Giải pháp phát triển dịch vụ kiều hối tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh

Khóa luận tốt nghiệp

Học viện ngân hàng

ĐỀ TÀI

Giải pháp phát triển dịch vụ kiều hối tại ngân

hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi

nhánh tỉnh Thái Bình

SVTH: Nguyễn Thị Nhạn

Lớp: TTQTA _K11

Khóa luận tốt nghiệp Học viện ngân hàng

Nguyễn Thị Nhạn Lớp: TTQTA _K11

MỞ ĐẦU

1.Tính cấp thiết của đề tài

Trong những năm gần đây, Nhà nước và Chính phủ đã ban hành hàng loạt

các văn bản pháp luật, cơ chế chính sách kinh tế thông thoáng với mục tiêu đẩy

nhanh tiến trình hội nhập toàn diện nền kinh tế Việt Nam.Pháp lệnh ngoại hối đã

có hiệu lực theo hướng tự do hóa, thị trường ngoại hối được phát triển theo

hướng mở cửa thì lượng kiều hối về Việt Nam đã tăng mạnh và tiếp tục là nguồn

đầu tư giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển nền kinh tế đất nước.

Theo ước tính, hiện nay Việt Nam có khoảng hơn 3 triệu người đang sinh

sống và làm việc ở nước ngoài, chủ yếu tập trung ở một số nước phát triển có thu

nhập bình quân đầu người cao như Mỹ khoảng 1,5 triệu người, Pháp khoảng

350.000 người, Canada khoảng 200.000 người, Úc khoảng 250.000 người. Ngoài

ra, số còn lại ở rải rác khắp các nước khác trên thế giới.

Agribank là ngân hàng lớn nhất, dẫn đầu trong hệ thống ngân hàng Việt

Nam về vốn, tài sản, nguồn nhân lực, mạng lưới hoạt động, số lượng khách

hàng.Hơn nữa, Agribank Thái Bình nằm trong khu vực nông thôn, nông nghiệp,

nơi mà nguồn kiều hối có xu hướng đổ về rất lớn đó là một ưu thế để ngân hàng

phát triển mạnh mẽ dịch vụ kiều hối..

Trong điều kiện cạnh tranh gay gắt và cam go về kinh doanh dịch vụ tài

chính - ngân hàng như hiện nay thì " miếng bánh kiều hối " sẽ phần nhiều thuộc

về ai biết nắm lấy cơ hội và vượt qua những khó khăn, thử thách. Đối với ngân

hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh tỉnh Thái Bình, để chiến

thắng trong cuộc cạnh tranh này, cần phải vượt qua những khó khăn, tồn tại và

đưa ra những quyết sách phù hợp nhằm mở rộng và nâng cao chất lượng dịch vụ

kiều hối mới có thể đem lại doanh thu cao cũng như nâng cao được uy tín và

thương hiệu của Agribank Thái Bình nói riêng và hệ thống Agribank nói chung.

Xuất phát từ thực tiễn đó, em đã chọn đề tài " Giải pháp phát triển dịch vụ kiều

hối tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh tỉnh Thái Bình"

Khóa luận tốt nghiệp Học viện ngân hàng

Nguyễn Thị Nhạn Lớp: TTQTA _K11

2.Mục đích nghiên cứu

Hệ thống hóa một cách logic lý luận cơ bản về dịch vụ chuyển tiền trong

ngân hàng thương mại, hoạt động dịch vụ kiều hối ở Việt Nam và trong hệ thống

ngân hàng thương mại nói riêng.

Phân tích làm rõ thực trạng chất lượng dịch vụ kiều hối của Ngân hàng

Agribank Thái Bình, chỉ ra những kết quả đạt được cùng những tồn tại trong

quá trình cung ứng dịch vụ kiều hối.

Đề xuất giải pháp và một số kiến nghị nhằm hoàn thiện và nâng cao chất

lượng dịch vụ kiều hối tại ngân hàng Agribank chi nhánh Thái Bình.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Nghiên cứu hoạt động cung ứng dịch vụ kiều hối của ngân hàng nông

nghiệp Thái Bình thông qua các chính sách và công tác điều hành khoảng từ năm

2000 đến nay.

4. Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp chủ yếu là phân tích và tổng hợp dự trên nền tảng lý luận

nghiệp vụ ngân hàng gắn với thực tiễn hoàn cảnh ở Việt Nam. Trên quan điểm

phương pháp lý luận duy vật biện chứng và hệ thống cấu trúc gắn với cơ chế

chính sách kinh tế và đổi mới hoạt động ngân hàng theo hướng hiện đại hóa.

Phương pháp thống kê và phương pháp toán kinh tế.

5.Kết cấu của khóa luận

Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển dịch vụ kiều hối của ngân hàng thương

mại.

Chương 2: Thực trạng dịch vụ kiều hối tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển

nông thôn chi nhánh tỉnh Thái Bình.

Chương 3: Giải pháp phát triển dịch vụ kiều hối tại ngân hàng nông nghiệp và

phát triển nông thôn chi nhánh tỉnh Thái Bình .

Khóa luận tốt nghiệp Học viện ngân hàng

Nguyễn Thị Nhạn Lớp: TTQTA _K11

CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ KIỀU HỐI CỦA NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI

1.1 Những vấn đề cơ bản về dịch vụ kiều hối của Ngân hàng thương mại

1.1.1 Khái niệm về dịch vụ kiều hối

1.1.1.1 Khái niệm về kiều hối

Mặc dù kiều hối được nhắc đến khá nhiều trong báo chí, các phương tiện

thông tin đại chúng nhưng cho đến nay vẫn chưa có một định nghĩa nhất định về

kiều hối trong các văn bản pháp lý của Việt Nam.

Trong quyết định 170/1999/QĐ-TTg của thủ tướng chính phủ ngày

19/08/1999 có giải thích về kiều hối như sau: "Kiều hối là các loại ngoại tệ tự do

chuyển đổi được chuyển vào Việt Nam theo các hình thức sau:

- Chuyển ngoại tệ thông qua các tổ chức tín dụng được phép.

- Chuyển ngoại tệ thông qua các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tài chính

bưu chính quốc tế.

- Cá nhân mang ngoại tệ theo người vào Việt Nam. Cá nhân ở nước ngoài

khi nhập cảnh vào Việt Nam có mang theo ngoại tệ hộ cho người Việt Nam ở

nước ngoài phải kê khai với Hải quan cửa khẩu số ngoại tệ mang từ nước ngoài

về cho người thụ hưởng ở trong nước.

Quỹ tiền tệ quốc tến IMF đã đưa ra một định nghĩa rộng về kiều hối bao

gồm 3 khía cạnh:(i) là lượng tiền hoặc tương đương tiền được người lao động

chuyển về gia đình, họ hàng của mình ở trong nước .(ii) khoản tiền bồi thường

cho người cho người lao động hoặc lương thưởng dưới dạng tiền hoặc tương

đương trả cho cá nhân làm việc ở nước ngoài.Và (iii) là lượng tài sản chính do

người cư trú tạm thời mang theo khi họ di chuyển từ một nước tới nước khác và

sống tại nước đó nhiều hơn một năm.

Lãnh sự Việt Nam đặt tại Hoa Kỳ đưa ra nhận định rằng: "Kiều hối là

một nguồn lực quý giá theo nhiều nghĩa, là một kênh mang lại ngoại tệ mạnh

Khóa luận tốt nghiệp Học viện ngân hàng

Nguyễn Thị Nhạn Lớp: TTQTA _K11

cho đất nước mà không một kênh nào có thế so sánh nổi về hiệu quả.Bởi vì

ngoại tệ thu được từ xuất khẩu tuy rất quý nhưng xuất khẩu thì phải mất chi phí

để sản xuất hàng, chi phí vận chuyển mang ra nước ngoài, lại còn phải chịu thuế

nhập khẩu, chịu hạn ngạch, chịu kiện bán phá giá, chi phí tiếp thị quảng cáo..."

Như vậy có thể hiểu: " Kiều hối là nguồn tài chính do cá nhân là người

Việt Nam hay người nước ngoài đang sinh sống và làm việc ở nước ngoài

chuyển về Việt Nam."

1.1.1.2 Khái niệm dịch vụ kiều hối

Dịch vụ kiều hối là sản phẩm dịch vụ của ngành ngân hàng phát sinh

trong quá trình thực hiện các ủy nhiệm của kiều hối chuyển tiền ở nước ngoài để

chuyển và trả tiền tới người hưởng cá nhân trong nước với mục đích viện trợ,

giúp đỡ và đầu tư không liên quan đến hàng hóa và dịch vụ.

 Các khái niệm cơ bản liên quan đến dịch vụ kiều hối:

Theo Pháp lệnh ngoại hối số 28/2005/PL-UBTVQH11:

Ngoại hối bao gồm:

+ Đồng tiền của các quốc gia khác hoặc đồng tiền chung Châu Âu và đồng

tiền chung khác được sử dụng trong thanh toán quốc tế và khu vực.

+ Phương tiện thanh toán bằng ngoại tệ gồm Séc, thẻ thanh toán, hối phiếu

đòi nợ, hối phiếu nhận nợ và các phương tiện thanh toán khác.

+ Các loại giấy tờ có giá bằng ngoại tệ bao gồm trái phiếu chính phủ, trái

phiếu công ty, kỳ phiếu, cổ phiếu và các loại giấy tờ có giá khác.

+ Vàng thuộc dự trữ ngoại hối nhà nước, trên tài khoản ở nước ngoài người

cư trú, vàng dưới dạng khối, hạt, miếng trong trường hợp mang vào và mang ra

khỏi lãnh thổ Việt Nam.

+ Đồng tiền của nước Cộng hòa XHCNVN trong trường hợp chuyển vào và

chuyển ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc được sử dụng trong thanh toán quốc tê.

Giao dịch vãng lai là giao dịch giữa người cư trú với người không cư trú

không vì mục đích chuyển vốn.

Thanh toán và chuyển tiền đối với các giao dịch vãng lai bao gồm:

Khóa luận tốt nghiệp Học viện ngân hàng

Nguyễn Thị Nhạn Lớp: TTQTA _K11

+ Các khoản thanh toán chuyển tiền và liên quan đến xuất khẩu, nhập khẩu

hàng hóa, dịch vụ.

+ Các khoản vay tín dụng thương mại và ngân hàng ngắn hạn.

+ Các khoản thu nhập từ đầu tư trực tiếp và gián tiếp.

+ Các khoản chuyển tiền khi được phép giảm vốn đầu tư trực tiếp.

+ Các khoản thanh toán tiền lãi và trả dần nợ gốc của khoản vay nước ngoài.

+ Các khoản chuyển tiền một chiều cho mục đích tín dụng.

+ Các giao dịch tương tự khác.

Chuyển tiền một chiều là các giao dịch chuyển tiền từ nước ngoài và Việt

Nam hay từ Việt Nam ra nước ngoài qua ngân hàng, qua bưu điện mang tính

chất tài trợ, viện trợ hoặc giúp đỡ thân nhân gia đình, sử dụng chi tiêu cá nhân

không có liên quan đến việc thanh toán xuất khẩu, nhập khẩu về hàng hóa và

dịch vụ.

Hoạt động ngoại hối là hoạt động của người cư trú, người không cư trú

trong giao dịch vãng lai, giao dịch vốn, sử dụng ngoại hối trên lãnh thổ Việt

Nam, hoạt động cung ứng dịch vụ ngoại hối và các giao dịch khác liên quan đến

ngoại hối.

Người cư trú là tổ chức, cá nhân thuộc các đối tượng sau: công dân Việt

Nam cư trú tại Việt Nam, công dân Việt Nam cư trú ở nước ngoài có thời gian

cư trú ở nước ngoài dưới 12 tháng....Công dân Việt Nam đi du lịch, học tập,

chữa bệnh và viếng ở nước ngoài.

Người không cư trú là các đối tượng khác với người cư trú nói trên.

Tỷ giá hối đoái của đồng Việt Nam là giá của một đơn vị tiền tệ nước

ngoài tính bằng đơn vị tiền tệ Việt Nam.

Việt Kiều là công dân của nước Việt Nam sống định cư tại nước khác.

Lao động xuất khẩu là công dân của nước đang lao động và sống tạm trú

có thời hạn tại một nước khác.

Chuyển tiền kiều hối là các giao dịch chuyển tiền từ nước ngoài về một

nước khác qua hệ thống ngân hàng, qua bưu điện mang tính viện trợ, giúp đỡ

Khóa luận tốt nghiệp Học viện ngân hàng

Nguyễn Thị Nhạn Lớp: TTQTA _K11

người thân...không liên quan đến thanh toán xuất nhập khẩu hàng hóa dịch vụ.

Dịch vụ chi trả kiều hối có thể là dịch vụ chi trả tiền nội địa hoặc quốc tế.

Việc chi trả kiều hối nội địa diễn ra khi có sự di trú từ khu vực nông thôn ra

thành thị. Còn việc chi trả kiều hối quốc tế chỉ diễn ra khi có sự di trú từ nước

này sang nước khác. Tuy nhiên, mục đích của khóa luận là tập trung vào dịch vụ

chi trả kiều hối quốc tế. Theo ngân hàng Thế giới (WB):" Dịch vụ chi trả kiều

hối là dịch vụ thanh toán xuyên quốc gia từ cá nhân này đến cá nhân khác, với

những món tiền có giá trị tương đối thấp".Dịch vụ này chỉ diễn ra khi có sự di

trú.

Do đó, chi trả kiều hối có thể hiểu là dịch vụ chuyển tiền từ một cá nhân,

là người không cư trú cho một cá nhân khác là người cư trú thường là thân nhân

của họ, để giúp đỡ, hỗ trợ cũng như đầu tư cho chính nơi mà họ đã sinh ra.

1.1.2 Vai trò của dịch vụ kiều hối đối với NHTM

Khi nghiên cứu hoạt động dịch vụ kiều hối của ngân hàng trên góc độ là

nghiệp vụ trung gian, thì dịch vụ kiều hối ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động huy

động vốn và các hoạt động kinh doanh ngân hàng khác. Về mặt kỹ thuật nghiệp

vụ này được thực hiện thông qua các phương tiện lưu thông tín dụng như :Séc,

thư chuyển tiền, điện chuyển tiền...ít khi phải chu chuyển bằng tiền mặt, trừ khi

số dư tồn khoản cuối năm mà giữa hai ngân hàng không thể tiến hành bù trừ

xong trong năm đó. Ngoài ra việc nhận và chi trả kiều hối là một nghiệp vụ đang

được các ngân hàng chú trọng phát triển vì:

Thứ nhất, đây là một nghiệp vụ tiềm năng mang lại nhiều lợi nhuận. Hơn

nữa, so với các lĩnh vực kinh doanh khác của ngân hàng, dịch vụ kiều hối là an

toàn hơn mà lại không phải bỏ vốn vì ngân hàng chỉ đóng vai trò là trung gian.

Không những thế, hoạt động cung ứng dịch vụ kiều hối còn góp phần tăng nguồn

vốn lưu động trong kinh doanh cho ngân hàng thông qua việc lợi dụng khoản

ngoại tệ của ngân hàng nước ngoài mở tài khoản tại ngân hàng mình hay việc sử

dụng nguồn ngoại tệ của khách hàng để kinh doanh.

Thứ hai, dịch vụ kiều hối giúp kiều bào tiết kiệm chi phí trên một phạm vi

Khóa luận tốt nghiệp Học viện ngân hàng

Nguyễn Thị Nhạn Lớp: TTQTA _K11

rộng chẳng hạn như: Kiều bào chuyển tiền qua ngân hàng, yêu cầu ngân hàng

thanh toán cho họ tới người thụ hưởng, giúp khách hàng giảm chi phí về bảo

quản, vận chuyển, kiểm đếm....từ đó tạo sự tín nhiệm về ngân hàng cho khách

hàng.

Thứ ba, dịch vụ kiều hối phát triển góp phần thu hút một lượng khách

hàng mở tài khoản ngoại hối, giúp ngân hàng huy động được vốn với giá rẻ.

Nguồn vốn huy động của kiều hối là đòn bẩy quan trọng thúc đẩy sự phát triển

của hoạt động ngân hàng.Theo kết quả điều tra của các nghiên cứu thì một khách

hàng hài lòng với dịch vụ ngân hàng mang lại ít nhất năm khách hàng mới cho

ngân hàng.

Thứ tư, dịch vụ kiều hối phát triển giúp đẩy nhanh quá trình luân chuyển

tiền tệ trong nền kinh tế, tăng vòng quay của đồng tiền, khơi thông các luồng vốn

khác nhau, tiết kiệm chi phí xã hội.

Ngoài ra, dịch vụ kiều hối có tác dụng khác đối với các bên tham gia

chuyển tiền, cải thiện được tính hiệu quả của hệ thống thanh toán. Nếu không có

dịch vụ kiều hối của các ngân hàng thương mại, thì sẽ tạo ra sự di chuyển một

khối lượng tiền mặt tương ứng với giá trị các giao dịch thanh toán. Như vậy, chi

phí vận chuyển gần với hệ thống chuyển tiền được giảm đáng kể, tăng hiệu quả

hoạt động cho hệ thống thanh toán.

Đối với các NHTM, dịch vụ kiều hối có những nguồn thu chính như sau:

- Hoa hồng và phí dịch vụ thu được từ người gửi và người nhận.

- Lợi nhuận thu được từ việc đầu tư những khoản tiền nhàn rỗi trong tài

khoản của khách hàng trước khi người hưởng nhận tiền.

- Lợi nhuận thu được từ chênh lệch tỷ giá.

Vì vậy, nếu dịch vụ kiều hối không có hiệu quả, thì không những lợi ích

kinh tế bị thiệt hại của chính bản thân dịch vụ, mà còn gây thiệt hại đến các lợi

ích kinh doanh khác.Lượng kiều hối qua ngân hàng càng lớn chứng tỏ ngân hàng

hoạt động càng mạnh, có hiệu quả và có uy tín. Nó vừa là một yếu tố giúp ngân

hàng nâng cao hiệu quả vừa có thể được coi là chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt