Nghiên cứu chỉ thị phân tử SSR ở một số giống /dòng chè trồng tại Thái Nguyên

Hoàng Thị Thu Yến và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 120(06): 93 – 99

93

NGHIÊN CỨU CHỈ THỊ PHÂN TỬ SSR Ở MỘT SỐ GIỐNG/DÒNG CHÈ

TRỒNG TẠI THÁI NGUYÊN

Hoàng Thị Thu Yến1*

, Lê Quang Thƣơng2

,

Dƣơng Thị Nhung2

, Hà Thị Loan2

1

Trường Đại học Khoa học – ĐH Thái Nguyên

2

Trường Trung học Phổ thông chuyên Tuyên Quang

TÓM TẮT

PCR-SSR là kỹ thuật sinh học phân tử quan trọng, đƣợc sử dụng phổ biến và hiệu quả để nghiên

cứu chỉ thị phân tử trong c

đánh giá sự đa dạng genome các giống/dòng chè thu thập tại xã Tân Cƣơng, thành phố Thái

Nguyên, tỉnh Thải Nguyên; Công ty chè Sông Cầu và xã Trại Cài – huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái

Nguyên. DNA tổng số từ các mẫu nghiên cứu đƣợc sử dụng làm khuôn để thực hiện kỹ thuật PCR￾SSR với 5 cặp mồi đặc hiệu. Kết quả khuếch đại ở mỗi mồi đều chỉ ra sự đa dạng trình tự lặp lại

của đoạn SSR và đa dạng các phân đoạn DNA đƣợc khuếch đại. Sử dụng phần mền NTSYS

version 2.1 phân tích sự đa dạng các phân đoạn DNA đƣợc khuếch đại bằng kỹ thuật PCR-SSR,

các giống/dòng chè nghiên cứu đƣợc chia thành 2 nhóm chính: Nhóm I gồm 22 mẫu chè, chia

thành 2 nhóm phụ. Nhóm phụ 1 gồm 19 mẫu (M1, M2, M17, M7, M10, M20, M22, M23, M11, M21,

M4, M8, M16, M15, M3, M14, M5, M6, M13), hệ số sai khác giữa chúng với nhóm phụ còn lại là

0,412. Nhóm phụ 2 gồm 3 mẫu M12, M24 và M25 có hệ số sai khác là 0,252. Nhóm chính II gồm 3

mẫu là M9, M18, M19, ba mẫu này có hệ số di truyền sai khác lớn nhất so với nhóm khác là 0,46.

Từ khóa: Cây chè, Camellia sinensis, đa dạng di truyền, quan hệ di truyền, SSR, microsatellite,

PCR-SSR

MỞ ĐẦU*

Chè là thứ nƣớc uống tự nhiên lâu đời nhất,

đƣợc tiêu thụ rộng rãi với chi phí thấp, đƣợc

trồng chủ yếu ở các nƣớc nhiệt đới của Châu

Á (Ấn Độ, SriLanka, Trung Quốc, Indonesia,

Việt Nam..), Châu Phi (Kenya, Uganda,

Malawi..) và Châu Mĩ la tinh (Argentina).

Camellia sinensis

(Camellia

(

(Angiospermae) [11]

(Camellia sinensis -

(Camellia assamica -

(Camellia assamica lasiocalyx -Campod).

Ba loài chè này là nguồn gốc cho hầu hết các

loài chè trồng ở các nƣớc trên thế giới hiện

nay [19]

*

Tel: 0982 752153, Email: [email protected]

Camellia sinensis (L) O. Kuntze

đƣợc phân

chè Camellia sinensis var sinensis, Camellia

sinensis var pubilimba, Camellia sinensis var

Assamica và Camellia sinensis var

dehungensis [11]. Đặc điểm về giống và chu

kỳ sống của chè phức tạp tạo nên một số hạn

chế cho chọn tạo và cải tiến giống theo

phƣơng pháp truyền thống. Việc phân biệt

giữa các thứ chè thuộc chè China, Assmam và

Compod gặp khó khăn do tính chất không

đồng nhất của chè [15]. Hơn nữa, các mô tả

về hình thái không phản ánh các biến đổi về

mặt di truyền trong cây trồng mà chỉ cho thấy

khi mô tả về sinh hóa và sinh lý [17], [18]. Do

đó, việc sử dụng các chỉ thị phân tử ở mức độ

DNA đƣợc các nhà khoa học quan tâm sử dụng

để phát hiện các biến đổi về mặt di truyền.

Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu đa dạng

cây chè ở mức độ phân tử

[7], [8], [16]