNH LONG

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

ii

GIẤY XÁC NHẬN

Tôi tên là: PHÙNG UYỂN NGHI

Ngày sinh: 31/01/1989 Nơi sinh: TP.Hồ Chí Minh

Chuyên ngành: 60 03 01 01 (Kinh Tế Học) Mã học viên: 1783101010024

Tôi đồng ý cung cấp toàn văn thông tin luận văn tốt nghiệp hợp lệ về bản

quyền cho Thư viện trường đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh. Thư viện trường

đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh sẽ kết nối toàn văn thông tin luận văn tốt

nghiệp vào hệ thống thông tin khoa học của Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố

Hồ Chí Minh.

Ký tên

Phùng Uyển Nghi

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHOA ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

iii

LỜI CAM ĐOAN

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi

cam đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được

công bố hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có nghiên cứu nào của người khác được sử đụng trong luận văn này

mà không được trích dẫn theo đúng quy định

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các

trường đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2020

…………………………

Phùng Uyển Nghi

Tôi cam đoan rằng luận văn “Phân tích tác động của chính sách tiền tệ đến

tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng Việt Nam” là bài nghiên cứu của chính

tôi.

iv

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn đến PGS.TS. Phạm Đình Long,

Thầy chính là người đã nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ và động viên tôi trong suốt

thời gian thực hiện đề tài nghiên cứu.

Bên cạnh đó, tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến toàn thể Quý Thầy

Cô ở Khoa đào tạo Sau đại học của trường, đặc biệt là Quý Thầy Cô của Khoa Kinh

Tế Học, những người đã tận tình giảng dạy để truyền đạt kiến thức quý báo và hữu

ích cho tôi trong suốt thời gian học tập.

Tiếp theo, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè đã động viên và

đồng hành cùng tôi để tôi có động lực hoàn thành tốt bài luận văn.

Cuối cùng, tôi xin kính chúc Quý Thầy Cô, gia đình và bạn bè sức khỏe và

thành đạt.

Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2020

…………………………

Phùng Uyển Nghi

v

TÓM TẮT

Kết quả nghiên cứu của đề tài luận văn cho thấy tăng trưởng tín dụng chủ

yếu chịu tác động từ những cú sốc nội sinh từ chính nó, tiếp theo là giá trị sản lượng

công nghiệp, lãi suất và tỷ giá, trong khi cung tiền M2 chỉ giải thích được một phần

không đáng kể cho sự biến thiên của tăng trưởng tín dụng. Ngoài ra, với độ trễ của

mô hình VAR là 2 tháng thì trước cú sốc của cung tiền M2, tăng trưởng tín dụng có

phản ứng gia tăng, còn trước cú sốc của lãi suất thì tăng trưởng tín dụng có phản

ứng ngược lại và tác động của CSTT đến tăng trưởng tín dụng chỉ thể hiện hiệu quả

trong ngắn hạn. Trong dài hạn, do bản chất của CSTT là ổn định tăng trưởng kinh tế

và kiểm soát lạm phát, tăng trưởng tín dụng sẽ xuất hiện tình trạng biến động ngược

chiều so với phản ứng ban đầu. Điều này minh chứng được rằng CSTT là có tác

động đến tăng trưởng tín dụng, trong đó cung tiền M2 có tác động cùng chiều, còn

lãi suất bình quân liên ngân hàng có tác động ngược chiều, phù hợp với mối quan hệ

kỳ vọng của đề tài nghiên cứu.

Căn cứ vào thực trạng điều hành CSTT ở nước ta, đặc biệt là kể giai đoạn

2010 – 2019, NHNN đã xác định các công cụ phù hợp trong việc thực thi CSTT để

đạt được mục tiêu trọng yếu là điều hành CSTT chủ động, linh hoạt, thận trọng,

phối hợp hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm

kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế phát triển và thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Tuy

nhiên, hiện Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào thị trường tài chính quốc tế,

trong khi mức độ phát triển thị trường tiền tệ của Việt Nam vẫn còn thấp so với

quốc tế, thị trường còn phản ứng chưa nhanh nhạy với những động thái CSTT và

chính sách kinh tế vĩ mô như thị trường quốc tế. Vì vậy, khuôn khổ CSTT của Việt

Nam trong tương lai, ngoài việc phải đạt được những yếu tố cơ bản trên, thì cần

phải tiếp tục hoàn thiện hơn nữa các công cụ CSTT, xây dựng mô hình xác định

mức lãi suất chính sách hiệu quả, xây dựng hệ thống thông tin thị trường nhằm giảm

đến mức thấp nhất bất đối xứng về thông tin, nâng cao năng lực dự báo, luôn đảm

bảo điều hành CSTT mang tính “nhìn về phía trước”.

vi

ABSTRACT

The results of this thesis find out that the credit growth is primarily affected

by endogenous shocks itself, followed by industrial production, interest rate and

exchange rate, meanwhile the fluctuation of credit growth is partitally explained by

money supply (M2). In addition, the VAR mode with 2 months lag also shows that

the credit growth is moving up in response to M2 shock while this moves opposite

trend in response to interest rate shock. However, the impact of monetary policy to

credit growth takes effective in short run only. In long run, as a result of the nature

of monetary policy, the ultimate goal is to stabilize economic growth and control

inflation, the credit growth is moved in the opposite direction in compare with its

initate responses. Summarily, the result of model help clarify that the relationship

between credit growth and M2 is positive while credit growth and interest rate is

negative, these are in consistent with the initate expection of the study.

According to the monetary policy implementation by State Bank of Vietnam

during the period from 2011 to 2019, indicating that the maintainance of an active,

flexible and prudent monetary policy which harmoniously coordinate with the fiscal

policy and other macroeconomic policies is an appropriate tools in implementing

monetary policy so as to control inflation, stabilize economic development and

promote production and business. However, Vietnam is currently intergrated into

the international financial market widenly and deeply, while the development of the

monetary market of Vietnam is still low in comparison to the international market,

the market has not been able to response quickly to adjust the monetary policy and

macroeconomic policies such as the international market. Thus, the monetary policy

in Vietnam not only requires to achieve the basic elements as mentioned above, but

also should be improved further in the future, such as building up a model to

identify the effective monetary interest, building up a market information system to

minimize the asymmetry situation, as well as continue to improve the forecast

capacity to catch up the market daily commentary and should ensure the

implementing monetary policy is “looking forward”.

vii

MỤC LỤC

Trang

LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... iii

LỜI CẢM ƠN ..........................................................................................................iv

TÓM TẮT .................................................................................................................v

MỤC LỤC ...............................................................................................................vii

DANH MỤC HÌNH VÀ ĐỒ THỊ ............................................................................x

DANH MỤC BẢNG ................................................................................................xi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................xii

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU................................1

1.1Lý do chọn đề tài ..................................................................................................1

1.2Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................2

1.3Câu hỏi nghiên cứu ...............................................................................................2

1.4Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................3

1.5Phạm vi và dữ liệu nghiên cứu ............................................................................. 3

1.5.1 Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................3

1.5.2 Dữ liệu nghiên cứu ...................................................................................3

1.6Ý nghĩa thực tiễn của đề tài ..................................................................................4

1.7Kết cấu luận văn ....................................................................................................4

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ........................................................................6

2.1 Lý thuyết hoạt động tín dụng của hệ thống ngân hàng ........................................6

2.1.1 Khái niệm về tín dụng ngân hàng................................................................6

2.1.2 Phân loại tín dụng ngân hàng .....................................................................6

2.2 Lý thuyết tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng .....................................7

2.2.1 Khái niệm về tăng trưởng tín dụng .............................................................7

2.2.2 Phân loại tăng trưởng tín dụng ....................................................................9

2.3 Lý thuyết chính sách tiền tệ ................................................................................10

2.3.1 Khái niệm về chính sách tiền tệ.................................................................10

2.3.2 Phân loại chính sách tiền tệ .......................................................................11

viii

2.3.3 Các công cụ chính sách tiền tệ .................................................................12

2.3.4 Mục tiêu chính sách tiền tệ .......................................................................13

2.3.4.1 Mục tiêu hoạt động .......................................................................13

2.3.4.2 Mục tiêu trung gian .......................................................................14

2.3.4.3 Mục tiêu cuối cùng .......................................................................15

2.3.5 Các kênh truyền dẫn chính sách tiền tệ ....................................................18

2.3.5.1 Kênh lý thuyết số lượng ................................................................19

2.3.5.2 Kênh lãi suất .................................................................................20

2.3.5.3 Kênh tín dụng ................................................................................21

2.3.5.4 Kênh tài sản .................................................................................. 24

2.3.5.5 Kênh tỷ giá ....................................................................................25

2.3.5.6 Kênh chấp nhận rủi ro ...................................................................26

2.4 Tổng quan các nghiên cứu trước ........................................................................28

2.4.1 Các nghiên cứu nước ngoài ......................................................................28

2.4.2 Các nghiên cứu trong nước .......................................................................33

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU....................... 42

3.1 Mô hình ghiên cứu .............................................................................................42

3.1.1 Mô hình nghiên cứu đề xuất .....................................................................42

3.1.2 Mô tả các biến trong mô hình ...................................................................44

3.2 Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................49

3.3 Dữ liệu nghiên cứu .............................................................................................49

CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .....................................52

4.1 Thực trạng điều hành chính sách tiền tệ tại Việt Nam giai đoạn từ năm 2010 đến

năm 2019 ..................................................................................................................52

4.2 Phân tích kết quả nghiên cứu .............................................................................56

4.2.1 Thống kê mô tả các biến............................................................................56

4.2.2 Kiểm định tính dừng (Unit Root Test) .....................................................57

4.2.3 Lựa chọn độ trễ ưu của mô hình ...............................................................58

4.2.4 Kiểm định tính ổn định của mô hình ........................................................59

ix

4.2.5 Kiểm định nhân quả Granger ...................................................................59

4.2.6 Kiểm định tính tự tương quan phần dư ....................................................60

4.2.7 Phân tích hàm phản ứng đẩy .....................................................................61

4.2.8 Phân tích phân rã phương sai ....................................................................62

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................64

5.1 Kết luận ..............................................................................................................64

5.2 Khuyến nghị .......................................................................................................64

TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................69

PHỤ LỤC.................................................................................................................75