Giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên đại học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI

------------

LÊ THỊ THU HÀ

GIÁO DỤC KỸ NĂNG RA QUYẾT ĐỊNH

CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC

Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử Giáo dục

Mã số: 62.14.01.02

LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Thanh Bình

PGS.TS Phan Thanh Long

HÀ NỘI - 2013

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công

bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả luận án

Lê Thị Thu Hà

ii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

MỤC LỤC.................................................................................................................. ii

BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................ vi

DANH MỤC BẢNG................................................................................................ vii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ..............................................................................................x

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu......................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu...............................................................................................2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................................3

4. Giả thuyết khoa học ................................................................................................3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..............................................................................................3

6. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3

7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu..................................................................................4

8. Đóng góp mới của luận án ......................................................................................5

9. Các luận điểm cần bảo vệ........................................................................................5

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ GIÁO DỤC KỸ NĂNG RA QUYẾT

ĐỊNH CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC........................................................................6

1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề...............................................................6

1.1.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài......................................................6

1.1.2. Các công trình nghiên cứu ở trong nước ......................................................9

1.2. Các khái niệm công cụ .....................................................................................11

1.2.1. Kỹ năng.......................................................................................................11

1.2.2. Kỹ năng sống ..............................................................................................13

1.2.3. Kỹ năng ra quyết định.................................................................................16

1.2.4. Giáo dục kỹ năng ra quyết định..................................................................24

1.3. Quá trình giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên .............................25

1.3.1. Sự tất yếu phải giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên ...................25

1.3.2. Mục tiêu giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên .............................28

iii

1.3.3. Nội dung giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên ............................29

1.3.4. Nguyên tắc giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên .........................32

1.3.5. Phương pháp giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên ......................33

1.3.6. Các con đường giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên đại học ......37

1.3.7. Quy trình giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên............................39

1.3.8. Đánh giá trình độ kỹ năng ra quyết định của sinh viên ..............................39

1.3.9. Các lực lượng tham gia giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên ..........40

1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên ........43

1.4.1. Ảnh hưởng của yếu tố khách quan .............................................................44

1.4.2. Ảnh hưởng của yếu tố chủ quan .................................................................45

Kết luận chƣơng 1 ...................................................................................................46

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG RA QUYẾT ĐỊNH

CHO SINH VIÊN TRONG CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC HIỆN NAY ................48

2.1. Mục tiêu, nội dung, đối tƣợng và phƣơng pháp khảo sát.............................48

2.1.1. Mục tiêu khảo sát........................................................................................48

2.1.2. Nội dung khảo sát .......................................................................................48

2.1.3. Đối tượng, địa bàn khảo sát ........................................................................48

2.1.4. Phương pháp khảo sát.................................................................................48

2.2. Phân tích kết quả nghiên cứu thực trạng nhận thức kỹ năng ra quyết

định và giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên ........................................50

2.2.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên về tầm quan

trọng của giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên ......................................50

2.2.2. Nhận thức của CBQL, giảng viên và sinh viên về ý nghĩa của kỹ

năng ra quyết định đối với cuộc sống cá nhân......................................................54

2.2.3. Quan niệm của CBQL, giảng viên và sinh viên về kỹ năng ra quyết định .......55

2.3. Thực trạng kỹ năng ra quyết định của sinh viên ..........................................56

2.3.1. Thực trạng về những vấn đề sinh viên thấy khó khăn khi ra quyết định...........57

2.3.2. Thái độ của sinh viên khi ra quyết định để giải quyết các vấn đề trong

cuộc sống ...............................................................................................................61

2.3.3. Thực trạng về cách ra quyết định của sinh viên .........................................66

iv

2.3.4. Các bước ra quyết định của sinh viên.........................................................71

2.3.5. Nhu cầu được giáo dục kỹ năng ra quyết định của sinh viên .....................77

2.4. Thực trạng giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên ở trƣờng

đại học.......................................................................................................................79

2.4.1. Đánh giá của CBQL, giảng viên và sinh viên về mức độ giáo dục kỹ

năng ra quyết định cho sinh viên ..........................................................................80

2.4.2. Các hình thức giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên.....................81

2.4.3. Kết quả giáo dục kỹ năng ra quyết định cho SV ........................................82

2.4.4. Các lực lượng tham gia giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên.............83

2.4.5. Đánh giá mức độ hài lòng đối với quá trình giáo dục kỹ năng ra

quyết định cho sinh viên .......................................................................................84

2.5. Những yếu tố ảnh hƣởng đến kỹ năng ra quyết định của sinh viên............85

2.5.1. Ảnh hưởng của yếu tố khách quan .............................................................86

2.5.2. Ảnh hưởng của yếu tố chủ quan .................................................................87

2.6. Thực trạng những khó khăn khi giáo dục kỹ năng ra quyết định

cho sinh viên............................................................................................................88

2.6.1. Ý kiến của CBQL và giảng viên.................................................................88

2.6.2. Ý kiến của sinh viên ...................................................................................89

Kết luận chƣơng 2 ...................................................................................................90

Chƣơng 3: BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG RA QUYẾT ĐỊNH

CHO SINH VIÊN....................................................................................................91

3.1. Các nguyên tắc giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên....................91

3.1.1. Đảm bảo tiếp cận đồng bộ các con đường giáo dục ...................................91

3.1.2. Bảo đảm phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng và đặc điểm của sinh viên .........91

3.1.3. Đảm bảo nguyên tắc giáo dục qua trải nghiệm, vận dụng kỹ năng ra

quyết định trong các tình huống của cuộc sống....................................................91

3.1.4. Đảm bảo nguyên tắc hoạt động và cùng tham gia của sinh viên................92

3.2. Biện pháp giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên.............................92

3.2.1. Giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên thông qua các hoạt

động GDNGLL.....................................................................................................92

v

3.2.2. Giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên thông qua học học phần

bắt buộc/ tự chọn, chuyên đề về giáo dục kỹ năng sống hoặc kỹ năng mềm.........103

3.2.3. Giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên thông qua lồng ghép,

tích hợp vào các môn học ...................................................................................105

3.2.4. Giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên thông qua tham vấn.........108

3.3. Các điều kiện đảm bảo giáo dục kỹ năng ra quyết định đạt hiệu quả......112

3.3.1. Công tác chỉ đạo .......................................................................................112

3.3.2. Giảng viên.................................................................................................112

3.3.3. Sinh viên ...................................................................................................112

3.3.4. Thời gian...................................................................................................113

3.3.5. Cơ sở vật chất, tài chính ...........................................................................113

3.4. Thực nghiệm sƣ phạm ...................................................................................113

3.4.1. Khái quát chung về quá trình thực nghiệm...............................................113

3.4.2. Tiêu chí và thang đánh giá........................................................................116

3.5. Kết quả thực nghiệm tác động ......................................................................117

3.5.1. Kết quả thực nghiệm tác động lần 1 .........................................................117

3.5.2. Kết quả thực nghiệm tác động lần thứ hai................................................131

3.5.3. Đánh giá chung về kết quả thực nghiệm ..................................................142

3.6. Nghiên cứu trƣờng hợp điển hình ................................................................143

3.6.1. Trường hợp thứ nhất .................................................................................143

3.6.2. Trường hợp thứ hai ...................................................................................144

3.6.3. Trường hợp thứ ba ....................................................................................146

Kết luận chƣơng 3 .................................................................................................147

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..............................................................................148

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ .............................151

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................152

PHỤ LỤC.............................................................................................................. 1PL

vi

BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CBQL Cán bộ quản lý

CĐSP Cao đẳng Sư phạm

CLB Câu lạc bộ

CVHT Cố vấn học tập

ĐHSP Đại học Sư phạm

ĐC Đối chứng

ĐH Đại học

GV Giảng viên

GVCN Giáo viên chủ nhiệm

GDNGLL Giáo dục ngoài giờ lên lớp

KNM Kỹ năng mềm

KNS Kỹ năng sống

KTDH Kỹ thuật dạy học

Nxb Nhà xuất bản

PPDH Phương pháp dạy học

SV Sinh viên

THCS Trung học cơ sở

TĐ Tác động

TN Thực nghiệm

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1a. Tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng ra quyết định cho

sinh viên ..............................................................................................51

Bảng 2.1b. So sánh nhận thức của sinh viên năm đầu và sinh viên năm

cuối về tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng ra quyết định ..............52

Bảng 2.1c. So sánh nhận thức của sinh viên theo giới tính về tầm quan

trọng của giáo dục kỹ năng ra quyết định...........................................53

Bảng 2.2. Nhận thức của CBQL, giảng viên và sinh viên về ý nghĩa của

kỹ năng ra quyết định đối với cá nhân................................................54

Bảng 2.3. CBQL, giảng viên và sinh viên hiểu về kỹ năng ra quyết định ..........56

Bảng 2.4a. Những vấn đề sinh viên thấy khó khăn khi ra quyết định ..................57

Bảng 2.4b. So sánh theo giới tính của sinh viên về những vấn đề họ thấy

khó khi ra quyết định ..........................................................................59

Bảng 2.4c. So sánh ý kiến của sinh viên năm đầu với sinh viên năm cuối

về những vấn đề thấy khó khi ra quyết định.......................................60

Bảng 2.5a: Ý kiến CBQL, GV đánh giá về thái độ của sinh viên khi ra

quyết định các vấn đề trong cuộc sống ...............................................61

Bảng 2.5b: Sinh viên tự đánh giá thái độ ra quyết định của họ về các vấn

đề trong cuộc sống ..............................................................................63

Bảng 2.5c. So sánh sinh viên theo giới tính về thái độ trong việc ra quyết

định để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống ...................................64

Bảng 2.5d. So sánh sinh viên năm đầu và năm cuối về thái độ trong việc

ra quyết định để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống .....................65

Bảng 2.6a: Ý kiến của CBQL và giảng viên về cách ra quyết định của

sinh viên ..............................................................................................67

Bảng 2.6b: Ý kiến của sinh viên về cách ra quyết định của bản thân ...................68

Bảng 2.6c. So sánh theo giới tính về cách ra quyết định của sinh viên ................69

Bảng 2.6d. So sánh cách ra quyết định của sinh viên năm đầu với sinh

viên năm cuối......................................................................................70

Bảng 2.7a: Ý kiến của CBQLvà giảng viên đánh giá sinh viên thực hiện

các bước ra quyết định khi giải quyết vấn đề .....................................71

viii

Bảng 2.7b: Ý kiến của sinh viên đánh giá việc thực hiện các bước ra

quyết định khi giải quyết vấn đề của bản thân....................................72

Bảng 2.7c. Thứ tự các bước ra quyết định của sinh viên......................................73

Bảng 2.7d. So sánh nam, nữ sinh viên về việc thực hiện các bước ra

quyết định khi giải quyết vấn đề .........................................................74

Bảng 2.7e. Nam, nữ sinh viên đánh giá thứ tự các bước ra quyết định của

sinh viên ..............................................................................................75

Bảng 2.7g: So sánh sinh viên năm đầu với sinh viên năm cuối về việc

thực hiện các bước ra quyết định khi giải quyết vấn đề .....................76

Bảng 2.7h. Sinh viên năm đầu và năm cuối đánh giá thứ tự các bước ra

quyết định............................................................................................77

Bảng 2.8. Nhu cầu được giáo dục kỹ năng ra quyết định của sinh viên .............77

Bảng 2.9. Những vấn đề sinh viên có nhu cầu được giáo dục kỹ năng ra

quyết định............................................................................................78

Bảng 2.10. CBQL, giảng viên và sinh viên đánh giá về mức độ giáo dục

kỹ năng ra quyết định cho sinh viên ...................................................80

Bảng 2.11. Các hình thức giáo dục kỹ năng ra quyết định cho SV.......................81

Bảng 2.12. Kết quả sau những buổi được tham gia các hình thức giáo dục

kỹ năng ra quyết định của sinh viên ...................................................82

Bảng 2.13. Các lực lượng tham gia giáo dục kỹ năng ra quyết định cho SV.............83

Bảng 2.14. Mức độ hài lòng của CBQL, giảng viên và sinh viên về việc

giáo dục kỹ năng ra quyết định cho sinh viên.....................................84

Bảng 2.15. Các yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng ra quyết định của sinh viên ............85

Bảng 2.16. Những khó khăn trong giáo dục kỹ năng sống cũng như kỹ

năng ra quyết định cho sinh viên ........................................................88

Bảng 3.1a. Kết quả đo nhận thức nhóm thực nghiệm trước tác động.................118

Bảng 3.1b. Kết quả đo nhận thức nhóm thực nghiệm sau tác động....................118

Bảng 3.2a. Kết quả đo nhận thức tương ứng thời gian trước tác động của

nhóm ĐC...........................................................................................120

Bảng 3.2b. Kết quả đo nhận thức tương ứng thời gian sau tác động của

nhóm ĐC...........................................................................................121

Bảng 3.3a. Kết quả đo thái độ nhóm thực nghiệm trước tác động......................122

ix

Bảng 3.3b. Kết quả đo về thái độ của nhóm thực nghiệm sau tác động .............123

Bảng 3.4a. Kết quả đo thái độ của nhóm đối chứng tương ứng thời gian

trước tác động ...................................................................................124

Bảng 3.4b. Kết quả đo thái độ nhóm đối chứng tương ứng thời gian sau

tác động.............................................................................................125

Bảng 3.5a. Kết quả đo hành vi của nhóm thực nghiệm trước tác động ..............126

Bảng 3.5b. Kết quả đo hành vi của nhóm thực nghiệm sau tác động .................127

Bảng 3.6a. Kết quả đo hành vi của nhóm đối chứng thời gian tương ứng

trước tác động ...................................................................................128

Bảng 3.6b. Kết quả đo hành vi của nhóm đối chứng tương ứng thời gian

sau tác động.......................................................................................129

Bảng 3.7a. Kết quả đo nhận thức nhóm thực nghiệm trước tác động.................132

Bảng 3.7b. Kết quả đo nhận thức nhóm thực nghiệm sau tác động....................132

Bảng 3.8a: Kết quả đo nhận thức nhóm đối chứng tương ứng thời gian

trước thực nghiệm tác động ..............................................................133

Bảng 3.8b: Kết quả đo nhận thức nhóm đối chứng tương ứng thời gian

sau thực nghiệm tác động..................................................................134

Bảng 3.9a. Kết quả đo thái độ nhóm thực nghiệm trước tác động......................135

Bảng 3.9b. Kết quả đo thái độ nhóm thực nghiệm sau tác động.........................136

Bảng 3.10a. Kết quả đo thái độ nhóm đối chứng tương ứng thời gian trước

tác động.............................................................................................137

Bảng 3.10b. Kết quả đo thái độ nhóm đối chứng tương ứng thời gian sau

tác động.............................................................................................137

Bảng 3.11a. Kết quả đo hành vi nhóm thực nghiệm trước tác động.....................139

Bảng 3.11b. Kết quả đo hành vi nhóm thực nghiệm sau tác động........................139

Bảng 3.12a. Kết quả đo hành vi nhóm đối chứng tương ứng thời gian

trước tác động ...................................................................................140

Bảng 3.12b. Kết quả đo hành vi nhóm đối chứng tương ứng thời gian sau

tác động.............................................................................................141

x

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1: Tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng ra quyết định

cho sinh viên ....................................................................................51

Biểu đồ 2.2: So sánh nam, nữ sinh viên về việc thực hiện các bước ra

quyết định khi giải quyết vấn đề ......................................................74

Biểu đồ 2.3: So sánh sinh viên năm đầu với sinh viên năm cuối về việc

thực hiện các bước ra quyết định khi giải quyết vấn đề...................76

Biểu đồ 3.1: Kết quả đo nhận thức nhóm thực nghiệm trước và sau tác động ........119

Biểu đồ 3.2: Kết quả đo nhận thức tương ứng thời gian trước và sau tác

động của nhóm đối chứng ĐC .......................................................121

Biểu đồ 3.3: Kết quả đo về thái độ của nhóm thực nghiệm trước và sau

tác động ..........................................................................................123

Biểu đồ 3.4: Kết quả đo thái độ của nhóm đối chứng tương ứng thời gian

trước và sau tác động......................................................................125

Biểu đồ 3.5: Kết quả đo hành vi của nhóm thực nghiệm trước và sau tác động........127

Biểu đồ 3.6: Kết quả đo hành vi của nhóm đối chứng tương ứng thời

gian trước và sau tác động..............................................................130

Biểu đồ 3.7: Kết quả đo nhận thức nhóm thực nghiệm trước và sau tác động ........133

Biểu đồ 3.8: Kết quả đo nhận thức nhóm đối chứng tương ứng thời gian

trước và sau thực nghiệm tác động ................................................134

Biểu đồ 3.9: Kết quả đo thái độ nhóm thực nghiệm trước và sau tác động........136

Biểu đồ 3.10: Kết quả đo thái độ nhóm đối chứng tương ứng thời gian

trước và sau tác động......................................................................138

Biểu đồ 3.11: Kết quả đo hành vi nhóm thực nghiệm trước và sau tác động.......140

Biểu đồ 3.12: Kết quả đo hành vi nhóm đối chứng tương ứng thời gian

trước và sau tác động......................................................................141

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu

1.1. Xã hội hiện đại đang diễn ra nhiều thay đổi nhanh chóng, trong đó chứa đựng

cả những cơ hội và thách thức đối với cuộc sống con người. Sự phát triển mạnh

mẽ của khoa học - kỹ thuật và công nghệ, xu thế toàn cầu hóa…một mặt giúp

không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống, nhưng mặt khác cũng gây ra sự suy

kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường, nguy cơ chiến tranh và khủng bố, thất nghiệp

và các tệ nạn xã hội…Do đó, sứ mạng của giáo dục hiện nay là kh ông chỉ trang bị

cho thế hệ trẻ những hiểu biết đúng đắn mà còn hình thành ở họ thái độ và kỹ

năng hành động tích cực để giúp cho xã hội phát triển bền vững. “Giáo dục thế kỷ

XXI là dạy con người chung sống với nhau và bảo vệ môi trường, tạo dựng một

nền văn minh mới - văn minh hòa bình, văn hóa khoan dung” [36;18]. Cải cách

giáo dục trên thế giới và ở Việt Nam đều đang chuyển hướng từ trang bị tri thức

sang trang bị năng lực cho người học.

Trong công cuộc phát triển đất nước thời kỳ mới, giáo dục ở nước ta cũng

đã có nhiều thay đổi để nhằm đào tạo ra các thế hệ thanh niên, SV vừa có đạo đức,

sức khoẻ, vừa có tri thức, tư duy năng động và hành động sáng tạo. Triết lý của

giáo dục thế kỷ XXI hướng con người vào “Học để biết, học để làm, học để tự

khẳng định mình, học để chung sống với mọi người” [21;3]. Thực chất đây chính

là cách tiếp cận KNS trong giáo dục.

Kỹ năng RQĐ được coi là một kỹ năng cốt lõi của KNS. Mỗi ngày con

người phải đưa ra rất nhiều quyết định trong xử lý các tình huống có liên quan đến

công việ c , đến quan hệ liên nhân cách , hay để giải tỏ a căng thẳ ng..., hoặc những

quyết định quan trọng , có ảnh hưởng đến tương lai của cả cuộc đời . Kỹ năng RQĐ

giúp mỗi người lựa chọn được phương án tối ưu nhất trong các tình huống cần giải

quyết để luôn luôn tự tin, tự chủ và thành công trong cuộc sống. Nếu một người

thiếu hoặc không có kỹ năng RQĐ sẽ dễ có những thái độ và hành động sai lầm,

gây ảnh hưởng tiêu cực đến bản thân, gia đình và xã hội.

2

Có thể nói, kỹ năng RQĐ là kỹ năng “xương sống” trong hệ thống KNS.

Giáo dục kỹ năng RQĐ cho con người nói chung, cho SV các trường ĐH nói riêng

là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục KNS, giữ vai trò vô cùng quan

trọng đối với việc hình thành, phát triển nhân cách toàn diện cho thế hệ trẻ.

1.2. Thực tiễn cho thấy hiện nay có rất nhiều hiện tượng tiêu cực, đáng tiếc xảy ra

do SV thiếu KNS, thiếu những quyết định đúng đắn khi đứng trước một vấn đề nào

đó của cuộc sống. Là lứa tuổi đẹp nhất cả về thể chất và tinh thần, luôn có khát

vọng vươn lên, thích khám phá những điều mới lạ, muốn khẳng định mình, nhưng

các em SV lại còn thiếu kinh nghiệm sống nên dễ gặp phải rủi ro, dễ bị cám dỗ bởi

những lối sống thiếu lành mạnh... Có những SV gặp khó khăn về kinh tế, thiếu

những giá trị sống đúng đắn làm nền tảng, thiếu KNS để ứng phó với những cạm

bẫy đã sa vào các tệ nạn xã hội, làm ăn phi pháp, nghiện hút, trộm cắp, trở thành gái

mại dâm..., bị buộc thôi học, không tốt nghiệp được. Đã có những SV tìm đến cái

chết khi bế tắc, thất tình, thậm chí còn gây ra án mạng…Qua điều tra thăm dò cho

thấy SV có nhu cầu được trang bị KNS rất cao, trong đó một số kỹ năng mà SV đặc

biệt quan tâm nhiều là: Kỹ năng RQĐ, kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng đương

đầu với Stress, kỹ năng tìm kiếm việc làm, kỹ năng phòng tránh các tệ nạn xã hội.

Mặ c dù trong thực tế đã xuất hiện các lớp đào tạo KNS, KNM cho SV, có

thể được tổ chức trong chương trình tự chọn của trường ĐH, có thể dưới dạng dịch

vụ của công ty đào tạo kỹ năng, nhưng còn thiếu những nghiên cứu hệ thống về

giáo dục KNS, KNM nói chung và giáo dục kỹ năng RQĐ cho SV nói riêng.

Chính từ những lý do trên chúng tôi chọn vấn đề: “Giáo dục kỹ năng ra

quyết định cho sinh viên đại học” làm đề tài nghiên cứu.

2. Mục đích nghiên cứu

Xây dựng biện pháp giáo dục kỹ năng RQĐ cho SV, giúp họ biết giải quyết

các vấn đề gặp phải trong cuộc sống một cách phù hợp, phòng tránh được những rủi

ro trong xã hội hiện đại, góp phần thành công trong cuộc sống.

3

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

3.1. Khách thể

Quá trình giáo dục KNS cho sinh viên.

3.2. Đối tượng

Mối quan hệ giữa phương thứ c giáo dục và kết quả rèn luyện k ỹ năng RQĐ

cho sinh viên.

4. Giả thuyết khoa học

SV hiện nay khi RQĐ, giải quyết vấn đề còn theo cảm tính, nên có thể dễ

gặp phải rủi ro, thất bại trong cuộc sống. Nếu giáo dục kỹ năng RQĐ mộ t cách hệ

thống, trong đó đảm bảo trang bị các bước cơ bản của kỹ năng RQĐ và tổ chức cho

các em vận dụng kỹ năng này trong giải quyết các vấn đề cơ bản trong học tập và

cuộc sống của SV …bằng các biện pháp giáo dục đa dạng thì sẽ nâng cao năng lực

RQĐ phù hợp, hiệu quả cho SV.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về giáo dục kỹ năng RQĐ cho SV.

5.2. Điều tra, đánh giá thực trạng kỹ năng RQĐ của SV và thực trạng giáo dục kỹ

năng RQĐ cho SV ở một số trường ĐH.

5.3. Đề xuất biện pháp giáo dục kỹ năng RQĐ cho SV. Thiết kế nội dung và tổ chức

thự c nghiệm giáo dục kỹ năng RQĐ thông qua hoạt độ ng GDNGLL cho SV.

6. Phƣơng pháp nghiên cứu

6.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận

Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, khái quát hoá, mô hình hoá những

quan niệm, những yếu tố tạo thành cơ sở lý luận về giáo dục kỹ năng RQĐ cho SV.

6.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn

6.2.1. Phương pháp điều tra (bằng ankét)

Sử dụng các mẫu phiếu an két để thu thập thông tin về thực trạng kỹ năng

RQĐ và giáo dục kỹ năng RQĐ cho SV.

6.2.2. Phương pháp phỏng vấn sâu

Sử dụng phương pháp phỏng vấn một số SV, GV và CBQL để tìm hiểu thực

4

trạng kỹ năng RQĐ của SV, thực trạng giáo dục kỹ năng RQĐ cho SV và nguyên

nhân của thực trạng.

6.2.3. Phương pháp quan sát

Quan sát các hoạt động của SV để tìm hiểu sự thay đổi về thái độ, hành vi

của họ trong quá trình hình thành kỹ năng RQĐ nhằm kiểm chứng và bổ sung các

thông tin thu được từ quá trình điều tra, phỏng vấn và quá trình TN.

6.2.4. Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình

Nghiên cứu một số trường hợp điển hình để thấy rõ sự thay đổi tích cực

trong việc lựa chọn, ra các quyết định phù hợp để giải quyết các vấn đề gặp phải

trong cuộc sống sau khi tham gia TN

6.2.5. Phương pháp thực nghiệm

Sử dụng phương pháp này để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của các biện

pháp giáo dục kỹ năng RQĐ cho SV, góp phần kiểm định giả thuyết khoa học.

6.2.6. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động

Xem xét quá trình RQĐ của các nhóm SV trong các tình huống TN để đánh

giá kỹ năng RQĐ của SV và thông qua nhật ký ghi chép sự ứn g dụ ng kỹ năng RQĐ

trong các tình huống SV gặp trong cuộc sống (Hoạt động tiếp nối sau TN).

6.3. Các phương pháp bổ trợ

6.3.1. Phương pháp xử lí các số liệu thu được bằng toán thống kê và phần mềm SPSS

Phương pháp này được sử dụng để xử lý các số liệu thu được trong điều tra

thực trạng và TN nhằm rút ra những kết luận cần thiết.

6.3.2. Phương pháp chuyên gia

Dùng phương pháp này để tham khảo ý kiến của một số nhà khoa học trong

xây dựng đề cương, lựa chọn phương pháp nghiên cứu , xây dựng bộ phiếu khảo sát

và đánh giá kỹ năng RQĐ.

7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

- Khảo sát thự c trạng kỹ năng RQĐ của SV 6 trường: Trường ĐH Huế,

trường ĐH Vinh, trường ĐH Hồng Đức, trường ĐH Xây dựng, trường ĐH Ngoại

thương, trường ĐH Sư phạm Hà Nội và triển khai TN tại trường ĐH Hồng Đức.