Đầu tư phát triển ở tỉnh Nam Định giai đoạn 2001-2006 Thực trạng và giải pháp.DOC

Luận văn tốt nghiệp Mai Thị Ngọc ĐT 45C

LỜI MỞ ĐẦU

Trong những năm vừa qua cả nước ta nói chung đã có nhiều thành công

to lớn trong phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất

nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, tỉnh Nam Định đã cùng với cả nước

hoàn thành và đạt mục tiêu đề ra cụ thể trong đại hội đảng bộ tỉnh Nam Định

lần thứ XVII đã đề ra "phát huy và khai thác cao độ tiềm năng, thế mạnh của

địa phương, tận dụng mọi nguồn lực bên trong và bên ngoài, tranh thủ giúp đỡ

của Trung ương, thu hút vốn đầu tư của các thành phần kinh tế trong và ngoài

nước, đẩy nhanh nhịp độ phát triển kinh tế, chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế

theo hướng công nghiệp - dịch vụ - nông nghiệp thực hiện phân công lại lao

động xã hội …"

Bên cạnh những tiềm năng, thế mạnh về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã

hội đã và sẽ là động lực cho đầu tư phát triển, cũng còn không ít khó khăn mà

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Nam Định phải cùng nỗ lực vượt qua.

Bước vào thế kỷ mới - thế kỷ của tri thức và công nghệ hiện đại, để đáp ứng

nhu cầu đầu tư phát triển ngày một tăng và nhu cầu hội nhập kinh tế quốc tế

của đất nước, chìa khoá cho sự tăng trưởng và phát triển bền vững chính là

vấn đề huy động và sử dụng nguồn vốn đầu tư còn hạn chế trên địa bàn tỉnh

một cách tiết kiệm và hiệu quả.

Trong quá trình học tập tại Bộ môn Kinh tế Đầu tư - Trường đại học

kinh tế quốc dân và đặc biệt là sau thời gian thực tập tại cơ quan thực tế, nhận

thức được vị trí và vai trò quan trọng của quá trình đầu tư đối với việc phát

triển kinh tế xã hội của đất nước cũng như ở địa phương, em đã chọn đề tài

"Đầu tư phát triển ở tỉnh Nam Định giai đoạn 2001-2006 Thực trạng và giải

pháp".

Để thực hiện chuyên đề tốt nghiệp, ngoài phần mở đầu và kết luận,

phần nội dung của chuyên đề được chia thành 2 chương:

Đầu tư phát triển tỉnh Nam Định – Thực trạng và giải pháp

1

Luận văn tốt nghiệp Mai Thị Ngọc ĐT 45C

Chương I: Tình hình đầu tư phát triển ở tỉnh Nam Định giai đoạn

2001 - 2006

Chương II: Một số giải pháp nhằm tăng cường đầu tư phát triển

kinh tế của tỉnh Nam Định tới năm 2010

Nội dung chuyên đề đã đi vào tìm hiểu thực trạng và những kết quả đạt

được cùng một số tồn tại và nguyên nhân trong hoạt động đầu tư phát triển

kinh tế xã hội tại Nam Định giai đoạn 2001 - 2006; từ đó đề ra một số giải

pháp nhằm thúc đẩy và nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư phát triển trên địa

bàn tỉnh từ nay đến năm 2010. Do trình độ và thời gian có hạn, phạm vi

nghiên cứu rộng nên bài viết không tránh khỏi thiếu sót, kính mong có sự góp

ý từ nhiều phía của các thầy cô giáo để nội dung được đầy đủ và phong phú

hơn.

Em xin chân thành cảm ơn cô giáo ThS. Phan Thị Thu Hiền đã hướng

dẫn và chỉ bảo em tận tình, cùng với sự giúp đỡ của các cô chú, anh chị công

tác tại Sở Kế Hoạch và Đầu tư tỉnh Nam Định để em hoàn thành bài chuyên

đề này.

Hà Nội, tháng 5/2007

Sinh viên

Mai Thị Ngọc

Đầu tư phát triển tỉnh Nam Định – Thực trạng và giải pháp

2

Luận văn tốt nghiệp Mai Thị Ngọc ĐT 45C

CHƯƠNG 1: TÌNH HÌNH ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN TỈNH NAM ĐỊNH

GIAI ĐOẠN 2001-2006

1.1 KHÁI QUÁT ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN-KINH TẾ XÃ HỘI TỈNH NAM

ĐỊNH

1.1.1 Điều kiện tự nhiên xã hội.

1.1.1.1 Vị trí địa lý

Tỉnh Nam Định nằm ở phía Nam vùng châu thổ sông Hồng, trải rộng từ

190

52 đến 200

30 vĩ độ Bắc và 1050

55 đến 1060

35 kinh độ Đông. Địa hình

Nam Định chủ yếu là đồng bằng - ven biển và thấp dần từ Tây Bắc xuống

Đông Nam.

- Phía Bắc giáp tỉnh Hà Nam

- Phía Đông giáp tỉnh Thái Bình

- Phía Đông Nam và Nam giáp với biển Đông.

- Phía Tây giáp tỉnh Ninh Bình.

Nam Định nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa. Nhiệt độ trung

bình năm là 23,80C. Lượng mưa trung bình năm khoảng 1.400 ml. Độ ẩm

trung bình năm 83,5%. Hướng gió chính là Đông Nam và Đông Bắc. Khí hậu

Nam Định nhìn chung rất thuận lợi cho môi trường sống con người, sự phát

triển của hệ sinh thái động, thực vật và du lịch.

1.1.1.2. Diện tích và dân số

Diện tích: Diện tích tự nhiên toàn tỉnh 1.650 km2

, bằng 0,52% diện tích

cả nước và 13,2% diện tích của đồng bằng Bắc Bộ.

Dân số: Dân số của tỉnh gần 2 triệu người, mật độ dân số bình quân gần

1.212 người/km2

, cao hơn mật độ bình quân của cả nước và vùng đồng bằng

sông Hồng.

Nam Định có dân số trung bình năm 2006 là 1.975 ngàn người, trong

đó dân số nông thôn chiếm 85%, dân số thành thị chiếm 15%. Quy mô dân số

thành thị những năm gần đây tăng nhanh hơn dân số vùng nông thôn. Đây là

chiều hướng phù hợp với quá trình đô thị hoá đang phát triển.

Đầu tư phát triển tỉnh Nam Định – Thực trạng và giải pháp

3

Luận văn tốt nghiệp Mai Thị Ngọc ĐT 45C

Số người trong độ tuổi lao động năm 2006 là 1060 nghìn người (năm

2005 là 1045 nghìn người). Cân đối lao động xã hội toàn tỉnh có 85% lao

động làm việc trong các ngành kinh tế và cũng còn 2% số lao động chưa có

việc làm (không kể số lao động trong độ tuổi đang đi học).

Về chất lượng lao động : Tỷ lệ lao động qua đào tạo năm 2006 là 30%

tổng số lao động, tăng 2% so với năm 2005. Chất lượng lao động là khá cao

so với các tỉnh trong cả nước.

Nguồn nhân lực của tỉnh Nam Định là một thế mạnh nổi bật, dân số

cũng góp phần tạo ra thị trường có nhu cầu to lớn về mọi mặt, nhân dân cần

cù lao động và có nhiều lao động lành nghề với tay nghề truyền thống cao.

1.1.1.3. Tài nguyên thiên nhiên:

- Tài nguyên đất :

Đất nông nghiệp : 106.593 ha, đất chuyên dùng : 25.866 ha, đất thổ cư:

9.542 ha, đất lâm nghiệp : 4.911 ha, đất chưa sử dụng: 17.219 ha. Diện tích

đất nông nghiệp bình quân đầu người thấp: 547 m2. Vùng ven biển Giao

Thuỷ, Nghĩa Hưng, đất đang được bồi tụ ra biển với tốc độ nhanh, bình quân

mỗi năm tiến ra biển được 80-120m và cứ sau 5 năm thì diện tích đất có khả

năng tăng thêm từ 1.500 - 2.000ha.

- Tài nguyên khoáng sản :

Khoáng sản cháy bao gồm Than nâu nằm ở Giao Thủy; Dầu mỏ và khí

đốt ở thềm lục địa Giao Thủy.

Khoáng sản kim loại: có các vành phân tán Inmenit, Ziarcon, mônazit

và Quặng titan, zicon.

Các nguyên liệu sét bao gồm sét làm gốm sứ, sét gạch ngói, sét làm bột

màu.

Fenspat: phân bổ tại núi Phương Nhi, núi Gôi. Có thể khai thác làm phụ

gia sản xuất gốm sứ.

Cát xây dựng có mỏ cát nhỏ Quất Lâm dài 25km rộng 50-200m và dày

2,5-3m.

Đầu tư phát triển tỉnh Nam Định – Thực trạng và giải pháp

4

Luận văn tốt nghiệp Mai Thị Ngọc ĐT 45C

Nước khoáng ở Núi Gôi - Vụ Bản và Hải Sơn - Hải Hậu

- Tài nguyên nước mặt và nước ngầm :

Về nước mặt: bao gồm cả nước mặn và nước ngọt. Nước ngọt được

cung cấp bởi hệ thống Sông Hồng, Sông Đáy, Sông Đào, Sông Ninh Cơ và

nước mặn được cung cấp bởi hệ thống biển phong phú của tỉnh.

Về nước ngầm cũng bao gồm nước mặn và nước ngọt.

- Tài nguyên biển và rừng :

Bờ biển Nam Định dài 72 km thuộc 3 huyện Giao Thuỷ, Hải Hậu,

Nghĩa Hưng. Có 3 cửa sông lớn: sông Hồng, sông Đáy, sông Ninh Cơ.

Biển Nam Định nông và bằng phẳng. Độ sâu tăng dần từ trong ra ngoài

khoảng 3m/100m. Biển Nam Định mỗi năm lùi ra khoảng 100- 200m do phù

sa sông Hồng bồi đắp ở cửa Ba Lạt, tạo thêm diện tích khoảng 400 ha/năm.

Bình quân mỗi năm quai thêm được 150 ha đất ở cao trình 0,5 - 0,8 m trở lên.

Diện tích biển Nam Định có tiềm năng hải sản rất lớn, nhưng hiện nay

chúng ta mới chỉ khai thác được trong khoảng diện tích hơn 10.200 km2.

Chúng ta chưa khai thác hết phần thềm lục địa của chúng ta, càng chưa vươn

xa được ra vùng biển quốc tế.

Nam Định là tỉnh có tiềm năng lớn về nguồn lợi thuỷ sản ở cả 3 vùng

nước ngọt, nước lợ và nước mặn. Trữ lượng cá khoảng 157.500 tấn, chiếm

20% tổng trữ lượng cá vịnh Bắc Bộ, khả năng cho phép khai thác: 70.000 tấn,

ngoài ra còn có tôm, mực và các loài hải sản khác. Tổng diện tích mặt nước

có thể phát triển nuôi trồng thuỷ sản là 22.000 ha.

Ven biển Nam Định có trên 6.000 ha rừng ngập mặn, là nơi có nhiều

loài chim quý hiếm sinh sống và di cư theo mùa. Vườn quốc gia Xuân Thuỷ

được chính phủ phê duyệt vào ngày 02/01/2003 có diện tích là 7.100ha (Cồn

Ngạn 1.284ha; Cồn Lu 3.182ha; Cồn Mờ 2.634ha).Vùng đệm của Vườn Quốc

gia có diện tích 8.000ha. Đây là vùng đất được bao bọc bởi sông Hồng, cửa

Ba Lạt và Biển Đông, là nơi tham gia công ước quốc tế Ramsar đầu tiên ở

Đông Nam Á.

Đầu tư phát triển tỉnh Nam Định – Thực trạng và giải pháp

5

Luận văn tốt nghiệp Mai Thị Ngọc ĐT 45C

Nước biển Nam Định có độ mặn cao, nên ven biển có nhiều cánh đồng

muối lớn, hàng năm cho sản lượng vào loại cao nhất nước. Tiêu biểu là cánh

đồng muối Văn Lý. Cảng Hải Thịnh đang được xây dựng thành hải cảng lớn

thuận lợi cho thương mại, giao thông và du lịch với toàn quốc và các nước

trong khu vực.

1.1.2. Cơ sở hạ tầng.

1.1.2.1 Hệ thống giao thông vận tải:

Mạng lưới giao thông vận tải của Nam Định khá thuận tiện cho việc

giao lưu với các tỉnh và quốc tế.

Về đường sắt : đường sắt Bắc Nam chạy qua địa bàn tỉnh dài 42 km,

với 5 nhà ga. Trong những năm tới sẽ được duy tu, nâng cấp hệ thống đường

tàu, các nhà ga, xây dựng các barie chắn đường đảm bảo an toàn cho chạy tàu.

Hệ thống giao thông đường bộ đã và đang được nâng cấp với 74 km

đường 21 nối Quốc lộ 1 đi Hà Nội và xuống cảng biển Hải Thịnh, 34 km

đường 10 nối Nam Định với các tỉnh Ninh Bình, Thái Bình đến Hải Phòng,

Quảng Ninh. Trục Quốc lộ 21 và Quốc lộ 10 qua tỉnh dài 108 km được đầu tư

nâng cấp thành đường chiến lược ven biển của vùng Bắc Bộ, cùng hệ thống

đường tỉnh, đường liên huyện, liên xã, liên thôn xóm, trong đó có 80% số

đường đã được nâng cấp, rải nhựa hoặc đổ bê tông, tạo điều kiện thuận lợi cho

vận tải hàng hoá và đi lại của nhân dân. Một số dự án đầu tư cải tạo các tuyến

đường nhánh từ Quốc lộ 10 vào Thành phố Nam Định, dự án cầu mới qua

sông Đào và đường giao thông nối Quốc lộ 10 với Quốc lộ 21B theo hướng

mở rộng Thành phố Nam Định về phía Tây đang được triển khai lập dự án.

Đường sông : Nam Định có 4 sông lớn với chiều dài 251 km, cùng với

hệ thống sông nội đồng dài 279km tạo thành một mạng lưới giao thông thuỷ

phân bố đều, thuận tiện cho đi lại, vận chuyển hàng hoá, cung cấp nước cho

tưới tiêu các loại cây trồng, phục vụ phát triển kinh tế xã hội.

Đầu tư phát triển tỉnh Nam Định – Thực trạng và giải pháp

6

Luận văn tốt nghiệp Mai Thị Ngọc ĐT 45C

Cảng - bến bãi : Đã cơ bản xây dựng xong giai đoạn I cảng Hải Thịnh

với công suất xếp dỡ hàng hoá 3 vạn tấn/năm. Tập trung cải tạo cảng sông

Nam Định đảm bảo bốc dỡ hàng hoá an toàn, thuận tiện.

1.1.2.2 Điện, cấp thoát nước, bưu chính viễn thông :

Hệ thống cấp điện : Điện lưới quốc gia phủ kín toàn tỉnh và với đủ điện

áp phục vụ sản xuất, sinh hoạt. Huy động mọi nguồn vốn để cải tạo và phát

triển mạng lưới điện như quy hoạch lưới điện của tỉnh đã được phê duyệt.

Hệ thống cấp thoát nước, các công trình đô thị và nhà ở: Từng bước

đảm bảo nhu cầu nước đủ tiêu chuẩn chất lượng phục vụ cho sinh hoạt và sản

xuất công nghiệp, Thành phố Nam Định và các thị trấn, huyện lỵ. Năm 2006,

đã xây dựng và nâng cấp hệ thống đường ống nước đảm bảo cung cấp nước

cho khu vực Nam Định đạt bình quân 100 -120 lít/ngày đêm/người.

Về thoát nước tập trung: hoàn thiện các dự án thoát nước cho Thành

phố Nam Định, các thị trấn và các khu dân cư tập trung, đảm bảo nước lưu

thông nhanh, không bị úng lụt, ứ đọng sau mưa.

Hoàn chỉnh hệ thống đèn đường chiếu sáng ở Thành phố Nam Định và

các thị trấn huyện lỵ. Xây dựng các công trình phúc lợi công cộng. Quy hoạch

lại các khu dân cư và các công trình kết cấu hạ tầng phục vụ dân sinh.

Mạng lưới bưu chính viễn thông rộng khắp toàn tỉnh, chất lượng dịch

vụ ngày càng được nâng cao đáp ứng nhu cầu thông tin của mọi khách hàng.

Năm 2010, mật độ máy điện thoại sẽ đạt khoảng 5-6 máy/100 dân, bán kính

phục vụ của các bưu cục 2,3 - 2,4 km

1.1.2.3 Hệ thống giáo dục và đào tạo :

Tỉnh Nam Định có truyền thống hiếu học, là một trong số ít tỉnh 9 năm

liền dẫn đầu toàn quốc về giáo dục - đào tạo. Sự nghiệp giáo dục - đào tạo có

bước phát triển mới cả về quy mô và chất lượng, luôn giữ vững truyền thống

dạy tốt - học tốt.

Toàn tỉnh có 10 trường cao đẳng, THCN và dạy nghề, trong đó mỗi

năm có từ 4.000-5.000 công nhân kỹ thuật tốt nghiệp ra trường. Hiện nay trên

Đầu tư phát triển tỉnh Nam Định – Thực trạng và giải pháp

7

Luận văn tốt nghiệp Mai Thị Ngọc ĐT 45C

địa bàn tỉnh có 3 trường Đại học, đó là Đại học Điều dưỡng, Đại học Dân Lập

Lương Thế Vinh và Đại học Sư phạm kỹ thuật. Sắp tới, tỉnh sẽ tiếp tục đề

nghị Chính phủ nâng một số trường lên trường Đại học, trường Cao đẳng.

Ngoài ra có một hệ thống các cơ sở dạy nghề rộng khắp toàn tỉnh. Đa dạng

hoá các loại hình đào tạo nghề, tăng cường phổ cập, bồi dưỡng, tập huấn

nhằm nâng tỷ lệ lao động được đào tạo của tỉnh lên 45-50% vào năm 2010.

Do đó tỉnh Nam Định có một nguồn lao động dồi dào, có trình độ và đặc biệt

là giá nhân công rẻ.

1.1.2.4 Hệ thống y tế:

Hiện nay Nam Định có mạng lưới bệnh viện tuyến thành phố, huyện,

các phòng khám đưa khoa khu vực và mạng lưới trạm y tế xã, phường tương

đối tốt. Theo thống kê tính đến năm 2005 toàn tỉnh Nam Định có 250 cơ sở y

tế trong đó có 17 bệnh viện; 4 phòng khám đa khoa khu vực và 229 trạm y tế

xã, phường với tổng số 3483 giường bệnh và 4308 cán bộ y tế.

1.1.3 Tình hình phát triển Kinh tế giai đoạn 2001 - 2006.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế năm sau cao hơn năm trước, một số ngành

có mức tăng trưởng cao và toàn diện. Tổng sản phẩm (GDP) 5 năm 2001-

2006 tăng bình quân 8.3%/năm, cao hơn mức bình quân chung của cả nước.

GDP bình quân đầu người đạt 6.2 triệu đồng (khoảng 380 USD), vượt chỉ tiêu

đề ra.

Giá trị sản xuất toàn ngành nông nghiệp tăng bình quân 4,05%/năm.

Mặc dù diện tích trồng trọt giảm nhưng sản lượng lương thực vẫn đạt gần 1

triệu tấn/năm, không ngừng đảm bảo an ninh lương thực trên địa bàn mà còn

xuất khẩu với giá trị lớn. Giá trị sản xuất bình quân trên 1ha đất canh tác đạt

38 triệu đồng. Thuỷ sản phát triển nhanh với tốc độ tăng 15,6%/năm, trong đó

nuôi trồng thuỷ sản tăng 24,4%/năm.

Ngành công nghiệp xây dựng liên tục tăng trưởng cao, đạt tốc độ tăng

bình quân 20,4%/năm, trong đó công nghiệp địa phương tăng 23,4%, công

nghiệp cơ khí tăng trưởng nhanh, đạt tốc độ 28%/năm. Một số ngành cơ khí

Đầu tư phát triển tỉnh Nam Định – Thực trạng và giải pháp

8

Luận văn tốt nghiệp Mai Thị Ngọc ĐT 45C

chủ lực có khả năng cạnh tranh như đóng mới tàu thuỷ, sản xuất xe ô tô…

Trên địa bàn tỉnh đã đầu tư 1 khu công nghiệp tập trung với diện tích 327 ha,

16 cụm công nghiệp làng nghề, thu hút hàng trăm dự án trong và ngoài nước.

Đang triển khai xây dựng khu công nghiệp cao Mỹ Trung với diện tích 150 ha

và quy hoạch chi tiết các khu công nghiệp Thành An, Bảo Minh (Vụ Bản) và

Hồng Tiến (Ý Yên) với tổng diện tích trên 700 ha.

Các ngành dịch vụ phát triển nhanh, giá trị sản xuất tăng 8,3%/năm.

Ngành du lịch có bước phát triển mới về chất lượng dịch vụ du lịch đạt hiệu

quả cao. Bưu chính viễn thông được mở rộng, 100% xã có diểm bưu điện văn

hoá xã, mật độ máy điện thoại đạt 9.1 máy/100 dân.

Cơ cấu kinh tế có sự chuyển hướng tích cực. Tỷ trọng ngành nông lâm

ngư nghiệp tư 40,9% năm 2000 giảm xuống còn 34,5% năm 2005; công

nghiệp xây dựng từ 20,94% lên 28,1%; ngành dịch vụ 37,4%. Cơ cấu lao

động đã thay đổi phù hợp với xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Lao động

trong ngành nông nghiệp đến năm 2005 còn 76,9%, lao động trong công

nghiệp chiếm 13,2%. Trong ngành nông nghiệp: thuỷ sản đã phát triển nhanh

với tỷ trọng giá trị từ 9,4% tăng lên 15,5%: ngành trồng trọt 75,3% xuống còn

66,6%; tỷ trọng ngành chăn nuôi và dịch vụ nông nghiệp 24,7% lên 33,4%.

Ngành nghề nông thôn phát triển mạnh, nhiều làng nghề truyền thống được

khôi phục. Năm 2005 có 80 làng nghề, giá trị sản xuất ước tính đạt 1.864 tỷ

đồng, tăng gấp 3 lần so với năm 2000.

Hoạt động xuất nhập khẩu và kinh tế đối ngoại có tiến bộ mới với tốc

độ tăng trưởng khá. Kim ngạch xuất khẩu đạt 150 triệu USD năm 2006, tăng

16,5%/năm, trong đó xuất khẩu địa phương tăng 18,2%/năm. Giá trị xuất khẩu

bình quân đạt 61USD/người (gấp hơn 2 lần năm 2000).

Đầu tư phát triển tỉnh Nam Định – Thực trạng và giải pháp

9