Khảo sát việc sử dụng từ ngữ địa phương trong thơ Tố Hữu

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

---------------------------

PHẠM THỊ THUỲ DƯƠNG

KHẢO SÁT VIỆC SỬ DỤNG TỪ NGỮ ĐỊA

PHƯƠNG TRONG THƠ TỐ HỮU

Chuyên ngành: Lý luận Ngôn ngữ

Mã số: 60 22 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS – TS PHẠM VĂN HẢO

Thái Nguyên - 2008

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 1

MỤC LỤC

CHÚ THÍCH: ………………………………………………………………...3

PHẦN MỞ ĐẦU……………………………………………………………...4

1. Lí do chọn đề tài………………………………………………………4

2. Lịch sử vấn đề………………………………………………………5

3. Đối tƣợng ngiên cứu…………………………………………………..6

4. Mục đích nghiên cứu………………………………………………….7

5. Phƣơng pháp nghiên cứu……………………………………………7

6. Ý thực tiễn và ý nghĩa khoa học………………………………………8

7. Bố cục luận văn……………………………………………………….8

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN

…9

1.1. Cuộc đời và sự nghiệp thơ Tố Hữu………………….…………....9

1.1.1.Vài nét về cuộc đời Tố Hữu.............................................................9

1.1.2. Khái quát về sự nghiệp thơ Tố Hữu……………….……..........10

1.2. Khái quát về phƣơng ngữ tiếng Việt…………………………….13

1.2.1. Khái niệm phƣơng ngữ……………………...……………...........13

1.2.2. Đặc điểm phƣơng ngữ tiếng Việt………………...……………14

1.2.2.1. Đặc điểm về ngữ âm……………………...……………………14

1.2.2.2. Đặc điểm về từ vựng và ngữ nghĩa………...…………………..15

1.2.2.3. Đặc điểm về ngữ pháp………...……………………………….18

1.3. Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật………………………………..20

1.3.1. Ngôn ngữ nghệ thuật…………………………………………….20

1.3.2. Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật………………………………...21

1.3.2.1. Tính hình tƣợng………………………………………………..21

1.3.2.2. Tính truyền cảm……………………………………………….23

1.3.2.3. Tính cá thể hoá………………………………………………...24

CHƢƠNG 2: VIỆC DÙNG TỪ ĐỊA PHƢƠNG TRONG THƠ TỐ HỮU….

27

2.1. Khái niệm từ ngữ địa phƣơng …………………………………….27

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 2

2.2. Thống kê phân tích các từ ngữ địa phƣơng đƣợc sử dụng trong thơ

Tố Hữu………………..……………………………………………………28

2.2.1. Bảng thống kê chung…….………………………………………28

2.2.2. Từ ngữ địa phƣơng trong từng tập thơ…..…………………….29

2.2.3. Khảo sát phân tích………………...……………………………..30

2.2.3.1. Số lƣợng, tần số xuất hiện của các từ ngữ địa phƣơng ….…..30

2.2.3.2. Từ ngữ địa phƣơng sử dụng theo vùng……..………………..34

2.2.3.3. Phân nhóm từ ngữ địa phƣơng theo từ loại……….….……...35

2.2.3.4. Đề tài, thời gian, không gian với vấn đề sử dụng từ ngữ địa

phƣơng…………………………………………………………..……...46

2.2.3.5. Các lớp từ…………….…………………………...................49

2.3. Tiểu kết……………………………………………….……………57

CHƢƠNG 3: QUAN ĐIỂM NGHỆ THUẬT CỦA TỐ HỮU TRONG VIỆC

SỬ DỤNG TỪ NGỮ ĐỊA PHƢƠNG……………………………………...58

3.1. Quan điểm về thơ và ngôn ngữ thơ của Tố Hữu…………….…..58

3.2. Về cách dùng từ ngữ địa phƣơng trong thơ Tố Hữu…………….66

3.2.1. Ba nguyên tắc sử dụng từ ngữ địa phƣơng ……………….…...66

3.2.1.1. Tố Hữu dùng từ ngữ địa phƣơng khi viết về địa phƣơng …...66

3.2.1.2. Sử dụng từ ngữ địa phƣơng khi tác giả là ngƣời ở địa phƣơng

…………………………………………………………………….……71

3.2.1.3. Từ ngữ địa phƣơng với yêu cầu của ngôn ngữ nghệ

thuật.................................................................................................................72

3.2.2. Lựa chọn từ ngữ “đắc địa”……………….……………………74

3.3. Hiệu quả của việc sử dụng từ ngữ địa phƣơng trong thơ Tố

Hữu.…76

3.4. So sánh với ngôn ngữ thơ Xuân Diệu, Huy Cận………………...87

3.5. Tiểu kết…………………………………………………………….89

KẾT

LUẬN…………………………………………………………….…….90

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ………………………..92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 3

TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………...93

PHỤ LỤC……………………………………………………………………96

CHÚ THÍCH

d : danh từ

đ : động từ

t : tính từ

đt : đại từ

nv : từ nghi vấn

ct : từ cảm thán

tr : trạng thái

B : Phƣơng ngữ Bắc

T : Phƣơng ngữ Trung

N : Phƣơng ngữ Nam

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 4

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Tố Hữu là một cây đại thụ trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Thơ Tố

Hữu gắn liền với các chặng đƣờng cách mạng của dân tộc và lắng sâu trong

lòng quần chúng nhân dân suốt thời gian qua. Đúng nhƣ Phong Lan và Mai

Hƣơng nhận xét “Trên bầu trời của văn học Việt Nam hiện đại, Tố Hữu luôn

đƣợc coi là ngôi sao sáng, là ngƣời mở đầu và dẫn đầu tiêu biểu cho thơ ca

cách mạng. Sáu mƣơi năm gắn bó với hoạt động cách mạng và sáng tạo thơ

ca, ông thực sự tạo nên đƣợc niềm yêu mến, nỗi đam mê bền chắc trong nhiều

độc giả. Ông là ngƣời đem đến cho công chúng và rồi cũng nhận lại từ họ sự

đồng điệu, đồng cảm, đồng tình tuyệt diệu, đang là niềm mơ ƣớc của mọi sự

nghiệp thơ ca, kể cả những nhà thơ lớn cùng thời với ông” [33, tr.20]. Bởi

vậy, thơ Tố Hữu luôn thu hút đƣợc sự quan tâm của giới phê bình, nghiên cứu

văn học và là đối tƣợng giảng dạy trong nhà trƣờng phổ thông.

Thơ Tố Hữu là thơ trữ tình chính trị. Mọi sự kiện, vấn đề lớn của đời

sống cách mạng, lí tƣởng chính trị, những tình cảm chính trị thông qua trái

tim nhạy cảm của nhà thơ đều có thể trở thành đề tài và cảm hứng nghệ thuật

thực sự. Tố Hữu là nhà thơ của lẽ sống lớn, của những tình cảm lớn, niềm vui

lớn của cách mạng và con ngƣời cách mạng. Đặc biệt ở những bƣớc ngoặt

trong đời sống cách mạng của dân tộc, hồn thơ Tố Hữu thƣờng vang ứng nhạy

bén và dạt dào cảm hứng, kết tinh trong những bài thơ đặc sắc, đƣợc sự đồng

cảm và hƣởng ứng rộng rãi của đông đảo công chúng. Xuân Diệu có lần

khẳng định: Tố Hữu đã đƣa thơ chính trị lên đến trình độ là thơ rất đỗi trữ

tình.

Thơ Tố Hữu đậm đà tính dân tộc cả trong nội dung và nghệ thuật biểu

hiện. Hiện thực đời sống cách mạng, những tình cảm chính trị, đạo lí cách

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 5

mạng qua sự cảm nhận và thể hiện của Tố Hữu đã gắn bó, hoà nhập với

truyền thống tinh thần tình cảm và đạo lí của dân tộc, làm phong phú thêm

cho truyền thống ấy. Trong thơ ông có thể bắt gặp một cách phổ biến những

lối so sánh, các phép chuyển nghĩa và cách diễn đạt trong thơ ca dân gian đã

trở nên quen thuộc với tâm hồn ngƣời Việt. Chiều sâu của tính dân tộc trong

thơ Tố Hữu là ở sự phong phú về nhạc điệu, phong phú về vần, những phối

âm trầm bổng nhịp nhàng nên dễ ngâm dễ thuộc và đặc biệt là ngôn ngữ thơ

rất sinh động, sáng tạo. Một trong những yếu tố làm nên nét riêng đó của thơ

Tố Hữu là nhà thơ đã đƣa lớp từ ngữ địa phƣơng vào trong thơ và sử dụng

chúng có hiệu quả cao. Có thể nói từ ngữ địa phƣơng trong thơ Tố Hữu đƣợc

sử dụng nhƣ một biện pháp nghệ thuật và trở thành ngôn ngữ nghệ thuật.

Điều này không phải nhà thơ nào cũng làm đƣợc. Cho nên nghiên cứu việc sử

dụng từ ngữ địa phƣơng trong thơ Tố Hữu sẽ góp phần hiểu rõ về quan điểm

nghệ thuật và phong cách sáng tác của nhà thơ, giúp ta thấy đƣợc quy luật

tƣơng tác giữa từ địa phƣơng và từ toàn dân, cũng nhƣ giá trị của từ địa

phƣơng đối với việc biểu hiện tƣ tƣởng tình cảm của nhà thơ.

Tuy nhiên, việc nghiên cứu một cách có hệ thống cách dùng từ địa

phƣơng trong các sáng tác văn chƣơng nói chung vẫn chƣa đƣợc chú ý đúng

mức. Chính vì vậy mà ngƣời viết lựa chọn đề tài “Khảo sát việc sử dụng từ

ngữ địa phương trong thơ Tố Hữu”.

2. Lịch sử vấn đề

Trong suốt thời gian qua, thơ Tố Hữu luôn là đối tƣợng nghiên cứu của

các nhà nghiên cứu, phê bình trong và ngoài nƣớc. Xuất phát từ những góc

độ, khía cạnh tiếp cận khác nhau, các nhà nghiên cứu đều gặp gỡ và thống

nhất trong đánh giá: Tố Hữu là một phong cách lớn trong sự phát triển của

nền văn học dân tộc. Thơ ông không chỉ đặc sắc ở nội dung, tƣ tƣởng mà còn

có giá trị đặc sắc về nghệ thuật trên các phƣơng diện về phong cách và ngôn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 6

ngữ thơ. Chính vì thế, cho đến nay đã có rất nhiều công trình biên khảo

chuyên sâu về thơ ông. Trong đó nổi bật nhất là ba công trình: Thơ Tố Hữu

của Lê Đình Kị (1979), Thơ Tố Hữu, tiếng nói đồng ý, đồng tình, tiếng nói

đồng chí của Nguyễn Văn Hạnh (1985), và Thi pháp thơ Tố Hữu của Trần

Đình Sử (1987).

Nghiên cứu về thơ Tố Hữu từ phƣơng diện ngôn ngữ đã có các công

trình của tác giả nhƣ: “ Về cách dùng từ chỉ mầu sắc trong thơ Tố Hữu” của

Lê Anh Hiền (Tạp chí Ngôn ngữ số 4- 1976 ), “Tính dân tộc hiện đại của

ngôn từ thơ Tố Hữu” của Trần Đình Sử (Báo Văn nghệ số 36 – 1985), “ Nhạc

điệu thơ Tố Hữu” của Nguyễn Trung Thu (Tạp chí văn học số 6 – 1968) và

nhiều công trình khác. Đặc biệt, những nghiên cứu về việc sử dụng từ địa

phƣơng trong thơ ông thì chƣa có nhiều tác giả quan tâm. Có thể kể: “Hiệu

quả của việc dùng từ địa phương trong văn chương” của Phạm Văn Hảo (Tạp

chí Ngôn ngữ và đời sống số 3- 1998), “ Từ địa phương trong thơ Tố Hữu”

của Hoàng Thanh Vân (Luận văn tốt nghiệp Trƣờng Đại học Sƣ Phạm Thái

Nguyên – 2000), “Bước đầu khảo sát vốn từ địa phương trong thơ Tố Hữu”

của Hoàng Thị Hằng (Khoá luận tốt nghiệp Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội

và Nhân văn- 2006)… Trong những ngƣời có nhận xét về từ ngữ địa phƣơng,

đáng chú ý hơn cả là ý kiến của Phó giáo sƣ Phạm Văn Hảo nhân đọc thơ Tố

Hữu : “Nhiều khi từ ngữ địa phƣơng đƣợc dùng không nhằm thể hiện không

khí hay “phong vị quê hƣơng” mà vì mục đích khai thác cái phong phú trong

ý nghĩa của chúng … Có thể dùng các từ địa phƣơng cho các sáng tác bình

thƣờng bất kì…”[19, tr. 6].

Nhƣ vậy, có thể nói rằng việc nghiên cứu sự sử dụng từ địa phƣơng trong

thơ Tố Hữu là một vấn đề rất thú vị, hấp dẫn và có phần mới mẻ. Ngƣời viết

luận văn này với hi vọng nghiên cứu việc sử dụng từ địa phƣơng trong thơ

ông một cách hệ thống có thể thể bổ sung hiệu quả và thiết thực vào công việc

nghiên cứu phong cách nghệ thuật thơ của Tố Hữu.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 7

3. Đối tƣợng nghiên cứu

Đối tƣợng luận văn nghiên cứu là việc sử dụng lớp từ địa phƣơng

trong thơ Tố Hữu qua tƣ liệu nghiên cứu đƣợc thống kê trong các tập thơ Từ

ấy, Việt Bắc, Gío lộng, Ra trận, Máu và hoa, Một tiếng đờn, Ta với ta và lời

phát biểu trực tiếp hay gián tiếp của Tố Hữu về quan điểm nghệ thuật trong

quá trình sáng tác thơ ca.

4. Mục đích nghiên cứu

Thực hiện đề tài “Khảo sát việc sử dụng từ ngữ địa phương trong thơ Tố

Hữu” luận văn hƣớng vào những mục đích cụ thể sau:

- Bằng việc thống kê các từ địa phƣơng đƣợc sử dụng trong thơ Tố

Hữu, ngƣời viết khái quát bức tranh về từ địa phƣơng đƣợc sử dụng trong thơ

Tố Hữu về các vùng miền, về các lớp từ. Trên cơ sở đó, tác giả luận văn phân

tích, nhận xét, đánh giá hiệu quả của việc sử dụng từ địa phƣơng trong thơ Tố

Hữu.

- Ngƣời viết bƣớc đầu tìm hiểu quan điểm nghệ thuật của Tố Hữu

trong việc sử dụng ngôn ngữ nói chung và việc sử dụng từ ngữ địa phƣơng cụ

thể của ông nói riêng. Điều này có ích cho việc thƣởng thức, nghiên cứu,

giảng dạy thơ Tố Hữu nói riêng và thơ ca Việt Nam nói chung.

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

Thực hiện luận văn này tôi sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu:

- Phƣơng pháp khảo sát thống kê: Dựa vào các tập thơ để khảo sát

các từ ngữ địa phƣơng sau đó đƣa ra bảng thông kê các từ địa phƣơng đƣợc sử

dụng theo một số tiêu chí cần thiết.

- Phƣơng pháp so sánh đối chiếu: Để thấy đƣợc hiệu quả của việc

dùng từ địa phƣơng trong thơ Tố Hữu, chúng ta so sánh ngôn ngữ thơ của ông

với một số nhà thơ cùng thời theo chủ đề, đề tài nhƣ Xuân Diệu, Huy Cận.

- Phƣơng pháp phân tích văn bản nghệ thuật đƣợc đặc biệt chú ý để

tìm hiểu nội dung các văn bản và hiệu quả sử dụng các từ ngữ địa phƣơng.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 8

- Phƣơng pháp phân tích diễn ngôn: nghiên cứu ngôn ngữ thơ trong

mối quan hệ đa chiều với ngữ cảnh môi trƣờng giao tiếp, tác giả, độc giả.

Ngoài ra, ngƣời viết còn sử dụng một số phƣơng pháp, thủ pháp bổ

trợ khác nữa khi cần thiết nhƣ phƣơng pháp khái quát tổng hợp, mô hình

hoá…

6. Ý nghĩa lí luận và ý nghĩa thực tiễn

Ý nghĩa lí luận:

Ngƣời viết thực hiện đề tài này đề cập đến một lớp từ đƣợc sử dụng

trong ngôn ngữ nghệ thuật, qua đó góp phần tìm hiểu phong cách nghệ thuật

ngôn ngữ thơ nói chung và phong cách nghệ thuật ngôn ngữ của từng tác giả

nói riêng.

Ý nghĩa thực tiễn:

Đề tài làm sáng rõ về ngôn ngữ nghệ thuật thơ Tố Hữu: đó là sử

dụng ngôn ngữ đời thƣờng, sử dụng lời nói, lời đối thoại hàng ngày vào trong

ngôn ngữ nghệ thuật một cách khéo léo vừa phải, hợp lí sẽ mang hiệu quả

nghệ thuật cao. Qua việc tìm hiểu đó thấy đƣợc quan điểm nghệ thuật sử dụng

ngôn ngữ của ông trong thơ.

Đề tài nghiên cứu này sẽ có đóng góp nhất định trong việc giảng

dạy tác phẩm văn học trong nhà trƣờng nhất là ở bậc phổ thông.

7. Bố cục luận văn

- Phần Mở đầu.

- Phần Nội dung gồm ba chƣơng:

Chương 1: Cơ sở lí luận và những vấn đề có liên quan.

Chương 2: Việc sử dụng từ ngữ địa phương trong thơ Tố Hữu.

Chương 3: Quan điểm nghệ thuật của Tố Hữu trong việc sử dụng từ

ngữ địa phương.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 9

- Phần Kết luận.

- Phần Thƣ mục tham khảo.

- Phần Phụ lục.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 10

CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN

1.1. Cuộc đời và sự nghiệp thơ Tố Hữu

1.1.1. Vài nét về cuộc đời Tố Hữu

Tố Hữu tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành, sinh ngày 4-10-1920, quê

ở làng Phù Lai, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế.

Ông thân sinh là một nhà nho nghèo, tuy không đỗ đạt và phải chật vật để

kiếm sống bằng nhiều nghề nhƣng lại ham thơ và thích sƣu tầm ca dao tục

ngữ. Từ thuở nhỏ, Tố Hữu đã đƣợc cha dạy làm thơ theo những lối cổ. Bà mẹ

Tố Hữu là con một nhà nho, thuộc nhiều ca dao, dân ca xứ Huế và rất giầu

tình thƣơng con, Tố Hữu mồ côi mẹ từ năm 12 tuổi và một năm sau lại xa gia

đình vào học trƣờng Quốc học Huế.

Quê hƣơng cũng góp phần quan trọng vào sự hình thành hồn thơ Tố

Hữu. Tuy là một vùng đất nghèo nhƣng phong cảnh thiên nhiên, núi sông lại

rất nên thơ, xứ Huế còn nổi tiếng là vùng văn hoá phong phú, độc đáo, đậm

bản sắc dân tộc bao gồm cả văn hoá cung đình và văn hoá dân gian mà nổi

tiếng nhất là những điệu ca, hò nhƣ nam ai, nam bình, mái nhì, mái đẩy…

Bƣớc vào tuổi thanh niên đúng vào những năm phong trào Mặt trận Dân

chủ do Đảng Cộng sản lãnh đạo đang dấy lên sôi nổi trong cả nƣớc, mà Huế

là một trong những trung tâm sôi động nhất, tuổi trẻ của Tố Hữu đã có sự gặp

gỡ may mắn và đẹp đẽ với lí tƣởng cách mạng . Đƣợc lôi cuốn vào phong trào

đấu tranh, Tố Hữu đã trở thành ngƣời lãnh đạo chủ chốt của Đoàn thanh niên

Dân chủ ở Huế. Năm 1938, Tố Hữu đƣợc kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông

Dƣơng và từ đó ông hoàn toàn tự nguyện hiến dâng cuộc đời cho sự nghiệp

cách mạng. Đầu năm 1939, thực dân Pháp trở lại đàn áp phong trào cách

mạng ở Đông Dƣơng. Cuối tháng tƣ năm ấy Tố Hữu bị bắt, giam tại nhà lao

Thừa Thiên, rồi lần lƣợt bị giam giữ trong nhiều nhà tù ở các tỉnh miền Trung

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 11

và Tây Nguyên. Tháng 3- 1942, Tố Hữu đã vƣợt ngục Đắc Lay (Kon Tum),

vƣợt hàng trăm cây số đƣờng rừng, thoát khỏi sự vây lùng của kẻ thù, tìm ra

Thanh Hoá, bắt liên lạc với tổ chức cách mạng và tiếp tục hoạt động. Cách

mạng tháng Tám năm 1945, Tố Hữu là Chủ tịch Uỷ ban khởi nghĩa ở Huế,

lãnh đạo cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở thành phố quê hƣơng,

nơi đầu não của chính quyền phong kiến.

Kháng chiến toàn quốc bùng nổ, Tố Hữu đƣợc điều động ra Thanh Hoá

một thời gian, rồi lên Việt Bắc công tác ở cơ quan Trung ƣơng Đảng, đặc

trách về văn hoá, văn nghệ. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp,

đế quốc Mĩ và cho đến năm 1986, Tố Hữu liên tục giữ những cƣơng vị trọng

yếu trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nƣớc (từng là Uỷ viên Bộ Chính

trị Đảng Cộng sản Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trƣởng).

Tố Hữu mất tại Hà Nội ngày 9-12-2002 sau một thời gian lâm bệnh

nặng.

Ở Tố Hữu, con ngƣời chính trị và con ngƣời nhà thơ thống nhất chặt chẽ,

sự nghiệp thơ gắn liền vời sự nghiệp cách mạng, trở thành một bộ phận của sự

nghiệp cách mạng.

1.1.2. Khái quát về sự nghiệp thơ của Tố Hữu

Tố Hữu là một trong những lá cờ đầu của nên văn nghệ cách mạng Việt

Nam. Các chặng đƣờng thơ của Tố Hữu luôn gắn bó và phản ánh chân thật

những chặng đƣờng cách mạng đầy gian khổ hi sinh nhƣng cũng nhiều thắng

lợi vinh quang của dân tộc, đồng thời cũng là những chặng đƣờng vận động

trong quan điểm tƣ tƣởng và bản lĩnh nghệ thuật của chính nhà thơ.

Tập thơ Từ ấy (1937- 1946) là chặng đƣờng đầu tiên của đời thơ Tố Hữu,

đánh dấu bƣớc trƣởng thành của ngƣời thanh niên quyết tâm đi theo ngọn cờ

của Đảng. Tập thơ chia làm 3 phần. Máu lửa gồm những bài sáng tác trong

thời kì Mặt trận Dân chủ. Nhà thơ cảm thống sâu sắc với cuộc sống cơ cực

của những ngƣời nghèo khổ trong xã hội( lão đầy tớ, chị vú em, cô gái giang