Đánh giá thực tiễn thi hành pháp luật về bảo vệ môi trường đô thị trên địa bàn thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

PHẠM MINH TÚ

ĐÁNH GIÁ THỰC TIỄN THI HÀNH PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ

MÔI TRƢỜNG ĐÔ THỊ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THÁI

NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

THÁI NGUYÊN, 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

PHẠM MINH TÚ

ĐÁNH GIÁ THỰC TIỄN THI HÀNH PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ

MÔI TRƢỜNG ĐÔ THỊ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THÁI

NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN

Chuyên Ngành: Quản lý Tài nguyên và Môi trƣờng

Mã số: 8 85 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Văn Thiết

Thái Nguyên, 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi là Phạm Minh Tú, xin cam đoan luận văn “Đánh giá thực tiễn thi

hành pháp luật về bảo vệ môi trường đô thị trên địa bàn thành phố Thái

Nguyên, tỉnh Thái Nguyên’’ là do cá nhân tôi thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn

khoa học của PGS.TS. Nguyễn Văn Thiết, không sao chép các công trình nghiên

cứu của ngƣời khác. Số liệu và kết quả của luận văn chƣa từng đƣợc công bố ở

bất kỳ một công trình khoa học nào khác.

Các thông tin thứ cấp sử dụng trong luận văn là có nguồn gốc rõ ràng,

đƣợc trích dẫn đầy đủ, trung thực và đúng quy cách.

Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính xác thực và nguyên bản của luận văn.

Tác giả

Phạm Minh Tú

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian thực hiện luận văn này, tôi xin chân thành cảm ơn sự

quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện của Ban Giám hiệu Trƣờng Đại học Khoa học

cùng Ban Chủ nhiệm khoa Tài nguyên và Môi trƣờng.

Đặc biệt, tôi xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và chân thành nhất tới

ngƣời hƣớng dẫn khoa học PGS. TS. Nguyễn Văn Thiết đã tận tình hƣớng dẫn

và những đóng góp quan trọng cho sự thành công của luận văn này.

Trong quá trình nghiên cứu, tôi cũng xin cảm ơn sự giúp đỡ của các cơ

quản lý nhà nƣớc của thành phố Thái Nguyên đã tạo điều kiện cho tôi có các

nguồn tài liệu, tƣ liệu và các công trình nghiên cứu liên quan.

Nhân dịp này, tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và chân thành tới

gia đình, cơ quan công tác và các bạn đồng nghiệp đã tạo điều kiện để tôi hoàn

thành bản luận văn này.

iii

CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BVMT : Bảo vệ môi trƣờng

MT : Môi trƣờng

UBND : Ủy ban nhân dân

iv

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU............................................................................................................... 1

1. Lý do lựa chọn đề tài nghiên cứu...................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................... 2

3. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................ 2

4. Ý nghĩa của đề tài.............................................................................................. 3

5. Những đóng góp mới của đề tài........................................................................ 3

CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................. 4

1.1. Cơ sở lý luận về đô thị và môi trƣờng đô thị ................................................. 4

1.1.1. Khái niệm pháp luật....................................................................................4

1.1.2. Khái niệm đô thị .........................................................................................5

1.1.3. Phân loại đô thị ...........................................................................................6

1.1.4. Môi trƣờng đô thị........................................................................................7

1.1.5. Công cụ luật pháp quản lý môi trƣờng......................................................9

1.1.6. Pháp luật về bảo vệ môi trƣờng đô thị ....................................................11

1.1.7. Yếu tố ảnh hƣởng hiệu quả tổ chức thực thi pháp luật BVMT đô thị...12

1.1.8. Hệ thống văn bản pháp luật bảo vệ môi trƣờng ở Việt Nam.................13

1.2. Đặc điểm môi trƣờng đô thị tại Việt Nam hiện nay..................................... 14

1.3. Công tác bảo vệ môi trƣờng đô thị theo pháp luật trên Thế giới và tại Việt

Nam ..................................................................................................................... 18

1.3.1. Trên Thế giới ............................................................................................18

1.3.2. Tại Việt Nam.............................................................................................21

1.3.3. Tại Thái Nguyên.......................................................................................23

1.4. Tình hình nghiên cứu thi hành pháp luật về bảo vệ môi trƣờng đô thị........ 23

1.4.1. Một số nghiên cứu trên thế giới...............................................................23

1.4.2. Một số nghiên cứu trong nƣớc.................................................................25

CHƢƠNG 2 ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU .................................................................................................... 28

2.1. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................ 28

2.2. Nội dung nghiên cứu.................................................................................... 28

v

2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu.............................................................................. 28

2.3.1. Phƣơng pháp thu thập tài liệu thứ cấp.....................................................28

2.3.2. Phƣơng pháp tham khảo ý kiến chuyên gia ............................................29

2.3.3. Phƣơng pháp điều tra khảo sát.................................................................29

2.3.4. Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp và so sánh..........................................31

CHƢƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN............................. 32

3.1. Tổng quan về điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội của thành phố

Thái Nguyên........................................................................................................ 32

3.1.1. Điều kiện tự nhiên ....................................................................................32

3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội...................................................................... 35

3.1.3. Đánh giá chung.........................................................................................38

3.2. Đánh giá thực trạng pháp luật Việt Nam hiện nay về bảo vệ môi trƣờng đô

thị......................................................................................................................... 39

3.2.1. Nội dung các quy định pháp luật Việt Nam hiện hành về bảo vệ môi

trƣờng đô thị ............................................................................................................39

3.2.2. Đánh giá thực trạng các quy định pháp luật Việt Nam hiện hành về bảo vệ

môi trƣờng đô thị.....................................................................................................51

3.3. Đánh giá việc thực thi pháp luật về bảo vệ môi trƣờng đô thị trên địa bàn

thành phố Thái Nguyên....................................................................................... 54

3.3.1. Thực trạng công tác bảo vệ môi trƣờng đô thị trên địa bàn thành phố Thái

Nguyên.....................................................................................................................54

3.3.2. Thực trạng thực thi pháp luật về bảo vệ môi trƣờng đô thị trên địa bàn

thành phố Thái Nguyên...........................................................................................66

3.4. Đề xuất giải pháp hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về bảo

vệ môi trƣờng đô thị tại thành phố Thái Nguyên................................................ 74

3.4.1. Giải pháp tuyên truyền thực hiện các quy định pháp luật về bảo vệ môi

trƣờng đô thị ............................................................................................................74

3.4.2. Giải pháp đảm bảo công tác thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trƣờng đô

thị..............................................................................................................................75

vi

3.4.3. Giải pháp hoàn thiện bộ máy tổ chức thực hiện pháp luật bảo vệ môi

trƣờng đô thị ............................................................................................................76

3.4.4. Giải pháp thanh tra, kiểm tra về công tác bảo vệ môi trƣờng đô thị .....77

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................................. 78

1. Kết luận ........................................................................................................... 78

2. Thực trạng pháp luật Việt Nam hiện nay về bảo vệ môi trƣờng đô thị .......... 78

3. Thực thi pháp luật về BVMT đô thị trên địa bàn............................................ 78

4. Đề xuất giải pháp hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về bảo

vệ môi trƣờng đô thị tại thành phố Thái Nguyên................................................ 79

2. Kiến nghị ......................................................................................................... 79

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................... 81

PHỤ LỤC 1......................................................................................................... 85

PHỤ LỤC 2......................................................................................................... 87

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Bảng các tiêu chí xanh, sạch, đẹp gắn với tăng trƣởng xanh của thành

phố Thái Nguyên theo hƣớng dẫn của Hiệp hội Các Đô thị Việt Nam............ 56

Bảng 3.3. Kết quả thanh, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi

trƣờng của UBND thành phố năm 2019 ........................................................... 62

Bảng 3.4. Bảng tổng hợp số lƣợng rác thải xử lý trên địa bàn thành phố ........ 64

Thái Nguyên...................................................................................................... 64

Bảng 3.5. Nhận thức của ngƣời dân về pháp luật bảo vệ môi trƣờng đô thị .... 69