Giải pháp tăng cường thu hút vốn ODA cho nông nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh Hà Giang

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

DƯƠNG VĂN HOÀN

NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG

THU HÚT VỐN ODA CHO NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HÀ GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

THÁI NGUYÊN, 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

DƯƠNG VĂN HOÀN

NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG

THU HÚT VỐN ODA CHO NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HÀ GIANG

Ngành: Phát triển nông thôn

Mã số ngành: 8 62 01 16

LUẬN VĂN THẠC SĨ

PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ YẾN

THÁI NGUYÊN, 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng:

Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực

và chưa từng được sử dụng hoặc công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cám ơn và các

thông tin trích dẫn trong luận văn đều được ghi rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, ngày....... tháng.......năm 2018

Tác giả luận văn

Dương Văn Hoàn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trước hết với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin gửi lời

cảm ơn đến các thầy, cô giáo Bộ môn Phát triển nông thôn; các thầy giáo, cô

giáo Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã

tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành Luận

văn tốt nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn người dân Sở Nông nghiệp và PTNT Hà

Giang, Chi cục Thủy lợi Hà Giang, Ban quản lý các dự án PTNT Hà Giang,

Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Giang, Cục thống kê Hà Giang đã giúp đỡ, Phòng

Nông nghiệp và PTNT các huyện thành phố trong tỉnh Hà Giang tạo điều kiện

và cung cấp những số liệu, tài liệu cần thiết để nghiên cứu và hoàn thành

Luận văn này.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thị Yến đã

dành nhiều thời gian tâm huyết, trực tiếp hướng dẫn tận tình, chỉ bảo và tạo

điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài và

hoàn chỉnh bản Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Phát triển nông thôn.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè đã động viên,

khích lệ, sẻ chia, giúp đỡ và đồng hành cùng tôi trong cuộc sống cũng như

trong quá trình học tập, nghiên cứu./.

Thái Nguyên, ngày.......tháng.......năm 2018

Tác giả luận văn

Dương Văn Hoàn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC KÝ HIỆU, TỪ VIẾT TẮT ........................................................ vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii

DANH MỤC CÁC HÌNH................................................................................ ix

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu của đề tài ........................................................................................ 2

3. Những đóng góp mới, ý nghĩa khoa học hoặc thực tiễn............................... 3

Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU................................. 4

1.1. Tổng quan về ODA .................................................................................... 4

1.1.1. Các khái niệm cơ bản về ODA ............................................................... 4

1.1.2. Đặc điểm và phân loại đầu tư ODA...................................................... 10

1.1.3. Vai trò của ODA cho nông nghiệp nông thôn đối với các nước

đang phát triển................................................................................................. 13

1.2. Cơ sở thực tiễn về thu hút vốn ODA cho nông nghiệp nông thôn .......... 15

1.2.1. Thu hút vốn ODA cho nông nghiệp nông thôn của các nước Thái

Lan, Philippin, Trung Quốc ............................................................................ 15

1.2.2. Thu hút vốn ODA cho nông nghiệp nông thôn của các tỉnh khu

vực Tây Bắc..................................................................................................... 20

1.3. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến thu hút đầu tư

vốn ODA cho phát triển nông nghiệp nông thôn............................................ 21

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG

PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................................... 24

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................ 24

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 24

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................... 24

2.2. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 24

iv

2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 24

2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp................................................... 24

2.3.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp..................................................... 25

2.3.3. Phương pháp xử lý số liệu..................................................................... 25

2.3.4. Phương pháp phân tích.......................................................................... 26

2.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 27

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................ 29

3.1. Thực trạng phát triển nông lâm nghiệp tỉnh Hà Giang ............................ 29

3.1.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội ..................................................... 29

3.1.2. Đặc điểm kinh tế xã hội ........................................................................ 32

3.2. Thực trạng thu hút đầu tư ODA trên địa bàn tỉnh Hà Giang ................... 34

3.2.1. Bộ máy tổ chức, quản lý ODA của tỉnh Hà Giang ............................... 34

3.2.2. Tình hình đầu tư ODA trên địa bàn tỉnh Hà Giang............................... 35

3.2.3. Tình hình vận động, ký kết các dự án ODA trên địa bàn tỉnh Hà Giang ... 37

3.2.4. Tình hình giải ngân vốn ODA trên địa bàn tỉnh Hà Giang................... 42

3.3. Thực trạng thu hút ODA cho nông nghiệp, nông thôn tại Hà Giang....... 42

3.3.1. Kết quả thu hút ODA vào phát triển nông nghiệp, nông thôn tại

Hà Giang......................................................................................................... 42

3.3.2. Kết quả sử dụng ODA cho nông nghiệp nông thôn trên địa bàn

tỉnh Hà Giang .................................................................................................. 45

3.3.3. Đánh giá kết quả của dự án ODA vào nông nghiệp nông thôn tỉnh

Hà Giang ......................................................................................................... 48

3.4. Hiệu quả của ODA đối với phát triển nông nghiệp, nông thôn trên

địa bàn tỉnh...................................................................................................... 51

3.4.1. Hiệu quả kinh tế .................................................................................... 51

3.4.2. Hiệu quả xã hội ..................................................................................... 53

3.4.3. Hiệu quả chính trị.................................................................................. 53

3.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thu hút vốn ODA................................... 54

3.5.1. Thể chế chính trị - xã hội ở quốc gia thu hút ODA .............................. 54

3.5.2. Vị trí địa lý ............................................................................................ 54

3.5.3. Nguồn nhân lực ..................................................................................... 55

v

3.5.4. Cơ sở hạ tầng......................................................................................... 55

3.5.5. Môi trường pháp lý và nền hành chính quốc gia .................................. 56

3.5.6. Tình hình kinh tế - chính trị trong khu vực và trên thế giới ................. 56

3.5.7. Vốn đối ứng và vốn vay lại cho các dự án............................................ 57

3.5.8. Công tác giải phóng mặt bằng............................................................... 57

3.5.9. Các yếu tố khác .................................................................................... 57

3.6. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức của việc thu hút

vốn ODA cho nông nghiệp nông thôn tỉnh Hà Giang .................................... 58

3.6.1. Điểm mạnh ............................................................................................ 58

3.6.2. Điểm yếu ............................................................................................... 58

3.6.3. Cơ hội.................................................................................................... 59

3.6.4. Thách thức............................................................................................. 60

3.6.5. Bài học kinh nghiệp được rút ra nhằm tăng cường thu hút vốn

ODA cho nông nghiệp nông thôn tại tỉnh Hà Giang ...................................... 60

3.7. Giải pháp tăng cường thu hút đầu tư ODA cho nông nghiệp nông

thôn trên địa bàn tỉnh Hà Giang ...................................................................... 61

3.7.1. Xây dựng đề án thu hút và sử dụng ODA vào phát triển nông

nghiệp, nông thôn Việt Nam đến năm 2025 ................................................... 61

3.7.2. Áp dụng mô hình quản lý dự án ODA phù hợp có tính chuyên

nghiệp cao ....................................................................................................... 62

3.7.3. Giải pháp liên quan đến giám sát và đánh giá ...................................... 62

3.7.4. Giải pháp thực hiện công tác quy hoạch, kế hoạch hóa vốn đầu tư...... 62

3.7.5. Nâng cao hiệu lực tổ chức, quản lý, điều phối ODA............................ 63

3.7.6. Nâng cao năng lực đội ngũ nhân sự...................................................... 63

3.7.7. Cải cách thủ tục hành chính .................................................................. 64

3.7.8. Bố trí quỹ đất và làm tốt công tác đền bù GPMB cho các dự án.......... 64

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................... 65

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 67