Một số phân tích về nguyên nhân và hậu quả của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới hiện nay

NGHIEN CQU - TRAO DOI

IVJot SO plian tich ve nguyen nhan va hau qua

cua cuoc khung hoang kinh te the gi6i iiien nay

Cuoc khung hoang kinh te tai chinh gay nen nhu^g ton that to Idn

tren the gidi hien nay dang thu hiit sif quan tam khong chi cua chinh

phu cac ni/dc ma con cua gidi nghien cifu tren toan the gidi. Cuoc

khiing hoang kinh te da difdc mo xe, phan tich til nhieu goo do khac

nhau. Trong do, phan tich ve nguyen nhan va hau qua ciia cuoc khiing

hoang ch^ng nhiJng giup chinh phij cac nu'dc co cd sd khoa hoc diing

d^n cho nhung giai phap ngan chan, kh^c phuc khung hoang, ngan

ngifa cac cuoc khung hoang co the xay ra trong tiTdng lai, ma con dif

bao dung xu hu'dng van dong, phat trien cua kinh te the gidi de co dinh

hirdng diing cho si/ phat trien kinh te dat ni/dc.

Nguyen nhan ciia cuoc khiing

hoang

Cuoc khiing ho;ing kinh te hien

nay dupe danh gia la cuoc khiing

iioang kinh te Idn nhdt, nang ne nhdi

tren tiie gidi irong lion 60 nam qua tir

sau Dai khiing hoiuig kinh te The

gidi 1929-1933. Nguyen nhan cuoc

khiing hoang dirpc xac dinh la bat

dau tir cu()c khiing homing tai chinh d

My. Ciidc khiing ho;ing tai chinh d

My lai dirpc xac dinh cd nguyen

nhan tCr viec cac ngan hang thuong

mai (NHTM) cho \'ay mua nha

"dudi chuiin" vdi mdt quy md Idii.

Viec mdt sd iirotig Idn ngudi d;in do

xd vao vay lien ngfui hang (tra lai \a

\dn Irong mdt \ha\ gian dai) la do

Ilnh trang lai sudt \'a de \ay miron o

My ma Cue dir tru lien b;uig My

(FLD) thirc hien dc khuyen khich

sail xuai \a tieu dimg, ciai nen kinh

te My khdi suy thoai sau CIKK khiing

Iioang nam 2000-2001 (chi tir thang

,V2(K)1 den thang 12/2002, FED da

11 lan giam lai suai cho vay tir 6,5%

xudng edn 1.75%/nam). Cdn cac

NHTM cd the cho ngirdi ddn va)'

mua nha "dirtVi chiu'ui" day nii ro v('yi

nidi quy md Idn la do dirtx: cac c<"iiit:

ty tai ehinh va ngdn hang ddu tu,

trong dd diic biet la hai cdng ty Fanie

Mae va Freddie Mac dupe Chinh

phii My biio trp, "cap vd'n" bdng

each mua hii cac khoan cho vay ciia

cac NHTM, bidn chiing thanh loai

chiing tir dupe bao dam bang cac

khoiin viiy the chap dd ban lai cho

cac cdng ty, cac ngiin hang dau tu Idn

khac nhu: Bear Stearms, Merrill

Lynch... Cac cdng ty tai chinh, ngdn

hiuig dau tu nay Uii phat hanh trai

phieu trdn co sd cac chimg tir cho

.M\ the chiip dd de ban eho ciic ngdn

TS. BUI THI LY

Dai hpc Ngoai thuong

hang My khac va ngdn hang nhieu

nudc trdn the gidi lam tdi .san tich trir

do uy tin ciia cac ngdn hang phat

hanh. Vide "chung khoan hoa" cac

khoan vay the chap da vupt khdi sir

kidm sodt ciia nha nude. Qiudi hoiit

ddng kinh doanh mang tinh chdt ddu

CO da lam thi trudng nha dd't ndng

Idn, gia nha dat bi day len cao, trd

thanh "bong bdng". "Bong bdng" nd

la khdng thd tranh khdi.

Nhung didn bidn trdn la nguydn

nhdn true tiep ddn de'n khiing

hoang tai chinh, nhirng sdu xa hon,

cuoc khiing hoang tai chinh ed

nguydn nhdn tir co cii'u va co che

viin hanh ndn kinh te My. Sau cuoc

khiing hoang kinh te The gidi

1929-1933, cac hpc thuye't kinh te

dd cao vai trd tu dieu tiet ciia thi

trirdng, didu tiet eiia "ban tay vd

hinh" bi phd phan, hpc thuyet kinh

te ciia Keynes dc cao vai trd dieu

tiet ciia nha nudc trong ndn kinh td

thi trirdng da ra ddi. Co che phdi

hpp giira dieu tiet eiia thi trirdng \ i

So 13/2009

28

Kinh t(^ va Di^ bao