Nghiên cứu tác động của Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An đến quản lý sử dụng đất, đời sống và việc làm của người dân

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

TRƯƠNG QUANG NGÂN

NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA KHU KINH TẾ

ĐÔNG NAM NGHỆ AN ĐẾN QUẢN LÝ SỬ DỤNG ĐẤT,

ĐỜI SỐNG VÀ VIỆC LÀM CỦA NGƯỜI DÂN

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

NHÀ XUẤT BẢN HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP - 2020

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

TRƢƠNG QUANG NGÂN

NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA KHU KINH TẾ

ĐÔNG NAM NGHỆ AN ĐẾN QUẢN LÝ SỬ DỤNG ĐẤT,

ĐỜI SỐNG VÀ VIỆC LÀM CỦA NGƯỜI DÂN

Ngành : Quản lý đất đai

Mã số : 9 85 01 03

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học : PGS.TS. Nguyễn Khắc Thời

PGS.TS. Trần Trọng Phương

HÀ NỘI - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên

cứu đƣợc trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và chƣa từng dùng để bảo vệ

lấy bất kỳ học vị nào.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận án đã đƣợc cảm ơn,

các thông tin trích dẫn trong luận án này đều đƣợc chỉ rõ nguồn gốc.

Hà Nội, ngày… tháng… năm 2020

Tác giả luận án

Trƣơng Quang Ngân

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án, tôi đã nhận đƣợc

sự hƣớng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của bạn bè,

đồng nghiệp và gia đình.

Nhân dịp hoàn thành luận án, cho phép tôi đƣợc bày tỏ lòng kính trọng và biết

ơn sâu sắc PGS.TS. Nguyễn Khắc Thời, PGS.TS. Trần Trọng Phƣơng đã tận tình hƣớng

dẫn, dành nhiều công sức, thời gian và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập

và thực hiện đề tài.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo, Bộ

môn Trắc địa Bản đồ, Khoa Quản lý đất đai, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã tận

tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, thực hiện đề tài và hoàn thành luận án.

Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An, Sở Tài nguyên và Môi trƣờng Nghệ An, UBND huyện Nghi Lộc, UBND

huyện Diễn Châu, UBND thị xã Cửa Lò đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt

quá trình thực hiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, ngƣời thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi điều

kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi hoàn thành luận án./.

Hà Nội, ngày..... tháng 12 năm 2020

Nghiên cứu sinh

Trƣơng Quang Ngân

iii

MỤC LỤC

Lời cam đoan .................................................................................................................... i

Lời cảm ơn....................................................................................................................... ii

Mục lục ........................................................................................................................... iii

Danh mục chữ viết tắt.................................................................................................... vii

Danh mục bảng ............................................................................................................. viii

Danh mục hình..................................................................................................................x

Trích yếu luận án ........................................................................................................... xii

Thesis abstract............................................................................................................... xiv

Phần 1. Mở đầu ...............................................................................................................1

1.1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu .....................................................................1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................3

1.3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................3

1.3.1. Đối tƣợng nghiên cứu ...........................................................................................3

1.3.2. Phạm vi nghiên cứu ..............................................................................................4

1.4. Những đóng góp mới của đề tài............................................................................4

1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài..............................................................5

1.5.1. Ý nghĩa khoa học ..................................................................................................5

1.5.2. Ý nghĩa thực tiễn...................................................................................................5

Phần 2. Tổng quan tài liệu .............................................................................................6

2.1. Cơ sở lý luận về quản lý sử dụng đất khu kinh tế ven biển..........................................6

2.1.1. Quản lý sử dụng đất đai ........................................................................................6

2.1.2. Quản lý sử dụng đất trong khu kinh tế ven biển...................................................7

2.2. Quá trình hình thành và phát triển khu kinh tế ven biển và tác động của nó

đến quản lý sử dụng đất, đời sống và việc làm...................................................15

2.2.1. Quá trình hình thành xây dựng và phát triển khu kinh tế ven biển.....................15

2.2.2. Nội dung đánh giá quá trình xây dựng và phát triển khu kinh tế ven biển................17

2.2.3. Kết quả xây dựng và phát triển khu kinh tế ven biển tại Việt Nam....................19

2.2.4. Tác động của khu kinh tế ven biển đến quản lý sử dụng đất, đời sống và việc

làm của ngƣời dân...............................................................................................25

2.3. Tình hình quản lý sử dụng đất trong các khu kinh tế ven biển...........................29

iv

2.3.1. Tình hình quản lý sử dụng đất trong các khu kinh tế ven biển của một số

nƣớc trên thế giới................................................................................................29

2.3.2. Tình hình quản lý sử dụng đất trong khu kinh tế ven biển ở Việt Nam .............36

2.4. Một số nghiên cứu có liên quan đến quản lý sử dụng đất, đời sống và việc

làm ngƣời dân trong khu kinh tế.........................................................................39

2.4.1. Một số công trình nghiên cứu trên thế giới.........................................................39

2.4.2. Một số công trình nghiên cứu tại Việt Nam .......................................................41

2.5. Nhận xét chung tổng quan tài liệu và định hƣớng nghiên cứu của đề tài...........43

2.5.1. Nhận xét chung về tổng quan tài liệu .................................................................43

2.5.2. Định hƣớng nghiên cứu của đề tài......................................................................45

Phần 3. Nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu..........................................................48

3.1. Địa điểm và thời gian nghiên cứu.......................................................................48

3.2. Nội dung nghiên cứu...........................................................................................48

3.2.1. Khái quát đặc điểm, quá trình hình thành xây dựng và phát triển khu kinh tế

Đông Nam Nghệ An ...........................................................................................48

3.2.2. Thực trạng quản lý sử dụng đất khu kinh tế Đông Nam Nghệ An .....................48

3.2.3. Đánh giá tác động của khu kinh tế đến quản lý sử dụng đất tại khu kinh tế

Đông Nam Nghệ An ...........................................................................................48

3.2.4. Tác động của khu kinh tế đến đời sống, việc làm ngƣời dân trong khu kinh

tế Đông Nam Nghệ An .......................................................................................49

3.2.5. Đề xuất các giải pháp, biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý sử dụng đất và

nâng cao đời sống ngƣời dân trong khu kinh tế Đông Nam Nghệ An ...............49

3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................................................49

3.3.1. Phƣơng pháp tiếp cận nghiên cứu.......................................................................49

3.3.2. Phƣơng pháp phân vùng và chọn điểm điều tra nghiên cứu...............................51

3.3.3. Phƣơng pháp điều tra thu thập tài liệu, số liệu thứ cấp.......................................52

3.3.4. Phƣơng pháp điều tra thu thập số liệu sơ cấp .....................................................53

3.3.5. Phƣơng pháp phân tích và xử lý số liệu..............................................................55

3.3.6. Phƣơng pháp đánh giá tác động..........................................................................58

3.3.7. Phƣơng pháp phân tích SWOT...........................................................................60

Toàn bộ quá trình thực hiện nghiên cứu đƣợc khái quát trong hình 3.3.............61

v

Phần 4. Kết quả và thảo luận.......................................................................................62

4.1. Khái quát đặc điểm, quá trình hình thành xây dựng và phát triển khu kinh tế

Đông Nam Nghệ An ...........................................................................................62

4.1.1. Khái quát đặc điểm khu kinh tế Đông Nam Nghệ An ........................................62

4.1.2. Khái quát quá trình hình thành khu kinh tế Đông Nam Nghệ An ......................66

4.1.3. Tình hình xây dựng và phát triển khu kinh tế Đông Nam Nghệ An...................68

4.1.4. Đánh giá quá trình xây dựng và phát triển khu kinh tế Đông Nam Nghệ An ....77

4.2. Thực trạng quản lý sử dụng đất khu kinh tế Đông Nam Nghệ An .....................84

4.2.1. Hiện trạng sử dụng đất khu kinh tế Đông Nam Nghệ An năm 2017..................84

4.2.2. Tình hình sử dụng đất trong khu kinh tế Đông Nam Nghệ An giai đoạn

2007-2017 ...........................................................................................................86

4.2.3. Công tác quản lý đất đai khu kinh tế Đông Nam Nghệ An giai đoạn

2007-2017 ...........................................................................................................91

4.3. Đánh giá tác động của khu kinh tế đông nam Nghệ An đến quản lý sử

dụng đất.............................................................................................................100

4.3.1. Đánh giá thực trạng một số yếu tố quản lý sử dụng đất trong khu kinh tế ......101

4.3.2. Đánh giá của ngƣời dân và cán bộ về một số yếu tố quản lý sử dụng đất...............115

4.3.3. Tác động của xây dựng và phát triển khu kinh tế đến một số yếu tố quản lý

sử dụng đất trong khu kinh tế Đông Nam Nghệ An .........................................120

4.3.4. Phân tích cơ hội và thách thức đối với công tác quản lý sử dụng đất trong

quá trình xây dựng và phát triển khu kinh tế Đông Nam Nghệ An..................126

4.4. Tác động của khu kinh tế đến đời sống, việc làm của ngƣời dân trong khu

kinh tế Đông Nam Nghệ An .............................................................................128

4.4.1. Tình hình đời sống và việc làm của ngƣời dân trong khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An............................................................................................................128

4.4.2. Đánh giá của ngƣời dân và cán bộ quản lý đến đời sống và việc làm của

ngƣời dân trong khu kinh tế Đông Nam Nghệ An............................................133

4.4.3. Tác động của xây dựng và phát triển khu kinh tế đến đời sống, việc làm

ngƣời dân ..........................................................................................................135

4.4.4. Phân tích cơ hội và thách thức đối với đời sống, việc làm của ngƣời dân

trong quá trình xây dựng và phát triển khu kinh tế Đông Nam Nghệ An.........138

vi

4.5. Đề xuất các giải pháp, biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý sử dụng đất, nâng

cao đời sống của ngƣời dân trong khu kinh tế .......................................................139

4.5.1. Nhóm giải pháp về cơ chế, chính sách .............................................................139

4.5.2. Nhóm giải pháp tổ chức thực hiện....................................................................141

Phần 5. Kết luận và iến nghị....................................................................................146

5.1. Kết luận.............................................................................................................146

5.2. Kiến nghị...........................................................................................................148

Danh mục các công trình đã công bố liên quan đến luận án ........................................149

Tài liệu tham khảo ........................................................................................................150

Phụ lục ..........................................................................................................................158

vii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt

CP Chính phủ

CPTG Chi phí trung gian

CSHT Cơ sở hạ tầng

GTGT Giá trị gia tăng

GTSX Giá trị sản xuất

KCN Khu công nghiệp

KKT Khu kinh tế

KTXH Kinh tế xã hội

KHSDĐ Kế hoạch sử dụng đất

NTTS Nuôi trồng thủy sản

QLĐĐ Quản lý đất đai

QLNN Quản lý nhà nƣớc

QHSDĐ Quy hoạch sử dụng đất

SDĐNN Sử dụng đất nông nghiệp

TNMT Tài nguyên môi trƣờng

UBND Ủy ban nhân dân

viii

DANH MỤC BẢNG

TT Tên bảng Trang

2.1. Các Khu kinh tế ven biển của Việt Nam đã thành lập và quy hoạch thành lập..17

2.2. Lĩnh vực ƣu tiên đầu tƣ của các khu kinh tế tự do tại Hàn Quốc .......................33

3.1. Phân cấp mức độ của mối quan hệ giữa 2 biến...................................................59

4.1. Thống kê dân số, lao động trong khu kinh tế giai đoạn 2007-2017 ...................66

4.2. Chỉ tiêu diện tích quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020....................................72

4.3. Lũy kế thu hút đầu tƣ vào khu kinh tế Đông Nam Nghệ An đến các năm

trong giai đoạn 2007-2017..................................................................................75

4.4. Tình hình sản xuất kinh doanh tại khu kinh tế giai đoạn 2007-2017..................76

4.5. Đánh giá quá trình xây dựng và phát triển khu kinh tế Đông Nam Nghệ An ....79

4.6. Hiện trạng sử dụng đất Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An năm 2017...........................84

4.7. Biến động các loại đất chính trong Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An giai

đoạn 2007-2017 ..................................................................................................86

4.8. Biến động đất nông nghiệp trong khu kinh tế Đông Nam Nghệ An giai đoạn

2007-2017 ...........................................................................................................87

4.9. Biến động đất phi nông nghiệp trong Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An giai

đoạn 2007-2017 ..................................................................................................90

4.10. Hiệu quả sử dụng đất khu công nghiệp trong khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An..............................................................................................................95

4.11. Kết quả thực hiện một số chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất đến năm 2017

trong khu kinh tế Đông Nam Nghệ An.............................................................103

4.12. So sánh giá chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất nông nghiệp trên thị trƣờng

trong Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An............................................................106

4.13. So sánh giá chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ở trên thị trƣờng trong Khu

kinh tế Đông Nam Nghệ An .............................................................................107

4.14. So sánh bình quân diện tích đất nông nghiệp giai đoạn 2007-2017 .................108

4.15. So sánh diện tích, năng suất một số cây trồng chính trong Khu kinh tế Đông

Nam Nghệ An giai đoạn 2007-2017.................................................................109

4.16. Một số loại sử dụng đất và kiểu sử dụng đất chính trong Khu kinh tế Đông

Nam Nghệ An giai đoạn 2007-2017.................................................................110

ix

4.17. Số lƣợng các loại hình trang trại trong Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An giai

đoạn 2007-2017 ................................................................................................112

4.18. Hiệu quả kinh tế của các loại và kiểu sử dụng đất trong khu kinh tế Đông

Nam Nghệ An ...................................................................................................113

4.19. Hiệu quả xã hội của của các kiểu sử dụng đất trong khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An............................................................................................................114

4.20. Đánh giá một số yếu tố quản lý sử dụng đất của ngƣời dân và cán bộ quản lý

trong khu kinh tế ...............................................................................................117

4.21. Tác động của xây dựng và phát triển khu kinh tế đến một số yếu tố quản lý

sử dụng đất........................................................................................................121

4.22. Mức tác động của xây dựng và phát triển khu kinh tế đến một số yếu tố quản

lý sử dụng đất trong Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An ....................................124

4.23. Phân tích SWOT một số nội dung quản lý sử dụng đất trong khu kinh tế Đông

Nam Nghệ An trong quá trình xây dựng và phát triển khu kinh tế ..................127

4.24. Tổng hợp việc làm của ngƣời lao động giai đoạn 2007-2017 ..........................128

4.25. Chuyển dịch cơ cấu lao động trong khu kinh tế Đông Nam Nghệ An giai

đoạn 2007-2017 ................................................................................................129

4.26. Kết quả phân tích nƣớc thải tại khu công nghiệp Nam Cấm khu kinh tế

Đông Nam Nghệ An .........................................................................................131

4.27. Tổng hợp kết quả phân tích môi trƣờng không khí tại các vị trí trong khu

kinh tế Đông Nam Nghệ An .............................................................................132

4.28. Kết quả đánh giá của ngƣời dân về chất lƣợng môi trƣờng trong khu kinh tế

Đông Nam Nghệ An .........................................................................................133

4.29. Tổng hợp kết quả đánh giá của ngƣời dân và cán bộ đến đời sống và việc

làm của ngƣời dân.............................................................................................134

4.30. Tác động của xây dựng và phát triển khu kinh tế đến đời sống và việc làm

của ngƣời dân....................................................................................................136

4.31. Phân tích SWOT về đời sống và việc làm của ngƣời dân trong quá trình xây

dựng và phát triển khu kinh tế Đông Nam Nghệ An ........................................138

x

DANH MỤC HÌNH

TT Tên hình Trang

2.1. Sơ đồ mô tả phối hợp thực hiện quản lý đất đai trong khu kinh tế.....................11

3.1. Khung phân tích tác động của khu kinh tế đến một số yếu tố quản lý sử

dụng đất, đời sống và việc làm của ngƣời dân trong khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An..............................................................................................................50

3.2. Sơ đồ phân vùng điều tra trong Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An.....................52

3.3. Sơ đồ thực hiện nghiên cứu đề tài.......................................................................61

4.1. Sơ đồ vị trí mối liên hệ vùng tỉnh Nghệ An với khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An..............................................................................................................62

4.2. Vị trí khu kinh tế Đông Nam trong tỉnh Nghệ An ..............................................63

4.3. Sơ đồ mối liên hệ khu kinh tế Đông Nam Nghệ An với các vùng trong

nƣớc và Đông Lào và Đông Bắc Thái Lan .........................................................67

4.4. Sơ đồ vùng chức năng trong khu kinh tế Đông Nam Nghệ An..........................69

4.5. Thu hút lao động làm việc tại các doanh nghiệp trong khu kinh tế giai

đoạn 2007-2017 ..................................................................................................76

4.6. Tổng giá trị sản xuất của Khu kinh tế so với tỉnh Nghệ An ...............................77

4.7. Đánh giá quá trình xây dựng và phát triển Khu kinh tế Đông Nam Nghệ

An theo ngƣời dân ..............................................................................................81

4.8. Đánh giá quá trình xây dựng và phát triển Khu kinh tế Đông Nam Nghệ

An theo các đối tƣợng.........................................................................................82

4.9. Cơ cấu sử dụng đất khu kinh tế năm 2017..........................................................85

4.10. Diện tích đất theo đối tƣợng quản lý và sử dụng trong khu kinh tế Đông

Nam Nghệ An năm 2017 ....................................................................................85

4.11. Diện tích đất giao cho các dự án trong Khu Kinh tế Đông Nam Nghệ An

giai đoạn 2007-2017 ...........................................................................................94

4.12. Số vụ tranh chấp đất đai đƣợc xử lý trong Khu kinh tế Đông Nam Nghệ

An giai đoạn 2007-2017 .....................................................................................96

4.13. Số lƣợt chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất nông nghiệp trong khu kinh tế

Đông Nam Nghệ An qua các năm ....................................................................104

4.14. Số lƣợt chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ở trong Khu Kinh tế Đông Nam

Nghệ An qua các năm.......................................................................................105

xi

4.15. Số lƣợng trang trại trong khu kinh tế Đông Nam Nghệ An giai đoạn

2007-2017 .........................................................................................................111

4.16. Đánh giá một số yếu tố quản lý sử dụng đất trọng khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An theo ngƣời dân 3 vùng.......................................................................119

4.17. Đánh giá một số yếu tố quản lý sử dụng đất trong khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An theo các đối tƣợng .............................................................................119

4.18. Tỷ lệ tăng thu nhập bình quân của hộ dân trong Khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An giai đoạn 2007-2017..........................................................................129

4.19. Đánh giá đời sống, việc làm của ngƣời dân trong khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An theo 3 vùng điều tra...........................................................................135

4.20. Đánh giá đời sống, việc làm của ngƣời dân trong Khu kinh tế Đông Nam

Nghệ An theo các đối tƣợng .............................................................................135

xii

TRÍCH YẾU LUẬN ÁN

Tên tác giả: Trƣơng Quang Ngân

Tên Luận án: Nghiên cứu tác động của Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An đến quản lý

sử dụng đất, đời sống và việc làm của ngƣời dân.

Ngành: Quản lý đất đai Mã số: 9.85.01.03

Tên cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam

Mục tiêu nghiên cứu

- Đánh giá tình hình QLSDĐ trong KKT Đông Nam Nghệ An. Đánh giá thực

trạng và tác động của quá trình xây dựng và phát triển KKT đến một số yếu tố QLSDĐ,

đời sống và việc làm của ngƣời dân trong KKT Đông Nam Nghệ An.

- Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác QLSDĐ và nâng cao đời sống,

giải quyết việc làm cho ngƣời dân tại KKT Đông Nam Nghệ An.

Phƣơng pháp nghiên cứu

Sử dụng phƣơng pháp điều tra và thu thập số liệu, tài liệu thứ cấp từ các cơ

quan. Phân vùng và chọn điểm nghiên cứu điều tra, điều tra phỏng vấn 480 hộ dân tại

trong KKT Đông Nam Nghệ An và 148 cán bộ liên quan đến QLSDĐ, quản lý KKT để

lấy tƣ liệu đánh giá thực trạng xây dựng và phát triển KKT Đông Nam Nghệ An và tình

hình QLSDĐ, đời sống việc làm của ngƣời dân.

Sử dụng phƣơng pháp tổng hợp xử lý, phân tích và so sánh số liệu để đánh giá

sự biến động các chỉ tiêu QLSDĐ, đời sống và việc làm; nghiên cứu định lƣợng bằng

việc xây dựng, hệ thống khái niệm/thang đo; ứng dụng phƣơng pháp phân tích T-test để

kiểm định mức độ khác nhau giữa các vùng và giữa các đối tƣợng đánh giá; xác định

mối tƣơng quan giữa các biến quan sát với nhau để xác định tác động của KKT đến

QLSDĐ, đời sống và việc làm của ngƣời dân; phƣơng pháp phân tích SWOT.

Kết quả chính và kết luận

1. Thành lập vào năm 2007, lũy kế đến năm 2017 KKT Đông Nam Nghệ An đã

thu hút đƣợc 34 dự án FDI với số vốn 1,507 tỷ USD, 165 dự án trong nƣớc số vốn đầu

tƣ 73.598,1 tỷ đồng; giải quyết việc làm cho 18.218 lao động. Quy hoạch xây dựng

KKT thực hiện theo đúng quy mô đề án với diện tích 18.826,47 ha (tỷ lệ 100%), quy

hoạch chi tiết các khu chức năng đạt 94,8% diện tích nhóm đất xây dựng đô thị, tƣơng

ứng với 44,5% diện tích đất khu thuế quan. Quy hoạch xây dựng KKT; mức phát triển các khu

chức năng; mức phát triển CSHT; mức thu hút vốn đầu tƣ; mức thu hút lao động đƣợc

ngƣời dân và cán bộ đánh giá ở mức độ cao, có sự khác nhau giữa hai đối tƣợng.

2. Trong KKT Đông Nam Nghệ An giai đoạn 2007-2017 quy hoạch kế hoạch

SDĐ thực hiện không đạt yêu cầu; Giai đoạn 2007-2017 KHSDĐ thực hiện không đạt

yêu cầu; thị trƣờng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ở và đất nông nghiệp phát triển

nhƣng không đều; giá chuyển nhƣợng quyền SDĐ nông nghiệp tăng từ 1,91 đến 4,83

lần, giá chuyển nhƣợng quyền SDĐ ở tăng từ 2,5 đến 6,9 lần; bình quân diện tích đất

nông nghiệp/đầu ngƣời giảm 21,1%. Đánh giá của ngƣời dân và cán bộ về thị trƣờng

xiii

chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ở và đất nông nghiệp; giá chuyển nhƣợng quyền sử

dụng đất ở và đất nông nghiệp; SDĐ nông nghiệp; Quyền của ngƣời SDĐ ở mức độ cao,

quy hoạch kế hoạch SDĐ ở mức trung bình.

3. Trong KKT Đông Nam Nghệ An: Quy hoạch xây dựng KKT và phát triển

khu chức năng có tác động cao đến QLSDĐ tại vùng 1, tác động rất cao đến thị trƣờng

chuyển nhƣợng quyền SDĐ ở và giá chuyển nhƣợng quyền SDĐ nông nghiệp (rs lần

lƣợt là 0,786, 0,843, 0,807, 0,866). Tại vùng 2 quy hoạch xây dựng KKT; Phát triển khu

chức năng; Phát triển CSHT; Thu hút vốn dự án đầu tƣ và thu hút lao động có tác động

cao đến thị trƣờng chuyển nhƣợng quyền SDĐ, giá chuyển nhƣợng quyền SDĐ nông

nghiệp và SDĐ nông nghiệp, đặc biệt quy hoạch xây dựng KKT và phát triển CSHT tác

động rất cao đến thị trƣờng chuyển nhƣợng quyền SDĐ ở (lần lƣợt rs là 0,810, 0,783);

thu hút vốn đầu tƣ có tác động rất cao đến giá chuyển nhƣợng quyền SDĐNN và SDĐ

nông nghiệp (lần lƣợt rs là 0,839, 0,763). Tại vùng 3 công tác quy hoạch xây dựng KKT,

Phát triển khu chức năng, phát triển CSHT có tác động cao đến thị trƣờng chuyển nhƣợng

quyền SDĐ ở và quyền của ngƣời SDĐ, đặc biệt là quy hoạch xây dựng KKT tác động

rất cao đến thị trƣờng chuyển nhƣợng quyền SDĐ ở (rs=0,754).

4. Xây dựng và phát triển KKT Đông Nam Nghệ An có tác động đến đời sống,

việc làm của ngƣời dân trong KKT, cụ thể: Tại vùng 1: quy hoạch xây dựng KKT; Phát

triển khu chức năng có tác động ở mức độ cao đến đời sống, việc làm, đặc biệt quy

hoạch xây dựng KKT; Phát triển khu chức năng tác động rất cao đến đời sống (rs lần

lƣợt 0,777, 0,850). Tại vùng 2: Quy hoạch xây dựng KKT; Phát triển khu chức năng;

phát triển CSHT; Mức thu hút vốn dự án đầu tƣ có tác động thuận cao đến đời sống, đặc

biệt quy hoạch xây dựng KKT tác động rất cao đến đời sống ngƣời dân (rs=0,795); Mức

thu hút vốn dự án đầu tƣ; Mức thu hút lao động tác động cao đến việc làm (rs lần lƣợt

0,522, 0,798). Tại vùng 3: các yếu tố xây dựng và phát triển KKT có tác động đến việc

làm ở mức độ cao, ngoại trừ mức phát triển khu chức năng tác động ở mức độ trung

bình; Mức phát triển khu chức năng, mức thu hút vốn dự án đầu tƣ tác động thuận mức

cao đến đời sống (rs lần lƣợt 0,518, 0,513).

5. Để nâng cao hiệu quả QLSDĐ, nâng cao đời sống, giải quyết việc làm cho

ngƣời dân trong KKT Đông Nam Nghệ An cần thực hiện đồng bộ 02 nhóm giải pháp

chính là: (i) Nhóm giải pháp về chính sách: cần ban hành quy định riêng về QLĐĐ

trong KKT, trong đó quy định chức năng, nhiệm vụ của chính quyền và Ban quản lý

KKT; thống nhất đồng bộ các loại hình quy hoạch; quy định bảng giá đất riêng; quy

định quy trình đấu giá quyền sử dụng đất công khai, minh bạch; quy định trách nhiệm tham gia

của ngƣời dân trong việc lập và giám sát quy hoạch kế hoạch SDĐ. Quy định chính

sách tạo nguồn lực đào tạo nghề; quy định trách nhiệm các bên về hỗ trợ, đào tạo nghề

cho lao động. (ii) Nhóm giải pháp về triển khai thực hiện chính sách: cần điều chỉnh quy hoạch

chung xây dựng KKT; công khai quy hoạch; lập quy hoạch chi tiết SDĐ nông lâm nghiệp;

tăng cƣờng quản lý thị trƣờng đất đai, quản lý giá đất; kiểm tra giám sát giao đất, thu

hồi đất các dự án; chuyển đổi cơ cấu cây trồng gắn với nông nghiệp hàng hóa và du lịch sinh

thái; lập và thực hiện tốt chƣơng trình đào tạo nghề cho ngƣời lao động trong KKT.