Luận văn hoàn thiện xây dựng chiến lược kinh doanh dịch vụ chuyển phát nhanh( ems) của tổng công ty

TRƯỜNG ĐAI HỌC KINH TỂ QUỐC DÂN

Đ Ỗ V I Ế T Q U A N G

u \N VÃN TÍỈẠC SỸ QUẢN TRị KINH DOANH

B ộ G IÁ O DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯ Ờ NG Đ ẠI H Ọ C KIN H T Ế Q U Ố C DÂN

---------O^ÉỊQ — -

W

Đ ỗ V IẾ T Q U A N G

HOÀN T H IỆN X Â Y DỤNG C H IẾN L ư ợ c KIN H DOANH

D ỊCH VỤ C H U Y ỂN PH ÁT NHANH (EM S) CỦA T ổ N G CÔNG T Y

BƯU CHÍNH V IỄN THÔNG V IÊ T NAM

LUẬN VÃN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh

Người hướng dẫn khoa học : Ngô Kim Thanh

s t

ƯẠIHỌC KTỌD _

TRUNĨìHổịMÌ3 $ 5

thôngtin thư viễn

HÀ NỘI - 2004

m

M U C L Ụ C

M Ụ C L Ụ C .................................................................................................................................................................................................................. 1

C Á C T Ừ V I Ế T T Ắ T .......................................................................................................................................................................................3

D A N H M Ụ C B Ả N G B l Ể U ..................................................................................................................................................................... 4

P H Ầ N M Ở Đ Ầ U .................................................................................................................................................................................................. 5

C H Ư Ơ N G 1 : N H Ũ N G L U Ậ N c ứ K H O A H Ọ C C Ủ A V I Ệ C X Â Y D Ụ N G C H I Ế N L ư ợ c

K I N H D O A N H C H O D O A N H N G H I Ệ P ...............................................................................................................................7

1.1. Hệ thống các loại chiến lược của doanh n g h iệ p .......................................... 7

1.1.1 C hiến lược cấp toàn doanh n g h iệ p ...........................................................7

1.1.2. Chiến lược cấp đơn vị kinh doanh của doanh nghiệp "SBU".........9

1.1.3. Chiến lược chức năng bộ phận...........................................................11

1.2. Phương p h áp xây dựng chiến lược................................................................. 12

1.2.1. Những căn cứ xây dựng chiến lược................................................... 12

1.2.2. Các quan điểm trong xây dựng chiến lược.......................................13

1.2.3. Quá trình xây dựng chiến lược kinh doanh...................................... 14

1.3. Xây dựng chiến lược kinh doanh cấp cơ sở “ SBU” ..................................17

1.3.1 Các yêu cầu của SBU và vài trò của SBU trong doanh nghiệp......17

1.3.2. Trình tự xây dựng chiến lược kinh doanh cho một SBU.............. 17

C H Ư Ơ N G 2 : P H Â N T Í C H T H ự C T R Ạ N G C Ô N G T Á C X Â Y D Ụ N G C H I Ế N l ư ợ c

K I N H D O A N H D Ị C H v ụ E M S C Ủ A V N P T T R O N G N H Ữ N G N Ă M Q U A ........................... 3 1

2.1. K hái q u á t chung về Tổng công ty Bưu chính Viễn thông V iệt N am và

dịch vụ E M S ................................................................................................................... 21

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của VNPT.....................................31

2.1.2. Đặc điểm tổ chức sản x u ất của V N PT và dịch vụ EM S ảnh hưởng

đến việc xây dựng chiến lược kinh doanh dịch vụ E M S ............................... 32

2.2. P h ân tích thực trạ n g công tác xây dựng chiến lược kinh doanh dịch

vụ EM S của V N PT tro n g năm q u a ..................................................................... 36

2.2.2. Phân tích các căn cứ xây ditng chiến lược kinh doanh dịch vụ EMS

45

2.2.3 Phân tích yếu tố tác động công tác xây dựng chiến lược............... 55

1

2.2.4. Phân tích thực trạng quy trình xây dựng chiến lược kinh doanh

dịch vụ EMS của Tổng công ty......................................................................59

2.3. N hững kết q uả và h ạn chế tro n g xây dựng chiến lược kinh doanh dịch

vụ EM S của V N P T ......................................................................................................61

2.3.1. Những kết quả đạt được....................................................................... 61

C H Ư Ơ N G 3 : H O À N T H I Ệ N X Â Y D Ụ N G C H I Ế N L Ư Ợ C K I N H D O A N H ...............................6 4

D Ị C H V Ụ E M S C H O V N P T ..........................................................................................................................................................6 4

3.1. C ác q u an điểm cơ bản tro n g xây dựng chiến lược kinh doanh của

V N P T .................................................................................................................................64

3.1.1. Chiến lược đảm bảo đinh hướng cho dài hạn.................................. 64

3.1.2. Đảm bảo tính khả thỉ, đồng bộ............................................................65

3.1.3. Có khả năng kết hợp hiệu quả giữa các nguồn lự c........................ 66

3.1.4. Phù hợp với xu thế hội nhập................................................................66

3.2. M ột sô giải p h áp cơ bản nhằm hoàn thiện xây dựng chiến lược kinh

d oanh dịch vụ E M S tại V N P T................................................................................. 67

3.2.1. Xây dựng loại hình dịch vụ EMS thành một đơn vị kinh doanh cấp

cơ sở “SBU” của VNPT...................................................................................67

3.2.2. Đổi mới quy trình xây dựng chiến lược..............................................72

3.2.3. Tăng cường xây dựng hệ thống thông tin:........................................74

3.2.4. Sử dụng ma trận SWOT để xây dựng các định hướng chiến lược. 77

3.2.5. Táng cường giám sát và kiểm tra chiến lược kinh doanh.............. 85

3.3. M ột số kiến n g h ị................................................................................................... 88

K Ế T L U Ậ N ........................................................................................................................................................................................................... 9 0

D A N H M Ụ C T À I L I Ệ U T H A M K H Ả O ...............................................................................................................................9 1

P H Ụ L Ụ C ................................................................................................................................................................................................................ 9 2

2

CÁC TỪ VIẾT TẮT

VNPT

EMS

UPƯ

ITU

BCUT

SBU

: Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam

: Dịch vụ chuyển phát nhanh.

: Liên minh bưu chính quốc tế

: Liên minh viễn thông quốc tế

: Bưu chính uỷ thác.

: Chiến lược kinh doanh cấp cơ sở (Strategic Business Unit)

3

DANH MỤC BẢNG BlỂư

TT Tên bảng biểu Trang

1 Bảng 1.1 Bảng Ma trận SWOT 30

2 Bảng 2.1. Một số chỉ tiêu cơ bản của VNPT 33

3 Sơ đồ 1: Khả năng phục vụ xã hội của VNPT 34

4 Bảng 2.2: Hệ thống chỉ tiêu phát triển EMS từ 2001 đến 2005 38

5 Bảng 2.3: Hệ thống chỉ tiêu phát triển EMS từ 2006 đến 2010 39

6 Bảng 2.4 Đánh giá cước EMS trong nước năm 2000 40

7 Bảng 2.5 Đánh giá cước EMS quốc tế năm 2000 40

8 Bảng 2.6 Tỷ lệ chi quảng cáo khuyến mại cho dịch vụ BCVT của VNPT 44

9 Bảng 2.7. Cơ cấu sản lượng, doanh thu theo nhóm khách hàng 47

10 Bảng 2.8. Cơ cấu sản lượng, doanh thu, loại dịnh vụ của các nhóm khách

hàng tổ chức

48

11 Bảng 2.9. Cơ cấu sản lượng, doanh thu, loại dịnh vụ của các nhóm

khách hàng cá nhân

49

12 Biểu đồ 2.2 Tỷ lệ phần trăm chất lượng dịch vụ 52

13 Bảng 2.10 Bảng so sánh giữa VNPT và một số đối thủ cạnh tranh hiện

tại.

54

14 Sơđồ3.1 Mô hình mạng WAN 75

15 Sơ đồ 3.2. mô hình mạng Lan 76

16 Bảng số 3.1. Mô hình rà tìm môi trường 78

17 Bảng số 3.2. So sánh dịch vụ chuyển phát nhanh giữa VNPT với các

công ty chuyển phát nhanh quốc tế

83

18 Bảng 3.3 So sánh dịch vụ chuyển phát nhanh giữa VNPT với các công ty

chuyển phát nhanh trong nước

84

4

PHẦN MỞ ĐẦU

1. T ính cấp th iết của luận văn

Hiện nay nền kinh tế nước ta đang vận động theo cơ chế thị trường có sự

quản lý của Nhà nước, từng bước hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới.

Việc xây dựng chiến lược kinh doanh cho mỗi doanh nghiệp là hết sức quan

trọng, quyết định sự thành công của doanh nghiệp, hướng doanh nghiệp phát huy

hết nội lực của mình để phát triển một cách bền vững trong cơ chế thị trường.

Chiến lược kinh doanh giúp cho doanh nghiệp nhận rõ mục đích hướng đi của

mình trong tương lai và và làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động, là cơ sở vững

trắc cho việc triển khai các hoạt động tác nghiệp. Nó giúp nhà quản trị nhanh

chóng nắm bắt, tận dụng cơ hội kinh doanh a và hạn chế các rủi ro do sự biến

động cảu môi trường đem lại.

Công tác xây dựng chiến lược kinh doanh càng trở nên cấp thiết hơn đối

với mỗi doanh nghiệp khi môi trường kinh doanh có nhiều thay đổi, nhất là khi

Việt Nam tham gia chính thức và đầy đủ các tổ chức thương mại khu vực và

quốc tế như AFTA, APEC và WTO. Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt

Nam (VNPT) cũng không thể nằm ngoài tiến trình đó. Từ một đơn vị độc quyền

Nhà nước, nay đã xuất hiện cạnh tranh vì vậy để tận dụng được cơ hội, cũng như

đối mặt trước những thách thức do qua trình hội nhập mang lại. VNPT phải có

cách nhìn và phương pháp xây dựng chiến lược kinh doanh khoa học cho phù

hợp với tình hình mới.

Trên cơ sở đó tôi chọn đề tài:

“H o à n th iệ n x â y d ự n g ch iế n lư ợc k in h d o a n h d ịc h vụ E M S c ủ a T ô n g

c ô n g ty B ư u c h ín h V iễ n th ô n g V iệ t N a m ”

2. M ục đích nghiên cứu

Vận dụng các lý luận cơ bản về xây dựng chiến lược kinh doanh trong cơ

chế thị trường vào việc xây dưng chiến lược kinh doanh cho VNPT và đề xuất

những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác xây dựng chiến lược kinh doanh của

VNPT đến năm 2010.

5

3. Đối tượng và ph ạm vi nghiên cứu

Việc xây dựng chiến lược kinh doanh dịch vụ chuyển phát nhanh EMS của

VNPT làm đối tượng nghiên cứu. Đi sâu vào phân tích môi trường kinh doanh

dịch vụ EMS của VNPT và đưa ra một số giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện xây

dựng chiến lược kinh doanh dịch vụ EMS của VNPT.

Phạm vi nghiên cứu là VNPT

4. Phương p h áp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu của chủ nghĩa duy vật biện

chứng kết hợp với logic và lịch sử, phương pháp phân tích tổng hợp, các phương

pháp khoa học thống kê.

Luận văn dựa trên lỷ thuyết chung về xây dựng chiến lược kinh doanh

trong cơ chế thị trường, kết hợp phân tích tổng hợp các nghiên cứu thực tế.

5. Dự kiến nhữ ng đóng góp của L u ận văn

Hệ thống hoá các lý luận cơ bản về xây dựng chiến lược kinh doanh trong

cơ chế thị trường.

Đánh giá môi trường kinh doanh để tìm ra cơ hội và thách thức mới cũng

như phân tích các mặt mạnh và mặt yếu của VNPT nhất là trong dai đoạn hội

nhập phát triển của Việt Nam.

Sử dụng ma trận SWOT để xây dựng chiến lược kinh doanh dịch vụ EMS

cho VNPT.

6. K ết cấu luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục các tài liệu tham khảo, nội

dung của luận văn chia làm 3 chương lớn:

Chương 1: Những luận cứ khoa học của việc xây dựng chiến lược kinh

doanh cho doanh nghiệp.

Chương 2: Phân tích thực trạng công tác xây dựng chiến lược kinh doanh

dịch vụ EMS của VNPT trong những năm qua.

Chương 3: Hoàn thiện xây dựng chiến lược kinh doanh dịch vụ EMS cho

VNPT.

6

CHƯƠNG 1

NHỮNG LUẬN C ứ KHOA HỌC CỦA VIỆC XÂY DỰNG

CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CHO DOANH NGHIỆP

1.1. Hệ thống các loại chiến lược của doanh nghiệp

1 .1 .1 C h iế n lư ợ c c ấ p to à n d o a n h n g h iệ p

Là cấp chiến lược cao nhất với mục đích và tầm của cả tổ chức, nhằm xác

định những lĩnh vực kinh doanh hay những lĩnh vực công nghiệp nào doanh

nghiệp xẽ tham gia hoạt động; đáp ứng nguyện vọng của chủ quản lý (cổ đông

chính), chiến lược cấp toàn doanh nghiệp nhằm phân bổ các nguồn lực của cả tổ

chức, cả công ty... tạo cơ sở cho các quyết định chiến lược khác, các cấp chiến

lược khác. Gồm loại chiến lược sau

1.1.1.1 Chiến lược tăng trưởng

Đối với các doanh nghiệp mà mục tiêu cần đạt được là tăng trưởng và phát

triển, thì chiến lược tăng trưởng cũng nhằm vào việc thực hiện các mục tiêu tăng

trưởng như: tăng doanh thu, tăng lợi nhuận và thị phần của doanh nghiệp. Để

tăng trưởng doanh nghiệp có thể thực hiện bằng nhiều phương án chiến lược

khác nhau.

Giai đoạn đầu, doanh nghiệp thường áp dụng các chiến lược tăng trưởng

tập trung để hoạt động trong một ngành kinh doanh thuần nhất và trong khuôn

khổ thị trường nội địa. Sau đó doanh nghiệp có xu hướng sử dụng các chiến lược

tăng trưởng bằng hội nhập với bên ngoài để tạo ưu thế cạnh tranh của mình trên

cả thị trường trong nước và quốc tế. Để mở rộng hoạt động của mình, doanh

nghiệp tận dụng các cơ hội kinh doanh mới để tăng trưởng qua đa dạng hoá hoạt

dộng và đi vào kinh doanh đa ngành.

a. Chiến lươc tăng trưởng tâp trung

Chiến lược tăng trưởng tập trung là các chiến lược chủ đạo đặt trọng tâm

vào việc cải tiến sản phẩm hoặc thị trường hiện có của doanh nghiệp. Chiến lược

tăng trưởng tập trung vào ngành kinh doanh chủ lực của doanh nghiệp. Khi theo

7