Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Giáo dục Hà Nội thời Pháp thuộc: qua tài liệu lưu trữ
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
«LIO DIJC IL4 XOI TIKHI PHAP THUOC
QUA TAILl£ULUV TRO
DAO THI DI^N*
Trong sud't thdi ky thdng tri Ddng
DUdng, chinh quyen thupc dia Phap
da tien hanh hai cupc cai each giao due,
trong dd moi cupc cai each dUde gin lien vdi
ten tudi ciia mdt vien Toan quyen, dd la
Paul Beau (1) va Albert Sarraut (2).
Chiu anh hUdng ciia hai cude cai each
giao due cua chinh quyen thupe dia, hp
thdng giao due ciia Vipt Nam da ed nhflng
thay ddi quan trpng. Va Ha Npi cung khdng
nim ngoai pham vi anh hUdng dd.
DUdc chinh quyen thude dia ehu trpng
xay dung de trd thanh 'Thu dd cua Bac Ky",
'"Thu dd cua Lien bang Ddng Diicfng" nen
dudi thdi Phap thupc. Ha Npi da hpi ty rit
nhieu yeu to, thi hipn rd ket qua eiia vipe
thUe hipn cac ehinh sach ciia chinh quyen
thudc dia ve mpi mat, trong dd cd ehinh sach
ve giao dye. Dieu dd dUdc thi hipn qua td
chUc va boat dpng eiia hp thd'ng cac trUdng
cdng va tu trong sud't thdi ky tU 1898 den
1945. Bai viet se de cap mpt each khdi quat
tinh hinh giao due d Ha Npi qua hai cupc cai
each giao due ciia Phap d Vipt Nam.
I. GIAO DVC 6 HA NOI TRUdC NA M 1906
1. Tinh hinh giao due d Bac Ky trufdc
ndm 1906
Nam 1858, thUe dan Phap nd sung xam
lUde Vipt Nam d ciia biln Da Ning. Nam
1867, sau khi danh chiem dUde toan bd
Nam Ky lue tinh, eiing vdi vipe thiet lap hp
thdng chinh quyen cai tri d Nam Ky, thUe
dan Phap bit diu tien hanh cdng cupc
"binh dinh" xU Bic Ky.
Thang 6-1886, Paul Bert dUde eii gifl
ehUe Td'ng Tni sU Trung-Bic Ky. Vdn la
mpt nha giao due ndi tieng eua Phap nen
ngay sau khi dat chan tdi Ha Npi, ciing vdi
ldi tuyen bd; "Ngiidi Phdp den ddy Id di
ndng cao ddi sd'ng ndng nghiep, cdng
nghiep, kinh te vd cbn ndng cao ddi sd'ng
tinh thdn bdng giao due" (3), Paul Bert da
tu tay ddn ddc vipe xay dUng trUdng sd va
ra nhflng chi thi eu thi dl ehi dao cdng tae
giao dye. Chi trong mpt thdi gian ngin,
Paul Bert da td chUc dUpe mpt so trUdng
hpc gpi la trUdng Phap-Vipt (hay cdn gpi la
trUdng Phap-ban xU) d Bic Ky va Trung
Ky. Vi khdng tan thanh vipe bit ngUdi Vipt
Nam bd bin chfl Han de hpe chfl Phap va
chfl qudc ngfl nhU cac Dd ddc da lam d Nam
Ky nen Paul Bert vin eho hpe sinh hpc chfl
Han. Ngoai ra, tren dia ban Bic Ky, Paul
Bert cdn td chUe dUde mdt sd trUdng tieu
hpe eon trai va tieu hpe con gai, chUdng
trinh hpe gid'ng nhU cac trUdng tieu hpc cl
Nam Ky. Sau khi Paul Bert chet dot ngdt
(cudi nam 1886), tinh hinh giao due d Bie
Ky it cd sU thay ddi, phin vi khong ed ai
' TS. Trung tam Luu trfl Quo'c gia I