KT nghiệp vụ bán hàng tại cty Điện máy - xe đạp - xe máy

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

lêi nãi ®Çu

§¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn VI (1986) ®· ®¸nh dÊu mét bíc ngoÆt quan

träng trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam lµ chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp

trung quan liªu, bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc.

QuyÕt ®Þnh träng ®¹i nµy ®· më ra mét c¸nh cöa míi, mét híng ®i míi cho c¶

nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ t¹o ra c¸c c¬ héi cho mäi thµnh phÇn kinh

tÕ, mäi chñ thÓ kinh tÕ ®îc ph¸t triÓn, ®îc lµm chñ b¶n th©n m×nh, t¹o ®µ cho sù

ph¸t triÓn cña toµn x· héi.

trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi

sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ níc, cïng víi sù c¹nh tranh khèc liÖt vèn cã cña nã,

c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp th¬ng m¹i nãi riªng ®· thËt sù

ph¶i vËn ®éng ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn b»ng chÝnh kh¶ n¨ng cña m×nh. Cã

thÓ nãi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ huyÕt m¹ch cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi

chøc n¨ng chÝnh lµ lu th«ng hµng ho¸ tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu dïng, lµm trung gian,

cÇu nèi trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, tho¶ m·n c¸c nhu cÇu tiªu dïng cña

x· héi. Doanh nghiÖp th¬ng m¹i thùc hiÖn mua b¸n, b¶o qu¶n vµ dù tr÷ hµng

ho¸, mçi mét kh©u ®Òu ¶nh hëng ®Õn kÕt qña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh

chung nhng tiªu thô hµng ho¸ ®îc xem lµ kh©u quan träng cña mét doanh

nghiÖp th¬ng m¹i tõ ®ã gãp phÇn t¸c ®éng ®Õn c¶ qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi.

§Ó cã thÓ qu¶n lý, gi¸m ®èc mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi t×nh h×nh ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ t×nh h×nh tiªu thô hµng ho¸ nãi riªng th×

kÕ to¸n cã vai trß hÕt søc quan träng.

NhËn thøc ®îc vai trß tÇm quan träng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n

nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i, cïng víi

nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc tËp ë trêng vµ qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty

®iÖn m¸y - xe ®¹p - xe m¸y, em ®· lùa chän ®Ò tµi:

“Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng t¹i C«ng ty §iÖn m¸y- xe

®¹p- xe m¸y”.

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 1 Líp: K31- DK1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

§Ò tµi nµy cã ph¹m vi nghiªn cøu ë lý luËn chung vÒ nghiÖp vô b¸n hµng

t¹i c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i, kÕt hîp víi thùc tiÔn kinh doanh vµ c«ng t¸c

h¹ch to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng t¹i c«ng ty §iÖn m¸y - xe ®¹p - xe m¸y

nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng t¹i

doanh nghiÖp th¬ng m¹i nãi chung vµ t¹i c«ng ty §iÖn m¸y - xe ®¹p - xe m¸y

nãi riªng.

B¶n luËn v¨n nµy cã bè côc gåm 3 ch¬ng:

Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ nghiÖp vô b¸n hµng trong c¸c doanh

nghiÖp th¬ng m¹i.

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng t¹i c«ng

ty §iÖn m¸y - xe ®¹p - xe m¸y.

Ch¬ng III: Ph¬ng híng tæ chøc vµ c¸c biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn

c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp cô b¸n hµng t¹i c«ng ty §iÖn m¸y - xe ®¹p - xe

m¸y.

§Ó hoµn thµnh ®îc ®Ò tµi luËn v¨n cña m×nh, em ®· cã ®îc sù gióp ®ì

nhiÖt t×nh cña c¸c anh, chÞ trong phßng kÕ to¸n cña c«ng ty vµ sù híng dÉn tËn

t×nh cña c« gi¸o - TS. §Æng ThÞ Hoµ.

Víi thêi gian thùc tËp cã h¹n, kh¶ n¨ng lý luËn cïng tr×nh ®é hiÓu biÕt

cßn h¹n chÕ nªn b¶n luËn v¨n nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt

mong ®îc sù gãp ý, chØ b¶o cña c¸c thÇy c« còng nh tËp thÓ c¸n bé nh©n viªn

phßng kÕ to¸n cña c«ng ty §iÖn m¸y - xe ®¹p - xe m¸y ®Ó gióp em cïng cè kiÕn

thøc cña m×nh.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 2 Líp: K31- DK1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

ch¬ng i

lý luËn chung vÒ nghiÖp vô b¸n hµng

trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i

I. §Æc ®iÓm kinh doanh th¬ng m¹i vµ vai trß cña nghiÖp vô

b¸n hµng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.

1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ

thÞ trêng ë níc ta hiÖn nay.

Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i lµ viÖc thùc hiÖn mét hay nhiÒu

hµnh vi th¬ng m¹i cña th¬ng nh©n lµm ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô gi÷a

c¸c th¬ng nh©n víi nhau hoÆc gi÷a c¸c th¬ng nh©n cã liªn quan bao gåm

viÖc mua b¸n hµng ho¸, cung øng dÞch vô th¬ng m¹i vµ c¸c ho¹t ®éng xóc

tiÕn th¬ng m¹i nh»m môc ®Ých lîi nhuËn hoÆc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ

x· héi.

Th¬ng nh©n cã thÓ lµ c¸ nh©n cã ®ñ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hay c¸c

hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c hoÆc c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ

thµnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i cã chøc n¨ng tæ chøc vµ thùc hiÖn

viÖc mua b¸n trao ®æi hµng ho¸, cung cÊp c¸c dÞch vô nh»m phôc vô s¶n

xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n. Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i lµ kh©u trung

gian nèi liÒn gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng.

* Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:

- VÒ ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n lµ lu chuyÓn hµng ho¸ (Lu

chuyÓn hµng ho¸ lµ sù tæng hîp c¸c ho¹t ®éng thuéc qu¸ tr×nh mua b¸n trao

®æi vµ dù tr÷ hµng ho¸ ).

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 3 Líp: K31- DK1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

- VÒ hµng ho¸: Hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i gåm c¸c lo¹i

vËt t, s¶n phÈm cã h×nh th¸i vËt chÊt vµ phi vËt chÊt mµ doanh nghiÖp mua

vÒ víi môc ®Ých ®Ó b¸n.

- VÒ ph¬ng thøc lu chuyÓn hµng ho¸: Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng

m¹i cã 2 h×nh thøc lu chuyÓn chÝnh lµ b¸n bu«n, b¸n lÎ.

- VÒ tæ chøc kinh doanh: cã thÓ theo nhiÒu m« h×nh kh¸c nhau nh tæ

chøc b¸n bu«n, b¸n lÎ, c«ng ty kinh doanh tæng hîp, c«ng ty m«i giíi, c«ng

ty xóc tiÕn th¬ng m¹i...

- VÒ sù vËn ®éng cña hµng ho¸; sù vËn ®éng cña hµng ho¸ kh«ng

gièng nhau, tuú thuéc vµo nguån hµng vµ ngµnh hµng (hµng lu chuyÓn

trong níc, hµng xuÊt nhËp khÈu..). Do ®ã chi phÝ thu mua vµ thêi gian lu

chuyÓn hµng ho¸ còng kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i hµng.

2. vai trß cña nghiÖp vô b¸n hµng

Trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i, b¸n hµng lµ kh©u cuèi cïng cña qu¸

tr×nh lu th«ng hµng ho¸ ®ång thêi thùc hiÖn quan hÖ trao ®æi, giao dÞch,

thanh to¸n gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n. B¸n hµng trong c¸c doanh nghiÖp th-

¬ng m¹i chñ yÕu lµ b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô.

- XÐt vÒ b¶n chÊt kinh tÕ : qu¸ tr×nh b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh chuyÓn së

h÷u vÒ hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ. Thùc hiÖn nghiÖp vô kinh doanh nµy, ngêi b¸n

(doanh nghiÖp ) mÊt quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ vµ ®îc quyÒn së h÷u vÒ tiÒn

tÖ hay quyÒn ®ßi tiÒn cña ngêi mua. Ngêi mua (kh¸ch hµng) ®îc quyÒn së

h÷u vÒ hµng ho¸, mÊt quyÒn së h÷u vÒ tiÒn tÖ hay cã nghÜa vô ph¶i tr¶ tiÒn

cho ngêi b¸n.

- XÐt vÒ hµnh vi: Ho¹t ®éng b¸n hµng diÔn ra sù trao ®æi, tho¶ thuËn

gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua, ngêi b¸n chÊp nhËn b¸n vµ xuÊt giao hµng; ngêi

mua chÊp nhËn mua vµ tr¶ tiÒn hay chÊp nhËn tr¶ tiÒn.

- XÐt vÒ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn: trong ho¹t ®éng b¸n hµng, vèn

kinh doanh chuyÓn tõ h×nh th¸i hiÖn vËt (hµng ho¸) sang h×nh th¸i tiÒn tÖ.

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 4 Líp: K31- DK1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

* Vai trß cña nghiÖp vô b¸n hµng:

- §èi víi x· héi: B¸n hµng lµ mét nh©n tè hÕt søc quan träng thóc ®Èy

qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cho x· héi. NÕu b¸n ®îc nhiÒu hµng ho¸ tøc lµ hµng

ho¸ ®îc chÊp nhËn, b¸n ®îc nhiÒu, do ®ã nhu cÇu míi ph¸t sinh cÇn cã

hµng ho¸ míi cho nªn ®iÒu tÊt yÕu lµ cÇn t¸i s¶n xuÊt còng nh më réng s¶n

xuÊt.

- §èi víi thÞ trêng hµng ho¸: b¸n hµng thùc hiÖn qu¸ tr×nh trao ®æi gi¸

trÞ. ngêi cã gi¸ trÞ sö dông (ngêi s¶n xuÊt) lÊy ®îc gi¸ trÞ sö dông hµng ho¸

vµ ph¶i tr¶ b»ng gi¸ trÞ.

- §èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i: Víi chøc n¨ng lµ trung gian nèi

liÒn gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng nªn doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã nhiÖm vô

cung cÊp dÞch vô hµng ho¸ cho ngêi tiªu dïng. Trong ho¹t ®éng kinh doanh

cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i, qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ ®îc diÔn ra nh

sau: Mua vµo- Dù tr÷ - B¸n ra, trong ®ã b¸n hµng ho¸ lµ kh©u cuèi cïng nh￾ng l¹i cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn kh©u tríc ®ã. B¸n hµng quyÕt ®Þnh xem

doanh nghiÖp cã nªn tiÕp tôc mua vµo hay dù tr÷ n÷a hay kh«ng? sè lîng lµ

bao nhiªu?.... VËy b¸n hµng lµ môc ®Ých cuèi cïng cña doanh nghiÖp th¬ng

m¹i cÇn híng tíi vµ rÊt quan träng, nã quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc thµnh c«ng hay

thÊt b¹i cña doanh nghiÖp. Do ®ã thùc hiÖn tèt kh©u b¸n hµng sÏ gióp

doanh nghiÖp th¬ng m¹i:

+ Thu håi vèn nhanh, quay vßng tèt ®Ó tiÕp tôc ho¹t ®éng kinh doanh.

+ §Èy m¹nh tèc ®é chu chuyÓn vèn lu ®éng → qu¶n lý vèn tèt gi¶m

viÖc huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi (l·i xuÊt cao).

+ Thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh chu chuyÓn hµng ho¸ trong doanh nghiÖp

th¬ng m¹i, ®iÒu hoµ lîng hµng ho¸ mua vµo, d÷ tr÷ b¸n ra hîp lý.

+ X¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶ kinh doanh ®Ó ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch kinh

doanh cho n¨m tiÕp theo ®îc tèt h¬n.

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 5 Líp: K31- DK1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

+ Hoµn thµnh viÖc thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch nhµ níc còng

nh thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n víi c¸c bªn liªn quan nh: ng©n hµng, chñ

nî,...

Cã thÓ thÊy r»ng nghiÖp vô b¸n hµng ®ãng vai trß quan träng trong

doanh nghiÖp th¬ng m¹i nhÊt lµ trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay c¹nh tranh

rÊt khèc liÖt. Do ®ã ®ßi hái mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m ra ®îc chç

®øng cho riªng m×nh trªn th¬ng trêng còng nh mçi doanh nghiÖp th¬ng m¹i

cÇn ph¶i t×m ra ®îc biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh b¸n hµng ®Ó ®øng v÷ng

vµ ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n trong thÞ trêng nµy. Doanh nghiÖp th¬ng m¹i

cÇn quan t©m tíi chÊt lîng hµng ho¸, gi¸ c¶, c¸c dÞch vô sau b¸n, chÝnh

s¸ch thu hót kh¸ch hµng (qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ, gi¶m gi¸..)

NÕu trong kinh doanh, qu¸ tr×nh b¸n hµng ®îc thùc hiÖn tr«i ch¶y th×

c¸c qu¸ tr×nh kh¸c còng sÏ ®îc thùc hiÖn tèt do chóng cã mèi quan hÖ ¶nh

hëng trùc tiÕp ®Õn nhau.

II. ®Æc ®iÓm cña nghiÖp vô b¸n hµng

1. Yªu cÇu qu¶n lý vµ nhiÖm vô kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng.

a. Yªu cÇu qu¶n lý nghiÖp vô b¸n hµng.

ë bÊt cø mét ho¹t ®éng nµo cña x· héi yªu cÇu qu¶n lý còng ®îc ®Æt

ra hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt. ë ho¹t ®éng b¸n hµng, vÊn ®Ò qu¶n lý ®-

îc ®Æt ra víi bé phËn kÕ to¸n b¸n hµng lµ rÊt cÇn thiÕt.

KÕ to¸n b¸n hµng cÇn h¹ch to¸n chi tiÕt t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng

mÆt hµng tiªu thô, cÇn qu¶n lý tõng kh¸ch hµng vÒ sè lîng mua nh thanh

to¸n c«ng nî, qu¶n lý doanh thu cña tõng kh¸ch hµng qua ®ã biÕt ®îc tõng

mÆt hµng nµo tiªu thô nhanh hay chËm, tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý

xóc tiÕn ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch hîp lý.

Ngoµi ra, nghiÖp vô b¸n hµng cã nhiÒu ph¬ng thøc b¸n hµng kh¸c

nhau do ®ã hiÖu qu¶ kinh doanh cña tõng ph¬ng thøc còng kh¸c nhau do sè

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 6 Líp: K31- DK1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

lîng, gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ ph¬ng thøc thanh to¸n... cña tõng ph¬ng thøc b¸n

hµng.

VÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi nhµ qu¶n lý lµ ph¶i ghi chÐp, ®èi chiÕu , so s¸nh

chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng thøc b¸n hµng hiÖu qu¶ nhÊt cho doanh

nghiÖp m×nh. Do b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ tµi s¶n cña doanh

nghiÖp tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i tiÒn tÖ, cho nªn qu¶n lý nghiÖp

vô b¸n hµng ph¶i qu¶n lý c¶ hai mÆt tiÒn vµ hµng. TiÒn liªn quan ®Õn t×nh

h×nh thu håi tiÒn b¸n hµng, t×nh h×nh c«ng nî vµ thu håi c«ng nî cña kh¸ch

hµng.. ®iÒu nµy yªu cÇu kÕ to¸n còng nh thñ quü ph¶i qu¶n lý theo tõng

kh¸ch hµng, tõng kho¶n nî tiÕp theo tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. Hµng

liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n ra, dù tr÷ hµng ho¸ , c¸c kho¶n gi¶m trõ, chiÕt

khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n.. §Ó ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc trong kinh

doanh ph¶i cã th«ng tin vÒ t×nh h×nh hµng ho¸ b¸n ra, tr¶ l¹i ®Ó cã kÕ ho¹ch

kinh doanh ë kú tiÕp theo mét c¸ch kÞp thêi. Thªm vµo ®ã kÕ to¸n ph¶i th￾êng xuyªn kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch b¸n hµng vµ thùc hiÖn c¸c

chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®ã: gi¸ c¶, chi phÝ b¸n hµng, qu¶ng

c¸o tiÕp thÞ... ®ång thêi ph¶i tÝnh to¸n vµ ®a ra kÕ ho¹ch vÒ ho¹t ®éng ®ã

mét c¸ch hîp lý.

b. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng

C¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp lu«n lu«n cÇn c¸c th«ng tin, sè liÖu chi

tiÕt, cô thÓ vÒ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, nhÊt lµ ®èi víi doanh nghiÖp th-

¬ng m¹i th× cÇn ph¶i cã sè liÖu thèng kª vÒ ho¹t ®éng bµn hµng lµ ®Çu ra

cña m×nh. Tõ nh÷ng th«ng tin nµy cã thÓ biÕt møc ®é tiªu thô, ph¸t hiÖn kÞp

thêi nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, lu©n chuyÓn hµng ho¸ ®Ó tõ ®ã

cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh ngµy cµng ph¸t

triÓn. Do ®ã, kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng cung cÊp c¸c sè liÖu liªn quan ®Õn

t×nh h×nh tiªu thô hµng ho¸ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau:

- Ghi chÐp, ph¶n ¸nh kÞp thêi chÝnh x¸c ®Çy ®ñ t×nh h×nh b¸n hµng

cña doanh nghiÖp trong kú. Ngoµi kÕ to¸n tæng hîp trªn tõng tµi kho¶n, kÕ

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 7 Líp: K31- DK1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

to¸n b¸n hµng cÇn ph¶i theo dâi, ghi chÐp vÒ sè lîng, kÕt cÊu lo¹i hµng b¸n,

ghi chÐp doanh thu b¸n hµng, thuÕ GTGT ®Çu ra cña tõng nhãm, mÆt hµng

theo tõng ®¬n vÞ trùc thuéc.

- TÝnh to¸n gi¸ mua thùc tÕ cña tõng mÆt hµng ®· tiªu thô, nh»m x¸c

®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.

- KiÓm tra t×nh h×nh thu tiÒn b¸n hµng vµ qu¶n lý tiÒn b¸n hµng: ®èi

víi hµng ho¸ b¸n chÞu cÇn ph¶i më sæ s¸ch ghi chÐp theo tõng kh¸ch hµng,

l« hµng, sè tiÒn kh¸ch hµng nî, thêi h¹n vµ t×nh h×nh tr¶ nî.

- Cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ t×nh

h×nh b¸n hµng phôc vô cho viÖc chØ ®¹o, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh

cña doanh nghiÖp.

2. C¸c ph¬ng thøc b¸n.

B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ h×nh th¸i hµng

ho¸ sang h×nh th¸i tiÒn tÖ. §©y chÝnh lµ giai ®o¹n cuèi cïng vµ còng lµ kh©u

quan träng nhÊt trong toµn bé qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng

m¹i.

C¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã thÓ b¸n hµng theo c¸c ph¬ng thøc vµ

h×nh thøc kh¸c nhau sau:

a.B¸n bu«n

B¸n bu«n lµ ph¬ng thøc b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ. tæ chøc kinh tÕ kh¸c

nh»m môc ®Ých tiÕp tôc chuyÓn b¸n hoÆc tiªu dïng cho s¶n xuÊt.

Hµng ho¸ b¸n bu«n lµ hµng ho¸ vÉn n»m trong lÜnh vùc lu th«ng, cha

®i vµo lÜnh vùc tiªu dïng v× vËy gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ cha ®îc thùc

hiÖn. Hµng thêng ®îc b¸n víi sè lîng lín.

¦u ®iÓm cña ph¬ng thøc nµy thêi gian thu håi vèn nhanh, cã ®iÒu

kiÖn ®Ó ®Èy nhanh vßng quay cña vèn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.

Tuy nhiªn ph¬ng thøc nµy cã nhîc ®iÓm lµ chi phÝ lín, t¨ng nguy c¬

ø ®äng, d thõa hµng ho¸.

Cã hai h×nh thøc b¸n bu«n chñ yÕu:

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 8 Líp: K31- DK1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

* B¸n bu«n qua kho: Lµ ph¬ng thøc b¸n bu«n hµng ho¸ mµ trong ®ã

hµng b¸n ph¶i ®îc xuÊt tõ kho b¶o qu¶n cña doanh nghiÖp, trong ph¬ng

thøc nµy cã hai h×nh thøc.

- B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp: C¨n cø vµo

hîp ®ång ®· ký kÕt, bªn mua cö c¸n bé ®Õn nhËn hµng t¹i kho cña doanh

nghiÖp. Khi nhËn hµng xong, ngêi nhËn hµng ký nhËn vµo ho¸ ®¬n b¸n

hµng vµ hµng ®ã ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.

- B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng: theo h×nh thøc nµy,

doanh nghiÖp xuÊt kho hµng ho¸, dïng ph¬ng tiÖn vËn t¶i cña m×nh hoÆc ®i

thuª ngoµi, chuyÓn ®Õn kho cña bªn mua hîc ®Þa ®iÓm quy ®Þnh trong hîp

®ång. Hµng ho¸ chuyÓn b¸n nhng vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh

nghiÖp cho nªn hµng cha ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô vµ cha ký nhËn doanh thu.

Hµng ho¸ chØ ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô khi nhËn ®îc giÊy b¸o cña bªn mua

nhËn ®îc hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc giÊy b¸o cã cña ng©n hµng

bªn mua ®· thanh to¸n tiÒn hµng. Chi phÝ b¸n hµng do hai bªn tho¶ thuËn,

nÕu doanh nghiÖp th¬ng m¹i chÞu ghi vµo chi phÝ b¸n hµng, nÕu bªn mua

chÞu th× ph¶i thu tiÒn cña bªn mua.

* B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng: Theo ph¬ng thøc nµy, doanh nghiÖp

th¬ng m¹i sau khi mua hµng, nhËn hµng mua kh«ng ®a vÒ nhËp kho mµ

chuyÓn b¸n th¼ng cho bªn mua. Ph¬ng thøc nµy cã thÓ thùc hiÖn theo hai

h×nh thøc sau:

- B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp (cßn

gäi lµ h×nh thøc giao tay ba): doanh nghiÖp th¬ng m¹i sau khi mua hµng,

giao trùc tiÕp cho ®¹i diÖn cña bªn mua t¹i kho ngêi b¸n. Sau khi giao,

nhËn, ®¹i diÖn bªn mua ký nhËn ®ñ hµng, bªn mua ®· thanh to¸n tiÒn hµng

hoÆc chÊp nhËn nî, hµng ®îc x¸c nhËn lµ tiªu thô.

- B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc chuyÓn hµng: Hµng ho¸

doanh nghiÖp mua cña nhµ cung cÊp kh«ng chuyÓn vÒ nhËp kho mµ göi ®i

b¸n th¼ng. Hµng ®îc göi ®i vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp cho

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 9 Líp: K31- DK1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

®Õn khi nhËn ®îc th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n cña kh¸ch hµng th×

quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ míi ®îc chuyÓn giao cho kh¸ch hµng, hµng ho¸

chuyÓn ®i míi ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.

b. B¸n lÎ.

B¸n lÎ lµ h×nh thøc b¸n hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng hoÆc c¸c tæ

chøc kinh tÕ ..

Hµng ho¸ b¸n lÎ ®· ra khái lÜnh vùc lu th«ng vµ ®i vµo lÜnh vùc tiªu

dïng, gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ®· ®îc thùc hiÖn. Khèi lîng kh¸ch

hµng lín, khèi lîng hµng b¸n nhá, hµng ho¸ phong phó vÒ mÉu m·, chñng

lo¹i vµ thêng xuyªn biÕn ®éng theo nhu cÇu thÞ trêng.

¦u ®iÓm: Doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch

hµng, do vËy cã thÓ n¾m b¾t nhanh nh¹y ®èi víi sù thay ®æi cña nhu cÇu, sù

thay ®æi cña thÞ hiÕu tiªu dïng, tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p, ph¬ng ¸n thÝch hîp.

Nhîc ®iÓm: Khèi lîng hµng ho¸ b¸n ra chËm, thu håi vèn chËm.

c. Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp:

Theo ph¬ng thøc nµy, khi giao hµng cho ngêi mua th× hµng ho¸ ®îc

coi lµ tiªu thô. Ngêi mua ph¶i thanh to¸n lÇn ®Çu ngay t¹i thêi ®iÓm mua

mét phÇn sè tiÒn, sè tiÒn cßn l¹i ®îc tr¶ hµng th¸ng vµ ph¶i chÞu mét l·i

suÊt nhÊt ®Þnh. Th«ng thêng gi¸ b¸n tr¶ gãp thêng lín h¬n gi¸ b¸n theo ph-

¬ng thøc th«ng thêng.

d. Ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý, ký göi:

§èi víi hµng ho¸ nhËn ®¹i lý th× ®©y kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸ cña

doanh nghiÖp, nhng doanh nghiÖp ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n, gi÷ g×n.

Khi nhËn hµng ho¸ ®¹i lý, ký göi, kÕ to¸n ghi ®¬n tµi kho¶n 003 vµ ph¶i më

sæ (thÎ) chi tiÕt ®Ó ghi chÐp ph¶n ¸nh cô thÓ theo tõng mÆt hµng. §¬n vÞ

nhËn ®îc mét kho¶n hoa hång theo tØ lÖ khi b¸n ®îc hµng.

3. C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n.

C«ng t¸c b¸n hµng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã thÓ tiÕn hµnh

theo nhiÒu ph¬ng thøc, h×nh thøc kh¸c nhau nhng viÖc b¸n hµng nhÊt thiÕt

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 10 Líp: K31- DK1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Bïi Xu©n Thä

ph¶i g¾n víi viÖc thanh to¸n víi ngêi mua. ViÖc thanh to¸n víi ngêi mua ®-

îc tiÕn hµnh theo c¸c ph¬ng thøc chñ yÕu sau:

- Thanh to¸n trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt hoÆc ph¬ng thøc hµng ®æi

hµng:ViÖc giao hµng vµ thµnh to¸n tiÒn hµng ®îc thùc hiÖn ë cïng mét thêi

®iÓm vµ giao hµng ngay t¹i doanh nghiÖp, do vËy viÖc b¸n hµng ®îc hoµn

tÊt ngay khi giao hµng vµ nhËn tiÒn.

- Thanh to¸n chËm: H×nh thøc nµy cã ®Æc trng c¬ b¶n lµ tõ khi giao

hµng tíi lóc thanh to¸n hµng cã mét kho¶n thêi gian nhÊt ®Þnh (tuú thuéc

vµo hai bªn mua, b¸n).

- Thanh to¸n qua ng©n hµng: cã hai h×nh thøc.

+ Thanh to¸n b»ng ph¬ng thøc chuyÓn kho¶n qua ng©n hµng víi ®iÒu

kiÖn ngêi mua ®· chÊp nhËn thanh to¸n, viÖc b¸n hµng ®îc xem lµ ®· ®îc thùc

hiÖn, doanh nghiÖp chØ cÇn theo dâi viÖc thanh to¸n víi ngêi mua.

+ Thanh to¸n b»ng ph¬ng thøc chuyÓn kho¶n qua ng©n hµng víi ®iÒu

kiÖn ngêi mua cã quyÒn tõ chèi kh«ng thanh to¸n mét phÇn hoÆc toµn bé

gi¸ trÞ hµng mua do khèi lîng hµng göi ®Õn cho ngêi mua kh«ng phï hîp

víi hîp ®ång vÒ sè lîng hoÆc chÊt lîng vµ quy c¸ch: hµng ho¸ ®îc chuyÓn

®Õn cho ngêi mua nhng cha thÓ xem lµ b¸n hµng, doanh nghiÖp cÇn theo

dâi t×nh h×nh chÊp nhËn hay kh«ng chÊp nhËn ®Ó xö lý trong thêi h¹n quy

®Þnh ®¶m b¶o lîi Ých cña doanh nghiÖp.

4. Thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu

Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n ®· thu vÒ

hoÆc sÏ thu ®îc. Doanh thu ph¸t sinh tõ giao dÞch ®îc x¸c ®Þnh bëi tho¶

thuËn gi÷a doanh nghiÖp víi bªn mua hoÆc bªn sö dông tµi s¶n. Nã ®îc x¸c

®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n ®· thu hoÆc sÏ thu ®îc sau khi trõ

c¸c kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ

tr¶ l¹i.

Khoa KÕ to¸n - Tµi chÝnh 11 Líp: K31- DK1