Hoàn thiện kế toán thu, chi tại viện sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng Quy Nhơn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

------------------

TRẦN NHẬT MINH

ĐỀ TÀI: HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THU, CHI TẠI

VIỆN SỐT RÉT – KÝ SINH TRÙNG – CÔN TRÙNG

QUY NHƠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

BÌNH ĐỊNH – NĂM 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

------------------

TRẦN NHẬT MINH

ĐỀ TÀI: HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THU, CHI TẠI

VIỆN SỐT RÉT – KÝ SINH TRÙNG – CÔN TRÙNG

QUY NHƠN

Chuyên ngành : Kế toán

Mã số : 8340301

Ngƣời hƣớng dẫn: PGS.TS TRẦN THỊ CẨM THANH

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi, dƣới sự hƣớng

dẫn của PGS.TS Trần Thị Cẩm Thanh. Các nội dung nghiên cứu và kết quả

trong đề tài này là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất cứ công

trình nào. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, khảo

sát, đánh giá đƣợc thu thập từ các nguồn khác nhau và chú dẫn trong phần tài

liệu tham khảo. Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào, tôi xin hoàn toàn

chịu trách nhiệm trƣớc Hội đồng, cũng nhƣ kết quả luận văn của mình.

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban Giám hiệu trƣờng Đại học

Quy Nhơn, đã tổ chức khóa học và tạo điều kiện rất tốt cho các học viên

chúng tôi trong suốt thời gian học tại trƣờng;

Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể quý Thầy giáo, Cô giáo tham giảng

dạy lớp thạc sĩ Kế toán K23B đã tận tâm truyền đạt kiến thức cho học viên

chúng tôi; Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo và tập thể CBVC

của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn đã tích cực giúp đỡ tôi

hoàn thành luận văn;

Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn đến PGS.TS Trần Thị Cẩm Thanh,

giảng viên Khoa Kinh tế và Kế toán thuộc Trƣờng Đại học Quy Nhơn, đã tận

tình hƣớng dẫn tôi hoàn thành luận văn này.

Trong quá trình học tập nghiên cứu viết luận văn, chắc chắn không thể

tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận đƣợc sự thông cảm và ý kiến đóng

góp của thầy cô.

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả

Trần Nhật Minh

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

DANH MỤC CÁC HÌNH

LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................9

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................9

2. Tổng quan các đề tài đã nghiên cứu có liên quan .................................................11

3. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................12

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.........................................................................13

4.1 Đối tƣợng nghiên cứu..........................................................................................13

4.2 Phạm vi nghiên cứu.............................................................................................13

5. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................................13

5.1 Phƣơng pháp thu thập dữ liệu .............................................................................13

5.2 Phƣơng pháp xử lý số liệu...................................................................................13

6. Những đóng góp của đề tài nghiên cứu ................................................................14

7. Kết cấu luận văn....................................................................................................14

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN THU, CHI TRONG CÁC ĐƠN

VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP CÓ THU ................................................................15

1.1. KHÁI NIỆM, PHÂN LOẠI VÀ ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG CỦA ĐƠN VỊ SỰ

NGHIỆP CÔNG LẬP CÓ THU ...............................................................................15

1.2 NỘI DUNG THU, CHI CÁC HOẠT ĐỘNG VÀ CƠ CHẾ QUẢN LÝ TÀI

CHÍNH DƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP CÓ THU. ...........................................19

1.3. KẾ TOÁN THU, CHI CÁC HOẠT ĐỘNG TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP

CÔNG LẬP CÓ THU ...............................................................................................22

1.4. KẾ TOÁN THU, CHI HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH, DỊCH VỤ

...................................................................................................................................29

1.5. KẾ TOÁN THU, CHI HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH ..........................................32

1.6. KẾ TOÁN THU, CHI HOẠT ĐỘNG KHÁC...Error! Bookmark not defined.

1.7. KẾ TOÁN CHI PHÍ CHƢA XÁC ĐỊNH ĐƢỢC ĐỐI TƢỢNG CHỊU CHI PHÍ

...................................................................................Error! Bookmark not defined.

1.8. KẾ TOÁN CHI PHÍ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆPError! Bookmark

not defined.

1.9. KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ CÁC HOẠT ĐỘNG .................................33

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN THU, CHI TẠI VIỆN SỐT RÉT KÝ

SINH TRÙNG – CÔN TRÙNG QUY NHƠN. ....................................................36

2.1 TỔNG QUAN VỀ VIỆN SỐT RÉT – KÝ SINH TRÙNG – CÔN TRÙNG

QUY NHƠN..............................................................................................................36

2.2. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN THU, CHI TẠI VIỆN SỐT RÉT KÝ SINH

TRÙNG – CÔN TRÙNG QUY NHƠN ...................................................................45

2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KẾ TOÁN THU, CHI TẠI VIỆN SỐT RÉT - KÝ

SINH TRÙNG – CÔN TRÙNG QUY NHƠN .........................................................57

CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THU, CHI TẠI VIỆN

SỐT RÉT - KÝ SINH TRÙNG - CÔN TRÙNG QUY NHƠN ...........................63

3.1. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN VIỆN SỐT RÉT - KÝ SINH TRÙNG – CÔN

TRÙNG QUY NHƠN...............................................................................................63

3.2. NGUYÊN TẮC, PHƢƠNG HƢỚNG HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THU, CHI

TẠI VIỆN SỐT RÉT - KÝ SINH TRÙNG – CÔN TRÙNG QUY NHƠN.............63

3.3. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THU, CHI TẠI VIỆN SỐT RÉT

- KÝ SINH TRÙNG – CÔN TRÙNG QUY NHƠN................................................65

3.4. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THU,

CHI TẠI VIỆN SỐT RÉT - KÝ SINH TRÙNG – CÔN TRÙNG QUY NHƠN.....72

KẾT LUẬN..............................................................................................................76

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................77

PHỤ LỤC.....................................................................................................................

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐÈ TÀI

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ

1 BCQT Báo cáo quyết toán

2 BHXH Bảo hiểm xã hội

3 BHYT Bảo hiểm y tế

4 CBVC Cán bộ viên chức

5 CTMT Chƣơng trình mục tiêu

6 HCQT Hành chính quản trị

7 HCSN Hành chính sự nghiệp

8 KCB Khám chữa bệnh

9 KHCN Khoa học công nghệ

10 KHKT Khoa học kỹ thuật

11 KHTH Kế hoạch tổng hợp

12 KSNB Kiểm soát nội bộ

13 LQ Liên quan

14 KTV Ký thuật viên

15 NCKH Nghiên cứu khoa học

16 NSNN Ngân sách nhà nƣớc

17 PCSR Phòng chống sốt rét

18 PCSXH Phòng chống sốt xuất huyết

19 SN Sự nghiệp

20 SNCL Sự nghiệp công lập

21 SNCT Sự nghiệp có thu

22 SXKD Sản xuất kinh doanh

23 TBYT Thiết bị y tế

24 TCKT Tài chính kế toán

25 TNTT Thu nhập tăng thêm

26 TSCĐ Tài sản cố định

27 TTB Trang thiết bị

28 TX Thƣờng xuyên

29 VSATTP Vệ sinh an toàn thực phẩm

29 XDCB Xấy dựng cơ bản

DANH MỤC CÁC BẢNG

STT

Bảng

Tên bảng Trang

2.1 Tổng hợp các khoản thu, chi của Viện Sốt rét – Ký sinh trùng

– Côn trùng Quy Nhơn

82

2.2 Bảng nguồn thu của Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng

Quy Nhơn

85

2.3 Bảng nguồn chi của Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng

Quy Nhơn

86

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

STT

Sơ đồ

Tên sơ đồ Trang

2.1 Tổ chức bộ máy của Viện 79

2.2 Tổ chức bộ máy kế toán của Viện sốt rét – Ký sinh trùng- Côn

trùng Quy Nhơn

83

2.3 Quy trình nhận kinh phí từ NSNN cấp 92

2.4 Quy trình thu Viện phí 93

3.1 Giải pháp thu tiền Viện phí 102

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Để có thể phát triển đƣợc nền kinh tế và đƣa đất nƣớc theo kịp những xu

hƣớng của nhân loại thì y tế là một trong những dịch vụ cần phải đƣợc quan tâm

hàng đầu và luôn giữ vị trí quan trọng. Vì vậy, đòi hỏi phải phát triển ngành y tế

đạt trình độ tiên tiến của thế giới, phù hợp thực tiễn Việt Nam, đáp ứng sự nghiệp

công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nƣớc.

Xuất phát từ quan niệm mới trên, Đảng và Nhà nƣớc ta đã có những thay

đổi căn bản trong cơ chế quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp có thu

trong chƣơng trình nghị sự cải cách tài chính công. Chính phủ đã ban hành Nghị

định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ về quy định quyền tự

chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập có

thu; góp phần nâng cao chất lƣợng quản lý và sử dụng tài chính, tài sản phù hợp,

hiệu quả ở các đơn vị này. Trong quá trình thực hiện Nghị định số 43/2006/NĐ￾CP đã bộc lộ những hạn chế không đáp ứng đƣợc với thực tế, xuất phát từ thực

tiễn Nghị định 16/2015/NĐ-CP ra đời. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ

ngày 06 tháng 4 năm 2015 và thay thế Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25

tháng 4 năm 2006 của Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về

thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự

nghiệp công lập; làm cơ sở để xây dựng Nghị định quy định cơ chế tự chủ của

đơn vị sự nghiệp trong từng lĩnh vực. Nghị định 16/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng

2 năm 2015 quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập trong từng

lĩnh vực cụ thể theo quy định, có quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện

nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị của mình. Từ

ngày 15 tháng 8 năm 2021 Nghị định 16/2015/NĐ-CP hết hiệu lực thi hành.

Nghị định 60/2021/NĐ-CP này có hiệu lực thi hành.

Cơ chế tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp, các đơn vị y tế sự nghiệp

ngày càng có nhiều bổ sung và sửa đổi trong quản lý tài chính. Các khoản thu,

chi ngày càng lớn và phức tạp, cơ chế tự chủ đƣợc giao ngày càng cao đòi hỏi

phải có những giải pháp nhằm tăng cƣờng quản lý thu, chi trong đơn vị sự

nghiệp y tế để vừa đảm bảo các mục tiêu tài chính và vừa đảm bảo tính hiệu quả,

công bằng trong chăm sóc sức khoẻ.

Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn là đơn vị sự nghiệp

công lập có thu trực thuộc Bộ Y tế, quản lý 15 tỉnh thuộc khu vực miền Trung

và Tây Nguyên. Thực hiện quyền tự chủ tự chịu trách nhiệm về tài chính đối với

đơn vị sự nghiệp theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP từ năm 2007 và đƣợc phân

loại là đơn vị đảm bảo một phần kinh phí. Quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự

nghiệp công lập theo Nghị định số 16/2015/NĐ-CP, quy định chung về cơ chế

tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập trong các lĩnh vực giáo dục đào tạo; dạy

nghề; y tế, khám bệnh. Và mới nhất là Nghị định 60/2021/NĐ-CP, sự nghiệp

kinh tế và sự nghiệp khác. Chức năng của Viện là nghiên cứu khoa học, phục vụ

y tế dự phòng, chỉ đạo chuyên môn, đƣợc Ngân sách Nhà nƣớc đảm bảo một

phần kinh phí hoạt động thƣờng xuyên, sử dụng NSNN phải tuân thủ theo các

quy định, định mức chi của nhà nƣớc ban hành, kinh phí tiết kiệm đƣợc từ

nguồn ngân sách đơn vị chủ động chi thu nhập tăng thêm cho ngƣời lao động.

Việc hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn sao cho vừa quản lý sử dụng nguồn

NSNN lại tiết kiệm đƣợc kinh phí là một bài toán khó cho nhà quản lý, đòi hỏi

phải có một cơ chế tốt, mọi ngƣời phải cùng chung tay xây dựng một hệ thống

thu, chi thật tốt.

Ngoài ra, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn đã triển khai

các hoạt động dịch vụ sản xuất kinh doanh phù hợp với chức năng nhiệm vụ,

phát huy tinh thần sáng tạo, thực hiện chủ trƣơng xã hội hóa y tế, tạo nguồn thu

nhằm nâng cao đời sống cho ngƣời lao động. Để hoạt động mang lại hiệu quả

cần đòi hỏi Viện phải chú trọng đến công tác kiểm soát nội bộ trong đơn vị

mình, đặc biệt là công tác thu, chi. Hiện nay tại Viện, hệ thống quản lý các

khoản thu, chi vẫn còn nhiều bất cập nhƣ: môi trƣờng kế toán thu, chi chƣa đồng

bộ, công tác xây dựng dự toán chƣa thực sự đƣợc quan tâm, đƣa ra các thủ tục

kiểm soát còn lỏng lẻo, chƣa chặt chẽ để đáp ứng yêu cầu quản lý. Vì vậy, xuất

phát từ tầm quan trọng đó, đƣợc sự hƣớng dẫn tận tình của PGS.TS Trần Thị

Cẩm Thanh tôi chọn đề tài “Hoàn thiện kế toán thu, chi tại Viện sốt rét – Ký

sinh trùng – Côn trùng Quy Nhơn” để nghiên cứu nhằm tìm ra những giải

pháp góp phần giải quyết các hạn chế, tồn tại trong công tác kế toán các khoản

thu, chi tại đơn vị.

2. Tổng quan các đề tài đã nghiên cứu có liên quan

Trong quá trình nghiên cứu để thực hiện đề tài này, tác giả đã tìm hiểu một

số tài liệu về hệ thống kế toán thu, chi đồng thời tham khảo một số luận văn

Thạc sĩ kế toán trong các đơn vị hành chính sự nghiệp nhƣ:

- Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Viện Sốt rét - Ký

sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn” năm 2014 của tác giả Võ Trí Dũng, Trƣờng Đại

học Quy Nhơn đã trình bày 5 yếu tố cấu thành nên hệ thống KSNB theo INTOSAI

1992, đánh giá thực trạng hệ thống KSNB theo INTOSAI tại Viện Sốt rét - Ký sinh

trùng - Côn trùng Quy Nhơn, từ đó nhận xét vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân tồn tại.

Tác giả đã xây dựng các tiêu chí đánh giá một cách khoa học dựa trên các cơ sở lý

luận và tập trung vào các mục tiêu cụ thể cần nghiên cứu. Đánh giá thực trạng đảm bảo

tính khách quan, trung thực để làm tiền đề, cơ sở lý luận cho việc đề xuất các giải

pháp.

- Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Viện Sốt rét - Ký

sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn” năm 2015 của tác giả Trần Thị Anh Nhi, Trƣờng

Đại học Quy Nhơn. Thông qua việc phân tích và đánh giá thực trạng về công tác các

khoản thu, chi của Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn Trùng Quy nhơn, từ đó đề xuất

các giải pháp, kiến nghị nhằm tăng cƣờng hiệu quả HTKT các khoản thu, chi tại Viện.

- Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện kiểm soát nội bộ thu, chi tại Viện Sốt rét - Ký

sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn” năm 2017 của tác giả Trần Thị Tuyết Mai,

Trƣờng Đại học Quy Nhơn. Luận văn tổng hợp hệ thống hóa những vấn đề lý luận về

kiểm soát thu, chi; phân tích đánh giá thực trạng về công tác kiểm soát thu, chi tại

Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Quy Nhơn; đề xuất các giải pháp để khắc

phục, góp phần nâng cao chất lƣợng kiểm soát đối với công tác thu, chi tại đơn vị.

- Luận văn thạc sĩ “Kế toán hoạt động thu, chi tại Chi cục Thủy sản Bình

Định”, năm 2018 của tác giả Trần Thị Mạnh Thi, Trƣờng Đại học Quy Nhơn. Luận

văn đi sâu về thực trạng kế toán hoạt động thu, chi tại Chi cục Thủy sản Bình Định cụ