Luận văn: Nghệ thuật quân sự của ông cha ta docx

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

Luận văn

Nghệ thuật quân sự

của ông cha ta

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

MỤC LỤC

Lời cảm ơn...........................................................................................................4

Từ viết tắt ............................................................................................................5

MỞ ĐẦU...........................................................................................................6

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................6

2. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................8

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................8

4. Giả thuyết khoa học ........................................................................................9

5. Nhiện vụ nghiên cứu .......................................................................................9

6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 9

7. Đóng góp của luận văn ...................................................................................10

NỘI DUNG.........................................................................................................11

Chương1: Cơ sở lý luận của đề tài ..........................................................11

1.1. Một số khái niệm .........................................................................................11

1.1.1. Khái niện nghệ thuật quân sự ....................................................................11

1.1.2. Khái niệm bảo vệ tổ quốc .........................................................................11

1.1.3. Khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh .............................................................11

1.1.4. Khái niệm chiên tranh nhân dân ...............................................................12

1.1.5. Khái niệm về chiến tranh ..........................................................................12

1.1.6. Khái niệm chiến lược quân sự ..................................................................12

1.2. Những yếu tố tác động đến việc hình thành nghệ thuật quân sự ................13

1.2.1. Đặc điểm về địa lý và xã hội ....................................................................13

1.2.1.1. Địa lý ......................................................................................................13

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

1.2.1.2. Kinh tế ....................................................................................................14

1.2.1.3. Chính trị, văn hóa – xã hội ....................................................................15

1.3. Cơ sở hình thành nghệ thuật quân sự Việt Nam ..........................................16

1.3.1. Truyền thống đánh giặc của tổ tên ............................................................16

1.3.2. Mác – Lênin về tư tưởng quân sự .............................................................18

1.3.3. Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh ................................................................19

Chương 2: Quá trình hình thành và phát triển nghệ thuật quân sự

Việt Nam ..........................................................................................................23

2.1. Khái quát truyền thống và nghệ thuật đánh giặc của ông cha ta. .................23

2.1.1. Khái quát truyền thống đánh giăc của ông cha ta. ....................................23

2.1.2. Nội dung nghệ thuật đánh giặc giữ nước của tổ tiên. ...............................28

2.1.2.1. Tư tưởng, kế sách đánh giặc ..................................................................28

2.1.2.2. Toàn dân là binh cả nước đánh giặc ......................................................36

2.1.2.3. Nghệ thuật lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít địch nhiều, lấy yếu chống mạnh.....47

2.1.2.4. Nghệ thuật kết hợp đấu tranh giữa các mặt trận quân sự, chính trị, ngoại

giao, binh vận.......................................................................................................49

2.2. Nội dung nghệ thuật quân sự Việt Nam từ khi có Đảng lãnh đạo ...............54

2.2.1. Chiến lược quân sự ...................................................................................54

2.2.2. Nghệ thuật chiến dịch ..............................................................................58

2.2.3. Chiến thuật ................................................................................................63

2.3. Bối cảnh quốc tế, khu vực và tình hình trong nước hiện nay tác động đến

nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc ....................................................................................66

2.3.1. Bối cảnh quốc tế ........................................................................................66

2.3.2. Bối cảnh khu vực Đông Nam Á ................................................................71

2.3.3. Bối cảnh trong nước .................................................................................72

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

Chương 3: Vận dụng bài học kinh nghiệm về nghệ thuật quân sự

Việt Nam vào sự nghiệp bảo vệ tổ quốc ................................................80

3.1. Quán triệt tư tưởng tích cực tiến công .........................................................80

3.2. Nghệ thuật quân sự toàn dân đánh giặc .......................................................81

3.3. Nghệ thuật tạo sức mạnh tổng hợp bằng lực, thế thời và mưu kế ...............82

3.4. Kết hợp tiêu hao, tiêu diệt địch với bảo vệ vững chắc các mục tiêu ...........84

3.5. Xây dựng tổ chức các lực lượng phải phù hợpvới nghệ thuật quân sự ........84

3.6. Xác định cách đánh có hiệu lực cao .............................................................88

3.6.1. Chia địch ra, giam địch lại mà đánh .........................................................89

3.6.2. Đánh hiểm..................................................................................................89

3.6.3. Đánh tiêu diệt ............................................................................................89

3.7. Xây dựng thế trận vững chắc lợi hại ............................................................90

3.8. Tích cực tạo ra thời cơ và hành động kịp thời .............................................93

KẾT LUẬN .......................................................................................................98

KIÊN NGHỊ......................................................................................................102

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................104

MỘT SỐ HÌNH ẢNH TƯ LIỆU.....................................................................106

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành bày tỏ long biết ơn sâu sắc tới Thầy giáo: Đại úy: Trần

Văn Thông, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, chỉ đạo, tôi trong việc lập đề

cương, tìm tài liệu, viết và hoàn thành bài đúng thời hạn.

Cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa GDQP là "nguồn tài liệu sống" cực kì

hữu ích và hiệu quả đã cung cấp thêm nguồn tài liệu cho tôi.

Cảm ơn nhà sách, thư viện Trường Đại Học Vinh là nơi tôi tìm kiếm và thu

thập tài liệu.

Đồng cảm ơn các anh, chị, bạn bè cùng tập thể lớp K48A – GDQP đã

nhiệt tình giúp đỡ, động viên tôi nhanh chóng hoàn thành đề tài này.

Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn !

Vinh ngày 24 tháng 4 năm 2011

Tác giả : LÊ VĂN NGHĨA

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

QUY ƯỚC VỀ CÁC VIẾT TẮT

SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN

Viết tắt Viết đầy đủ

GDQP Giáo dục quốc phòng

NXB Nhà xuất bản

QĐND Quân đội nhân dân

CTND Chiên tranh nhân dân

CTQG Chính trị quốc gia

XHCN Xã hội chủ nghĩa

QPTD Quốc phòng toàn dân

NTQS Nghệ thuật quân sự

LLVT Lực lượng vũ trang

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

MỞ ĐẦU

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Chủ tịch Hồ Chí Minh của chúng ta đã từng nói “Dân ta có một lòng

nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay,

mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn

sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn

chìm tất cả lũ bán nước và cướp nước”.

Việt Nam chúng ta có lịch sử truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ

nước vô cùng oanh liệt. Các cuộc chiến tranh chống kẻ thù xâm lược do nhân

dân ta tiến hành đều là chiến tranh nhân dân chính nghĩa, thu hút được đông

đảo quần chúng tham gia ủng hộ. Trong các cuộc chiến tranh ấy, nhiều trận

đánh hay đã mãi mãi ghi vào sử sách, vào tâm trí mỗi người dân Việt Nam.

Ngày nay, nhìn lại lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc, chúng ta càng tự

hào về truyền thống hào hùng ấy. Nghệ thuật chiến tranh nhân dân đã được

hình thành rất sớm trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta. Chiến tranh

nhân dân Việt Nam đã trải qua những bước phát triển trong lịch sử đấu tranh

vũ trang của dân tộc từ thấp đến cao và đạt đến đỉnh cao trong thời đại Hồ

Chí Minh dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam. Cuộc chiến nào

cũng phải có yếu tố nhân dân, phải huy động được một lực lượng quần chúng

tham gia. Quá trình chống kẻ thù xâm lược, giữ nước hoặc giải phóng dân tộc

hoặc bảo vệ Tổ quốc mỗi thời đại lịch sử có khác nhau, song dù dài, dù ngắn

nhân dân ta đều đánh bại mọi kẻ thù xâm lược, giải phóng được dân tộc. Vận

nước có lúc thịnh lúc suy, song mỗi khi có kẻ thù xâm lược, nhân dân ta lại

đoàn kết đứng lên chiến đấu chống bọn xâm lăng, bảo tồn nòi giống, văn hóa

dân tộc Việt Nam.

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

Việt Nam chúng ta trong suốt chiều dài lịch sử phải liên tục chống kẻ

thù xâm lược, dân tộc ta luôn ở trong tình thế chiến đấu không cân sức, nhất

là ở thời kỳ đầu của cuộc khởi nghĩa hoặc chiến tranh. So với lực lượng đối

kháng chúng ta còn thua kém trên nhiều phương diện, ngoại trừ tinh thần yêu

nước, tinh thần đoàn kết và ý chí độc lập tự do của nhân dân. Chính trong

cuộc chiến không cân sức kéo dài ấy mà dân tộc ta đã hình thành nên rất

nhiều loại hình nghệ thuật quân sự đặc sắc như nghệ thuật chiên tranh nhân

dân, nghệ thuật chiến tranh du kích, nghệ thuật chiến dịch và chiến thuật,

nghệ thuật khởi nghĩa vũ trang…Tùy vào tình hình cụ thể của ta và địch mà

trong mỗi trận đánh khác nhau ông cha ta lại sử dung một loại hình NTQS

khác nhau, nhưng trong số những nghệ thuật ấy nghệ thuật chiến tranh nhân

dân đóng vai trò là nòng cốt là chủ đạo trong mọi cuộc chiến. Do đó đòi hỏi

nhân dân ta, dân tộc ta muốn đánh thắng kẻ thù cần phải phát huy sức mạnh

đoàn kết của cả dân tộc, kết hợp khéo léo giữa các loại hình nghệ thuật, trong

dố lấy nghệ thuật chiến tranh nhân dân làm chủ đạo.Để tạo nên sức mạnh dân

tộc to lớn, sức mạnh toàn dân, toàn diện mà không có một thế lực nào có thể

đánh bai được.

Trải qua những cuộc khởi nghĩa vũ trang để giành lại độc lập tự do cho

đất nước, các cuộc chiến tranh chống lại các thế lực xâm lược để bảo vệ Tổ

quốc, dân tộc ta đã hình thành và ngày càng phát triển một nền nghệ thuật

quân sự trong chiến tranh nhân dân Việt Nam rất độc đáo, đặc sắc và ưu việt.

Chính sự độc đáo đó của nghệ thuật quân sự việt Nam đã góp phần làm nên

những chiến công hiển hách vang dội lịch sử của dân tộc, làm cho quân thù

luôn bị động, bất ngờ chuyển mạnh thành yếu và cuối cùng đi đến thất bại

nặng nề. Trong các cuộc chiến tranh ấy, lịch sử dân tộc việt Nam lại một lần

nữa ca khúc khải hoàn ca khi đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược, một đế quốc

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

hùng mạnh nhất trên thế giới. Điều đó đã chứng minh cho cả thế giới thấy

rằng dân tộc việt Nam, nhân dân việt Nam tuy nhỏ bé nhưng không dễ gì

đánh bại, Việt Nam có chiến tranh nhân dân, có truyền thống đánh giặc giữ

nước lâu đời, có tinh thần đoàn kết, thống nhất trong dân tộc đã phát triển lên

thành nghệ thuật quân sự Việt Nam ưu việt và hiện đại không một thế lực nào

có thể đánh thắng nổi, nét độc đáo đặc sắc ấy thể hiện một cách đầy đủ trong

cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta.

Lý luận và thực tiễn chiến tranh nhân dân Việt Nam thực sự là một

cống hiến quan trọng đối với phong trào đấu tranh vũ trang giải phóng của

nhân dân và các dân tộc bị áp bức trên thế giới. Chính vì vậy mà tôi lựa chọn

đề tài này để tìm hiểu một cách sâu sắc về nét độc đáo đặc sắc của nghệ thuật

Quân sự Việt Nam.

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

- Làm rõ khái niện và cơ sở lý luận của nghệ thuật quan sự Việt Nam

- Tìm hiểu về quá trình hình thành và phát triển của nghệ thuật quân sự

Việt Nam.

- Tìm hiểu về những nét độc đáo, đặc sắc của nghệ thuật quân sự của cha

ông nhằm vận dụng vào việc xây dựng và phát triển Tổ quốc XHCN

- Nghiên cứu để có thể làm tài liệu tham khảo và làm cơ sở để giảng dạy

môn “Giáo Dục Quốc Phòng”

3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

- Đối tượng nghiên cứu.

+ Nghệ thuật quân sự Việt Nam.

+ Phương pháp để vận dung nghệ thuật quân sự vào sự nghiệp bảo vệ tổ

quốc trong tình hình mới.

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

- Phạm vi nghiên cứu.

+ Nghệ thuật quân sự của tổ tiên.

+ Nghệ thuật quân sự từ khi có Đảng lãnh đạo tới nay.

4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC

Từ việc nghiên cứu những nét đặc sắc, độc đáo của nghệ thuật quân sự

Việt Nam, tài liệu này có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về quá trình hình

thành cũng như phát triển của nghệ thuật quân sự Việt Nam, đồng thời phát

huy sự tinh túy trong nghệ thuật quân sự để vận dụng và quà trình bảo vệ tổ

quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mớ hiện nay.

5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

Để làm sáng tỏ mục đích nghiên cứu, đề tài cần tập trung giải quyết các

nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất: Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của nghệ thuật chiến tranh

nhân dân

Thứ hai: Tìm hiểu nghiên cứu các yếu tố tác động và nội dung nghệ

thuật đánh giặc giữ nước của tổ tiên

Thứ ba: Nghiên cứu về nét độc đáo, đặc sắc của nghệ thuật quân sự

Việt Nam, nâng cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc cho thế hệ trẻ hiện nay

6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

- Sử dụng phương pháp lý luận thông qua việc nghiên cứu thu thập tài

liệu, các kênh thông tin quân đội

- Sử dụng phương pháp hệ thống để thể hiện đầy đủ quá trình hình

thành và phát triển của nghệ thuật quân sự Việt Nam

7. ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN

Sau khi nghiên cứu thành công, đề tài này sẽ giúp cho chúng ta hiểu

được nét độc đáo sâu sắc của nghệ thuật quân sự chiến tranh nhân dân Việt

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!

LÊ VĂN NGHĨA - k48A - GDQP - Đại Học Vinh

Nam qua các giai đoạn lịch sử đồng thời giúp chúng ta hiểu thêm về nghệ

thuật quân sự Việt Nam trong quá trình dựng nước và giữ nước của thế hệ cha

ông.

Thiên thu vạn cổ yêu là khổ ?

Vạn cổ thiên thu khổ vẫn yêu!