Hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đối với khách hàng cá nhân tại các ngân hàng thương mại Việt Nam: Khóa luận đại học chuyên ngành tài chính ngân hàng / Huỳnh Mỹ Hiền ; người hướng dẫn khoa học Lê Thanh Hải

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HCM

HUỲNH MỸ HIỀN

HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT ĐỐI VỚI

KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT

NAM

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

MÃ NGÀNH: 7340201

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC

TS. LÊ VĂN HẢI

TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 09 NĂM 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HCM

HUỲNH MỸ HIỀN

HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT ĐỐI VỚI

KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT

NAM

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

MÃ NGÀNH: 7340201

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC

TS. LÊ VĂN HẢI

TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 09 NĂM 2021

LỜI CAM ĐOAN

Khóa luận này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là

trung thực, trong đó không có các nội dung đã đƣợc công bố trƣớc đây hoặc các nội

dung do ngƣời khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn đƣợc dẫn nguồn đầy đủ trong

khóa luận.

Tác giả

Huỳnh Mỹ Hiền

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn Trƣờng Đại học Ngân Hàng Thành

Phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt những kiến thức, rèn luyện những kỹ năng và tạo

điều kiện tốt nhất để em học tập và thực hiện bài khoá luận này.

Em xin đặc biệt gửi lời cảm ơn đến Thầy Lê Văn Hải là giảng viên hƣớng

dẫn đã nhiệt tình giúp đỡ, giải đáp thắc mắc, góp ý và chia sẻ những kinh nghiệm

để em sửa chữa và hoàn thiện luận văn.

Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn!

Tác giả

Huỳnh Mỹ Hiền

TÓM TẮT

Luận văn khái quát hóa những vấn đề cơ bản về hoạt động thanh toán không

dùng tiền mặt đối với khách hàng cá nhân tại các Ngân hàng Thƣơng mại Việt

Nam. Dựa vào thống kê các số liệu đã tổng hợp đƣợc, so sánh đối chiếu kết hợp với

sơ đồ, biểu đồ, bảng biểu qua các năm, khảo sát thu thập ý kiến của các khách hàng

đã và đang giao dịch tại các Ngân hàng Thƣơng mại Việt Nam từ đó luận văn khái

quát đƣợc tình hình phát triển, đánh giá thực trạng thanh toán không dùng tiền mặt

đối với khách hàng cá nhân tại các Ngân hàng Thƣơng mại Việt Nam. Đánh giá

những mặt đã làm đƣợc và những hạn chế của hoạt động thanh toán không dùng

tiền mặt từ đó tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện thanh toán không

dùng tiền mặt đối với khách hàng cá nhân tại các Ngân hàng Thƣơng mại Việt

Nam.

MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

TÓM TẮT

MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

DANH MỤC VIẾT TẮT

LỜI MỞ ĐẦU ----------------------------------------------------------------------------------

1

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI --------------------------------------------------------

1

2. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI ------------------------------------------------------------------------

2

2.1 Mục tiêu tổng quát ------------------------------------------------------------------------

2

2.2 Mục tiêu cụ thể ----------------------------------------------------------------------------

2

3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU-----------------------------------------------------------------

2

4. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ------------------------------------------

2

5. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU --------------------------------------------------------

4

6. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU --------------------------------------------------------------

5

7. BỐ CỤC CỦA KHÓA LUẬN ------------------------------------------------------------

5

CHƢƠNG 1 NHỮNG LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG

TIỀN MẶT ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA CÁC NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI VIỆT NAM -----------------------------------------------------------------

6

1.1 Tổng quan về thanh toán không dùng tiền mặt đối với khách hàng cá nhân của

các NHTM Việt Nam -------------------------------------------------------------------------

6

1.1.1 Khái niệm thanh toán không dùng tiền mặt -----------------------------------------

6

1.1.2 Đặc điểm của thanh toán không dùng tiền mặt -------------------------------------

6

1.1.3 Vai trò của hình thức thanh toán không dùng tiền mặt ----------------------------

8

1.1.4 Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt đối với khách hàng cá nhân

của các NHTM Việt Nam --------------------------------------------------------------

--------- 10

1.1.4.1 Thanh toán bằng Séc ---------------------------------------------------------------

10

1.1.4.2 Thanh toán bằng thẻ ----------------------------------------------------------------

12

1.1.4.3 Thanh toán bằng Uỷ nhiệm Thu (UNT) -----------------------------------------

18

1.1.4.4 Thanh toán bằng Uỷ nhiệm Chi (UNC) -----------------------------------------

18

1.1.4.5 Thanh toán bằng ví điện tử --------------------------------------------------------

20

1.1.4.6 Một số hình thức thanh toán khác ------------------------------------------------

21

1.2 Hoàn thiện hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đối với khách hàng cá

nhân của các NHTM Việt Nam --------------------------------------------------------------

---- 23

1.2.1 Khái niệm hoàn thiện hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đối với

khách hàng cá nhân của các NHTM Việt Nam --------------------------------------------

------ 23

1.2.2 Các chỉ tiêu đánh giá hoàn thiện hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt

đối với khách hàng cá nhân của các NHTM Việt Nam -----------------------------------

-- 24

1.2.2.1 Chỉ tiêu định lƣợng -----------------------------------------------------------------

24

1.2.2.2 Chỉ tiêu định tính -------------------------------------------------------------------

26

1.2.3 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hoàn thiện hoạt động thanh toán không dùng tiền

mặt của các NHTM --------------------------------------------------------------------------

28

1.2.3.1 Nhân tố chủ quan -------------------------------------------------------------------

28

1.2.3.2 Nhân tố khách quan ----------------------------------------------------------------

29

1.3 Kinh nghiệm hoàn thiện hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt của một số

NHTM trên thế giới và bài học cho các NHTM Việt Nam ----------------------------

32

1.3.1 Kinh nghiệm hoàn thiện hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Thuỵ

Điển ----------------------------------------------------------------------------------------- 32

1.3.2 Kinh nghiệm hoàn thiện hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Bỉ,

Pháp và Canada -------------------------------------------------------------------------

------------ 33

1.3.3 Kinh nghiệm hoàn thiện hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Hàn

Quốc ----------------------------------------------------------------------------------------- 34

1.3.4 Bài học rút ra cho các NHTM Việt Nam ------------------------------------------

35

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 -------------------------------------------------------------------

36

CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT ĐỐI

VỚI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI CÁC NHTM VIỆT NAM -------------------

37

2.1. Thực trạng hoạt động TTKDTM đối với khách hàng cá nhân tại các NHTM

Việt

Nam ----------------------------------------------------------------------------------------- 37

2.1.1. Tình hình chung ----------------------------------------------------------------------

37

2.1.2. Thực trạng hoạt động TTKDTM đối với khách hàng cá nhân tại các NHTM

Việt Nam --------------------------------------------------------------------------------------

38

2.2. Kết quả khảo sát ------------------------------------------------------------------------

45

a) Mức độ sử dụng các dịch vụ TTKDTM đối với khách hàng các nhân tại các

NHTM -----------------------------------------------------------------------------------------

47 b) Mức độ hiệu quả của dịch vụ TTKDTM đối với khách hàng cá nhân ----------

-- 49

c) Mức độ thuận tiện của dịch vụ TTKDTM đối với khách hàng cá nhân -----------

50

d) Mức độ bảo mật của dịch vụ TTKDTM đối với khách hàng cá nhân -------------

51

e) Mức độ ảnh hƣởng bởi những yếu tố đến việc lựa chọn các dịch vụ TTKDTM

đối với khách hàng cá nhân ---------------------------------------------------------------

------ 51

2.3. Đánh giá chung tình hình TTKDTM đối với khách hàng cá nhân tại các

NHTM

Việt Nam hiện nay ---------------------------------------------------------------------------

53

2.2.1 Những kết quả đạt đƣợc --------------------------------------------------------------

53

2.2.2 Một số tồn tại --------------------------------------------------------------------------

65

2.2.3 Những hạn chế và các nguyên nhân ------------------------------------------------

65

CHƢƠNG 3 NHỮNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THANH TOÁN KHÔNG

DÙNG TIỀN MẶT ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI CÁC NHTM

VIỆT

NAM -----------------------------------------------------------------------------------------

70

3.1 Một số mục tiêu và định hƣớng hoàn thiện thanh toán không dùng tiền mặt

trong khoảng thời gian 5 năm (từ 2021-2025) ---------------------------------------------

----- 70

3.2 Những giải pháp hoàn thiện hoạt động TTKDTM đối với khách hàng cá

nhân tại các NTHM Việt Nam ---------------------------------------------------------------

-------- 72

3.2.1 Cải tiến, nâng cao tiện ích của dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt ------

72 3.2.2 Tăng cƣờng hoạt động Marketing ngân hàng nhằm tuyên truyền những lợi

ích, hiệu quả trong hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt--------------------------

--- 77

3.2.3 Tăng tính đơn giản khi sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt --------------

78

3.2.4 Giảm thiểu rủi ro, đảm bảo tính bảo mật của hoạt động thanh toán không

dùng tiền mặt nhằm gia tăng niềm tin của khách sử dụng -------------------------

----------- 78

3.3 Những kiến nghị khác ------------------------------------------------------------------

79

3.3.1 Đối với Ngân hàng nhà nƣớc --------------------------------------------------------

79

3.3.2 Đối với Chính Phủ --------------------------------------------------------------------

80

3.3.3 Đối với Bộ Tài chính -----------------------------------------------------------------

81

3.3.4 Đối với khách hàng -------------------------------------------------------------------

81

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 -------------------------------------------------------------------

81