Nghiên cứu yếu tố tác động và hiệu quả của hệ thống canh tác trên đất lúa tại huyện Phú Lương, Thái Nguyên

Dang van Minh Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE 131(01): 41-45

NGHIEN ClTU YEU T 6 TAC DQNG VA HIEU QUA CUA HE THONG CANH

TAC TREN DAT LUA T^I HITYE N PHU LU'ONG, THAI NGUYEN

D^ng van Minh*

Dgi hoc Thdi Nguyen

TOM TA T

De tai nghien cuu cong tic quan ly v^ hieu qua sii dung dat trdng liia tai huyen Phii Luong - tinh

Thai Nguyen vdi myc dich tang cudng cdng t^c quan ly vk hieu qua sir dung dat trong lua ciia dia

phuang theo hudng phat trien b^n vifng. Dat trdng liia cua huyen Phii Luong co 5 loai hinh sir

dung dat (LUT) vdi 13 kieu su dung dit phd bien, Cac LUT khac nhau co hieu qua kinh te, xS hdi

va mdi trudng rk khac nhau, trong do cdng thilc canh tac LX-LM-rau vu ddng cho hieu quii kinh

te va xa hpi cao nhat. Dien tich dat trong liia da giam ro ret qua cac nam da lam anh hudng tdi san

lugng Ilia. Vipc quanly ySu kem la mgt trong nhimg nguyen nhan gay viec giam dien tich dat liia

Tir khda: Ddt lua, h4 thdng canh tdc, hieu qud vayeu to tdc dgng

DAT VAN DE

Dat trdng lua la mpt tu Heu san xuit dpc biet,

ddng vai trd cot loi trong viec dam an ninh

lucmg thirc (Biii Xuan Son, 2006). Hien nay

dien tich dit trdng lua dang giam siit, cd nguy

ca de dpa ddn an ninh luong thyc qudc gia

(Bd Ndng nghiep va phat trien ndng thdn,

1999). Chinh Phii da ban hanh Nghi dinh sd

42/ND-CP ngay 11/5/2012 vd quan ly, sir

dung dat trdng liia. Theo Nghi dinh nay, quy

hoach, ke hoach sir dung dat trdng liia la mdt

trong nhirng ndi dung trong quy hoach, ke

hoach su dung dit. Han che tdi da viec

chuyen dat trdng liia nude dang su dung vao

muc dich phi ndng nghiep; khuydn khich viec

khai hoang md rpng dien tich dat trdng Ida,

cai tao dat liia khac thanh dat chuyen trdng

liia nude. Trong bdi canh phai dam bao hai

hda cac nhu cau dat dai khac, trudc thirc trang

dat Ilia dang chiu nhieu sue ep ve viec giam

ve dien tich va khdng thd md rpng them,

huyen Phii Luang la huyen mien mii nhung

thuc sir can nhiJng giai phap quan ly, bao ve

va sir dung het sue can ca tren tirng canh

ddng, tiing sao rupng. De tai nghien cuu cdng

tac quan ly va hieu qua sii dung dat trdng liia

tai huyen Phii Luong - tinh Thai Nguyen

nham tang cudng cdng tac quan ly va hieu

qua sir dung dat trdng liia ciia dja phuang

theo hudng phat trien ben vimg.

Tel: 0912 334310

PHHON G PHAP NGHIEN CUTj

Nghien cuu dugc thuc hien nam 2013 dua

trdn cac sd lieu thdng ke lien quan tdi san

xuat lua tai huyen Phii Luong giai doan 2008-

2012 (Uy ban nhan dan huy?n Phu Luong,

2012; Sd tai nguyen va Mdi trudng Thai

Nguyen, 20l2);va cac sd lieu dieu tra nghien

cuu thuc dia (Hdi khoa hpc dit Viet Nam,

1999).

Viec dieu tra va nghien ciiu thuc dia dugc

tien hanh tai 3 xa dai dien cho 3 viing sinh

thai khac nhau: Xa Phan Me (dai dien cho

viing san xuat lua tap trung), xa Son Cam (dai

dien cho viing ven thanh phd Thai Nguyen cd

nen kinh te da dang) va Xa Tiic Tranh (dai

dien viing mien niii cd dien tich dat liia it).

Hieu qua ciia cac he thdng canh tac dat liia

dugc danh gia dua tren 3 ndi dung nghien

ciru: Hieu qua kinh te (danh gia dinh lupng:

Gia tri san xuat, chi phi trung gian, Igi nhuan

va ty suat Igi nhuan); hieu qua xa hoi (nhu

mirc dp thu hiit lao ddng, thu nhap, an ninh

luong thuc) va mdi trudng (mirc dp su dung

phan bdn hda hgc va thudc bao ve thuc vat)

dugc danh gia theo phuang phap djnh tinh

thdng qua ngudi dan.

KET QUA NGHIEN CUXJ

Bien dpng difn tich dat trong lua vd sdn

lupng ma thu hoach

41