Luận văn Thực thi chính sách đối với người có công trên địa bàn thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội

HÀ NỘI, NĂM 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

.............../.................. ....../......

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN THỊ HOÀNG YẾN

THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI

NGƯỜI CÓ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ SƠN TÂY,

THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SỸ CHÍNH SÁCH CÔNG

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

.............../.................. ....../......

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN THỊ HOÀNG YẾN

THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI

NGƯỜI CÓ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ SƠN TÂY,

THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Chính sách công

Mã số: 8 34 04 02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BÙI THỊ NGỌC MAI

LỜI CAM ĐOAN

Tên em là Nguyễn Thị Hoàng Yến, học viên lớp CS4.B1, niên khóa

2018 - 2020, Học viện Hành chính Quốc gia. Em xin cam đoan đây là công

trình nghiên cứu của riêng em. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là

trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả

Nguyễn Thị Hoàng Yến

LỜI CẢM ƠN

Sau một thời gian làm việc tích cực và nghiêm túc, Luận văn “Thực thi

chính sách đối với người có công trên địa bàn thị xã Sơn Tây, thành phố Hà

Nội” đã được hoàn thành.

Trước tiên em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới cô giáo TS.

Bùi Thị Ngọc Mai, người hướng dẫn khoa học, đã hướng dẫn và tận tình chỉ

bảo em trong suốt quá trình thực hiện luận văn.

Em cũng xin cảm ơn các thầy cô giáo Học viện Hành chính Quốc gia đã

dạy dỗ và truyền đạt những tri thức quý báu trong suốt những năm qua, để em

có thể hoàn thành tốt khóa học của mình.

Em xin cảm ơn Lãnh đạo và cán bộ, công chức Phòng Lao động -

Thương binh và Xã hội thị xã Sơn Tây, đã trao đổi, hướng dẫn, cung cấp tài

liệu chi tiết để em hoàn thành tốt luận văn này.

Mặc dù đã cố gắng hết sức nhưng vì thời gian có hạn, trình độ năng lực

của bản thân còn hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất

mong nhận được những góp ý của các quý thầy cô giáo¸ bạn bè, đồng nghiệp

để tác giả rút kinh nghiệm trong những nghiên cứu sau đạt kết quả tốt hơn.

Trân trọng!

Tác giả

Nguyễn Thị Hoàng Yến

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

1. ASXH : An sinh xã hội

2. BLĐTBXH : Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội

3. CP : Chính phủ

4. CT : Chỉ thị

5. HĐND : Hội đồng nhân dân

6. KT- XH : Kinh tế - xã hội

7. LĐTBXH : Lao động - Thương binh và Xã hội

8. NCC : Người có công

9. NĐ : Nghị định

10. PL : Pháp lệnh

11. QĐ : Quyết định

12. QH : Quốc hội

13. SL : Sắc lệnh

14. TT : Thông tư

15. TTg : Thủ tướng

16. UBMTTQVN : Ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam

17. UBND : Ủy ban nhân dân

18. UBTVQH : Ủy ban thường vụ Quốc hội

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Sơ đồ 1.1. Hoạch định chính sách công.........................................................13

Sơ đồ 1.2. Quy trình thực thi chính sách.........................................................24

Hình 2.1: Vị trí địa lý của Thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội........................40

Bảng 2.1. Số lượng người có công tính đến 31/12/2019.................................43

Bảng 2.2. Bảng tổng hợp tặng quà người có công nhân dịp ngày 27/7,

tết Nguyên đán.................................................................................................48

Bảng 2.3. Bảng tổng hợp chi trả chế độ trợ cấp giáo dục, đào tạo................49

Bảng 2.4. Bảng cung cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình..............50

Bảng 2.5. Bảng tổng hợp xây mới, sửa chữa nhà ở cho người có công..........51

Bảng 2.6. Chế độ điều dưỡng phục hồi sức khỏe............................................53

Bảng 2.7. Tiền vận động ủng hộ quỹ "Đền ơn đáp nghĩa".................................54

Bảng 2.8. Đánh giá về mức độ dễ dàng, thuận tiện khi thực thi các thủ tục

liên quan đến chính sách đối với người có công trên địa bàn thị xã

.........................................................................................................................

63

Bảng 2.9. Đánh giá về kết quả thực thi chính sách đối với người có công.....63

Bảng 2.10. Đánh giá về công tác tuyền truyền, phổ biến các chính sách.......64

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC BẢNG BIỂU

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

MỞ ĐẦU...........................................................................................................1

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI

NGƯỜI CÓ CÔNG...........................................................................................8

1.1. Khái quát về thực thi chính sách đối với người có công........................8

1.1.1. Một số khái niệm cơ bản..................................................................8

1.1.2. Ý nghĩa, vai trò của thực thi chính sách đối với người có công....15

1.1.3. Chủ thể thực thi chính sách đối với người có công.......................17

1.1.4. Nội dung các chế độ ưu đãi đối với người có công.......................21

1.2. Quy trình thực thi chính sách đối với người có công...........................24

1.3. Yêu cầu về thực thi chính sách đối với người có công.........................30

1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực thi chính sách đối với người có công...32

Tiểu kết chương 1............................................................................................39

Chương 2. THỰC TRẠNG THỰC THI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI

NGƯỜI CÓ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ SƠN TÂY, THÀNH PHỐ

HÀ NỘI..........................................................................................................40

2.1. Tổng quan về thị xã Sơn Tây và người có công ở thị xã Sơn Tây.......40

2.1.1. Tổng quan về thị xã Sơn Tây..........................................................40

2.1.2. Tổng quan về người có công ở thị xã Sơn Tây...............................42

2.2. Thực trạng thực thi chính sách đối với người có công trên địa bàn thị

xã Sơn Tây...................................................................................................43

2.2.1. Cơ sở pháp lý thực thi chính sách đối với người có công tại thị xã

Sơn Tây....................................................................................................43

2.2.2. Việc thực hiện nội dung chính sách đối với người có công tại thị

xã Sơn Tây................................................................................................46

2.3. Thực trạng triển khai quy trình thực thi chính sách đối với người có công

ở thị xã Sơn Tây...........................................................................................56

2.3.1. Xây dựng kế hoạch triển khai thực thi chính sách đối với người có

công 56

2.3.2. Tuyên truyền, phổ biến thực thi chính sách đối với người có công 57

2.3.3. Phân công, phối hợp thực thi chính sách người có công ............... 59

2.3.4. Duy trì thực thi chính sách người có công ..................................... 60

2.3.5. Điều chỉnh thực thi chính sách người có công .............................. 60

2.3.6. Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra thực thi chính sách đối với người có

công 61

2.3.7. Đánh giá tổng kết thực thi chính sách đối với người có công ....... 62

2.4. Đánh giá chung về thực thi chính đối với người có công tại thị xã Sơn

Tây ..............................................................................................................65

2.4.1. Ưu điểm .......................................................................................... 65

2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ................................................................ 67

Tiểu kết chương 2............................................................................................73

Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THỰC THI

CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG...........................................74

3.1. Định hướng tăng cường thực thi chính sách đối với người có công.....74

3.1.1. Đẩy mạnh việc nghiên cứu kiến nghị đổi mới và hoàn thiện hệ

thống chính sách người có công .............................................................. 74

3.1.2. Duy trì và đẩy mạnh công tác chăm sóc người có công, gắn với

đổi mới hoạt động đền ơn đáp nghĩa ....................................................... 76

3.1.3. Cải cách hành chính, tập trung vào đơn giản hóa thủ tục xác nhận,

trên cơ sở làm rõ trách nhiệm cơ quan, đơn vị, thủ trưởng ..................... 77

3.1.4. Phát huy vai trò của phường, xã đối với công tác thương binh, liệt

sĩ và người có công .................................................................................. 78

3.1.5. Đẩy mạnh và phát huy vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội

các cấp đối với công tác chăm sóc người có công...................................80

3.2. Giải pháp cơ bản để tăng cường thực thi chính sách đối với người có

công trên địa bàn thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội..................................80

3.2.1. Tăng cường chất lượng đội ngũ thực thi chính sách đối với

người có công

84

3.2.2. Thực hiện hiệu quả việc tương tác với đối tượng chính sách........86

3.2.3. Đảm bảo tính rõ ràng, cụ thể, kịp thời của các quy định đối với

người có công .......................................................................................... 91

3.2.4. Thực hiện tốt hơn nữa quy trình thực hiện chính sách đối với

người có công..........................................................................................92

3.2.5. Đa dạng hóa hình thức huy động nguồn tài chính ......................... 91

3.3. Một số kiến nghị ................................................................................... 93

3.3.1. Đối với Nhà nước và các cơ quan Trung ương ............................. 93

3.3.2. Đối với Sở Lao động thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội .... 94

3.3.3. Đối với UBND thị xã Sơn Tây ........................................................ 95

3.3.4. Đối với Phòng Lao động thương binh và Xã hội thị xã ................. 97

Tiểu kết chương 3............................................................................................99

KẾT LUẬN .................................................................................................. 100

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHIẾU ĐIỀU TRA XÃ HỘI HỌC

1

MỞ ĐẦU

1.Tính cấp thiết của đề tài

Lịch sử của dân tộc Việt Nam gắn liền với rất nhiều cuộc chiến tranh

trường kỳ, gian khổ. Trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc Việt

Nam, hàng triệu người con ưu tú của dân tộc đã anh dũng hy sinh hoặc hiến

dâng một phần xương máu của mình cho Tổ quốc, Sơn Tây là mảnh đất giàu

truyền thống cách mạng, nơi có rất nhiều đơn vị bộ đội đóng quân, nhân dân

thị xã Sơn Tây trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ

và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc đã có những đóng góp to lớn về sức người, sức

của, với tinh thần “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”,

góp phần cùng nhân dân cả nước viết lên trang sử hào hùng của dân tộc. Trải

qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và các cuộc đấu tranh bảo

vệ biên giới phía Bắc toàn thị xã có 1.529 liệt sĩ, 1.120 thương binh và bệnh

binh, 31 cán bộ tiền khởi nghĩa, trên 10.000 người hoạt động kháng chiến

được nhà nước tặng thưởng huân, huy chương, 143 bà mẹ được phong tặng,

truy tặng danh hiệu cao quý Mẹ Việt Nam anh hùng.

Chính sách đối với người có công trong mấy chục năm qua thường

xuyên được bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với từng thời kỳ, gắn liền với đời

sống con người. Mục đích nhằm đảo bảo cho người có công được chăm sóc

về vật chất, vui vẻ về tinh thần, tạo điều kiện cho người có công đóng góp cho

gia đình và xã hội, duy trì và phát huy phẩm chất tốt đẹp, phục vụ cho sự

nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Những thế hệ đi trước đã trải qua rất nhiều hy sinh to lớn để có những

thành quả như ngày hôm nay, do đó chúng ta không thể không nói đến những

người con ưu tú của dân tộc đã hy sinh cho sự nghiệp cách mạng giải phóng

dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Họ là những người có công lao to lớn

mà Đảng, Nhà nước và toàn thể nhân dân đời đời ghi nhớ. Thể hiện lòng biết

ơn và có nghĩa vụ bù đắp với những hy sinh mất mát lớn lao đó là trách nhiệm

của toàn Đảng và toàn dân ta.

Để ghi nhớ công lao to lớn và thực hiện các chế độ đãi ngộ đối với

những người đã hy sinh, cống hiến vì nền độc lập tự do của Tổ quốc, từ ý

thức trách nhiệm, tình cảm, tri ân, ngay sau khi Cách mạng tháng Tám thành

công Đảng, Nhà nước ta đã quan tâm ban hành các văn bản chỉ đạo và triển

khai thực thi chính sách đối với người có công, nhằm bù đắp phần nào

những hy sinh, cống hiến của cán bộ, chiến sỹ ngoài mặt trận và những đóng

góp lớn lao của đồng bào yêu nước. Cụ thể như: Tại kỳ họp đầu tiên ngày

02/3/1946, Quốc hội nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đã có Điện văn gửi

các chiến sỹ ngoài mặt trận để “động viên và thể hiện sự biết ơn các chiến sỹ

đang đem xương máu giữ gìn đất nước, chống quân xâm lược”; Ngày

16/02/1947, Chủ tịch Chính phủ Việt Nam Hồ Chí Minh đã ký ban hành Sắc

lệnh số 20/SL về việc đặt chế độ hưu bổng thương tật và tiền tuất tử sỹ;

Ngày 14/10/1948, Bộ Thương binh và Cựu binh đã ban hành Nghị định số

31-TB-ST về việc đặt trợ cấp tạm thời và trợ cấp đặc biệt cho thương binh

và gia đình tử sỹ.

Cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trong những

năm gần đây, hệ thống các văn bản về chính sách đối với người có công ngày

càng được hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý quan trọng trong việc quản lý và

triển khai thực hiện giải quyết chính sách đối với các đối tượng người có

công. Cụ thể là: Pháp lệnh Ưu đãi người có công năm 1994; Pháp lệnh Ưu đãi

người có công số 26/2005/PL-UBTVQH11 ngày 29/6/2005. Các Pháp lệnh

được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung gần đây nhất bởi Pháp

lệnh số 04/2012/PL-UBTVQH13. Theo đó Chính phủ có các Nghị định số

28/CP ngày 29/4/1995, Nghị định số 54/2006/NĐ-CP ngày 26/5/2006, Nghị

định số 31/2013/NĐ-CP ngày 09/4/2013.

Quá trình triển khai thực thi chính sách người có công tại thị xã Sơn Tây,

thành phố Hà Nội theo các văn bản nói trên trong thời gian qua đã cơ bản

được các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương quan tâm, chú trọng tổ chức

thực thi. Tuy nhiên, do điều kiện là thị xã có số lượng đối tượng người có

công tương đối lớn (chiếm khoảng 6% dân số toàn thị xã), các nguồn lực của

thành phố Hà Nội còn hạn chế, có thời điểm, có địa phương tổ chức triển khai

thực thi chính sách người có công của Đảng, Nhà nước đã ban hành còn chưa

kịp thời, đầy đủ, chưa đồng bộ, thống nhất.

Vì những lý do trên, tôi quyết định chọn đề tài “Thực thi chính sách đối

với người có công trên địa bàn thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội” nhằm

góp phần giải quyết, thực thi tốt các chính sách đối với người có công trên địa

thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn

Vấn đề giải quyết chính sách đối với người có công đã có một số đề tài

như: Trần Quốc Dũng- Thiếu tướng, Cục trưởng Cục Chính sách, Tổng

Cục

Chính trị, Quân đội nhân dân Việt Nam, Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chính

sách hậu phương quân đội và hoạt động “Đền ơn, đáp nghĩa”, Tạp chí Cộng

sản ngày 27/7/2020. Nêu vai trò quan trọng trong xây dựng hậu phương quân

đội vững mạnh; tác động trực tiếp đến các đối tượng chính sách và người có

công với cách mạng, những người đã, đang công tác trong quân đội và lực

lượng làm quân sự, quốc phòng ở địa phương.

Lê Tấn Dũng- Thứ trưởng Bộ Lao động- Thương binh và xã hội, Thực

hiện chính sách đối với người có công- Kết quả và những vấn đề đặt ra, Tạp

chí Cộng sản điện tử ngày 12/9/2019. Nêu chính sách người có công là một

chính sách thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, sự tôn vinh và tri ân, đại

ngộ của Đảng, nhà nước đối với cống hiến của những người có công với cách

mạng ngày càng được hoàn thiện về diện đối tượng và chế độ ưu đãi, tạo môi