Giải pháp phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn tài nguyên khu di tích Tà Thiết, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước :Luận văn Thạc sĩ - Chuyên ngành : Quản lý Tài nguyên và Môi trường

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

VÕ HOÀNG MINH

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI

GẮN VỚI BẢO TỒN TÀI NGUYÊN KHU DI

TÍCH TÀ THIẾT, HUYỆN LỘC NINH

TỈNH BÌNH PHƯỚC

Chuyên ngành: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

Mã chuyên ngành: 60.85.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh.

Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Ngọc Hùng.

(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký)

Luận văn thạc sĩ được bảo vệ tại Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn thạc sĩ Trường

Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh ngày 12 tháng 3 năm 2022 .

Thành phần Hội đồng đánh giá luận văn thạc sĩ gồm:

1. PGS.TS. Lê Hùng Anh....................................- Chủ tịch Hội đồng

2. TS. Đinh Thanh Sang......................................- Phản biện 1

3. TS. Lê Hồng Thía............................................- Phản biện 2

4. TS. Lê Hoàng Anh ..........................................- Ủy viên

5. TS. Nguyễn Thị Thanh Trúc ...........................- Thư ký

(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ luận văn thạc sĩ)

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG VIỆN TRƯỞNG VIỆN KHCN&QLMT

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ

Họ tên học viên: Võ Hoàng Minh. MSHV: 17111931.

Ngày, tháng, năm sinh: 05/11/1985. Nơi sinh: Bình Phước.

Chuyên ngành: Quản lý Tài nguyên và Môi trường Mã số: 60.85.01.01

I. TÊN ĐỀ TÀI: Giải pháp phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn tài nguyên

khu di tích Tà Thiết, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước.

II. NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:

- Đánh giá hiện trạng, tiềm năng, cũng như tồn tại và thách thức trong phát triển du

lịch sinh thái kết hợp bảo tồn di tích lịch sử tại khu di tích Tà Thiết.

- Đề xuất một số giải pháp ứng phó và phục hồi, phát triển du lịch sinh thái bền

vững, gắn với bảo tồn tài nguyên ở khu di tích Tà Thiết.

III. NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: Theo Quyết định số 937/QĐ-ĐHCN, ngày 07

tháng 07 năm 2021 của Hiệu trưởng trường Đại học Công nghiệp, TP. HCM.

IV. NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: ngày 21 tháng 12 năm 2021.

V. NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. Vũ Ngọc Hùng.

Tp. HCM, ngày 20 tháng 3 năm 2022

NGƯỜI HƯỚNG DẪN

(Họ tên và chữ ký)

TS. Vũ Ngọc Hùng

CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐÀO TẠO

(Họ tên và chữ ký)

VIỆN TRƯỞNG VIỆN KHCN&QLMT

(Họ tên và chữ ký)

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

i

LỜI CẢM ƠN

Học viên xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến GVHD TS.Vũ Ngọc Hùng

về sự chỉ dẫn tận tình trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo giảng dạy tại Trường Đại học Công Nghiệp

TP.Hồ Chí Minh và BQL khu di tích Tà Thiết đã tận tình hỗ trợ tài liệu, đóng góp ý

kiến cũng như động viên tôi rất nhiều và nhiệt tình truyền đạt những kiến thức và

kinh nghiệm trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành chương trình

cao học và thực hiện luận văn tốt nghiệp.

Cuối cùng, tác giả xin cảm ơn đến gia đình đã tạo điều kiện tốt nhất để yên tâm học

tập, hoàn thành nhiệm vụ và các bạn học viên đã chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm và

giúp đỡ hết mình trong quá trình cá nhân tôi thực hiện luận văn.

ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

Căn cứ Tà Thiết là khu di tích lịch sử Quốc Gia, là nơi lưu trữ hình ảnh, hiện vật, tư

liệu sinh động, được thưởng thức những món ăn mang tính đặc trưng vùng miền

núi, thưởng lãm những giai điệu cồng chiêng, những điệu múa dân gian...Nghiên

cứu thực hiện nhằm bảo tồn tài nguyên du lịch, phát triển du lịch sinh thái kết hợp

bảo tồn di tích lịch sử tại khu di tích Tà Thiết

Nghiên cứu thực hiện việc đánh giá định tính và định lượng, dữ liệu thu thập từ các

cuộc điều tra, phỏng vấn, thu thập tài liệu và đánh giá mô hình SWOT.

Kết quả nghiên cứu, các nguồn vốn sinh kế ảnh hưởng đến hệ sinh thái của khu căn

cứ nhưng ảnh hưởng không đáng kể. Nguồn vốn sinh kế tại khu di tích Tà Thiết

thuận lợi phát triển du lịch sinh thái, nhưng có nhiều khó khăn, tồn tại mà người dân

địa phương, chính quyền địa phương cần nổ lực phát huy những lợi thế sẳn để phát

triển du lịch địa phương thành điểm đến hấp dẫn, thu hút khách du lịch.

Thách thức lớn nhất hiện nay là việc ứng phó và phục hồi, phát triển du lịch sinh

thái bền vững, gắn với bảo tồn tài nguyên trong thời kỳ đại dịch Covid -19, cân

bằng giữa thị trường du lịch trong nước và quốc tế; việc mở rộng, đa dạng thị

trường khách; xây dựng quỹ dự phòng khủng hoảng; liên kết hợp tác trong việc xây

dựng và phát triển sản phẩm du lịch...Thực hiện các giải pháp hỗ trợ hỗ trợ phát

triển du lịch sinh thái bền vững, gắn với bảo tồn tài nguyên, cùng các mô hình nhằm

thúc đẩy phát triển du lịch sinh thái bền vững, gắn với bảo tồn tài nguyên ở khu di

tích Tà Thiết hậu Covid.

iii

ABSTRACT

Ta Thiet base is a national historical relic site, a place to store images, artifacts,

vivid documents, enjoy typical mountainous dishes, enjoy gong melodies, folk

dances...Research conducted to conserve tourism resources, develop eco-tourism in

combination with preserving historical relics at Ta Thiet relic site.

According to the research results, the livelihood capital sources affect the ecology

of the base area, but the effect is not significant. The source of livelihood capital at

Ta Thiet relic site is favorable for ecotourism development, but there are many

difficulties and problems that local people and local authorities need to make efforts

to promote the available advantages to develop tourism. local tourism into an

attractive destination, attracting tourists.

The biggest challenge now is the response, recovery, and sustainable development

of eco-tourism, associated with resource conservation during the Covid-19

pandemic, balancing the domestic and international tourism markets. ; the

expansion and diversification of customer markets; building a crisis reserve fund;

cooperate in building and developing tourism products...Implement support

solutions to support sustainable eco-tourism development, associated with resource

conservation, along with models to promote develop sustainable eco-tourism,

associated with resource conservation in Ta Thiet post-Covid relic area.

iv

LỜI CAM ĐOAN

Học viên xin cam đoan luận văn là sản phẩm nghiên cứu, tìm hiểu của riêng cá nhân

học viên. Trong toàn bộ nội dung của luận văn, những điều được trình bày là của cá

nhân học viên và được tổng hợp từ nhiều nguồn tài liệu, có nguồn gốc rõ ràng và

theo đúng quy định. Các tài liệu, số liệu được trích dẫn được chú thích rõ ràng, đáng

tin cậy, các tài liệu tham khảo được trích dẫn theo đúng quy định của mẫu từ phòng

Sau Đại học Trường ĐH Công Nghiệp TP.HCM.

Học viên cam đoan không đạo văn dưới bất kỳ hình thức nào, kết quả trình bày

trong luận văn là trung thực và học viên hoàn toàn chịu trách nhiệm về toàn bộ nội

dung nghiên cứu.

Học viên

Võ Hoàng Minh

v

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................i

TÓM TẮT .......................................................................................................................ii

ABSTRACT...................................................................................................................iii

LỜI CAM ĐOAN ..........................................................................................................iv

MỤC LỤC....................................................................................................................... v

DANH MỤC HÌNH .....................................................................................................viii

DANH MỤC BẢNG BIỂU ...........................................................................................ix

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.......................................................................................... x

MỞ ĐẦU......................................................................................................................... 1

1. Giới thiệu..................................................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................................... 2

2.1 Mục tiêu chung.......................................................................................................... 2

2.2 Mục tiêu cụ thể.......................................................................................................... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................................... 2

4. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của luận văn .................................................. 3

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN................................................................................... 4

1.1 Cơ sở lý luận ............................................................................................................. 4

1.1.1 Cơ sở pháp lý ......................................................................................................... 4

1.1.2 Khái niệm Du lịch sinh thái ................................................................................... 4

1.1.3 Nguyên tắc cơ bản phát triển du lịch sinh thái....................................................... 5

vi

1.1.4 Những yêu cầu cơ bản đối với DLST .................................................................... 7

1.1.5 Bảo tồn di tích lịch sử ............................................................................................ 8

1.2 Hiện trạng du lịch sinh thái gắn liền với di tích........................................................ 8

1.3 Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu ............................................................................ 14

CHƯƠNG 2 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................... 23

2.1 Nội dung nghiên cứu............................................................................................... 23

2.2 Phương pháp nghiên cứu......................................................................................... 24

CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN................................. 31

3.1 Đánh giá về nguồn vốn sinh kế của cộng đồng dân cư tại khu di tích lịch sử Tà

Thiết. ............................................................................................................................. 31

3.1.1 Đánh giá nguồn vốn sinh kế của cộng đồng dân cư tại khu di tích lịch sử Tà

Thiết .............................................................................................................................. 31

3.1.2 Phân tích chi tiết về các nguồn vốn của cộng đồng dân cư tại khu di tích Tà

Thiết .............................................................................................................................. 33

3.2 Đánh giá hiện trạng, tiềm năng và những thách thức trong việc khai thác DLST

tại khu di tích lịch sử Tà Thiết ...................................................................................... 45

3.2.1 Đánh giá về hiện trạng tài nguyên, đa dạng sinh học tại khu di tích lịch sử Tà

Thiết .............................................................................................................................. 45

3.2.2 Đánh giá thực trạng hoạt động DLST tại di tích lịch sử Tà Thiết........................ 49

3.2.3 Đánh giá tiềm năng của khu di tích Tà Thiết để phát triển du lịch sinh thái ....... 53

3.3 Đánh giá tồn tại trong phát triển du lịch sinh thái kết hợp bảo tồn DLST tại khu

di tích Tà Thiết. ............................................................................................................. 56

3.3.1 Những tồn tại trong công tác quản lý................................................................... 56

vii

3.3.2 Những tồn tại trong khả năng phát triển du lịch .................................................. 57

3.3.3 Những tồn tại trong chính sách đầu tư và phát triển............................................ 58

3.4 Phân tích SWOT đối với hoạt động DLST tại khu di tích Tà Thiết. ...................... 58

3.4 Đề xuất một số giải pháp ứng phó và phục hồi, phát triển du lịch sinh thái bền

vững, gắn với bảo tồn tài nguyên trong thời kỳ đại dịch Covid -19 ở khu di tích Tà

Thiết. ............................................................................................................................. 68

3.4.1 Giải pháp ứng phó, phục hồi phát triển du lịch sinh thái bền vững, gắn với bảo

tồn tài nguyên trong thời kỳ đại dịch Covid -19 ở khu di tích Tà Thiết. ...................... 68

3.4.2 Giải pháp hỗ trợ phát triển du lịch sinh thái bền vững, gắn với bảo tồn tài

nguyên ở khu di tích Tà Thiết....................................................................................... 69

3.4.3 Đề xuất một số mô hình nhằm thúc đẩy phát triển du lịch sinh thái bền vững,

gắn với bảo tồn tài nguyên ở khu di tích Tà Thiết........................................................ 78

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................................... 88

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................. 90

PHỤ LỤC...................................................................................................................... 93

LÝ LỊCH TRÍCH NGANG CỦA HỌC VIÊN ...........................................................103

viii

DANH MỤC HÌNH

Hình 2.1 Vị trí địa lý huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước [19]...................................... 15

Hình 2.2 Sơ đồ quy hoạch sử dụng đất huyện Lộc Ninh đến năm 2025 [20]............... 17

Hình 2.3 Sơ đồ nghiên cứu............................................................................................ 26

Hình 2.4 Khu vực điều tra khảo sát............................................................................... 28

Hình 3.1 Nghề nghiệp của các hộ gia đình xung quanh khu di tích Tà Thiết ..............34

Hình 3.2 Trình độ học vấn của các hộ gia đình xung quanh khu di tích Tà Thiết........ 35

Hình 3.3 Nhân khẩu các hộ gia đình xung quanh KDT Tà Thiết ................................. 36

Hình 3.4 Cơ cấu phần trăm nhà ở tại xã Lộc Thành và Lộc Thịnh ............................. 37

Hình 3.5 Tiện nghi sinh hoạt của các hộ gia đình......................................................... 38

Hình 3.6 Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp .............................................................. 39

Hình 3.7 Cơ cấu cây trồng nông nghiệp. ...................................................................... 40

Hình 3.8 Hiện trạng chăn nuôi của các hộ dân ............................................................. 41