Đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp bằng vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN ĐÌNH TÂN

ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG

NÔNG NGHIỆP BẰNG VỐN NSNN TRÊN ĐỊA BÀN

TỈNH BẮC KẠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2019

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN ĐÌNH TÂN

ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG

NÔNG NGHIỆP BẰNG VỐN NSNN TRÊN ĐỊA BÀN

TỈNH BẮC KẠN

Ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 60.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ THU THƯƠNG

THÁI NGUYÊN – 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng

tôi, với các số liệu và tài liệu trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu

chưa từng được công bố trong các công trình trước đó.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019

Tác giả Luận văn

Nguyễn Đình Tân

ii

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin trân trọng cảm ơn các Thầy, Cô giáo Trường Đại học Kinh tế

và Quản trị kinh doanh, Khoa đào tạo sau Đại học đã giúp đỡ và tạo điều kiện

cho tác giả trong quá trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt là cô giáo Tiến sĩ

Nguyễn Thị Thu Thương, người đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình giúp đỡ tác

giả trong suốt thời gian nghiên cứu để hoàn thành đề tài này.

Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn UBND tỉnh Bắc Kạn, Sở kế hoạch và

đầu tư Bắc Kạn, Sở Tài chính Bắc Kạn, Cục thống kê tỉnh Bắc Kạn, Thanh tra

tỉnh Bắc Kạn, Ban quản lý dự án các ngành, Ban quản lý dự án các huyện, thị

xã, các doanh nghiệp xây dựng và các đồng nghiệp đã quan tâm giúp đỡ, tạo

điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tác giả trong việc thu nhập thông tin, tài liệu trong

quá trình thực hiện luận văn.

Cuối cùng, tác giả xin cảm ơn gia đình, những người thân và bạn bè đã

chia sẻ cùng tác giả những khó khăn, động viên và tạo mọi điều kiện cho tác

giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Xin

trân trọng cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019

Tác giả Luận văn

Nguyễn Đình Tân

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................ii

MỤC LỤC.................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT........................................................vii

DANH SÁCH CÁC BẢNG....................................................................viii

DANH SÁCH CÁC HÌNH........................................................................ x

MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ....................................................... 1

2. Tổng quan nghiên cứu............................................................................. 2

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................ 4

2.1 Mục tiêu nghiên cứu chung................................................................... 4

2.2 Mục tiêu nghiên cứu cụ thể................................................................... 5

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................... 5

3.1 Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 5

3.2. Phạm vi nghiên cứu.............................................................................. 5

5. Ý nghĩa của nghiên cứu........................................................................... 6

6. Kết cấu của Luận văn.............................................................................. 7

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐẦU TƯ PHÁT

TRIỂN CSHT NÔNG NGHIỆP BẰNG VỐN NSNN...................... 8

1.1. Cơ sở lý luận về đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp bằng vốn

NSNN.................................................................................................... 8

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng

nông nghiệp bằng vốn NSNN............................................................... 8

1.1.2. Nội dung đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp bằng vốn NSNN

............................................................................................................. 15

1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp

bằng vốn NSNN.................................................................................. 18

iv

1.2. Cơ sở thực tiễn về đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp bằng

vốn NSNN........................................................................................... 24

1.2.1. Kinh nghiệm về đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp bằng

vốn NSNN của một số địa phương ..................................................... 24

1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho tỉnh Bắc Kạn................................. 27

CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................. 28

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................ 28

2.2. Quy trình nghiên cứu ......................................................................... 28

2.3. Phương pháp thu thập dữ liệu ............................................................ 29

2.3.1. Thu thập dữ liệu thứ cấp ................................................................. 29

2.3.2. Thu thập dữ liệu sơ cấp................................................................... 30

2.4. Phương pháp phân tích....................................................................... 31

2.4.1. Phương pháp thống kê mô tả........................................................... 31

2.4.2. Phương pháp so sánh....................................................................... 32

2.4.3. Phương pháp phân tích dãy số theo thời gian................................. 32

2.5. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu....................................................... 32

2.5.1. Quy mô đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp ..................... 32

2.5.2. Cơ cấu vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp................ 33

CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ

TẦNG NÔNG NGHIỆP BẰNG VỐN NSNN TRÊN ĐỊA BÀN

TỈNH BẮC KẠN ............................................................................... 34

3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu............................................................. 34

3.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên ........................................................... 34

3.1.2. Đặc điểm kinh tế xã hội .................................................................. 37

3.2 Phân tích thực trạng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp bằng

nguồn vốn NSNN trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn...................................... 43

3.2.1 Quy mô đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp bằng vốn NSNN

tỉnh Bắc Kạn........................................................................................ 43

v

3.2.2. Cơ cấu vốn đầu tư phát triển CSHT nông nghiệp từ nguồn vốn NSNN

trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.................................................................... 45

3.2.3. Thực trạng đầu tư phát triển CSHT nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc

Kạn theo từng lĩnh vực........................................................................ 49

3.3. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông

nghiệp bằng vốn NSNN tỉnh Bắc Kạn................................................ 63

3.3.1. Các nhân tố khách quan .................................................................. 63

3.3.2. Các nguyên nhân chủ quan ............................................................. 73

3.2.2.2 Huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng....... 75

3.4. Đánh giá kết quả thực hiện đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp

bằng vốn NSNN tỉnh Bắc Kạn............................................................ 80

3.4.1. Đánh giá của các đối tượng về công tác đầu tư phát triển cơ sở hạ

tầng nông nghiệp bằng vốn NSNN trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn........... 80

3.4.2. Những kết quả đạt được .................................................................. 87

3.4.3. Hạn chế............................................................................................ 88

3.4.4. Nguyên nhân của hạn chế ............................................................... 88

CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN

CSHT NÔNG NGHIỆP BẰNG VỐN NSNN TỈNH BẮC KẠN... 90

4.1. Mục tiêu và định hướng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp

tỉnh Bắc Kạn đến năm 2023, tầm nhìn đến năm 2030........................ 90

4.1.1. Mục tiêu........................................................................................... 90

4.1.2. Định hướng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp tỉnh Bắc Kạn

đến năm 2023, tầm nhìn đến năm 2030 .............................................. 91

4.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông nghiệp

bằng NSNN tỉnh Bắc Kạn................................................................... 93

4.2.1. Nâng cao hiệu quả phân bổ vốn đầu tư........................................... 93

4.2.2. Nâng cao hiệu quả thực hiện đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông

nghiệp.................................................................................................. 94

vi

4.2.3. Nâng cao hiệu quả các hoạt động giám sát, kiểm tra đánh giá kết quả

đầu tư của các Chương trình/dự án ..................................................... 97

4.2.4. Tăng cường công tác bảo dưỡng, vận hành các công trình hạ tầng

phục vụ sản xuất nông nghiệp........................................................... 104

4.3. Kiến nghị.......................................................................................... 106

4.3.1. Về phía Nhà nước ......................................................................... 106

4.3.2. Về phía địa phương ....................................................................... 106

KẾT LUẬN............................................................................................ 108

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 110

PHỤ LỤC............................................................................................... 112

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Giải nghĩa

CNH Công nghiệp hóa

CSHT Cơ sở hạ tầng

ĐTPT Đầu tư phát triển

HĐH Hiện đại hóa

KT - XH Kinh tế - xã hội

NSNN Ngân sách Nhà nước

SXKD Sản xuất kinh doanh

SXNN Sản xuất nông nghiệp

UBND Ủy ban nhân dân

viii

DANH SÁCH CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Cơ cấu mẫu nghiên cứu theo đối tượng điều tra ...................... 30

Bảng 2.2: Thang đánh giá và ý nghĩa........................................................ 31

Bảng 3.1: Lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên phân theo giới tính và phân

theo thành thị, nông thôn..................................................................... 37

Bảng 3.2: Quy mô vốn đầu tư phát triển CSHT nông nghiệp tỉnh Bắc

Kạn ...................................................................................................... 43

Bảng 3.3: Đầu tư phát triển CSHT nông nghiệp tỉnh Bắc Kạn ................ 45

Bảng 3.4: Cơ cấu vốn đầu tư phát triển CSHT nông nghiệp từ nguồn..... 47

vốn NSNN................................................................................................. 47

Bảng 3.5: Vốn đầu tư phát triển CSHT nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc

Kạn ...................................................................................................... 49

Bảng 3.6: Đầu tư CSHT lâm nghiệp từ nguồn vốn NSNN trên địa bàn tỉnh

Bắc Kạn............................................................................................... 55

Bảng 3.7: Đầu tư cơ sở hạ tầng thủy lợi từ nguồn vốn NSNN trên địa

bàn ....................................................................................................... 58

tỉnh Bắc Kạn.............................................................................................. 58

Bảng 3.8: Hiện trạng sử dụng đất đai tỉnh Bắc Kạn năm 2017 ................ 64

Bảng 3.9. Đánh giá của các đối tượng về yếu tố “Đất đai” ...................... 66

Bảng 3.10. Đánh giá của các đối tượng về yếu tố “Nguồn nhân lực” ...... 68

Bảng 3.11. Đánh giá của các đối tượng về yếu tố “vốn đầu tư”............... 70

Bảng 3.12: Đánh giá của các đối tượng về yếu tố “Môi trường pháp lý và

kinh tế” ................................................................................................ 72

Bảng 3.13: Đánh giá của các đối tượng đối với công tác quy hoạch........ 75

Bảng 3.14: Đánh giá của các đối tượng về công tác huy động nguồn lực cho

ĐTPT CSHT nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn ........................ 76

Bảng 3.15: Đánh giá của các đối tượng về công tác tổ chức thực hiện đầu

tư.......................................................................................................... 78

ix

Bảng 3.16: Đánh giá của các đối tượng về Tổ chức vận hành, khai thác các

công trình cơ sở hạ tầng ...................................................................... 79

Bảng 3. 17: Đánh giá của các đối tượng về công tác ĐTPT CSHT nông

nghiệp từ nguồn vốn NSNN trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn ..................... 82

Bảng 3.18: Đánh giá của các đối tượng về công tác ĐTPT CSHT lâm nghiệp

từ nguồn vốn NSNN trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn ................................. 84

Bảng 3.19: Đánh giá của các đối tượng về công tác ĐTPT CSHT thủy lợi

từ nguồn vốn NSNN trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn ................................. 86

x

DANH SÁCH CÁC HÌNH

Hình 2.1. Quy trình nghiên cứu ................................................................ 29

Hình 3.1: Cơ cấu vốn đầu tư phát triển nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc

Kạn ...................................................................................................... 50

Hình 3.2: Cơ cấu nguồn vốn đầu tư phát triển CSHT thủy lợi từ nguồn vốn

NSNN tỉnh Bắc Kạn............................................................................ 58

Hình 3.3: Đầu tư phát triển cho khoa học kỹ thuật tại tỉnh Bắc Kạn........ 62

Hình 3.4: Đầu tư phát triển cho lĩnh vực khác phục vụ cho phát triển nông

nghiệp.................................................................................................. 63