Đánh giá thực trạng sử dụng đất giai đoạn 2006-2009 và đề xuất giải pháp cho giai đoạn tới nhằm nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất thành

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

PHẠM XUÂN THIỀU

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT

GIAI ĐOẠN 2006-2009 VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP

CHO GIAI ĐOẠN TỚI NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ

CÔNG TÁC QUY HOẠCH, KẾ HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT

THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Quản lý Đất đai

Mã số: 60 62 16

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. LƢƠNG VĂN HINH

THÁI NGUYÊN - 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn

này là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện nghiên cứu đã được cám ơn và các

thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, ngày tháng 11 năm 2010

Tác giả

Phạm Xuân Thiều

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận dược sự giúp đỡ tận tình của

nhiều cơ quan, nhiều tổ chức cá nhân. Tôi xin trân trọng bày tỏ lời cảm ơn

với tất cả tập thể và các cá nhân đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình

nghiên cứu. Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo

PGS. TS. Lương Văn Hinh, đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình

nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Nông Lâm

Thái Nguyên, các thầy cô giáo trong Khoa Tài nguyên & Môi trường và Khoa

Sau Đại học trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã trang bị cho tôi

những kiến thức quý báu và giúp tôi hoàn thiện luận văn này.

Tôi xin trân thành cảm ơn sự giúp đỡ của UBND thành phố Thái Nguyên,

Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND các xã phường, các phòng ban đã tận

tình giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập số liệu và kiểm nghiệm kết quả

nghiên cứu.

Thái Nguyên, ngày tháng 11 năm 2010

Tác giả

Phạm Xuân Thiều

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU....................................................................................................................... 1

1.1. Đặt vấn đề........................................................................................................... 1

1.2. Mục tiêu của đề tài............................................................................................ 2

1.3. Mục đích của đề tài........................................................................................... 2

1.4. Yêu cầu của đề tài............................................................................................. 2

1.5. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................. 3

Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................... 4

1.1. Cơ sở khoa học của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất............................... 4

1.1.1. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất........................................................... 4

1.1.2. Đặc điểm của quy hoạch sử dụng đất đai.............................................. 6

1.1.3. Tầm quan trọng của sử dụng đất đai...................................................... 8

1.1.4. Cơ sở lý luận của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ........................... 9

1.1.5. Cơ sở thực tiễn của quy hoạch sử dụng đất ........................................ 10

1.1.6. Các loại hình quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất................................. 10

1.1.7. Hệ thống các văn bản liên quan đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất........11

1.2. Tình hình sử dụng đất trên thế giới ............................................................. 11

1.3. Tình hình sử dụng đất đai tại việt nam........................................................ 14

1.3.1. Tình hình quản lý và sử dụng đất đai trên phạm vi cả nước............ 14

1.3.2. Tình hình thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong

phạm vi cả nước........................................................................................ 15

1.4. Tình hình sử dụng đất đai tại địa bàn nghiên cứu..................................... 18

1.4.1. Tình hình thực hiện quy hoạch sử dụng đất tỉnh Thái Nguyên....... 18

1.4.2. Tình hình thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tại TPTN........... 18

Chƣơng 2. NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................... 20

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................... 20

2.2. Địa điểm nghiên cứu của đề tài.................................................................... 20

1

2.3. Nội dung nghiên cứu...................................................................................... 20

2.3.1. Điều tra về điều kiện tự nhiên, Kinh tế xã hội thành phố Thái Nguyên...... 20

2.3.2. Điều tra về hiện trạng sử dụng đất và công tác quản lý đất đai

trên toàn địa bàn thành phố Thái Nguyên............................................ 21

2.3.3. Đánh giá công tác thực hiện quy hoạch sử dụng đất của thành

phố Thái Nguyên giai đoạn 2006-2009................................................ 21

2.4. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 21

2.4.1. Điều tra thu thập các tài liệu, số liệu sơ cấp, thứ cấp........................ 21

2.4.2. Phương pháp khảo sát thực địa ............................................................. 22

2.4.3. Thừa kế các tài liệu sẵn có..................................................................... 22

2.4.4. Phương pháp dự báo................................................................................ 22

2.4.5. Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo ............................................... 22

2.4.6. Thống kê xử lý số liệu ............................................................................ 22

Chƣơng 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN.......................................................... 23

3.1. Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội............................................. 23

3.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên.................................................................. 23

3.1.1.1. Về vị trí địa lý và khí hậu, thuỷ văn.............................................. 23

3.1.1.2. Các nguồn tài nguyên [3]................................................................ 25

3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội của thành phố Thái Nguyên .................... 28

3.1.2.1 Đặc điểm về tình hình kinh tế ......................................................... 28

3.1.2.2. Đặc điểm về dân số, lao động và chất lượng nguồn lực............ 31

3.1.2.3. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng............................................... 32

3.1.3. Đánh giá tiềm năng, cơ hội và hạn chế của điều kiện tự nhiên,

kinh tế- xã hội đến sự phát triển của thành phố Thái Nguyên ......... 34

3.2. Hiện trạng sử dụng đất và tình hình quản lý đất đai................................. 35

3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất............................................................................ 35

2

3.3. Thực trạng công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thành phố

Thái Nguyên .................................................................................................... 38

3.3.1. Thực trạng công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất .............. 38

3.3.2. Thực trạng thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thành

phố Thái Nguyên giai đoạn 2006-2009................................................ 39

3.3.2.1. Những nội dung chính trong phương án quy hoạch sử dụng đất

thành phố Thái Nguyên ................................................................... 39

3.3.2.2. Đánh giá kết quả thực hiện quy hoạch kế hoạch sử dụng đất

nông nghiệp........................................................................................ 41

3.3.2.3. Đánh giá kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

phi nông nghiệp................................................................................. 46

3.3.2.4. Đánh giá kết quả thực hiện quy hoạch kế hoạch sử dụng đất

chưa sử dụng...................................................................................... 70

3.3.3. Tình hình quản lý nhà nước về quy hoạch kế hoạch sử dụng đất......... 71

3.4. Đánh giá chung công tác quy hoạch kế hoạch sử dụng đất thành

phố Thái Nguyên ............................................................................................ 72

3.4.1. Những kết quả đạt được ......................................................................... 72

3.4.2. Những tồn tại............................................................................................ 74

3.4.3. Nguyên nhân chủ yếu.............................................................................. 75

3.5. Các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch, kế hoạch sử

dụng đất thành phố Thái Nguyên giai đoạn 2010 - 2015 ........................ 80

3.5.1 Giải pháp về ban hành các văn bản pháp quy...................................... 80

3.5.2. Giải pháp về tổ chức lập quy hoạch kế hoạch sử dụng đất.............. 81

3.5.3. Giải pháp về tổ chức thực hiện quy hoạch kế hoạch sử dụng đất......... 81

3.5.4. Giải pháp tăng cường quản lý nhà nước đối với công tác quy

hoạch kế hoạch sử dụng đất.................................................................... 84

3.5.5. Giải pháp cho từng nhóm đất ................................................................ 85

3

3.5.5.1. Đối với nhóm đất nông nghiệp ...................................................... 85

3.5.5.2. Đối với đất phi nông nghiệp........................................................... 86

3.5.5.3. Đầu tư, khai thác đất chưa sử dụng............................................... 87

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ.................................................................................... 88

1. Kết luận................................................................................................................ 88

1.1. Đất nông nghiệp .......................................................................................... 88

1.2. Đất phi nông nghiệp ................................................................................... 88

1.3. Đất chưa sử dụng ........................................................................................ 89

1.4. Nguyên nhân ................................................................................................ 89

2. Đề nghị................................................................................................................. 89

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

FAO Food and Agriculture Organization - Tổ chức Nông Lương

Liên hiệp Quốc

HĐND Hội đồng nhân dân

UBND Ủy ban nhân dân

DTTN Diện tích tự nhiên

GDP Gross Domestic Product- Tổng sản phẩm quốc nội

TDMNBB Trung du miền núi Bắc bộ

CN-TTCN Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp

TPTN Thành phố Thái Nguyên

KDC Khu dân cư

GPMB Giải phóng mặt bằng

KCN Khu công nghiệp

KCX Khu chế xuất

0

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 01: Thực trạng phát triển kinh tế TPTN giai đoạn 2006 - 2009 ........... 29

Bảng 02: Biến động dân số thành phố Thái Nguyên giai đoạn 2006 - 2009 ........ 31

Bảng 03: So sánh cơ cấu hiện trạng sử dụng đất qua các năm 2006-2009 .... 36

Bảng 04: Hiện trạng sử dụng đất thành phố Thái Nguyên năm 2009............ 37

Bảng 05: Diện tích đất trước và sau quy hoạch của TPTN ........................... 40

Bảng 06: Kết quả thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp

giai đoạn 2006-2009...................................................................... 42

Bảng 07: Thống kê diện tích đất nông nghiệp bị bỏ hoang hoá, giảm năng

suất hoặc phải chuyển mục đích sử dụng....................................... 44

Bảng 08: Kết quả thực hiện kế hoạch thu hồi đất nông nghiệp để thực

hiện các dự án đầu tư từ năm 2006 - 2009 ..................................... 45

Bảng 09: Kết quả thực hiện kế hoạch sử dụng đất phi nông nghiệp giai

đoạn 2006-2009............................................................................. 47

Bảng 10: Kết quả thực hiện quy hoạch kế hoạch sử dụng đất ở giai đoạn

2006-2009 ..................................................................................... 48

Bảng11: Kết quả việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất trụ sở cơ quan,

công trình sự nghiệp đến năm 2009 ............................................... 53

Bảng 12: Kết quả thực hiện quy hoạch kế hoạch sử dụng đất an ninh￾quốc phòng giai đoạn 2006-2009................................................... 54

Bảng 13: Kết quả thực hiện đất cơ sở sản xuất kinh doanh giữa các đơn

vị hành chính đến năm 2009.......................................................... 55

Bảng 14: Kết quả thực hiện quy hoạch kế hoạch sử dụng đất giao thông

giai đoạn 2006-2009...................................................................... 64

Bảng 15: Kết quả thực hiện quy hoạch kế hoạch sử dụng đất Thủy lợi

giai đoạn 2006-2009...................................................................... 65

1

Bảng 16: Kết quả thực hiện quy hoạch kế hoạch sử dụng đất Giáo dục

giai đoạn 2006-2009...................................................................... 66

Bảng 17: Kết quả thực hiện quy hoạch kế hoạch sử dụng đất cơ sở y tế,

truyền dẫn, đất cơ sở văn hóa, đất chợ giai đoạn 2006-2009.......... 68

Bảng 18: Kết quả thực hiện quy hoạch kế hoạch sử dụng các loại đất

PNN còn lại................................................................................... 69

Bảng 19: Tình hình sử dụng đất chưa sử dụng đến năm 2009 của TPTN ..... 71

Bảng 20: Tình hình thực hiện quy hoạch sử dụng đất đến năm 2009........... 73