Giải Pháp Phát Triển Sản Xuất Kinh Doanh Chè Ô Long Trên Địa Bàn Thành Phố Bảo Lộc Tỉnh Lâm Đồng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

NGHIÊM VĂN VIỆT

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT KINH DOANH CHÈ Ô LONG

TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ BẢO LỘC TỈNH LÂM ĐỒNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Đồng Nai - 2017

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

NGHIÊM VĂN VIỆT

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT KINH DOANH CHÈ Ô LONG

TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ BẢO LỘC TỈNH LÂM ĐỒNG

CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

MÃ SỐ: 60.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. BÙI THỊ MINH NGUYỆT

Đồng Nai - 2017

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ĐVT Đơn vị tính

BQ Bìnhv quân

BVT Bảo vệ thực vật

CC Cơ cấu

CLC Chất lƣợng cao

DNTN Doanh nghiệp tƣ nhân

DN Doanh nghiệp

DT Diện tích

EuroGAP Euro Good Agricultural Practice

FAO Food and Agriculture Organization

GAP Good Agricultural Practic

GlobalGAP Global Good Agricultural Practice

HACCP Hazard Analysis and Critical Control Points

HTX Hợp tác xã

ICM Intergrated Crop Management

IFOAM International Federation of Organic Agriculture

Movements

IPM Intergrated Pests Management

KHCN Khoa học công nghệ

PTNN Phát triển nông thôn

NN & PTNT Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

GO/ha Tổng giá trị sản xuất

VA/ha Giá gia tăng /hec ta

GO/IC Tổng giá trị sản xuất /Chi phí trung gian

VA/IC Giá trị gia tăng / Chi phí trung bình

GO/lđ Giá trị gia tăng / Chi phí trung bình

VA/lđ Giá trị gia tăng / lao động

NS Năng suất

QĐ Quyết định

RFA Rain Forest

SL Sản lƣợng

GTSX Giá trị sản xuất

THT Tổ hợp tác

TNHH Trách nhiệm hữu hạn

NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn

UBND Uỷ ban nhân dân

QLĐT Quản lý đề án

VSATTP Vệ sinh an toàn thực phẩm

WTO World Trade Organization

DANH MỤC BẢNG

Số hiệu bảng Tên bảng Trang

Bảng 2.1 Tình hình tăng trƣởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của

thành phố Bảo Lộc 2011-2015

37

Bảng 2.2 Thực trạng phát triển dân số thành phố Bảo Lộc

giai đoạn 2011-2015

39

Bảng 2.3 Thực trạng lao động và cơ cấu lao động của thành phố Bảo

Lộc, giai đoạn 2011 -2015

40

Bảng 2.4 Diện tích - năng suất - sản lƣợng một số cây trồng chính

giai đoạn 2011-2015

44

Bảng 3.1 Diện tích chè tại Bảo Lộc qua các năm 2013-2015 50

Bảng 3.2 Diện tích chè cho thu hoạch tại Thành Phố Bảo Lộc qua các

năm 2013-2015

51

Bảng 3.3 Sản lƣợng chè trên địa bàn Thành Phố Bảo Lộc trong 3 năm 52

Bảng 3.4 Diện tích chè Ô long trên địa bàn thành phố Bảo Lộc năm

2015

56

Bảng 3.5 Năng suất chè Ô long tại Tp Bảo Lộc 57

Bảng 3.6 Tình hình tiêu thụ sản phẩm chè Ô long tại Thành phố 58

Bảng 3.7 Hình thức chế biến chè Ô long của thành phố 59

Bảng 3.8 Số lớp tập huấn sản xuất chè an toàn tại Thành Phố Bảo Lộc

của dự án Qseap tỉnh Lâm Đồng

63

Bảng 3.9 Kinh phí đào tạo, tập huấn của dự án Qseap tại Thành phố 64

Bảng 3.10 Vốn đầu tƣ cho trồng mới và thay thế giống chè cũ của dự án

Qseap tỉnh Lâm Đồng

65

Bảng 3.11 Tình hình hỗ trợ cho SXKD chè Ô long tại Tp Bảo Lộc năm

2015

65

Bảng 3.12 Tình hình sử dụng phân bón cho chè kinh doanh tại Thành

Phố Bảo Lộc năm 2015

69

Bảng 3.13 Tỷ lệ các hộ sử dụng phân vô cơ và hữu cơ để bón chè năm

2015

70

Bảng 3.14 Hiện trạng sử dụng thuốc BVTV các hộ trồng chè 71

Bảng 3.15 Số lần sử dụng thuốc BVTV trung bình trên một năm cho cây

chè Ô long

72

Bảng 3.16 Kết quả kiểm tra dƣ lƣợng thuốc BVTV trên chè búp tƣơi tại

một số khu vực trên địa bàn Thành Phố Bảo Lộc

72

Bảng 3.17 Đặc điểm chung của hộ điều tra 75

Bảng 3.18 Giải thích các biến trong mô hình 77

Bảng 3.19 Kết quả ƣớc lƣợng hồi quy năng suất chè Ô long 77

Bảng 3.20 Kiểm tra hiện tƣợng đa cộng tuyến 78

Bảng 3.21 Phân tích lợi nhuận khi giá đầu vào thay đổi 86

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn “Giải pháp phát triển sản xuất kinh

doanh chè Ô long trên địa bàn Thành Phố Bảo Lộc tỉnh Lâm Đồng” là

công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và hình ảnh trong luận văn

hoàn toàn trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình

khoa học nào khác.

Tác giả

Nghiêm Văn Việt

LỜI CẢM ƠN

Luận văn đƣợc hoàn thành là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu

lý luận và tích luỹ kinh nghiệm thực tế của tác giả. Những kiến thức mà thầy

cô giáo truyền thụ đã làm sáng tỏ những ý tƣởng, tƣ duy của tác giả trong suốt

quá trình thực hiện luận văn này.

Nhân dịp này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng sâu sắc đối với

Tiến sỹ Bùi Thị Minh Nguyệt, cô đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn

thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn ông Nguyễn Quốc Bắc - Tỉnh uỷ viên, chủ

tịch UBND TP Bảo Lộc; chủ tịch UBND các xã, phƣờng,; Ban giám đốc các

doanh doanh trà; cùng toàn thể anh, chị, em đồng nghiệp CN văn phòng Đăng

ký đất đai tỉnh Lâm Đồng.

Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo Khoa Sau đại học cùng

tất các các thầy giáo, cô giáo trƣờng Đại học Lâm nghiệp Việt Nam đã giúp

đỡ tôi trong quá trình học tập cũng nhƣ hoàn thành luận văn này. Có đƣợc kết

quả này, tôi không thể không nói đến công lao và sự giúp đỡ của Uỷ ban

Nhân dân Thành Phố Bảo Lộc, các phòng ban chức năng và bà con nông dân

các xã, phƣờng những ngƣời đã cung cấp số liệu, tƣ liệu khách quan, chính

xác giúp đỡ tôi đƣa ra những phân tích đúng đắn.

Lâm Đồng, tháng 9 năm 2016

Tác giả luận văn

Nghiêm Văn Việt

MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................................. i

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................. v

LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................. vi

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu............................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ...................................................................................... 3

2.1. Mục tiêu tổng quát...................................................................................................... 3

2.2. Mục tiêu cụ thể ........................................................................................................... 3

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài .................................................................. 4

3.1. Đối tượng nghiên cứu:............................................................................................... 4

3.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài:.................................................................................. 4

4. Nội dung nghiên cứu .................................................................................................….4

5. Kết cấu của luận văn..................................................................................................….4

CHƢƠNG 1 ..................................................................................................................….6

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT KINH DOANH CHÈ

Ô LONG .......................................................................................................................….6

1.1. Lý luận về phát triển sản xuất kinh doanh ...............................................................….6

1.1.1. Một số khái niệm cơ bản.......................................................................................... 6

1.1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh................................................................. 7

1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển sản xuất kinh doanh ....................................... 8

1.2. Lý luận về phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh chè Ôlong ..............................….9

1.2.1. Ý nghĩa của việc phát triển sản xuất chè Ô long....................................................... 9

1.2.2. Đặc điểm kinh tế, kỹ thuật của cây chè Ô long ....................................................... 10

1.2.2.1. Đặc điểm kỹ thuật sản xuất chè Ô long ..................................................... 10

1.2.2.2. Một số đặc điểm sản xuất sản phẩm chè Ô long........................................ 11

1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển sản xuất kinh doanh chè Ô long........................... 12

1.2.3.1. Nhóm nhân tố về điều kiện tự nhiên..................................................... 12

1.2.3.2. Nhóm nhân tố về kỹ thuật.......................................................................... 14

1.2.3.3. Nhóm nhân tố về kinh tế............................................................................ 17

1.2.3.4. Nhân tố từ người sản xuất......................................................................... 18

1.2.3.5. Nhân tố người tiêu dùng ........................................................................... 18

1.2.3.6. Nhân tố chính sách nhà nước.................................................................... 19

1.2.4. Đánh giá hiệu quả kinh tế trong sản xuất kinh doanh chè Ôlong............................ 20

1.2.4.1. Khái niệm hiệu quả kinh tế........................................................................ 20

1.2.4.2. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả kinh tế........................................................ 21

1.3. Cơ sở thực tiễn về phát triển sản xuất kinh doanh chè Ô long.....................................24

1.3.1. Tình hình phát triển sản xuất kinh doanh chè Ô long trên thế giới ......................... 24

1.3.2. Tình hình phát triển sản xuất kinh doanh chè Ô long ở Việt Nam........................... 29

1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho phát triển sản xuất kinh doanh chè Ô long cho TP

Bảo Lộc – Lâm Đồng............................................................................................. 32

1.4. Tổng quan các công trình nghiên cứu.........................................................................32

CHƢƠNG 2 .....................................................................................................................34

ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU..............................................................................34

VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................................34

2.1. Đặc điểm chung của thành phố Bảo Lộc ....................................................................34

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên.................................................................................................. 34

2.1.1.1. Vị trí địa lý................................................................................................ 34

2.1.1.2. Địa hình và đất đai ................................................................................... 34

2.1.1.3. Đặc điểm khí hậu...................................................................................... 36

2.1.1.4. Đặc điểm tài nguyên nước ........................................................................ 36

2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ....................................................................................... 37

2.1.2.1. Đặc điểm kinh tế ....................................................................................... 37

2.1.2.3. Thực trạng cơ sở hạ tầng .......................................................................... 43

2.1.3. Tình hình phát triển ngành nông nghiệp của thành phố .......................................... 43

2.1.3. Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ảnh hưởng đến phát triển SXKD chè Ô

long................................................................................................................................. 46

2.1.3.1. Những thuận lợi và lợi thế ........................................................................ 46

2.1.3.2. Những hạn chế và khó khăn ...................................................................... 46

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ...........................................................................................47

2.2.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu ...................................................................... 47

2.2.2. Phương pháp thu nhập số liệu................................................................................ 48

2.2.3. Phương pháp xử lý, phân tích số liệu ..................................................................... 48

2.2.4. Chỉ tiêu nghiên cứu................................................................................................ 48

2.2.4.1. Chỉ tiêu phản ảnh nguồn lực sản xuất ....................................................... 48

2.2.4.2. Nhóm chỉ tiêu thể hiện thực trạng sản xuất và tiêu thụ chè........................ 49

2.2.4.3. Chi tiêu phản ánh hiệu quả sản xuất kinh doanh ....................................... 49

CHƢƠNG 3 .....................................................................................................................50

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .................................................................50

3.1. Thực trạng phát triển sản xuất kinh doanh chè Ô Long tại TP Bảo Lộc – Lâm đồng...50

3.1.1. Tình hình phát triển sản xuất kinh doanh chè tại Thành phố ...................................... 50

3.1.1.1. Diện tích trồng và thu hoạch chè Ô long tại Thành phố ............................ 50

3.1.2. Thực trạng phát triển sản xuất kinh doanh chè Olong trên địa bàn thành phố Bảo

Lộc.................................................................................................................................. 54

3.1.2.1. Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất chè Ô Long tại TP Bảo Lộc............... 54

3.1.2.2. Phát triển diện tích trồng chè Ô long........................................................... 55

3.1.2.3. Phát triển giống chè ÔLong ...................................................................... 56

3.1.2.4. Tình hình phát triển về năng suất chè Ô long tại Thành phố......................... 57

3.1.2.5. Tình hình tiêu thụ sản phẩm chè tại thành phố Bảo Lộc................................ 57

3.1.2.6. Tình hình phát triển hình thức chế biến chè tại thành phố......................... 58

3.2. Các nhân tố ảnh hƣởng đến tình hình phát triển sản xuất kinh doanh chè Olong trên địa

bàn thành phố Bảo Lộc ......................................................................................................59

3.2.1. Đặc điểm sản xuất kinh doanh chè Ô long tại thành phố Bảo Lộc .............................. 59

3.2.1.1. Đặc điểm sản xuất...................................................................................... 59

3.2.1.2. Đặc điểm tiêu thụ sản phẩm...................................................................... 60

3.2.1.3. Đặc điểm tiêu dùng sản phẩm ................................................................... 61

3.2.2. Tình hình hỗ trợ phát triển sản xuất chè Ô long tại địa phương.................................. 62

3.2.2.1. Hỗ trợ phát triển thương hiệu: .................................................................... 62

3.2.2.2. Hỗ trợ kỹ thuật và tập huấn: ....................................................................... 62

3.2.2.3. Hỗ trợ nâng cao chất lượng giống chè và chuyển đổi giống chè ............... 64

3.2.2.4. Hỗ trợ sản xuất kinh doanh chè................................................................... 65

3.2.2.5. Hỗ trợ thu hái, đóng gói, bảo quản chè..................................................... 66

3.2.2.6. Hỗ trợ đầu tư hạ tầng cho phát triển chè .................................................. 66

3.2.3. Hệ thống kiểm tra, giám sát quá trình sản xuất kinh doanh chè.............................. 66

3.2.4. Quy hoạch và chính sách liên quan đến SXKD chè của địa phương ....................... 67

3.2.5. Tình hình chuẩn bị và đầu tư các nguồn lực cho phát triển ........................................ 68

3.2.5.1. Nghiên cứu giống cây trồng và chuyển giao cho sản xuất:............................ 68

3.2.5.2. Tình hình sử dụng phân bón trong sản xuất chè Ô long ................................ 69

3.2.5.3. Tình hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật................................................... 70

3.2.6. Xây dựng thương hiệu sản phẩm............................................................................ 73

3.3. Đánh giá các nhân tố ảnh hƣởng đến phát triển sản xuất kinh doanh chè của các hộ

điều tra .............................................................................................................................75

3.3.1. Giới thiệu về đối tượng khảo sát ............................................................................ 75

3.4. Đánh giá chung về tình hình phát triển SXKD chè tại Thành phố...............................86

3.4.1. Thuận lợi............................................................................................................... 86

3.4.2. Khó khăn ............................................................................................................... 87

3.4.3. Thành công............................................................................................................. 87

3.4.4. Tồn tại................................................................................................................... 89

3.5. Đề xuất giải pháp phát triển sản phẩm trà olong tại thành phố Bão Lộc Lâm Đồng ....92

3.5.1. Cơ sở đề xuất giải pháp ......................................................................................... 92

3.5.1.1. Định hướng phát triển ngành chè Việt Nam .............................................. 92

3.5.1.2 Mục tiêu phát triển sản phẩm trà olong của địa phương ............................ 93

3.5.2. Một số giải pháp phát triển sản phẩm chè olong – TP Bảo Lộc .............................. 93

3.5.2.1. Xây dựng các mô hình hợp tác trong nông nghiệp .................................... 93

3.5.2.2. Tăng cường đội ngũ bán hàng................................................................... 94

3.5.2.3. Tăng cường các thành phần trung gian trong tiêu thụ sản phẩm............... 95

3.5.2.4. Tổ chức các lớp tập huấn cho nông dân.................................................... 96

3.5.2.5. Tăng cường đầu tư và hỗ trợ cho phát triển mạng lưới tiêu thụ chè Ô long

trên địa bàn Thành Phố Bảo Lộc ........................................................................... 96

3.5.2.6. Hạn chế rủi ro trong sản xuất ................................................................... 97

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...................................................................................98

1. Kết luận................................................................................................................98

2.Khuyến nghị..................................................................................................................98

TÀI LIỆU THAM KHẢO ..............................................................................................102

PHỤ LỤC ..................................................................................................................... …1