Học để dạy và dạy để học: Vấn đề cần quan tâm của nhà giáo trong thời đại ngày nay

HOC DE DAY VA DAY DE HOC: VAN D i CAN OUAN TAM CUA NHA GIAD

TRONG THOI DAI NGA Y NAY

O TS. NGUYEN PHUC CHAU "

Khi thyc thi bdt ki mdt nghe ndo trong xd

hdi, ngudi lao ddng thudng duqc ddo tqo

nghe vd trong khi thyc hdnh nghe, hq Iqi

duqc hqc ngay tren thyc tiln nghe nghiep cuo

minh. Cung nhu vdy, cdc gidng vien, gido vien

(gqi chung Id n^d gido - NG) duqc ddo tqo ban

ddu de gidng dqy vd trong qud trinh gidng dqy

hq Iqi khdng ngung bd sung kien thuc, ndng coo

kT ndng nghe nghiep. Nhu vdy, «hqe de dqy va

dqy de hqc" cuo ede NG nhu Id mot le duong

nhien khong edn ban den; nhung trong bdi cdnh

ddi mdi vd phdt trien gido dye (GD) hien nay,

vdn cdn phdi Idm rd cdc ludn cu khoa hqc cuo

triet li dd.

1. Nhd gido «hqc de dqy"

1) «Hqc de day' nham gdp phdn hinh

thdnh mdu hinh ngudi cdng dan mdi cua thdi

dqi. Ngdy nay, khoa hqc vd cdng nghe (KH-CN)

phdt trien vdi bude tien nhdy vpt dd dua xd hdi

lodi ngudi chuyen h> ki nguyen cdng nghiep song

kl nguyen thdng tin vd phdt trien kinh te tri thue; xu

the todn cdu hod vd hdi nhdp dd tqo ro qud trinh

vua hqp tdc vuo cqnh tranh de phdt trien cdng

ddng, ddn tdc vd qudc gia. NhQng ddc trung tren

dd Idm bien ddi nhanh chdng vd sdu sdc ede iTnh

vyc eua ddi sdng xd hdi, trong dd cd GD. Sy bien

ddi dd irLrac het duqc the hien d yeu cdu mdi ve

mdu hinh ngudi cdng ddn trong thdi dqi mdi, md

GD ddng voi trd quan trpng. Mdu hinh ngudi cdng

ddn mdi duqc the hien d the gidi quan, ndng lye

sdng tqo vd ede phdm chdt nhdn cdch cijo hq.

NG vdi tu cdch Id lye luqng truyen thy tri thuc

khoa hoc, ddng vai trd ren luyen kTndng, kTxdo,

gdp phdn hinh thdnh the gidi quan, ndng lye sdng

tqo vd ede phdm chdt nhdn cdch cho ngudi hoc

(NH) theo chudn mdu hinh ngudi cong dan mdi.

Bdi vdy, NG ludn y thuc duqc viee dqy vd hqc

phdi song hdnh vdi nhau, cd nhu vdy, NG mdi

bdt kjp nhQng tri thue khoa hqc mdi, kT ndng vd

nghiep vy su phqm mdi.

2) «Hgc de day' nhdm ddp ung nhu cau

nhdn thuc mai cua NH. Sy phdt trien nhu vu

bdo ciJO KH-CN dd Idm thay ddi tdc do tu duy

cuo con ngudi; theo dd, tri thuc khoa hqc khdng

ngung gio tdng nhanh chdng. De cdp nhdt tri

thuc, cdng nghe mdi, NH ed cdc nhu cdu mdi ve

nhdn thuc: 1) Nhdn thuc kjp thdi, nhanh chdng

vd chinh xdc tri thue khoa hqc mdi de ndm bdt

duqc nhQng quy ludt ty nhien vd xd hdi; 2) Co tri

thuc vd kT ndng chuyen sdu trong mdt iTnh vyc eu

the ndo dd, ddng thdi ed khd ndng thich ung vdi

sy thay ddi nghe do sy bien ddi ve co cdu nghe

trong xd hdi; 3) Hieu biet sdu sdc ve gid trj ljch

su, vdn hod, truyen thdng cuo ddn tdc minh vd

ede ddn tdc khde de ed the ehung sdng, hda nhqp

vd tdn trqng Idn nhau; 4) Nhdn thuc duqc phuong

thuc hqc tdp mdi de cd chiec «chia khod" md

cua vdo tuong lai.

Hien nay, nhieu qudc gia dd dd'i mdi GD theo

hudng phd cdp hod GD phd thdng, do dqng hod

vd qudc te hod GD tren co sd phdi hqp hdi hod

giQo ddo tqo chieu sdu vdi ddo tqo dien rang;

chuyen h> phuang thuc GD truyen thdng sang

phuong thuc GD hien dqi (xdy dyng mdt xd hpi

hpe tdp de mqi ngudi cd the ty hpc sudt ddi).

NhQng djnh hudng ddi mdi GD dd nhdm dap

ung cdc nhu cau mdi ve nhdn thuc eua NH, md

bdn chdt cuo nd Id cdc nhu cdu hqc de biet, hqc

de Idm, hqc de chung song, hqc de lam ngudi.

De thieh ung vdi nhu cdu mdi ve nhdn thue

cua NH vd djnh hudng ddi mdi GD, cdc NG dd

nd lye ty hqc khdng ngung, coi hqc tdp Id nhu

cdu ty thdn ddng thdi Id yeu cdu de sdng, tdn tqi

vdi nghe dqy hoc.

3) «Hqc de day' nhdm ddp ung tu duy

nhan thuc mdi, phuang phdp vd hinh thiJc

hqc tap mdi eua NH. Ngdy nay, tu duy cuo con

ngudi duqc vi nhu «ngudi mdy". Dd Id sy md

hod de lyo chqn thdng tin eo bdn nhdm nhdn

* Hpc vien Quan \i giao due

Tap chi Giao due s6 23 9 (ki i . 6/201 o)