Nâng cao khả năng viết văn cho học sinh lớp 5 theo định hướng phát triển năng lực.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

ƢỜN ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC

------------------

NÂNG CAO KHẢ NĂN VIẾ VĂN CHO HỌC SINH LỚP 5

HEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂN LỰC

Nẵng, tháng 5/2016

iáo viên hƣớng dẫn : ThS. Nguyễn Thị Thúy Nga

Sinh viên thực hi n : Nguyễn Trần Thanh Thanh

Lớp : 12STH1

Lời cảm ơn

Trong quá trình học tập và thực hiện khóa luận tốt nghiệp, em đã nhận được sự

hướng dẫn, giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô. Lời đầu tiên, em xin bày tỏ lòng biết

ơn sâu sắc đến cô Nguyễn Thị Thúy Nga, người đã tận tình hướng dẫn em nghiên

cứu và hoàn thành đề tài này. Đồng thời, em xin gửi lời cảm ơn đến quý thầy cô

trong khoa Giáo dục Tiểu học và trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng đã

truyền đạt cho em những tri thức sâu sắc để em có thể học tập và hoàn thành tốt đề

tài khóa luận tốt nghiệp.

Để hoàn thành được đề tài này, em cảm ơn sự giúp đỡ, hỗ trợ và tạo điều kiện

tốt nhất từ phía Ban giám hiệu nhà trường, các em học sinh trường tiểu học Ngô

Quyền, trường tiểu học Nguyễn Như Hạnh và trường tiểu học Huỳnh Ngọc Huệ.

Em xin cảm ơn gia đình, bạn bè và những người đã luôn giúp đỡ, động viên

em trong suốt thời gian qua.

Do khả năng và thời gian còn hạn chế nên đề tài không tránh khỏi những thiếu

sót, kính mong quý thầy cô đóng góp ý kiến, bổ sung để bài làm của em được hoàn

thiện hơn và có thể ứng dụng vào hoạt động giảng dạy thực tế.

Em xin chân thành cảm ơn!

Đà Nẵng, tháng 5năm 2016

Sinh viên thực hiện

Nguyễn rần hanh hanh

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Lí do chọn đề tài.....................................................................................................1

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề......................................................................................2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu........................................................................4

4. Giả thiết khoa học...................................................................................................4

5. Mục đích nghiên cứu ..............................................................................................4

6. Các nhiệm vụ nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu .................................................4

7. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................4

8. Cấu trúc đề tài .........................................................................................................5

NỘI DUNG ................................................................................................................6

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI ...........................................................6

1.1. Khái ni m năng lực ............................................................................................6

1.2. Một số năng lực chung cần thiết cho học sinh tiểu học (HSTH)....................6

1.2.1. Nhóm năng lực làm chủ, phát triển bản thân ....................................................6

1.2.1.1. Năng lực tự học ..............................................................................................6

1.2.1.2. Năng lực giải quyết vấn đề.............................................................................6

1.2.1.3. Năng lực sáng tạo...........................................................................................7

1.2.1.4. Năng lực tư duy logic.....................................................................................7

1.2.2. Nhóm năng lực xã hội.......................................................................................7

1.2.2.1. Năng lực giao tiếp ..........................................................................................7

1.2.2.2. Năng lực hợp tác ............................................................................................7

1.2.2.3. Năng lực cảm thụ ...........................................................................................8

1.2.2.4 Năng lực tạo lập ngôn bản ..............................................................................8

1.2.3. Nhóm năng lực công cụ ....................................................................................8

1.2.3.1. Năng lực sáng tạo...........................................................................................8

1.2.3.2. Năng lực sử dụng ngôn ngữ ...........................................................................8

1.2.3.3. Năng lực ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT)..........................................8

1.3. Những năng lực cần thiết cho HSTH khi học phân môn tập làm văn (TLV).....9

1.3.1. Năng lực giải quyết vấn đề................................................................................9

1.3.2. Năng lực sáng tạo..............................................................................................9

1.3.3. Năng lực hợp tác .............................................................................................10

1.3.4. Năng lực tự học ...............................................................................................10

1.3.5. Năng lực sử dụng ngôn ngữ ............................................................................11

1.3.6. Năng lực cảm thụ ............................................................................................11

1.3.7. Năng lực tạo lập ngôn bản ..............................................................................11

1.3.8. Năng lực quan sát............................................................................................12

1.4. Nội dung chƣơng trình phân môn LV lớp 5 ...............................................12

1.4.1. Mục đích của phân môn TLV lớp 5 ................................................................12

1.4.2. Vai trò của phân môn TLV lớp 5 ....................................................................12

1.4.3. Mục tiêu của môn TLV lớp 5..........................................................................12

1.4.4. Nội dung của môn TLV lớp 5 .........................................................................13

1.4.4.1. Kiến thức, kĩ năng làm văn ..........................................................................13

1.4.4.2. Các kiểu bài học TLV ..................................................................................16

1.4.4.3. Nội dung chương trình phân môn TLV lớp 5 ..............................................17

1.5. Đặc điểm tâm sinh lí của học sinh lớp 5.........................................................19

1.5.1. Đặc điểm nhận thức ........................................................................................19

1.5.2. Đặc điểm nhân cách ........................................................................................21

1.5.3. Sự phát triển nhân cách của học sinh lớp 5.....................................................22

Tiểu kết.....................................................................................................................22

Chương 2: KHẢO SÁT THỰC TRẠNG VIẾT VĂN CỦA HỌC SINH LỚP 5......23

2.1. Mục đích điều tra .............................................................................................23

2.2. Đối tƣợng điều tra ............................................................................................23

2.3. Phƣơng pháp điều tra ......................................................................................23

2.4. Nội dung điều tra..............................................................................................23

2.5. Tiêu chí khảo sát...............................................................................................24

2.5.1. Tiêu chí viết bài văn đạt yêu cầu.....................................................................24

2.5.2. Tiêu chí phát triển năng lực cho học sinh trong phân môn TLV lớp 5...........24

2.6. Kết quả điều tra................................................................................................26

2.6.1. Khảo sát bài văn viết của học sinh lớp 5 theo chuẩn kiến thức kĩ năng .........26

2.6.2. Điều tra, khảo sát bài văn viết của học sinh lớp 5 theo định hướng phát triển

năng lực .....................................................................................................................33

Tiểu kết.....................................................................................................................37

Chƣơng 3. XÂY DỰNG MỘT SỐ BÀI TẬP BỔ TRỢ NHẰM NÂNG CAO

KHẢ NĂN VIẾ VĂN CHO HỌC SINH LỚP 5 HEO ĐỊNH HƢỚNG

PHÁT TRIỂN NĂN LỰC ...................................................................................38

3.1. Nguyên tắc xây dựng bài tập...........................................................................38

3.1.1. Nguyên tắc bảo đảm tính phù hợp nội dung bài học.......................................38

3.1.2. Nguyên tắc bảo đảm tính vừa sức ...................................................................38

3.1.3. Nguyên tắc bảo đảm tính toàn diện và cân đối ...............................................39

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính tích hợp ..................................................................39

3.2. Quy trình xây dựng bài tập.............................................................................40

3.2.1. Quy trình chung...............................................................................................40

3.2.2. Phân tích quy trình ..........................................................................................40

3.2.2.1. Phân tích nội dung bài học ...........................................................................40

3.2.2.2. Xác định các mục tiêu nhận thức .................................................................40

3.2.2.3. Thiết lập dàn bài câu hỏi, bài tập .................................................................41

3.2.2.4. Biên soạn câu hỏi, bài tập ............................................................................41

3.3. Một số yêu cầu trong vi c xây dựng bài tập theo định hƣớng phát triển

năng lực trong phân môn tập làm văn ..................................................................43

3.3.1. Bài tập phải có mục đích rõ ràng ....................................................................43

3.3.2. Bài tập phải đáp ứng chuẩn kiến thức, kĩ năng đã đặt ra ................................43

3.3.3. Bài tập phải phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh..............................44

3.3.4. Bài tập phải có tác dụng huy động được nhiều năng lực cần thiết khi viết văn.....44

3.3.5. Bài tập phân hóa 3 mức độ nhận thức của học sinh........................................45

3.3.6. Bài tập phải sử dụng ngôn từ dễ hiểu, ngắn gọn.............................................45

3.3.7. Bài tập phải có khả năng phân loại các nhóm học sinh ..................................45

3.3.8. Bài tập không được đánh đố học sinh.............................................................46

3.4. Mục đích xây dựng bài tập..............................................................................46

3.5. Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao khả năng viết văn cho học sinh lớp 5

theo định hƣớng phát triển năng lực.....................................................................46