Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác xác định trị giá tính thuế hàng nhập khẩu theo hiệp định trị giá hải quan GATT/WTO
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
LÊ THÀNH PHONG
GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC XÁC
ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ HÀNG NHẬP KHẨU
THEO HIỆP ĐỊNH TRỊ GIÁ HẢI QUAN GATT/WTO
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Thái Nguyên, 2012
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
LÊ THÀNH PHONG
GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC XÁC
ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ HÀNG NHẬP KHẨU THEO
HIỆP ĐỊNH TRỊ GIÁ HẢI QUAN GATT/WTO
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60.34.10
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. TRẦN ĐÌNH TUẤN
Thái Nguyên, 2012
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Bản luận văn tốt nghiệp này là công trình
nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn
khoa học của Tiến sĩ Trần Đình Tuấn.
Các số liệu và những kết quả trong luận văn là trung thực, các đánh
giá, kiến nghị đưa ra xuất phát từ thực tiễn và kinh nghiệm, chưa từng
được bảo vệ mộ t họ c vị nào . Mọi trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ
rõ nguồn gốc.
Tôi xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết trên./.
Thái Nguyên, tháng 10 năm 2012
Tác giả luận văn
Lê Thành Phong
ii
LỜI CẢM ƠN
Trước hết tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu , phòng Quản lý
đào tạo sau đại họ c cùng tập thể giảng viên trường Đại họ c Kinh tế và
Quản trị kinh doanh , Đại họ c Thái Nguyên đã trang bị cho tôi những kiến
thức cơ bản để tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình.
Đặc biệt, để hoàn thành luận văn thạc sỹ này , tôi đã được sự chỉ bảo
tận tình của Tiến sỹ Trần Đình Tuấn. Xin gửi tới Tiến sỹ Trần Đình Tuấn
lời cảm ơn trân trọng nhất.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo và cán bộ củ a Tổng
cục Hải quan đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong việc thu thập số liệu
để thự c hiện nghiên cứu luận văn thạ c sĩ.
Cuối cùng, tôi xin bảy tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới bạn bè, đồng
nghiệp, gia đình đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thự c hiện luận
văn thạc sỹ.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 10 năm 2012
Tác giả luận văn
Lê Thành Phong
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................viii
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ix
MỞ ĐẦU..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2
2.1. Mục tiêu chung........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2
2.2. Mục tiêu cụ thể..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3
3.1. Đối tượng nghiên cứu................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3
3.2. Phạm vi nghiên cứu.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3
3.2.1.Phạm vi về thời gian nghiên cứu........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3
3.2.2. Phạm vi về không gian nghiên cứu......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3
3.2.3. Phạm vi về nội dung nghiên cứu...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của Luận vă................................................................n...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4
5. Kết cấu Luận văn..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4
Chƣơng 1: NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA HIỆP ĐỊNH TRỊ GIÁ
HẢI QUAN GATT/WTO VÀ QUÁ TRÌNH TRIỂN KHAI THỰC HIỆN Ở VIỆ T
NAM....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................5
1.1. NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA HIỆP ĐỊNH TRỊ GIÁ HẢI QUAN
GATT/WTO.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................5
1.1.1. Lịch sử hình thành Hiệp định Trị giá hải quan GATT/WTO............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................5
1.1.2. Các nguyên tắc chung của Hiệp định Trị giá hải quan GATT/WTO..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................7
1.1.3. Kết cấu của Hiệp định Trị giá hải quan............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................7
1.1.4. Các phương pháp xác định trị giá theo Hiệp định Trị giá hải quan...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................10
1.1.4.1. Phương pháp trị giá giao dịch của hàng hoá nhập khẩu........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................11
1.1.4.2. Phương pháp trị giá giao dịch của hàng hoá giống hệt.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................13
1.1.4.3. Phương pháp trị giá giao dịch của hàng hoá tương tự.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................13
1.1.4.4. Phương pháp trị giá khấu trừ.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................14
1.1.4.5. Phương pháp trị giá tính toán......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................15
1.1.4.6. Phương pháp dự phòng (hay còn gọi là phương pháp suy luận)............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................15
1.1.5. Những điều kiện cơ bản để thực hiện Hiệp định Trị giá Hải quan.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................16
1.1.5.1. Yêu cầu về hệ thống văn bản pháp luật...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................17
1.1.5.2. Yêu cầu về cơ chế giám sát việc thực hiện Hiệp định........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................18
iv
1.1.5.3. Yêu cầu đối với việc xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ cho việc xác định
trị giá hải quan..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................19
1.1.5.4.Yêu cầu đối với hệ thống kế toán..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................20
1.2. QUÁ TRÌNH TRIỂN KHAI THỰC HIỆN HIỆP ĐỊNH TRỊ GIÁ HẢI QUAN Ở
VIỆT NAM.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................21
1.2.1. Giai đoạn chuẩn bị thực hiện Hiệp định (1997-2003)..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................21
1.2.1.1. Công tác nghiên cứu nội dung Hiệp định Trị giá hải quan..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................21
1.2.1.2. Những thay đổi của hệ thống văn bản pháp quy trong quá trình chuẩn
bị thực hiện Hiệp định Trị giá hải quan...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................25
1.2.2. Giai đoạn thực hiện thí điểm Hiệp định Trị giá hải quan (2004-2005)..................................................................................................................................................................................................................................26
1.2.2.1. Mục tiêu của giai đoạn thực hiện thí điểm...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................26
1.2.2.2. Sự thay đổi của hệ thống văn bản pháp quy nhằm đáp ứng cho việc
thực hiện thí điểm Hiệp định Trị giá hải quan.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................27
1.2.3. Giai đoạn thực hiện đầy đủ Hiệp định (từ 2006 - 2011)..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................28
1.2.3.1. Các vấn đề cơ bản khi thực hiện đầy đủ Hiệp định Trị giá hải quan.................................................................................................................................................................................................................................................28
1.2.3.2. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy phục vụ
cho công tác xác định trị giá tính thuế hàng nhập khẩu từ 2006 đến nay.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................29
1.3. MỘT SỐ THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN KHI TRIỂN KHAI KHI TRIỂN KHAI
THỰC HIỆN HIỆP ĐỊNH TRỊ GIÁ HẢI QUAN TẠI VIỆT NAM.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................31
1.3.1. Những thuận lợi khi thực hiện Hiệp định trị giá hải quan ở Việt Nam...................................................................................................................................................................................................................................31
1.3.2. Những khó khăn khi thực hiện Hiệp định Trị giá hải quan ở Việt Nam.......................................................................................................................................................................................................................................32
1.4. KINH NGHIỆM CỦA HẢI QUAN MỘT SỐ NƢỚC ĐÃ TRIỂN KHAI THÀNH
CÔNG HIỆP ĐỊNH TRỊ GIÁ HẢI QUAN........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................33
1.4.1. Kinh nghiệm của Hải quan Hoa Kỳ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................33
1.4.2. Kinh nghiệm của Hải quan New Zealand.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................36
1.4.3. Kinh nghiệm của Hải quan Nhật Bản.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................38
1.4.4. Kinh nghiệm của Hải quan Thái Lan...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................39
1.4.5. Kinh nghiệm của Hải quan Indonexia...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................40
1.4.6. Khuyến nghị của Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) trong việc chống
gian lận qua khai báo trị giá tính thuế...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................41
Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................44
2.1. CÂU HỎI NGHIÊN CƢ́ U...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................44
2.2. CÁC PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỤ TH................................ Ể.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................44
2.2.1. Phương pháp luận............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................44
2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................44
2.2.3. Phương pháp xử lý thông tin...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................45
2.2.4. Phương pháp phân tích thông tin............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................45
2.2.4.1. Phương pháp so sánh...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................45
v
2.2.4.2. Phương pháp thống kê mô tả..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................45
2.2.5. Phương pháp chuyên gia.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................45
2.2.6. Phương pháp tính thuế hàng nhậpkhẩu thự c hiện theo Hiệp định Trị giá
hải quan..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................46
2.2.6.1. Phương pháp thu thập cơ sở dữ liệu phục vụ mục đích xác định trị giá
tính thuế hàng nhập khẩu..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................46
2.2.6.2. Quy trình tổ chức tham vấn.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................47
2.2.6.3. Các phương pháp xác định trị giá tính thuế................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................47
2.2.6.4. Căn cứ xác định thuế suất của hàng nhập khẩu.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................47
2.2.6.5. Phương pháp tính thuế hàng nhập khẩu.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................47
2.3. HỆ THỐ NG CHỈ TIÊU NGHIÊN CỨU......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................47
2.3.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh tình hình bộ máy quản lý của Tổng Cục Hải qu................................................................a................................................................ n..............................................................................................................................47
2.3.2. Nhóm chỉ tiêu về công tác xác định trị giá tính thuế hàng nhập kh................................................................â................................ ̉................................ u.............................................................................................................................................48
Chƣơng 3: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................50
3.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ TỔNG CỤC HẢI QUAN.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................50
3.1.1. Quá trình hình thành Tổng cục Hải qua................................................................ n.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................50
3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Tổng cục Hải quan............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................50
3.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy cơ quan Tổng cục Hải quan............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................52
3.1.3.1. Bộ máy cơ quan Tổng cục Hải quan ở cấp Trung ương.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................52
3.1.3.2 Bộ máy cơ quan Cục Hải quan ở cấp địa phương..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................53
3.1.4. Chức năng nhiệm vụ của Cục Hải quan các địa phương.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................55
3.2. GIỚI THIỆU VỀ CHỨC NĂNG NHIỆM VỤ CỦA CỤC THUẾ XUẤT NHẬP
KHẨU – THUỘC TỔNG CỤC HẢI QUAN...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................55
3.2.1. Nhiệm vụ của Cục Thuế xuất nhập khẩu......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................55
3.2.2. Tổ chức bộ máy của Cục Thuế xuất nhập khẩu.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................56
3.3. GIỚI THIỆU VỀ CHỨC NĂNG NHIỆM VỤ CỦA PHÒNG TRỊ GIÁ – THUỘC
CỤC THUẾ XUẤT NHẬP KHẨU..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................57
3.3.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy của Phòng Trị giá tính thuế............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................57
3.3.2. Chức năng nhiệm vụ của Phòng Trị giá tính thuế......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................58
3.4. GIỚI THIỆU VỀ BỘ MÁY XÁC ĐỊNH TRỊ GIÁ HẢI QUAN TẠI CỤC HẢI
QUAN ĐỊA PHƢƠNG................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................58
3.4.1. Tại cấp Cục Hải quan................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................58
3.4.2. Tại Cấp Chi cục Hải quan....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................59
Chƣơng 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................61
4.1. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÁC ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ HÀNG NHẬP
KHẨU THEO HIỆP ĐỊNH TRỊ GIÁ HẢI QUAN GIAI ĐOẠ N2006 - 2011..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................61
4.1.1. Cơ sở pháp lý của việc xác định trị giá tính thuế hàng nhập khẩu........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................62
vi
4.1.1.1. Nghị định 40/2007/NĐ-CP ngày 16/3/2007 của Chính phủ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................62
4.1.1.2. Luật Hải quan.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................62
4.1.1.3. Luật Thuế xuất khẩu thuế XNK số 45/2005/QH11 ngày 14/6/2005..........................................................................................................................................................................................................................................62
4.1.1.4. Luật Quản lý thuế số 78/2006/QH11 ngày 29/11/2006..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................64
4.1.1.5. Nghị định số 98/2007/NĐ-CP ngày 7/6/2007 của Chính phủ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................65
4.1.1.6. Thông tư 194/2010/TT-BTC ngày 6/12/2010 của Bộ Tài chính.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................66
4.1.2. Kết quả của công tác xác định trị giá tính thuế qua các giai đoạn triển
khai thực hiện Hiệp định Trị giá hải quan ở Việt Nam................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................66
4.1.2.1. Giai đoạn từ 2003 về trước..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................67
4.1.2.2. Giai đoạn 2004 - 2005...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................69
4.1.2.3. Giai đoạn2006-2011....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................71
4.1.3. Một số biện pháp cơ bản đang sử dụng trong công tác xác định trị giá tính
thuế hàng nhập khẩu................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................77
4.1.3.1 Kiểm tra trị khai báo tại thời điểm làm thủ tục hải quan.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................77
4.1.3.2 Tham vấn xác định trị giá tính thuế.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................80
4.1.3.3. Kiểm tra sau thông quan...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................87
4.1.3.4. Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu phục vụ công tác xác định trị giá tính
thuế..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................90
4.1.3.5. Công tác chống buôn lậu...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................95
4.2. CÁC HÌNH THỨC GIAN LẬN VÀ NHỮNG KHÓ KHĂN TRONG VIỆC XÁC
ĐỊNH TRỊ GIÁ TÍNH THUẾ HÀNG NHẬP KHẨU HIỆN NAY................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................96
4.2.1. Đánh giá các phương thức gian lận trị giá hàng nhập khẩu hiện nay............................................................................................................................................................................................................................................................................................................96
4.2.2. Nhận xét về những thuận lợi và thách thức trong việc nâng cao hiệu quả
công tác xác định trị giá tính thuế....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................99
4.2.2.1. Về mặt thuận lợi............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................99
4.2.2.2. Những khó khăn, thách thức.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................100
4.3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA CÔNG TÁC XÁC ĐỊNH TRỊ GIÁ
TÍNH THUẾ HÀNG NHẬP KHẨU THEO HIỆP ĐỊNH TRỊ GIÁ HẢI QUAN...............................................................................................................................................................................................................................................................................................101
4.3.1. Quan điểm và phương hướng nâng cao hiệu quả xác định trị giá hquan ải
theo Hiệp định Trị giá hải quan trong giai đoạn ................................ t................................ ơ................................ ́ ................................ i............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................101
4.3.1.1. Quan điểmchủ đạo.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................101
4.3.1.2. Phương hướng thực hiện............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................102
4.3.2. Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xác định trị giá hải quan theo
Hiệp định Trị giá hải qua................................ n...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................103
4.3.2.1. Nhóm giải pháp ở cấp Nhà nước...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................103
4.3.2.2. Nhóm giải pháp do ngành Hải quan triển khai thực hiện....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................111
KẾT LUẬN.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................127
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................129
vii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chƣ̃ viết tắt Nguyên nghĩa
ASEAN Tổ chức các nước Đông Nam Á
CEPT
Hiệp định về ưu đãi thuế quan có hiệu lực chung của Tổ
chức các nước Đông Nam Á
GAAP Nguyên tắc kế toán chung được chấp thuận
GATT
Hiệp định chung về thuế quan và thương mại (gọi tắt là:
Hiệp định GATT)
GTT01
Hệ thống phần mềm quản lý giá tính thuế của ngành Hải
quan (hoạt động từ tháng 9/2011 đến nay)
GTT22
Hệ thống phần mềm quản lý giá tính thuế của ngành Hải
quan (hoạt động từ năm 2004 đến tháng 9/2011)
IMF Quỹ tiền tệ quốc tế
ITO Tổ chức thương mại quốc tế
NK Nhập khẩu
PSI Hiệp định kiểm định trước khi xếp hàng lên tầu
TCCV Uỷ ban về kỹ thuật xác định trị giá Hải quan
WB Ngân hàng thế giới
WCO Tổ chức Hải quan thế giới
WTO Tổ chức thương mại thế giới
XK Xuất khẩu
XNK Xuất nhập khẩu
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1: Số thu thuế từ hàng xuâ, ́tnhập khẩu giai đoạn2006 – 2011.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................31
Bảng 3.1: Số cán bộ làm công tác giá ngành Hải quan giai đo2006 ạn – 2011......................................................................60
Bảng 4.1: Số thu thuế của ngành Hải quan giai đoạn 2006 – 2011................................................................................................................................................................................................72
Bảng 4.2: Số Thuế điều chỉnh tăng thại thời điểm làm thủ tục hải quan
giai đoạn 2008 – 2011.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................79
Bảng 4.3: So sánh tỷ lệ các tờ khai phải điều chỉnh trị giá tính thuế tại
thời điểm làm thủ tục hải quan giai đoạn 2006 -2011.................................................................................................................................................................................................................80
Bảng 4.4: Kết quả tham vấn thành công giai đo2006 ạn -2007 và 2008 – 2009......................................................................................................83
Bảng 4.5: Kết quả tham vấn thành công của toàn ngành Hải quan
năm 2010-2011........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................84
Bảng 4.6: Số thuế điều chỉnh tăng sau tham vấn của toàn ngành
Hải quan trong giai đoạn 2008-2011............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................84
Bảng 4.7: Số thuế truy thu từ giá tính thuế hàng nhập khẩu của
hoạt động kiểm tra sau thông quan.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................88
ix
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
Sơ đồ 3.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy của Hải quan Việt Nam......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................53
Sơ đồ 3.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy của Cục Hải quan địa phương.....................................................................................................................................................................................................................................54
Sơ đồ 3.3: Sơ đồ tổ chức bộ máy của Cục Thuế xuất nhập khẩu......................................................................................................................................................................................................................................57
Sơ đồ 3.4: Sơ đồ tổ chức bộ máy của Phòng Trị giá.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................57
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thực hiện Hiệp định Trị giá hải quan GATT/WTO 1994 là một trong
những cam kết quốc tế mà ngành Hải quan phải thực hiện khi Việt Nam gia
nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO). Trị giá hải quan hay cụ thể hơn
là trị giá tính thuế luôn có vai trò quyết định đến số thuế phải nộp đối với
một lô hàng khi làm thủ tục xuất hoặc nhập khẩu vào một quốc gia khác,
thuế nhập khẩu cao thì nền kinh tế nội địa của quốc gia đó sẽ được bảo hộ,
nhưng ở góc độ rộng hơn thì nó lại là một trở ngại đối với hoạt động ngoại
thương giữa các nền kinh tế. Do vậy, trị giá hải quan trở thành mối quan
tâm hàng đầu của các tổ chức kinh tế quốc tế, các nhà đầu tư cũng như
cộng đồng doanh nghiệp khi trực tiếp tham gia vào các hoạt động kinh tế
quốc tế.
Kể từ ngày 11/1/2007, Việt Nam là thành viên thứ 150 của Tổ chức
Thương mại Thế giới WTO, cùng với đó Việt Nam bắt buộc phải áp dụng
Hiệp định Trị giá hải quan. Sớm nhận thức được tầm quan trọng đó, ngay
từ giữa thập kỷ 90 của thế kỷ XX Hải quan Việt Nam với sự cố gắng và tận
dụng nội lực của Ngành và chỉ đạo của Chính phủ, hỗ trợ của các Ngành,
đồng thời được sự trợ giúp có hiệu quả của các tổ chức quốc tế, của Hải
quan các nước, đã tiến hành nghiên cứu, tổ chức xây dựng lộ trình triển
khai và áp dụng Hiệp định Trị giá hải quan. Mặt khác, việc gia nhập WTO
cũng sẽ đem đến nhiều thách thức, không chỉ đối với cộng đồng doanh
nghiệp mà còn đối với cả các cơ quan quản lý Nhà nước.
Như chúng ta đã biết, để xác định số thuế phải nộp của hàng hoá nhập
khẩu thì cần phải có 2 yếu tố cơ bản là: thuế suất theo từng sắc thuế và trị
giá tính thuế của hàng hóa. Về thuế suất thuế nhập khẩu, thuế suất thuế tiêu
thụ đặc biệt và thuế suất của thuế giá trị gia tăng đã được quy định một
2
cách rõ ràng tại từng biểu thuế do Bộ Tài chính hướng dẫn, trị giá của hàng
hoá luôn là yếu tố biến động theo giá cả thị trường do vậy trị giá tính thuế
cũng vì đó mà có sự dao động nhất định. Trong điều kiện nước ta mới tiếp
cận với nền kinh tế thị trường, hoạt động kinh tế đối ngoại mới đang trong
tiến trình hội nhập, các chính sách quản lý vĩ mô và hành lang pháp lý còn
chưa đáp ứng yêu cầu quản lý thì việc tham gia và thực hiện Hiệp định Trị
giá hải quan GATT/WTO của Việt Nam đã gặp phải nhiều khó khăn do các
đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại lợi dụng các kẽ hở nhằm khai thấp
trị giá tính thuế hàng nhập khẩu để trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế. Nhưng
ngược lại, cũng có một số doanh nghiệp nâng cao trị giá của hàng nhập
khẩu để nhằm mục đích khai tăng vốn đầu tư khi tham gia vào các hoạt
động đầu tư tại Việt Nam.
Việc thực hiện Hiệp định Trị giá hải quan GATT/WTO là một bước
tiến bộ lớn của Hải quan Việt Nam tạo điều kiện cho nền kinh tế quốc gia
hội nhập sân chơi quốc tế, nhưng mặt trái của vấn đề là sẽ phát sinh nhiều
kẽ hở dễ bị lợi dụng vào mục đích gian lận thương mại, nhằm trốn lậu thuế,
gây ảnh hưởng đến nền kinh tế quốc gia. Do vậy, việc nghiên cứu đề tài:
“Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác xác định trị giá tính thuế hàng
nhập khẩu theo Hiệp định Trị giá hải quan GATT/WTO” là một yêu cầu
cấp thiết đặt ra về cả lý luận và thực tiễn đối với ngành Hải quan và cũng
như doanh nghiệp có tham gia hoạt động nhập khẩu hàng hoá.
2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài
2.1. Mục tiêu chung
Trên cở sở nội dung Hiệp định Trị giá hải quan GATT/WTO, đánh giá
thực trạng quá trình triển khai Hiệp định Trị giá hải quan ở Việt Nam nhằm
tìm ra giải pháp nâng cao hiệu quả công tác xác định trị giá tính thuế đối
với hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam.
3
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản của Hiệp định Trị giá hải
quan GATT/WTO và các văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam trong
quá trình triển khai Hiệp định tại Việt Nam.
- Đánh giá thực trạng công tác xác định trị giá tính thuế hàng nhập
khẩu trong quá trình triển khai thực hiện Hiệp định Trị giá hải quan
GATT/WTO tại Việt Nam giai đoạn từ 2006 - 2011.
- Đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả công tác
xác định trị giá tính thuế hàng nhập khẩu theo Hiệp định Trị giá hải quan
GATT/WTO trong thời gian tới.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Các phương pháp xác định trị giá tính thuế theo Hiệp định Trị giá hải
quan GATT/WTO và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan của
Việt Nam.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
3.2.1.Phạm vi về thời gian nghiên cứu
Các tài liệu, số liệu nghiên cứu việ c triển khai thực hiện Hiệp định Trị
giá hải quan GATT/WTO tại Việt Nam được thu thập được trong giai đoạn
từ 2006-2011.
3.2.2. Phạm vi về không gian nghiên cứu
Đề tài được tiến hành nghiên cứu tại Tổng cục Hải quan Việt Nam.
3.2.3. Phạm vi về nội dung nghiên cứu
Do điều kiện về thời gian có hạn, đề tài chỉ thực hiện nghiên cứu một
số vấn đề liên quan đến việc xác định trị giá tính thuế hàng nhập khẩu
thuộc công tác chuyên môn của Tổng cục Hải quan.