Hướng dẫn thiên văn học phần 5 doc

e) Ở Bắc chí tuyến: φ = 23o27’

Tại bắc chí tuyến ngày hạ chí δ =

23o27’ Mặt trời qua kinh tuyến trên ngay

tại thiên đỉnh, ta gọi là ngày tròn bóng.

Hình 64

f) Từ Bắc chí tuyến đến xích đạo:

Xích vĩ Mặt trời thỏa mãn điều kiện có

lặn ( có mọc nên có ngày đêm đầy đủ

khoảng 365 lần trong năm. Độ dài ngày,

đêm thay đổi theo mùa. Mặt trời qua kinh

tuyến trên lúc ở nam, lúc ở bắc thiên đỉnh.

Nó ở đúng thiên đỉnh (tròn bóng) hai lần

trong năm vào những ngày xích vĩ Mặt trời

bằng vĩ độ địa lý nơi quan sát.

Hình 65

Ví dụ :

Hà nội φ= 21o, tròn bóng : 27/V và 18/VII

HCMC φ = 10o30’, tròn bóng: 17/IV và 28/VIII

g) Tại xích đạo: φ = 0o

Ngày tròn bóng δ = 0o, độ

dài ngày luôn bằng đêm. Một

năm Mặt trời giao động quanh

thiên đỉnh một góc

2ε=2×23o

27’ = 46o

54’.

Hình 66

3. Các đới khí hậu.

Ta thấy nhiệt lượng ánh

sáng thu được ở một nơi Trái

đất phụ thuộc vào xích vĩ Mặt

trời và vĩ độ nơi quan sát:

E = Eocosi. Do vậy cùng một

ngày nhiệt lượng ở các nơi trên

Trái đất thu được khác nhau,

tạo nên những đới khí hậu

khác nhau.

Hình 67

Ví dụ : Xét ngày thu phân δ= 0o

E = Eocosϕ

Ở địa cực φ = 90o E = 0

Ở xích đạo φ = 0o E = Eo

Do vậy ở xích đạo nóng hơn ở địa cực.

B

Z

Q

Q’

N

δ=-3o27’

ϕ=23o

27’

P

B

Z

Q

Q’

N

δ=23o27’

ϕ=10o

30’

P

δ=-23o

27’

C

Nhieät ñôùi

Haøn ñôùi

66o

33’

OÂn ñôùi

+ε(23o

27’)

-ε(-23o

27’)

Haøn ñôùi

-66o

33’

OÂn ñôùi

XÍCH ÑAÏO

B

Z

P

Q

N

Q’

ε