HIỆU QUẢ NGĂN NGỪA TÁI PHÁT POLYP MŨI XOANG SAU PHẪU THUẬT NỘI SOI BẰNG STEROID XỊT LIỀU CAO

HIỆU QUẢ NGĂN NGỪA TÁI PHÁT POLYP MŨI XOANG SAU

PHẪU THUẬT NỘI SOI BẰNG STEROID XỊT LIỀU CAO

(BUDESONIDE)

TÓM TẮT

Mục tiêu: đánh giá hiệu quả ngăn ngừa tái phát polyp mũi xoang của

budesonide xịt liều cao (Rhinocort® Aqua) sau phẫu thuật.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu can thiệp lâm sàng có

đối chứng. Có 81 bệnh nhân viêm mũi xoang có polyp được chỉ định phẫu

thuật ở Bệnh Viện Tai Mũi Họng Tp. HCM, trong đó có 41/ 81 ca được sử

dụng budesonide xịt liều cao (Rhinocort® Aqua) sau mổ.

Kết quả: qua 81 bệnh nhân, 48 nam và 33 nữ. Tỉ lệ tái phát polyp mũi sau 6

tháng ở nhóm dùng budesonide giảm 4,9%, nhóm chứng 40%. Các triệu

chứng cơ năng, nội soi và CT Scan ở nhóm dùng budesonide cải thiện tốt

hơn so với nhóm chứng.

Kết luận: budesonide có tác dụng ngăn ngừa tái phát polyp mũi xoang sau

phẫu thuật. Chưa ghi nhận tác dụng phụ gì trong thời gian theo dõi.

ABSTRACT

THE EFFECT OF HIGH DOSE NASAL STEROIDS (BUDESONIDE)

PREVENT THE RECURRENCE

OF POLYPOSIS AFTER ENDOSCOPIC POLYPECTOMY

Nguyen Đinh Bang, Huynh Khac Cuong, Ngo Van Cong

* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 13 – Supplement of No 1 - 2009: 168 –

175

Objectives: evaluate the effect of high dose nasal steroids (Rhinocort®

Aqua) to prevent the recurrence of polyposis after endoscopic polypectomy.

\

Methods: clinical trials- control. The 81 patients in whom endoscopic

polypectomy had been indicated were randomly divided into 2 groups in ear

nose throat hospital. The patients from the first group (40/ 81) were treated

with saline lavage only. The patients from the second group also received

budesonide 526 µg/ day in nsal spray after lavage.

Results: there are 81 patients with 48 males and 33 females. The recurrence

of polyps in the group with budesonide was 4.9%. In contrast, 40% from the

patients treated with saline with follow- up of 6 months after surgical

procedure. The signs and symptoms in budesonide group are improved more

than saline group.

Conclusion: busdesonide decrease the recurrence rate of polyposis after

endoscopic polypectomy. Side- effects haven’t indicated in follow- up

periods yet.

ĐẶT VẤN ĐỀ

Polyp mũi xoang là bệnh lý niêm mạc ở mũi và xoang cạnh mũi hình thành

polyp. Hiện nay bệnh học của polyp mũi xoang chưa được rõ ràng, các liệu

pháp điều trị vẫn còn đang được thảo luận. Mặc dù có nhiều thuốc mới và

nhiều phương pháp phẫu thuật, nhưng tỉ lệ tái phát vẫn còn cao. Một nghiên

cứu về polyp mũi cho thấy vấn đề tái phát trên 85% trường hợp(7). Trong

nghiên cứu khác, với bệnh nhân polyp mũi trên 40% được phẫu thuật lại ≥ 2

lần, tỉ lệ tái phát trên 31%(8). Rõ ràng cắt polyp không phải là loại trừ hoàn

toàn bệnh này. Corticosteroid đã được chứng minh có hiệu quả trên các triệu

chứng của polyp mũi và có thể làm giảm viêm một trong những căn nguyên

cơ bản của polyp. Tỉ lệ thành công cho điều trị polyp với steroid toàn thân

chỉ báo cáo khoảng 72%. Điều trị steroid toàn thân thường chỉ trong thời

gian ngắn do yếu tố nguy cơ tác dụng phụ và cần phải duy trì liệu pháp

steroid tại chổ do khuynh hướng tái phát của polyp. Corticosteroid tại chổ có

thể sử dụng trong một thời gian dài trong những trường hợp nhẹ hoặc phối

hợp corticosteroid toàn thân hay phẫu thuật. Tỉ lệ thành công cho điều trị

polyp mũi với steroid tại chổ được báo cáo khoảng 60,9% - 80%(6), nhưng

hiệu quả cải thiện triệu chứng khứu giác bị giới hạn ở bệnh nhân polyp mũi.

Để duy trì hiệu quả này vẫn tiếp tục điều trị steroid tại chổ kéo dài. Đối với

phẫu thuật cắt polyp để điều trị polyp mũi, các triệu chứng tái phát thấp ở

những bệnh nhân bị polyp nhẹ và nhanh ở bệnh nhân polyp nặng. Với các lý

do trên, sự phối hợp giữa phẫu thuật và steroid tại chổ được khuyến cáo cho

điều trị polyp mũi, giảm tỉ lệ tái phát của polyp mũi. Hiệu quả của sự phối

hợp này được một vài nghiên cứu đề cặp. Riêng ở Việt Nam chưa có nghiên

cứu nào có hệ thống về hiệu quả của sự phối hợp này trong điều trị polyp

mũi và giảm tỉ lệ tái phát. Mục đích nghiên cứu nhằm đánh giá hiệu quả của

sự phối hợp điều trị phẫu thuật và steroid tại chổ (budesonide xịt liều cao)

sau phẫu thuật trong điều trị bệnh polyp mũi và hiệu quả làm giảm sự tái

phát polyp sau phẫu thuật.

ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Đối tượng nghiên cứu

81 bệnh nhân được chẩn đoán polyp mũi xoang 2 bên. Được khám, phẫu

thuật và theo dõi tại bệnh viên Tai Mũi Họng Tp. Hồ Chí Minh từ tháng 10/

2007 đến tháng 10/ 2008.

Tiêu chuẩn chọn bệnh

Tiêu chuẩn chẩn đoán polyp: dựa vào các tiêu chuẩn.