Dự báo nhu cầu khám chữa bệnh của người dân Việt Nam trong điều kiện thông tin bất đối xứng trên thị trường bảo hiểm y tế

D v bao nhu cau kham chira benh cua ngiroi dan Viet Nam

^ t t i t

trong dieu kien thong tin bat doi xung tren thj trirong bao hiem y te

Nguyen Thj Minh*, Hoang Bich PhiroTig, Do Thi Minh Thuy, Nguyln Phurong Lan

Ngay nhan: 9/5/2014

Ngay nhan ban sira: 17/6/2014

Ngay duy?t dang: 29/6/2014

Tom tat:

Trong bdi canh he thong kham chua benh tai Viet Nam con nhieu vdn de, Chinh phu da phe

duyet de an “Giam qua tdi benh vien 2013-2020" nham cai thien chat lucmg dich vu kham chua

benh. Bdi viet nay dua ra con sd du bao ve cau dich vu y te de tir do cd the xay dung duac ke

hoach phu hap ve phia cung. Chiing tdi sir dung md hinh Poisson de tinh toan tac dong cua cac

yeu to len cau ve kham chira benh ngoai tru, trong do quan tam den hinh thirc bao hiem y te, tir

do dua ra cac du bao cho tuang lai, khi md ca cau bao hiem y te thay doi.

Tir khoa: Thong tin bat doi xurng, bao hiem y te, mo hinh Poisson.

1. Dat van de

Nhung nam gan day, cung voi su phat trien kinh

te, mang ludi djch vu y te dugc md rong, he thong

y t8 dang dan dan dugc xa hoi hoa, doi ngu y bac si

cung nhu so lugng giudng benh dugc tiep tuc gia

tang. Tuy nhien, mot thuc te hien nay la he thong

cung cap djch vu y te dang bi qua tai, dac biet la tai

cac tuySn benh vien tinh va trung uong. Thuc te nay

dan d§n nhidu he luy tieu cue cho xa hoi, trong do

bao gom: (1) chat lugng dich vu y te giam sut, gay

bSt binh Ion trong xa hoi, lam xoi mon niem tin cua

nguoi dan vao su quan ly dieu hanh cua chinh

quyln; (2) Lam giam sut chat lugng song cua ngucri

dan noi chung va chat lugng nguon lao dong noi

rieng, do do lam giam sut nang suat lao dong trong

ndn kinh t£; (3) Hien tugng chay mau ngoai te: theo

thdng ke cua Bo Y te, hang nam ngucri dan Viet

Nam chi mot lugng 1cm ngoai te (khoang 2 ty do la

My) d6 di kham benh - ditki trj benh d cac nuoc

lang giSng do thieu tin tucmg vao he thong y te trong

nude1. Trudc thuc te nay, ngay 21/8/2012 Bo Y te da

hop ban ve de an quy hoach phat trien he thdng y te

Viet Nam den nam 2020. tam nhin den nam 2030.

Muc tieu quan trong cua de an la hudng tdi dap ung

du nhu cSu kham chua benh ngay cang cao va da

dang cua ngudi dan. De xay dung mot lo trinh hgp

ly ciia viec thuc hien de an. viec dua ra cac danh gia

- du bao ve nhu cau kham chua benh cua ngudi dan

se la rat can thiet va huu ich.

Cd the noi nhu cau kham chua benh ciia ngudi

dan phu thuoc vao nhieu yeu to nhu nhan khau hoc,

mire thu nhap ciia dan chiing, nhan thuc ve viec

cham soc sire khoe cung nhu cac van de ve mdi

trudng song,... La mot nude vira thoat khoi nhom

cac nude cd mire thu nhap thap va dang tren da tang

trudng nhanh, cac yeu to kinh te xa hoi nay tai Viet

Nam cung dang thay ddi mot cach nhanh chong, tac

dong khong nhd tdi nhu cau cung nhu co cau ciia

viec kham chua benh cua toan xa hoi.

Ngoai ra mot yeu to het sue quan trong trong

danh gia cau ve dich vu y te la tinh trang bao hiem

y te cua ngudi dan. 6 Viet Nam hien nay dang cd

nhieu hinh thirc ve bao hiem y te chinh thdng: bao

hiem bat buoc, bao hiem tu nguyen, bao hiem dang

mien phi, va ngudi khong co bao hiem2. Trong do,

so ngudi chua co bao hiem chiem kha ldn, theo bao

cao ciia Bao hiem xa hoi, den thang 3/2013, mdi co

khoang3 68% dan sd la da tham gia bao hiSm y tS,

va Chinh phu dang hudng tdi viec bao phu bao hiSm

y te cho toan dan, cu the ddn nam 2020 ty le bao phii

dat 80%3. Cac nghien ciru trudc day da chi ra ring

khi da cd the bao hiem y te, ngudi dan se co xu

hudng sir dung dich vu y te nhieu hem. Mot trong

nhung ly do de ly giai cho viec nay la hien tugng rui

ro dao dire va lira chon ngugc. Trong do, rui ro dao

dire trong bao hiem y te ngu y rang mot khi ngudi

37

kinhteJliallrien