Giải pháp phát triển kinh tế nông nghiệp Mường Chà, tỉnh Điện Biên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

LÝ THANH TIỀM

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG

NGHIỆP HUYỆN MƯỜNG CHÀ, TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Thái Nguyên, tháng 01/2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

LÝ THANH TIỀM

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG

NGHIỆP HUYỆN MƯỜNG CHÀ, TỈNH ĐIỆN BIÊN

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 8 62 01 15

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học:

1. PGS.TS. Dương Văn Sơn

2. TS. Lưu Thái Bình

Thái Nguyên, tháng 01/2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, số liệu và

kết quả nghiên cứu trong Luận văn này là trung thực và chưa được sử dụng

cho công trình nghiên cứu của bất kỳ học vị nào.

Mọi thông tin được thu thập trong quá trình nghiên cứu và làm việc,

những nội dung trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn

Lý Thanh Tiềm

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trường Đại học Nông

Lâm, Phòng Quản lý đào tạo sau đại học đã giảng dạy, giúp đỡ tôi hoàn

thành khóa học.

Trong thời gian học tập tôi đã nhận được sự quan tâm, chỉ bảo nhiệt

tình của tập thể giáo viên, của giảng viên hướng dẫn thực hiện luận văn tốt

nghiệp đảm bảo kế hoạch và tiến độ đề ra.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc tới cô giáo PGS.TS Dương

Văn Sơn, người đã trực tiếp hướng dẫn giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện

luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo và tập thể cán bộ công chức Văn

phòng Tỉnh ủy Điện Biên nơi tôi công tác đã tạo điều kiện giúp đỡ và cung

cấp thông tin giúp tôi hoàn thành Luận văn.

Qua đây tôi xin chân thành cảm ơn tới các tập thể cá nhân nơi tôi thu

thập thông tin, Phòng Nông nghiệp và PTNT và các phòng, ban có liên quan

của huyện Mường Chà và bạn bè đồng nghiệp, người thân đã động viên khích

lệ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành Luận văn.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 01 năm 2018

Tác giả luận văn

Lý Thanh Tiềm

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................ v

DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... vi

DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ............................................... vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...................................................... 2

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN.......................................... 4

1.1. Cơ sở lý luận của đề tài.............................................................................. 4

1.1.1. Khái niệm nông nghiệp ........................................................................... 4

1.1.2. Kinh tế nông nghiệp và một số vấn đề liên quan.................................... 4

1.1.3. Phát triển kinh tế nông nghiệp .............................................................. 11

1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài......................................................................... 17

1.2.1. Kinh nghiệm phát triển kinh tế nông nghiệp ở một số địa phương ...... 18

1.2.2. Bài học rút ra cho huyện Mường Chà................................................... 25

Chương 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................ 27

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................ 27

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 27

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................... 27

2.2. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 27

2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 28

2.3.1. Chọn điểm nghiên cứu .......................................................................... 28

2.3.2. Thu thập số liệu..................................................................................... 28

2.3.3. Phương pháp phân tích.......................................................................... 30

iv

2.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 31

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................ 33

3.1. Đặc điểm tự nhiên - kinh tế xã hội ảnh hướng đến phát triển kinh tế

nói chung và kinh tế nông nghiệp của huyện nói riêng .................................. 33

3.1.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 33

3.1.2. Về kinh tế - xã hội................................................................................. 35

3.2. Thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp huyện Mường Chà................ 38

3.2.1. Quy mô, sản lượng nông nghiệp........................................................... 38

3.2.2. Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp và chuyển dịch cơ cấu kinh tế

nông nghiệp..................................................................................................... 43

3.2.3. Hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp huyện Mường Chà ............... 47

3.3. Khó khăn, hạn chế, yếu kém và yếu tố ảnh hưởng đến phát triển

kinh tế nông nghiệp huyện Mường Chà.......................................................... 58

3.3.1. Khó khăn, hạn chế, yếu kém................................................................. 58

3.3.2. Yếu tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế nông nghiệp huyện

Mường Chà..................................................................................................... 61

3.4. Quan điểm, mục tiêu và giải pháp nhằm phát triển kinh tế nông

nghiệp huyện Mường Chà đến năm 2020, định hướng đến năm 2025........... 68

3.4.1. Quan điểm ............................................................................................. 68

3.4.2. Mục tiêu................................................................................................. 69

3.4.3. Một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển kinh tế nông nghiệp

huyện Mường Chà đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025........................... 70

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................... 75

1. Kết luận ....................................................................................................... 75

2. Khuyến nghị................................................................................................ 76

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 77

PHỤ LỤC

v

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

GO Giá trị sản xuất

HĐND Hội đồng nhân dân

HTX Hợp tác xã

KH-CN Khoa học công nghệ

NĐ-CP Nghị định Chính phủ

QĐ Quyết định

UBND Ủy ban nhân dân

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Tình hình sử dụng đất nông nghiệp của huyện Mường Chà giai

đoạn 2014-2016 .............................................................................. 38

Bảng 3.2. Diện tích, sản lượng một số loại cây trồng chính giai đoạn

2014 - 2016 ..................................................................................... 40

Bảng 3.3. Diện tích, sản lượng dứa giai đoạn 2014-2016huyện Mường Chà.....41

Bảng 3.4. Tổng đàn gia súc, gia cầm của huyện các năm 2014 - 2016 .......... 42

Bảng 3.5. Kết quả phân loại hộ điều tra theo thành phần kinh tế................... 48

Bảng 3.6. Số hộ trồng và diện tích một số cây lương thực theo phân loại

kinh tế hộ......................................................................................... 48

Bảng 3.7. Giá trị sản xuất một số cây lương thực theo kinh tế hộ.................. 50

Bảng 3.8. Diện tích và giá trị sản xuất một số cây trồng kháctheo kinh tế hộ.......51

Bảng 3.9. Kết quả điều tra số gia súc theo phân loại kinh tế hộ..................... 52

Bảng 3.10. Kết quả điều tra số gia cầm theo phân loại kinh tế hộ.................. 53

Bảng 3.11. Kết quả điều tra cơ cấu thu nhập từ nông nghiệp và phi nông

nghiệp theo phân loại kinh tế hộ năm 2016.................................... 55

Bảng 3.12. Kết quả điều tra về nhân khẩu và lao động theo phân loại

kinh tế hộ năm 2017........................................................................ 55

Bảng 3.13. Khó khăn trong sản xuất trồng trọt và lâm nghiệp....................... 60

Bảng 3.14. Khó khăn trong chăn nuôi hộ gia đình ......................................... 60

vii

DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Hình 3.1: Diện tích, sản lượng ngành trồng trọt của huyện giai đoạn 2014-

2016................................................................................................. 39

Hình 3.2. Giá trị ngành nông nghiệp trong tổng ngành kinh tế của huyện

giai đoạn 2014 - 2016 ..................................................................... 44

Hình 3.3. Giá trị sản xuất trong nội bộ ngành nông nghiệp của huyện qua

các năm 2014 - 2016....................................................................... 45

Hình 3.4. Đánh giá của chủ hộ về sự thay đổi cơ cấu thu nhập nội bộ

ngành nông nghiệp trong 3 năm gần đây........................................ 54