Hình tượng người trí thức trong dòng văn học hiện đại Việt Nam và Trung Quốc - Nhìn từ góc độ tác phẩm của Nam Cao, Nhất Linh và Lỗ Tấn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------∞0∞--------

TRẦN THỊ NGỌC MAI

HÌNH TƯỢNG NGƯỜI TRÍ THỨC

TRONG DÒNG VĂN HỌC HIỆN ĐẠI VIỆT NAM VÀ

TRUNG QUỐC - NHÌN TỪ GÓC ĐỘ TÁC PHẨM CỦA

NAM CAO, NHẤT LINH VÀ LỖ TẤN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

NGÀNH NGÔN NGỮ TRUNG QUỐC

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------∞0∞--------

TRẦN THỊ NGỌC MAI

HÌNH TƯỢNG NGƯỜI TRÍ THỨC

TRONG DÒNG VĂN HỌC HIỆN ĐẠI VIỆT NAM VÀ

TRUNG QUỐC - NHÌN TỪ GÓC ĐỘ TÁC PHẨM CỦA

NAM CAO, NHẤT LINH VÀ LỖ TẤN

Mã số sinh viên: 1857040038

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

NGÀNH NGÔN NGỮ TRUNG QUỐC

Giảng viên hướng dẫn: TS. TRƯƠNG VỸ QUYỀN

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

i

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHOA NGOẠI NGỮ

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

GIẤY XÁC NHẬN

Tôi tên là: Trần Thị Ngọc Mai

Ngày sinh: 06/02/2000 Nơi sinh: TP.HCM

Chuyên ngành: Ngôn ngữ Trung Quốc Mã sinh viên: 1857040038

Tôi đồng ý cung cấp toàn văn thông tin đồ án/ khóa luận tốt nghiệp hợp lệ về bản quyền

cho Thư viện Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh. Thư viện Trường Đại học Mở

Thành phố Hồ Chí Minh sẽ kết nối toàn văn thông tin đồ án/ khóa luận tốt nghiệp vào hệ

thống thông tin Khoa học của Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh.

Ký tên

(Ghi rõ họ và tên)

…………………………………..

i

Ý KIẾN CHO PHÉP BẢO VỆ ĐỒ ÁN/ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN

Giảng viên hướng dẫn: Trương Vỹ Quyền

Sinh viên thực hiện: Trần Thị Ngọc Mai Lớp: DH18HV01

Ngày sinh: 06/02/2000 Nơi sinh: TP.HCM

Tên đề tài: Hình tượng người trí thức trong dòng văn học hiện đại Việt Nam và

Trung Quốc - nhìn từ góc độ tác phẩm của Nam Cao, Nhất Linh và Lỗ Tấn

Ý kiến của giảng viên hướng dẫn về việc cho phép sinh viên: Trần Thị Ngọc Mai

được bảo vệ đô án/ khóa luận trước Hội đồng:

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày tháng năm

Người nhận xét

i

致谢

当我写到致谢部分，我突然意识到四年的学习即将接近尾声。光阴似箭，我

现在已是一名即将毕业奔向社会的学生，想起当年毫无忧虑的我，每天上课跟朋友

谈天说地，到如今，一切仿佛昨日刚刚发生的情景。在胡志明市开放大学学习的这

段时间，将是我人生过程中最难忘的记忆。毕业论文的撰写令我懂得文学研究实在

困难。对我而言撰写文学论文是四年大学中最大的挑战。因此，在此我衷心感谢我

的导师张伟权老师不停地支持鼓励我。从选题到总结，您都一丝不苟地指导，让我

的论文日臻完善。

其次，我还要感谢中文专业的老师们。我记得当时入学的一切，在老师们 的教

导下，我已积累及掌握课本上没有的知识。与此同此，我认识了很多好朋友、在这段

求学的珍贵岁月留下了不可磨灭的记忆。

最后我要感谢我的父母。在我遇到任何困难，他们总是及时陪着我、安慰我，家庭

是我最疲累时能休息的唯一地方。

四年快要结束，但老师及所有美好记忆永远停留在我心中。我此时此刻不断地提醒

自己一定要好好努力、积累更多知识以不辜负老师和朋友的期望。

i

中文摘要

中国越南两个国家都有历史悠久、文化丰富多彩及客观原因使文学具有民族性及独

特性。对于中国文学，特别在 19 – 20 世界已经有巨大的成就，出现了许多有名作者如：

郭沫若、巴金、曹禺、……不同的作家有不同的看法、艺术观点及人生观但不可否认他

们也离不开当时历史的影响，而其中最有名的就是鲁迅。对中国人而言，鲁迅不仅是文

学家、教育家而是思想家，代表中国的“先驱者”。他留给世人的作品丰富多彩，其中是

知识分子的主题。鲁迅毕生将自己索体验的知识分子记下来，不但有新兴的知识分子而

还有迂腐可笑的下层知识分子子、道德败坏的教师、薄弱的知识分子等，集合两遍小说

《呐喊》及《彷徨》。在越南，一灵与南高虽然属于不同文学学派，然而共同选择知识

分子为作品中的主要主题之一。南高深刻挖掘任务内心，同此表示他对知识分子的观点。

幼年经历使一灵文学充满关怀及爱护，特别是知识分子阶级。与此同时，一灵作品中隐

藏了给个社会、从政的梦想。无论一灵日后渐渐离开文学途径，然而不能否定他的功劳，

尤其是在思想方面及当时越南文图。笔者通过三人作品中的人物以分析他们的言行，然

后采取相关作者的资料以对比知识分子。论文有导论、正文五章和总结构成。

第一章《研究的历史现状与文学理论》：阐述关于鲁迅、南高及一灵的研究。其中，

分析对比国内与国外研究，指出相关研究的优点、弱点。与此同时，介绍研究范围

及局限。本论文选择知识分子在《呐喊》、《彷徨》、《朗月》、《多余的人生》、

《朋友》、《花摊儿》

第二章《影响鲁迅、南高与一灵思想、看法的因素》：将可能影响鲁迅与南高、 一

灵的因素逐次提出，包括客观与主观的条件。对于鲁迅，从客观的角度如中国社会

背景加上家庭要素已经给他很深的影响，同时，鲁迅思想性格与他的创造风格有密切的

关系，这也式主观的条件。以另外越南二人的生活与政治、社会情况为客观条件并将

他们俩所经历的为主观条件来深入而理解。

ii

第三章《知识分子形象的塑造》：介绍传统知识分子的概念与现代知识分子在越中

两国，然后指出他们在社会的贡献和义务。接着从鲁迅与一灵的作品来探索他们对知

识分子所思想、希望并且理解作者的看法、态度。

第四章《知识分子在鲁迅与一灵、南高的特征》：从知识分子在三位作者的作

品进行分类，深刻地理解鲁迅与南高、一灵的创作手法、艺术风格。其次，将知识

分子形象秩序分析、并从作者的创造重新复述他们的言行、思想、态度从而指出知

识分子的生活、人生观和价值观。

第五章《知识分子形象的比较分析》：完成前面的知识分子在鲁迅与南高、一灵的

塑造形象，续以知识分子在鲁迅的作品与两位越南作者对比，采取共同及差异进行剖析，

理解区别的原因包括（一）时代背景、（二）作者经历的影响，从而将隐含于背后的重

要思想抽丝剥茧地从作品中抽取出来，使读者能掌握三位作者的思想，特别是在知识

分子的方面。

总结：将前五章论述做一收束与总结，重新谈知识分子在三位作者的异同， 同

时肯定知识分子在当时的情况、地位、贡献及生活背景。

关键词：现代文学；知识分子；鲁迅；南高；一灵

iii

Abstract

China and Vietnam have a long history culture and mutual culture, influenced to our

national literature. For Chinese literature, especially in between 19 to 20 century, there had

been great achievements with many famous authors such as: Guo Moruo, Ba Jin, Cao Yu, ...

The more writers the more different mindsets howerver it is can be said that they were still

effected by critical and history. Lu Xun was one of them. He was not only a writer and

educator but also a philosopher, being a part of China's "pioneer". He gave the world a lot

of achievement, particularly intellectuals he had experienced throughout his life, not only

emerging intellectuals, but also pedantic and ridiculous lower-level intellectuals, morally

corrupt teachers, weak intellectuals, etc., and collected two novels "Call to arms" and

"Wandering". In Vietnam, although Nhat Linh and Nam Cao belong to different literary

thoughts, they chose intellectuals as one of the main themes in their works. Nam Cao tried

his best to understand people miand and also expressed his views on intellectuals.

Childhood experience made Nhat Linh literature full of care and love, especially for the

intellectual class. At the same time, Nhat Linh's works hide the dream of giving to society

and politics. No matter how Nhat Linh gradually left the literary way in the future, his

works cannot be denied, especially in the aspect of ideals and and the Vietnamese text at

that time. We analyze their words and deeds through the characters in the works of the three,

and then takes the relevant author's information to compare the intellectuals. The thesis

consists of an introduction, five chapters and a conclusion.

Chapter 1 "Research's Historical Status and Literary Theory": expounds the research on Lu

Xun, Nam Cao and Nhat Linh. Among them, it analyzes and compares domestic andforeign

research, and points out the strengths and weaknesses of relevant research. At the same

time, the scope and limitations of the study are introduced. This thesis selects intellectuals

in "Call to arms", "Wandering", "Bright moon", "Excessive Life", "Friends", "Flower Stall"

Chapter 2 "Factors Affecting Lu Xun, Nam Cao and Nhat Linh's Thoughts and Views":

The factors that may affect Lu Xun, Nam Cao and Nhat Linh are put forward oneby one,

including objective and subjective conditions. For Lu Xun, from an objective pointof view,

such asthe Chinese social background and family elements have given him a deepinfluence.

At the same time, Lu Xun's ideological character is closely related to his creative style,

iv

which is also a subjective condition. Take the life, politics, and social conditions of the

other two Vietnamese as objective conditions and what they experienced as subjective

conditions to understand deeply.

Chapter 3 "Shaping the Image of Intellectuals": Introduces the concept of traditional

intellectuals and modern intellectuals in Vietnam and China, and then points out their

contributions and obligations in society. Then, from the works of Lu Xun, Nam Cao and

Nhat Linh, we will explore their views and attitudes towards intellectuals, their hopes and

understanding of the authors.

Chapter 4 "The Characteristics of Intellectuals in Lu Xun, Nam Cao and Nhat Linh":

From the classification of intellectuals in the works of the three authors, we deeply

understand the creative techniques and artistic styles of Lu Xun, Nam Cao and Nhat Linh.

Secondly, it analyzes the image order of intellectuals, and re-recounts their words, deeds,

thoughts and attitudes from the author's creation, so as to point out the life, outlook on life

and values of intellectuals.

Chapter 5 "Comparative Analysis of Intellectual Images": Complete the previous

intellectuals in Lu Xun, Nam Cao and Nhat Linh, and continue to compare the intellectuals'

works in Lu Xun with the two Vietnamese authors, and analyze the common and

differences. , the reasons for understanding the difference include (1) the background of the

times and (2) the influence of the author's experience, so that the important ideas hidden

behind are extracted from the works, so that readers can grasp the thoughts of the three

authors, especially in the intellectual aspect.

Conclusion: Conclude and summarize the discussion of the first five chapters, discuss

the similarities and differences of intellectuals among the three authors, and affirmthe

situation, status, contribution and life background of intellectuals at that time.

Key words: intellectuals; Lu Xun; Nam Cao; Nhat Linh

5

目录

绪论 ......................................................................................................................................7

1. 研究对象与目的 .........................................................................................................7

2. 研究范围与局限 .........................................................................................................9

3．研究方法...................................................................................................................10

第一章 研究的历史现状与文学理论...............................................................................11

1. 越中学者研究现状分析 ...............................................................................................11

2. 文学理论 ......................................................................................................................14

第二章 影响鲁迅、南高与一灵思想、看法的因素.......................................................20

1. 客观的要素影响...........................................................................................................20

1.1 就所处时代而言 .......................................................................................................20

1.2 就成长背景而言 ........................................................................................................24

2．影响作者世界观的主观因素......................................................................................28

第三章 知识分子形象的塑造...........................................................................................33

1．传统知识分子的形象....................................................................................................33

1.1 文化思想传统对知识分子的影响 .............................................................................33

1.2 促使知识分子思想前边的成因 .................................................................................35

2．现代知识分子的思想的出路 ........................................................................................39

第四章 知识分子在鲁迅、与一灵、南高的特征...........................................................46

1. 先驱者的形象 ..............................................................................................................46

2. 知识分子的矛盾与挣扎 ...............................................................................................54

3．知识分子的悲剧............................................................................................................62