Đầu tư phát triển nông nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long trong điều kiện biến đổi khí hậu toàn cầu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

----------oo0oo----------

PHẠM VĂN ƠN

ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG BẰNG

SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI

KHÍ HẬU TOÀN CẦU

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2014

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

----------oo0oo----------

PHẠM VĂN ƠN

ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG BẰNG

SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI

KHÍ HẬU TOÀN CẦU

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng

Mã số: 62 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học 1: TS. Hồ Diệu

Người hướng dẫn khoa học 2: PGS TS. Trương Đông Lộc

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2014

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là: Phạm Văn Ơn

Sinh ngày 17 tháng 01 năm 1971 - tại: Huyện Bình Đại, tỉnh Bến Tre

Quê quán: Huyện Bình Đại, tỉnh Bến Tre

Hiện công tác tại: Ngân hàng Đầu tư và Phát triển tỉnh Tiền Giang

Là nghiên cứu sinh khóa: XVI của Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí

Minh. Mã số học viên 010116110009.

Cam đoan đề tài: ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG BẰNG

SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TOÀN CẦU.

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng

Mã số: 62. 34. 02. 01

Người hướng dẫn khoa học 1: TS. Hồ Diệu

Người hướng dẫn khoa học 2: PGS TS. Trương Đông Lộc

Luận văn được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh.

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị tiến sĩ tại bất cứ một

trường đại học nào. Luận văn này à công trình nghi n cứu riêng của tác giả ết uả

nghi n cứu là trung thực trong đó hông có các nội dung đã được công bố trước

đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn

nguồn đầy đủ trong luận văn.

Tôi in hoàn toàn chịu trách nhiệm về ời cam đoan danh dự của tác giả.

Ngày ……… tháng ………. năm………

Phạm Văn Ơn

ii

Mục lục

LỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................................... xii

1. Tính cấp thiết và lý do nghiên cứu luận án .......................................................... xii

2. Tổng quan các nghiên cứu có liên quan.............................................................. xiii

3. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................... xvii

4. Phạm vi nghiên cứu............................................................................................ xvii

5. Phương pháp nghi n cứu.................................................................................... xvii

6. Những điểm mới của luận án ........................................................................... xviii

7. Những hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo................................................... xix

8. Kết cấu của luận án ............................................................................................. xix

CHƯƠNG 1 .............................................................................................................1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP TRONG ĐIỀU

KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TOÀN CẦU..............................................................1

1.1 TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐẾN PHÁT TRIỂN NÔNG

NGHIỆP ...............................................................................................................1

1.1.1 Biến đổi khí hậu .......................................................................................1

1.1.2 Tác động của biến đổi khí hậu đến phát triển nông nghiệp .....................2

1.2 VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP...........................................6

1.2.1 Khái niệm đặc điểm và các loại vốn đầu tư phát triển nông nghiệp.......6

1.2.1.1 Khái niệm vốn đầu tư phát triển nông nghiệp ...................................6

1.2.1.2 Đặc điểm của vốn đầu tư phát triển nông nghiệp..............................6

1.2.1.3 Các loại vốn đầu tư phát triển nông nghiệp.......................................6

1.2.1.4 Cơ chế phối hợp các loại vốn đầu tư phát triển nông nghiệp............7

1.2.2 Mối quan hệ giữa nhu cầu đầu tư của cộng đồng và các yếu tố địa

phương ............................................................................................................10

1.2.2.1 Tiếp thị địa phương và thành phần của nó....................................10

1.2.2.2 Các yếu tố địa phương và cộng đồng ..............................................15

1.2.3 Khái niệm về lòng trung thành, giá trị, sự thỏa mãn của khách hàng và

các chi phí chuyển đổi.....................................................................................16

1.2.3.1 Lòng trung thành của khách hàng ...................................................16

1.2.3.2 Giá trị khách hàng............................................................................16

iii

1.2.3.3 Sự thỏa mãn của khách hàng ...........................................................17

1.2.3.4 Các chi phí chuyển đổi ....................................................................17

1.3 NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM CỦA MỘT SỐ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ

PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU 18

1.3.1 Kinh nghiệm của một số nước về đầu tư phát triển nông nghiệp trong

quan hệ với biến đổi khí hậu...........................................................................18

1.3.1.1 Hà Lan .............................................................................................18

1.3.1.2 Úc.....................................................................................................21

1.3.1.3 Nhật Bản ..........................................................................................23

1.3.1.4 Trung Quốc......................................................................................24

1.3.1.5 Thái Lan...........................................................................................25

1.3.1.6 Hàn Quốc.........................................................................................26

1.3.2 Bài học về đầu tư phát triển nông nghiệp trong điều kiện biến đổi khí

hậu toàn cầu ....................................................................................................27

1.4 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1.............................................................................28

CHƯƠNG 2 ...........................................................................................................30

THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG BẰNG SÔNG

CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TOÀN CẦU.............30

2.1 TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU

LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU.........................................30

2.1.1 Vị trí địa ý đồng bằng sông Cửu Long .................................................30

2.1.2 Cơ sở hạ tầng đồng bằng sông Cửu Long..............................................31

2.1.3 Dân số và ao động đồng bằng sông Cửu Long.....................................35

2.1.4 Tình hình phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long ...............38

2.1.5 Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với sự phát triển nông nghiệp đồng

bằng sông Cửu Long .......................................................................................44

2.1.5.1 Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến môi trường và hệ sinh thái phục vụ

sản xuất nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long .......................................44

2.1.5.2 Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ sản

xuất nông nghiệp .........................................................................................48

iv

2.2 THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG BẰNG

SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU...................49

2.2.1 Đầu tư của Nhà nước .............................................................................50

2.2.2 Vốn ODA ...............................................................................................51

2.2.3 Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)..................................................53

2.2.4 Vốn của định chế tài chính trung gian (ngân hàng)...............................54

2.2.5 Vốn của doanh nghiệp nông nghiệp trong nước và người nông dân.....55

2.2.6 Thực trạng ứng phó với biến đổi khí hậu tại các địa phương vùng đồng

bằng sông Cửu Long .......................................................................................55

2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN NÔNG

NGHIỆP ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI

KHÍ HẬU ...........................................................................................................66

2.3.1 Những thành tựu đạt được trong đầu tư phát triển nông nghiệp đồng

bằng sông Cửu Long trong điều kiện biến đổi khí hậu toàn cầu ....................66

2.3.2 Những tồn tại nguy n nhân trong đầu tư phát triển nông nghiệp đồng

bằng sông Cửu Long trong điều kiện biến đổi khí hậu toàn cầu ....................70

2.4 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2.............................................................................73

CHƯƠNG 3 ...........................................................................................................74

KHẢO SÁT NHU CẦU ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG

BẰNG SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU..........74

3.1 SỰ CẦN THIẾT KHẢO SÁT NHU CẦU ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG

NGHIỆP ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI

KHÍ HẬU ...........................................................................................................74

3.2 KHẢO SÁT NHU CẦU ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG

BẰNG SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU.......75

3.2.1 Các yếu tố địa phương i n uan đến nhu cầu đầu tư phát triển nông

nghiệp trong điều kiện biến đổi khí hậu..........................................................75

3.2.2 Khảo sát nhu cầu đầu tư của doanh nghiệp nông nghiệp tại đồng bằng

sông Cửu Long trong điều kiện biến đổi khí hậu............................................78

3.2.3 Khảo sát nhận thức của người nông dân khi nuôi trồng trong điều kiện

biến đổi khí hậu.............................................................................................107

3.2.4 Hàm ý cho nghiên cứu và ứng dụng ....................................................109

v

3.3 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3...........................................................................110

CHƯƠNG 4 .........................................................................................................111

GIẢI PHÁP ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG BẰNG SÔNG

CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TOÀN CẦU...........111

4.1 KHẢ NĂNG ỨNG PHÓ VÀ XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP

ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ

HẬU TÍNH ĐẾN NĂM 2020 ..........................................................................111

4.1.1 Khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu...............................................111

4.1.2 Xu hướng phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long trong điều

kiện biến đổi khí hậu tính đến năm 2020......................................................116

4.2 QUAN ĐIỂM VỀ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG

BẰNG SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

TOÀN CẦU .....................................................................................................117

4.2.1 Quan điểm về đầu tư phát triển nông nghiệp.......................................117

4.2.2 Định hướng phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long .........118

4.2.2.1 Định hướng tổng quát phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu

Long...........................................................................................................118

4.2.2.2 Định hướng phát triển nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long

đến năm 2020.............................................................................................119

4.3 HỆ THỐNG GIẢI PHÁP ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐỒNG

BẰNG SÔNG CỬU LONG TRONG ĐIỀU KIỆN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU.....120

4.3.1 Quy hoạch tổng thể phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long

trong điều kiện biến đổi khí hậu đến năm 2050............................................120

4.3.2 Nhóm giải pháp phát triển nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long trong

điều kiện biến đổi khí hậu toàn cầu ..............................................................127

4.3.2.1 Giải pháp đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ cho phát triển nông nghiệp

đồng bằng sông Cửu Long trong điều kiện biến đổi khí hậu toàn cầu......127

4.3.2.2 Giải pháp đầu tư cho các vùng chuy n canh .................................131

4.3.2.3 Thu hút vốn đầu tư nước ngoài phát triển ngành nông nghiệp đồng

bằng sông Cửu Long..................................................................................133

4.3.2.4 Phát triển thị trường tài chính hỗ trợ cho ngành nông nghiệp đồng

bằng sông Cửu Long..................................................................................134

vi

4.3.2.5 Giải pháp trọng tâm của đầu tư phát triển nông nghiệp trong điều

kiện biến đổi khí hậu .................................................................................136

4.4 MỘT SỐ ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ.............................................................140

4.4.1 Đối với Chính phủ................................................................................140

4.4.2 Đối với các cơ uan của Chính phủ.....................................................143

4.4.2.1 Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ....................................................143

4.4.2.2 Bộ Tài nguy n và Môi trường .......................................................143

4.4.2.3 Bộ Kế hoạch và Đầu tư..................................................................144

4.4.2.4 Bộ Tài chính ..................................................................................144

4.4.3 Đối với Ủy ban nhân dân các tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Cửu

Long ..............................................................................................................144

4.5 KẾT LUẬN CHƯƠNG 4...........................................................................146

9. KẾT LUẬN.........................................................................................................147

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................149

vii

DANH MỤC BẢNG

TT THỨ TỰ

BẢNG

TÊN BẢNG TRANG

1 Bảng 2.1 Dự báo 10 tỉnh bị ảnh hưởng nhiều nhất theo

kịch bản nước biển dâng 1m theo tiêu chí mức

ngập và tỷ trọng ngập

46

2 Bảng 3.1 Thang đo cơ sở hạ tầng đầu tư 87

3 Bảng 3.2 Thang đo chế độ, chính sách, dịch vụ đầu tư và

kinh doanh

88

4 Bảng 3.3 Thang đo môi trường sống và làm việc 89

5 Bảng 3.4 Thang đo nhu cầu đầu tư của doanh nghiệp 90

6 Bảng 3.5 Phân tích Cronbach’s A pha cho các biến độc lập

và biến phụ thuộc

90

7 Bảng 3.6 Kết quả EFA thang đo cơ sở hạ tầng đầu tư 93

8 Bảng 3.7 Kết quả EFA thang đo chính sách dịch vụ đầu tư 95

9 Bảng 3.8 Kết quả EFA thang đo môi trường sống và làm

việc

96

10 Bảng 3.9 Kết quả EFA thang đo nhu cầu đầu tư của doanh

nghiệp

98

11 Bảng 3.10 Ký hiệu các biến nghiên cứu 100

12 Bảng 3.11 Tổng kết mô hình hồi quy 101

13 Bảng 3.12 Các hệ số hồi quy 102

viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

TT THỨ TỰ

BIỂU ĐỒ

TÊN BIỂU ĐỒ TRANG

1 Biểu 2.1 Phân bổ dân số đồng bằng sông Cửu Long so

với cả nước năm 2012

36

2 Biểu 2.2 Tỷ trọng học vấn tại đồng bằng sông Cửu Long

tại điều tra năm 2012

37

3 Biểu 2.3 Phân bổ ao động theo ngành tại đồng bằng

sông Cửu Long tại điều tra năm 2013

38

4 Biểu 2.4 Cơ cấu GDP vùng đồng bằng sông Cửu Long

giai đoạn 2007 - 2013

39

5 Biểu 2.5 Giá trị sản xuất nông nghiệp giai đoạn 2007 -

2013 theo giá so sánh năm 1994

39

6 Biểu 2.6 Giá trị sản xuất lâm nghiệp giai đoạn 2007 -

2013 theo giá so sánh năm 1994

40

7 Biểu 2.7 Giá trị sản xuất thủy sản giai đoạn 2007 - 2013

theo giá so sánh năm 1994

41

8 Biểu 2.8 Diện tích nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2007 -

2013

41

9 Biểu 2.9 Sản ượng thủy sản nuôi trồng giai đoạn 2007 -

2013

42

10 Biểu 2.10 Sản ượng thủy sản khai thác giai đoạn 2007 -

2013

42

11 Biểu 2.11 Diện tích lúa cả năm giai đoạn 2007 - 2013 43

12 Biểu 2.12 Sản ượng lúa cả năm giai đoạn 2007 - 2013 43

13 Biểu 2.13 Tổng vốn đầu tư hu vực Nhà nước giai đoạn

2007 - 2012

50

14 Biểu 2.14 Tỷ trọng phân bổ vốn đầu tư tại vùng đồng 51

ix

TT THỨ TỰ

BIỂU ĐỒ

TÊN BIỂU ĐỒ TRANG

bằng sông Cửu Long bình uân giai đoạn 2007

- 2012

15 Biểu 2.15 Tỷ trọng phân bổ vốn ODA cho đầu tư cơ sở hạ

tầng tại đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn

2007 - 2013

52

16 Biểu 2.16 Tỷ trọng đầu tư nước ngoài tại đồng bằng sông

Cửu Long so với cả nước giai đoạn 1988 - 2013

53

17 Biểu 2.17 Dư nợ tín dụng nông nghiệp, nông thôn giai

đoạn 2007 - 2013

54

18 Biểu 3.1 Tỷ trọng địa chỉ kinh doanh theo mẫu khảo sát 85

19 Biểu 3.2 Tỷ trọng ngành sản xuất kinh doanh theo mẫu

khảo sát

85

20 Biểu 3.3 Thời gian doanh nghiệp đã đầu tư tại vùng đồng

bằng sông Cửu Long theo mẫu khảo sát

86

x

DANH MỤC HÌNH VẼ

TT THỨ TỰ

HÌNH VẼ

TÊN HÌNH VẼ TRANG

1 Hình 3.1 Quy trình nghiên cứu định ượng 79

2 Hình 3.2 Các yếu tố địa phương tác động vào nhu cầu

đầu tư của doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp tại

vùng đồng bằng sông Cửu Long

99

3 Hình 3.3 Yếu tố địa phương tác động vào nhu cầu đầu tư

của doanh nghiệp

103

4 Hình 3.4 Mô hình hồi quy rút gọn 106

5 Hình 4.1 Ba lựa chọn thích ứng với nước biển dâng 129

xi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nghĩa tiếng nước ngoài Nghĩa Tiếng Việt

BĐKH Biến đổi khí hậu

ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long

ĐDSH Đa dạng sinh học

GTGT Giá trị gia tăng

HST Hệ sinh thái

NBD Nước biển dâng

NSNN Ngân sách Nhà nước

TCTD Tổ chức tín dụng

TNCN Thu nhập cá nhân

TNDN Thu nhập doanh nghiệp

UBND Ủy ban nhân dân

XNK Xuất nhập khẩu

XTNĐ Xoáy thuận nhiệt đới

AMS American Meteorological Society Hiệp hội Khí tượng Mỹ

EFA Exploratory factor analysis Phương pháp phân tích nhân tố

khám phá

FAO Food and Agriculture Organization

of the United Nations

Tổ chức Lương thực và Nông

nghiệp Liên Hiệp Quốc

FDI Foreign Direct Investment Vốn đầu tư nước ngoài

GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội

IFAD International Fund for Agricultural

Development

Quỹ Quốctế về phát triển nông

nghiệp

IPCC Intergovernmental Panel on Climate

Change

Tổ chức nghiên cứu liên chính

phủ về BĐKH của Liên Hiệp

Quốc

ODA Official Development Assistance Hỗ trợ phát triển chính thức

xii

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết và lý do nghiên cứu luận án

Biến đổi khí hậu (BĐKH) mà trước hết là sự nóng lên toàn cầu và mực nước

biển dâng, là một trong những thách thức lớn của Việt Nam và đặc biệt là vùng

đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). BĐKH đã đang và sẽ àm thay đổi toàn diện,

sâu sắc các hệ sinh thái tự nhi n đời sống kinh tế - xã hội, quá trình phát triển đe

dọa nghiêm trọng đối với an ninh môi trường năng ượng, nguồn nước ương thực

của khu vực ĐBSCL.

ĐBSCL, trung tâm nông nghiệp của cả nước, với lợi thế về đất đai sông biển,

hàng năm đóng góp hoảng 18% GDP, 50% sản ượng lúa, 70% sản ượng trái cây,

90% sản ượng gạo xuất khẩu, 52% sản ượng thuỷ sản, và chiếm gần 60% kim

ngạch xuất khẩu thủy sản cả nước. Đầu tư phát triển nông nghiệp ở ĐBSCL cho đến

nay vẫn có u hướng là khai thác tiềm năng tự nhiên nông nghiệp hiện có; đầu tư

kết cấu hạ tầng giao thông điện, thủy lợi còn hạn chế; sản phẩm nông nghiệp xuất

khẩu chủ yếu là dạng thô và sơ chế còn chiếm tỷ trọng lớn; vốn đầu tư cho phát

triển kinh tế còn thấp, chưa thu hút được nhiều vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và vốn

của các thành phần kinh tế khác nhằm phát triển nông nghiệp toàn vùng một cách

bền vững (Nguyễn Thị Giang 2010). Song thông qua sản xuất lúa - gạo cây ăn trái

và nuôi trồng thủy sản, hoạt động nông nghiệp đã góp phần đảm bảo an ninh ương

thực cho vùng ĐBSCL nói ri ng và cho cả nước nói chung, không ngừng thúc đẩy,

từng bước giới thiệu hàng hóa nông sản của nước ta ra các thị trường lớn trong khu

vực và thế giới, từ đó mang ại nguồn thu ngoại tệ ổn định nâng cao đời sống và tạo

công ăn việc àm cho người dân nông thôn.

Trong thế kỷ 21, những thách thức lớn nhất của nhân loại được ác định là

BĐKH suy thoái tài nguy n ô nhiễm môi trường đã đang và sẽ àm thay đổi toàn

diện, sâu sắc các hệ sinh thái tự nhi n đời sống kinh tế - xã hội, quá trình phát triển,

đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh môi trường năng ượng, nguồn nước ương

thực trên phạm vi toàn cầu. Trong quá trình xây dựng và phát triển vùng ĐBSCL

đặc biệt trong ĩnh vực đầu tư phát triển nông nghiệp, công tác ứng phó với BĐKH

xiii

uôn được coi trọng và quan tâm chỉ đạo qua việc quán triệt, thể chế hóa, tổ chức

thực hiện các chủ trương giải pháp để nâng cao nhận thức của chính quyền từ

Trung ương đến địa phương và mỗi người dân về tác động, ảnh hưởng của BĐKH.

Bên cạnh đó đặt trong bối cảnh BĐKH để xem xét các yếu tố thúc đẩy nhu

cầu đầu tư cho phát triển nông nghiệp là vấn đề có tính thời sự, tính thực tiễn cao và

cần thiết cho sự phát triển của vùng ĐBSCL như nguồn vốn từ Ngân sách Nhà

nước (NSNN) cần điều tiết chi cho các công trình nhằm ứng phó với BĐKH như đ

biển ngăn nước mặn, hệ thống tưới tiêu, hệ thống đường xá phù hợp, vốn tín dụng

ngân hàng, vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp và người nông dân chi đầu tư

cho các giống cây trồng, vật nuôi chuyển đổi để đẩy mạnh sản xuất cần có cơ chế

thúc đẩy cho phù hợp trong điều kiện BĐKH.

Do đó việc nghiên cứu các vấn đề nêu trên là hết sức cần thiết trong điều kiện

hiện nay.

2. Tổng quan các nghiên cứu có liên quan

Nghiên cứu vấn đề đầu tư phát triển nông nghiệp ĐBSCL đã được nhiều tác

giả thực hiện, đóng góp to ớn về mặt lý luận cũng như thực tiễn phát triển của kinh

tế nông nghiệp Việt Nam nói chung, cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói

riêng. Cụ thể:

Tác giả Phan Văn Nhẫn (2009) nghiên cứu kinh tế vườn trong phát triển kinh

tế - xã hội ở ĐBSCL. Tác giả xem việc đầu tư phát triển nông nghiệp ở ĐBSCL

phải gắn với phát triển kinh tế vườn nhằm duy trì sự cân đối giữa thành thị với nông

thôn, công nghiệp với nông nghiệp, liên kết, hợp tác giữa các ĩnh vực và các thành

phần kinh tế. Trong đó vai trò quản lý của Nhà nước, sự hỗ trợ của các ngành, các

cơ uan nghi n cứu đồng thời nâng cao tinh thần làm chủ của nông dân là rất quan

trọng và cần thiết. Theo tác giả, kinh tế vườn là trọng điểm đầu tư uy hoạch phát

triển trong thời kỳ tới, mỗi địa phương cần chọn lựa những loại cây ăn trái đặc sản

có giá trị kinh tế cao để phát triển thành vùng chuy n canh đáp ứng nhu cầu thị

trường. Tác giả cũng đề xuất chính sách tích tụ đất vườn, giáo dục đào tạo cho nông

dân và phát triển công nghiệp chế biến để thúc đẩy kinh tế vườn phát triển bền