Hiện trạng sử dụng đất ở huyện yên mô - ninh bình. hiệu quả sử dụng đất trong nông nghiệp.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA ĐỊA LÝ

BỘ MÔN : ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN

----

TẠ THỊ HẢI

HIỆN TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT Ở HUYỆN YÊN MÔ – NINH

BÌNH. HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT TRONG NÔNG NGHIỆP

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CỬ NHÂN ĐỊA LÝ

Đà Nẵng, 05 – 2013

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và sự giúp đỡ nhiệt tình của thầy

giáo Th.s Nguyễn Văn Nam là người trực tiếp hướng dẫn cùng các thầy cô giáo bộ

môn đã giúp đỡ em về mọi mặt để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp.

Em cũng xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của các cán bộ của phòng Tài

nguyên và Môi trường, phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, phòng Thống kê

huyện Yên Mô đã tạo điều kiện về thời gian và cung cấp số liệu để em thực hiện khóa

luận tốt nghiệp này.

Trong quá trình thực hiện đề tài, do có nhiều hạn chế về thời gian, kinh nghiệm

nên không tránh khỏi sai sót. Rất mong sự góp ý của các thầy, cô giáo giảng dạy để

khóa luận tốt nghiệp của em được hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn.

Đà nẵng, tháng 5 năm 2013

Sinh viên thực hiện

Tạ Thị Hải

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC BẢN ĐỒ, BIỂU ĐỒ

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

A. PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................... 10

1. Lý do chọn đề tài............................................................................................................... 10

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài ................................................................. 11

2.1. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài .................................................................................... 11

2.2. Nhiệm vụ của đề tài...................................................................................................... 11

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ................................................................. 12

3.1. Đối tượng của đề tài ...................................................................................................... 12

3.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài ..................................................................................... 12

4. Lịch sử nghiên cứu............................................................................................................ 12

5. Quan điểm nghiên cứu của đề tài.................................................................................... 12

5.1. Quan điểm hệ thống....................................................................................................... 12

5.2. Quan điểm tổng hợp lãnh thổ ....................................................................................... 13

5.3. Quan điểm sinh thái....................................................................................................... 13

5.4. Quan điểm lịch sử.......................................................................................................... 13

5.5. Quan điểm truyền thống................................................................................................ 14

6. Phương pháp nghiên cứu của đề tài ................................................................................ 14

6.1. Phương pháp thống kê và thu thập số liệu.................................................................. 14

6.2. Phương pháp bản đồ ...................................................................................................... 14

6.3. Phương pháp thực địa.................................................................................................... 14

6.4. Phương pháp điều tra, phỏng vấn hộ nông dân.......................................................... 15

6.5. Phương pháp nghiên cứu trong phòng ........................................................................ 15

6.6. Phương pháp tổng hợp .................................................................................................. 15

7. Cấu trúc của đề tài............................................................................................................. 15

B. PHẦN NỘI DUNG ......................................................................................................... 16

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

................................................................................................................................................. 16

1.1. Một số vấn đề về đất và đất nông nghiệp ................................................................... 16

1.1.1. Đất ................................................................................................................................ 16

1.1.2. Đất nông nghiệp.......................................................................................................... 16

1.1.2.1. Khái niệm đất nông nghiệp .................................................................................... 16

1.1.2.2. Vai trò của đất nông nghiệp ................................................................................... 16

1.1.2.3. Đặc điểm đất nông nghiệp...................................................................................... 17

1.2. Các vấn đề về hiệu quả sử dụng đất ........................................................................... 17

1.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng đất trong nông nghiệp .............................................. 17

1.2.1.1. Hiệu quả kinh tế....................................................................................................... 18

1.2.1.2. Hiệu quả xã hội........................................................................................................ 19

1.2.1.3. Hiệu quả môi trường............................................................................................... 19

1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ............................. 20

1.2.3. Nguyên tắc và quy trình đánh giá hiệu quả sử dụng đất trong nông nghiệp....... 22

1.2.3.1. Nguyên tắc ............................................................................................................... 22

1.2.3.2. Quy trình................................................................................................................... 23

1.3. Khái quát điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của huyện Yên Mô..................... 24

1.3.1. Điều kiện tự nhiên ...................................................................................................... 24

1.3.1.1. Vị trí địa lý ............................................................................................................... 24

1.3.1.2. Địa hình, địa mạo.................................................................................................... 24

1.3.1.3. Khí hậu ..................................................................................................................... 25

1.3.1.4. Thủy văn................................................................................................................... 25

1.3.1.5. Lớp phủ thảm thực vật............................................................................................ 26

1.3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .......................................................................................... 27

1.3.2.1. Tăng trưởng kinh tế ................................................................................................. 27

1.3.2.2. Thực trạng phát triển các ngành kinh tế ..................................................................... 28

1.3.2.3. Thực trạng phát triền cơ sở hạ tầng ............................................................................ 31

1.3.2.4. Dân số và lao động.................................................................................................. 33

1.3.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội................................................ 35

1.3.3.1. Điều kiện tự nhiên....................................................................................................... 35

1.3.3.2. Kinh tế xã hội.............................................................................................................. 35

CHƯƠNG 2: HIỆN TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT Ở HUYỆN YÊN MÔ - NINH

BÌNH ...................................................................................................................................... 36

2.1. Tài nguyên đất của huyện................................................................................................. 36

2.1.1. Nhóm đất phù sa (Fluvisols) ....................................................................................... 37

2.1.2. Nhóm đất glây (Gleysols)............................................................................................. 38

2.1.3. Nhóm đất đen (Luvisols) ............................................................................................. 39

2.1.4. Nhóm đất xám (Acrisols) ............................................................................................ 39

2.2. Hiện trạng sử dụng đất ở huyện Yên Mô .................................................................... 39

2.2.1. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp ........................................................................ 40

2.2.1.1. Đất sản xuất nông nghiệp....................................................................................... 42

2.2.1.2. Đất nuôi trồng thủy sản .......................................................................................... 42

2.2.1.3. Đất nông nghiệp khác ............................................................................................. 43

2.2.2. Hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp .......................................................................... 43

2.2.3. Hiện trạng sử dụng đất ở ........................................................................................... 44

2.2.4. Hiện trạng sử dụng đất chuyên dùng........................................................................ 44

2.2.5. Đất chưa sử dụng........................................................................................................ 47

2.2.6. Đánh giá chung về hiện trạng sử dụng đất .................................................................... 47

CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP VÀ

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG

NGHIỆP ................................................................................................................................ 50

3.1. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất trong nông nghiệp .................................................... 50

3.1.1. Các loại hình sử dụng đất .......................................................................................... 50

3.1.2. Đánh giá hiệu quả kinh tế .......................................................................................... 51

3.1.2.1. Tình hình sản xuất một số cây trồng ..................................................................... 51

3.1.2.2. Đánh giá hiệu quả kinh tế....................................................................................... 54

3.1.3. Hiệu quả xã hội ........................................................................................................... 58

3.2. Định hướng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp.............................. 62

3.2.1. Những quan điểm chủ yếu nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp. ........... 62

3.2.2. Định hướng nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ..................................... 63

3.3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp của huyện Yên Mô -

Ninh Bình ............................................................................................................................... 64

3.3.1. Giải pháp về công tác thủy lợi .................................................................................. 64

3.3.2. Giải pháp về công tác dịch vụ ................................................................................... 64

3.3.3. Giải pháp về khoa học kỹ thuật ................................................................................ 65

3.3.4. Giải pháp về cơ chế chính sách nông nghiệp .......................................................... 66

3.3.5. Về tổ chức quản lý...................................................................................................... 66

C. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ........................................................................ 67

1. Kết luận .............................................................................................................................. 67

2. Kiến nghị:........................................................................................................................... 68

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC ẢNH

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1 : Các chỉ tiêu kinh tế giai đoạn 2000 – 2011

Bảng 1.2 : Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp của huyện (giá so sánh 1994)

Bảng 1.3 : Giá trị SXCN của huyện phân theo nghành công nghiêp

Bảng 1.4: Diện tích, dân số và mật độ dân số năm 2011

Bảng 2.1: Cơ cấu, diện tích các loại đất chính huyện Yên Mô

Bảng 2.2: Cơ cấu sử dụng đất đai huyện Yên Mô năm 2011

Bảng 2.3: Diện tích, cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp

Bảng 2.4: Hiện trạng sử dụng đất lâm ngiệp

Bảng 2.5: Diện tích, cơ cấu sử dụng đất ở năm 2011

Bảng 2.6: Diện tích, cơ cấu các loại đất chuyên dùng năm 2011

Bảng 2.7: Hiện trạng đất chưa sử dụng

Bảng 3.1: Một số loại hình sử dụng đất ở huyện Yên Mô năm 2011

Bảng 3.2: Diện tích, năng suất, sản lượng của các loại cây trồng

Bảng 3.3 : Phân cấp một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế các loại cây trồng tính

cho 1 ha

Bảng 3.4 : Hiệu quả kinh tế của một số loại cây trồng trên 1 ha

Bảng 3.5: Kết quả đánh giá hiệu quả kinh tế của các loại cây trồng

Bảng 3.6: So sánh mức đầu tư phân bón với tiêu chuẩn bón phân cân đối và hợp lý

Bảng 3.7: Đánh giá của người dân một số yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất cây trồng

Bảng 3.8: Kết quả đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội – môi trường của các cây trồng