Nghiên Cứu Tác Động Của Một Số Yếu Tố Hóa Lý Trong Nhân Giống Ba Dòng Lan Cattleya Bằng Phương Pháp Nuôi Cấy In Vitro

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

NGUYỄN THỊ THUẬN

NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ HÓA

– LÝ TRONG NHÂN GIỐNG BA DÒNG LAN CATTLEYA

BẰNG PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY IN VITRO

CHUYÊN NGÀNH: CÔNG NGHỆ SINH HỌC

MÃ NGÀNH: 8420201

LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG NGHỆ SINH HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. NGUYỄN THỊ HỒNG GẤM

Hà Nội, 2021

i

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

LỜI CAM ĐOAN

Kính gửi: - Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp;

- Trưởng Phòng Đào tạo sau đại học.

Tôi tên là: Nguyễn Thị Thuận, Giới tính: Nữ

Sinh ngày: 23/05/1981; Mã học viên: 198420201004

Ngành: Công nghệ sinh học, Lớp: 27A-CNSH

Tôi xin cam đoan Luận văn Thạc sĩ “Nghiên cứu tác động của một số

yếu tố hóa - lý trong nhân giống ba dòng lan Cattleya bằng phương pháp

nuôi cấy in vitro” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi. Các số

liệu nghiên cứu khoa học và kết quả nghiên cứu của luận văn là trung thực và

tài liệu tham khảo đã được ghi rõ nguồn trích dẫn.

Nếu phát hiện bất kỳ sự sao chép nào từ kết quả nghiên cứu khác hoặc sai

sót về số liệu nghiên cứu, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường và

ban hội đồng.

Hà Nội, ngày 30 tháng 8 năm 2021

Học viên

Nguyễn Thị Thuận

ii

LỜI CẢM ƠN

Khoảng thời gian được học tập và làm việc tại Viện Công nghệ sinh học

Lâm nghiệp - Trường Đại học Lâm nghiệp đã mang đến cho tôi sự mở rộng

kiến thức và rèn luyện kỹ năng giúp tôi hoàn thiện tốt nhất cho công việc. Tôi

xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Viện Công nghệ sinh học Lâm nghiệp -

Trường Đại học Lâm nghiệp đã tạo điều kiện cho tôi tham gia thực hiện đề tài

luận văn tốt nghiệp tại Viện.

Trong quá trình nghiên cứu và tìm hiểu tôi đã quyết định lựa chọn đề tài

“Nghiên cứu tác động của một số yếu tố hóa - lý trong nhân giống ba dòng

lan Cattleya bằng phương pháp nuôi cấy in vitro” làm luận văn tốt nghiệp.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thị Hồng Gấm - Bộ

môn Công nghệ tế bào - Viện Công nghệ sinh học Lâm nghiệp đã tạo điều

kiện thuận lợi, luôn sát sao và trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình

thực hiện và hoàn thiện luận văn tốt nghiệp này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy Cô giáo thuộc Bộ môn Công nghệ

tế bào cùng các Thầy Cô trong Viện Công nghệ sinh học Lâm nghiệp đã quan

tâm, giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình tôi học tập và thực hiện

đề tài tại Viện.

Tuy đã cố gắng để hoàn thiện đề tài luận văn này, song kiến thức cũng

như kinh nghiệm của bản thân tôi còn hạn chế, vì vậy bản luận văn tốt nghiệp

này không tránh khỏi những sai sót, kính mong quý Thầy Cô đóng góp ý kiến

để bản Luận văn của tôi được hoàn thiện hơn.

Trân trọng!

Hà Nội, ngày 30 tháng 8 năm 2021

Học viên thực hiện

Nguyễn Thị Thuận

iii

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

Hà Nội, ngày 30 tháng 8 năm 2021

BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN THẠC SĨ

của người hướng dẫn khoa học

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Hồng Gấm

Đơn vị công tác: Viện Công nghệ sinh học Lâm nghiệp - Trường Đại

học Lâm nghiệp.

Họ và tên học viên: Nguyễn Thị Thuận

Chuyên ngành: Công nghệ sinh học

Tên đề tài: Nghiên cứu tác động của một số yếu tố hóa - lý trong nhân

giống ba dòng lan Catleya bằng phương pháp nuôi cấy in vitro.

NỘI DUNG NHẬN XÉT

Về thái độ và tinh thần của học viên trong quá trình thực hiện

luận văn:

Học viên Nguyễn Thị Thuận có tinh thần ham học hỏi, thái độ cầu thị

trong quá trình học tập và thực hiện luận văn. Có tình thần vượt khó, vươn lên

trong học tập

Nội dung khoa học của luận văn và khả năng ứng dụng của đề tài:

Luận văn thực hiện 5 nội dung chính:

(1) Nghiên cứu công thức khử trùng tạo mẫu sạch in vitro từ phôi hạt

cho 3 dòng lan Cattleya Nhật Thịnh (HC2), Cattleya rattanakosin x almakee

(HC7) và Cattleya Tú cầu đỏ.

(2) Nghiên cứu kỹ thuật nhân nhanh thể chồi in vitro cho 3 dòng lan

Cattleya HC2; Cattley HC7 và Cattley Tú cầu đỏ.

iv

(3) Nghiên cứu kỹ thuật nhân nhanh chồi in vitro cho 3 dòng lan

Cattleya HC2; Cattley HC7 và Cattley Tú cầu đỏ.

(4) Nghiên cứu kỹ thuật ra rễ tạo cây hoàn chỉnh của 3 dòng lan

Cattleya HC2; Cattley HC7 và Cattley Tú cầu đỏ.

Các nội dung đều có hàm lượng khoa học và có khả năng thực hiện.

Kết quả thu được của đề tài có giá trị khoa học và thực tiễn, có khả

năng ứng dụng vào sản xuất công nghiệp, phục vụ đời sống con người.

Kết luận chung:

Luận văn đạt yêu cầu. Đề nghị Nhà trường thông qua và cấp bằng Thạc

sĩ cho học viên Nguyễn Thị Thuận.

Người hướng dẫn khoa học

(Ký và ghi rõ họ tên)

Nguyễn Thị Hồng Gấm

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................ii

MỤC LỤC..................................................................................................................v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT........................................................................vii

DANH MỤC BẢNG.............................................................................................. viii

DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ .................................................................................ix

ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................................1

Chương 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU..............................................3

1.1. Giới thiệu về lan Cattleya ..................................................................... 3

1.1.1. Đặc điểm chung của lan Cattleya..........................................................3

1.2. Giới thiệu chung về lan Cattleya Nhật Thịnh, Cattleya rattanakosin x

almakee và Cattleya Tú cầu đỏ.................................................................... 8

1.2.1. Cattleya Nhật Thịnh...............................................................................8

1.2.2. Cattleya rattanakosin x almakee..........................................................10

1.2.3. Cattleya Tú cầu đỏ ...............................................................................11

1.3. Tình hình nghiên cứu nhân giống lan CATTLEYA............................. 12

1.3.1. Một số nghiên cứu ảnh hưởng yếu tố hoá học của môi trường đến quá

trình nhân giống lan.......................................................................................13

1.3.2. Một số nghiên cứu yếu tố ánh sáng trong quy trình nhân giống lan...15

Chương 2 MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....19

2.1. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................... 19

2.2. Nội dung nghiên cứu........................................................................... 19

2.3. Đối tượng, vật liệu nghiên cứu ........................................................... 20

2.4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 20

2.4.1. Phương pháp luận................................................................................20

2.4.2. Phương pháp bố trí thí nghiệm cụ thể .................................................20

2.4.3. Phương pháp thu thập và xử lí số liệu .................................................27

vi

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ..................................29

3.1. Ảnh hưởng của thời gian khử trùng đến khả năng tạo mẫu sạch và tái

sinh của 3 dòng lan CATTLEYA................................................................. 29

3.2. Kết quả nghiên cứu kỹ thuật nhanh nhanh thể chồi in vitro cho 3 dòng

lan Cattleya. ............................................................................................... 33

3.2.1. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của chất điều hòa sinh trưởng đến khả

năng nhân nhanh thể chồi của 3 dòng lan Cattleya HC2; Cattleya HC7 và

Cattleya Tú cầu đỏ. ........................................................................................33

3.2.2. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của ánh sáng đèn đến khả nhân nhanh

thể chồi của 3 dòng Cattleya..........................................................................38

“+ +” : Thể chồi bình thường................................................................... 39

3.3. Kết quả nghiên cứu kỹ thuật nhân nhanh chồi in vitro cho 3 dòng lan

Cattleya. ..................................................................................................... 40

3.3.1. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của chất ĐHST đến khả năng nhân nhanh

chồi của 3 dòng lan Cattleya HC2, Cattleya HC7 và Cattleya Tú cầu đỏ..........40

3.3.2. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của ánh sáng đèn đến khả năng nhân

nhanh chồi của 3 dòng lan Cattleya HC2, Cattleya HC7 và Cattleya Tú cầu

đỏ....................................................................................................................47

3.4. Kết quả nghiên cứu kỹ thuật ra rễ in vitro tạo cây hoàn chỉnh của 3

dòng lan Cattleya. ...................................................................................... 50

3.4.1. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của chất ĐHST đến khả năng ra rễ tạo

cây hoàn chỉnh của 3 dòng lan Cattleya........................................................50

3.4.2. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của ánh sáng đèn đển khả năng ra rễ

của 3 dòng lan Cattleya HC2, Cattleya HC7 và Cattleya Tú cầu đỏ ............55

KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ.....................................................................................59

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................62

PHỤ LỤC

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Viết đầy đủ

BAP Benzyl amino purine-6

Cs Cộng sự

CTTN Công thức thí nghiệm

ĐHST Điều hòa sinh trưởng

HC2 Cattley Nhật Thịnh

HC7 Cattleya rattanakosin x almakee

IAA Indol acetic acid

IBA Indole-3- butyric acid

Ki Furfury amino purine-6

MS Murashige &Skoog, 1962

NAA Naphthyl acetic acid

Sig Mức ý nghĩa (Significant)

TB Trung bình