Đánh giá thực hiện chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất công nghiệp theo phương án quy hoạch giai đoạn 2008 - 2010 huyện đông anh, tp. hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO

TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

-------------
------------

TRẦN THỊ THU HẰNG

ðÁNH GIÁ THỰC HIỆN CHUYỂN ðỔI ðẤT NÔNG NGHIỆP SANG

ðẤT CÔNG NGHIỆP THEO PHƯƠNG ÁN QUY HOẠCH GIAI

ðOẠN 2000-2010 CỦA HUYỆN ðÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP

HÀ NỘI - 2011

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO

TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

-------------
-------------

TRẦN THỊ THU HẰNG

ðÁNH GIÁ THỰC HIỆN CHUYỂN ðỔI ðẤT NÔNG NGHIỆP SANG

ðẤT CÔNG NGHIỆP THEO PHƯƠNG ÁN QUY HOẠCH GIAI

ðOẠN 2000-2010 CỦA HUYỆN ðÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP

Chuyên ngành: QUẢN LÝ ðẤT ðAI

Mã số : 60.62.16

Người hướng dẫn khoa học: TS. Trịnh Quang Huy

HÀ NỘI - 2011

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………………………. i

LỜI CAM ðOAN

Tôi xin cam ñoan, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là

trung thực và chưa ñược sử dụng ñể bảo vệ một học vị nào.

Tôi xin cam ñoan, mọi sự giúp ñỡ cho việc thực hiện luận văn này ñã

ñược cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn ñều ñã ñược chỉ rõ

nguồn gốc./.

Tác giả

Trần Thị Thu Hằng

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………………………. ii

Lêi c¶m ¬n Lêi c¶m ¬n

ðể hoàn thành ñược bản luận văn này, trước hết, tôi xin chân thành

cảm ơn TS. Trịnh Quang Huy, người ñã tận tình, trực tiếp hướng dẫn và ñóng

góp nhiều ý kiến khoa học cho tôi trong suốt thời gian tôi thực hiện ñề tài.

Tôi cũng xin cảm ơn sự góp ý chân thành của các thầy, cô giáo khoa

Tài nguyên và Môi trường, khoa Sau ðại học - trường ðại học Nông nghiệp

Hà Nội ñã tạo ñiều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện ñề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng Tài nguyên và Môi trường - huyện

ðông Anh ñã giúp ñỡ tôi trong thời gian nghiên cứu, thực hiện ñề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn tới những người thân trong gia ñình và

ñồng nghiệp ñã khích lệ, tạo những ñiều kiện tốt nhất cho tôi trong quá

trình thực hiện ñề tài này.

Một lần nữa tôi xin trân trọng cảm ơn!

T¸c gi¶ lu T¸c gi¶ luËn v¨n

TrÇn ThÞ Thu H» Þ Thu H» Þ Thu H»ng

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………………………. iii

MỤC LỤC Trang

Lời cam ñoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục các chữ viết tắt vi

Danh mục các bảng vii

Danh mục các hình viii

1. MỞ ðẦU 1

1.1. Tính cấp thiết của ñề tài 1

1.2. Mục ñích và yêu cầu của ñề tài 2

1.2.1. Mục ñích 2

1.2.2. Yêu cầu 2

2. TỔNG QUAN CÁC VẤN ðỀ NGHIÊN CỨU 3

2.1. Cơ sở lý luận của việc ñánh giá hiệu quả sử dụng ñất 3

2.1.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng ñất 3

2.1.2. Các vấn ñề về chuyển mục ñích sử dụng ñất nông nghiệp sang ñất khu

công nghiệp 3

2.1.2.1. Những thách thức ñối với mục tiêu sử dụng ñất nông nghiệp theo quan

ñiểm phát triển bền vững 3

2.1.2.2. Xu hướng chuyển ñất nông nghiệp sang ñất khu công nghiệp 4

2.1.3. Các tiêu chí ñể ñánh giá hiệu quả sử dụng ñất 5

2.1.3.1. ðánh giá hiệu quả sử dụng ñất nói chung 5

2.1.3.2. Các tiêu chí ñánh giá hiệu quả sử dụng ñât nông nghiệp 8

2.1.3.3. Các tiêu chí ñánh giá hiệu quả sử dụng ñất khu Công nghiệp 11

2.2. Cơ sở thực tiễn trong việc quy hoạch các khu Công nghiệp ở nước ta 14

2.2.1. Tình hình phát triển các khu Công nghiệp ở nước ta hiện nay 14

2.2.2. Tình hình phát triển các khu Công nghiệp tại thành phố Hà Nội 19

2.2.3. Tình hình phát triển các khu Công nghiệp tại thành phố Hồ Chí Minh 27

3. ðỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 30

3.1. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu 30

3.1.1. ðối tượng nghiên cứu 30

3.1.2. Phạm vi nghiên cứu 30

3.2. Nội dung nghiên cứu 30

3.3. Phương pháp nghiên cứu 30

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………………………. iv

3.3.1. Phương pháp ñiều tra, khảo sát 30

3.3.2. Phương pháp phân tích, xử lý số liệu 31

3.3.3. Phương pháp kế thừa các tài liệu có liên quan 31

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 32

4.1. ðặc ñiểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện ðông Anh 32

4.1.1. ðặc ñiểm ñiều kiện tự nhiên 32

4.1.1.1. Vị trí ñịa lý 32

4.1.1.2. ðịa hình, ñịa mạo 32

4.1.1.3. Khí hậu 32

4.1.1.4. Hệ thống thủy văn, nguồn nước 34

4.1.1.5. Môi trường và thảm thực vật 35

4.1.1.6. Tài nguyên ñất 35

4.1.1.7. Tài nguyên khoáng sản 36

4.1.1.8. Tài nguyên nhân văn 36

4.1.1.9. ðánh giá chung về ñặc ñiểm ñiều kiện tự nhiên của huyện ðông Anh 36

4.1.2. ðặc ñiểm kinh tế - xã hội 37

4.1.2.1. Dân số và lao ñộng 37

4.1.2.2. Mức sống dân cư 38

4.1.2.3. Di tích lịch sử, văn hóa - xã hội 39

4.1.2.4. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội 40

4.1.2.5. ðánh giá chung về thực trạng phát triển kinh tế xã hội 43

4.2. ðánh giá hiện trạng và biến ñộng chuyển ñổi ñất nông nghiệp sang

ñất khu công nghiệp trên ñịa bàn ðông Anh 44

4.2.1. Hiện trạng sử dụng ñất nông nghiệp và ñất khu công nghiệp 44

4.2.1.1. ðất nông nghiệp 45

4.2.1.2. ðất khu công nghiệp 47

4.2.2. Biến ñộng ñất nông nghiệp và ñất khu công nghiệp giai ñoạn 2000-2010 49

4.2.2.1. Biến ñộng ñất nông nghiệp giai ñoạn 2000-2010 49

4.2.2.2. Biến ñộng ñất khu công nghiệp giai ñoạn 2000-2010 53

4.2.2.3. Sự biến ñộng ñất nông nghiệp sang ñất KCN giai ñoạn 2000-2010 54

4.2.3. ðánh giá việc chuyển ñổi ñất nông nghiệp sang ñất khu công nghiệp của

huyện ðông Anh 56

4.2.3.1. ðánh giá kết quả thực hiện chỉ tiêu kế hoạch sử dụng ñất giai ñoạn

2000-2005

56

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………………………. v

4.2.3.2. ðánh giá thực hiện thu hồi ñất giai ñoạn 2000 - 2005 58

4.2.3.3. ðánh giá kết quả thực hiện chỉ tiêu kế hoạch sử dụng ñất giai ñoạn

2005-2010 59

4.2.3.4. ðánh giá thực hiện thu hồi ñất giai ñoạn 2005 - 2010 63

4.3. ðánh giá ảnh hưởng của quá trình chuyển ñổi ñất nông nghiệp sang

ñất khu công nghiệp trên ñịa bàn huyện ðông Anh 64

4.3.1. Ảnh hưởng tích cực của quá trình chuyển ñổi ñất nông nghiệp sang

ñất khu công nghiệp trên ñịa bàn huyện ðông Anh 64

4.3.1.1. ðến hiệu quả sử dụng ñất 64

4.3.1.2. ðến công tác quản lý nhà nước về ñất ñai 70

4.3.2. Ảnh hưởng tiêu cực của quá trình chuyển ñổi ñất nông nghiệp sang

ñất khu công nghiệp trên ñịa bàn huyện ðông Anh 73

4.3.2.1. ðến hiệu quả sử dụng ñất 73

4.3.2.2. ðến công tác quản lý nhà nước về ñất ñai 77

4.4. ðề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả chuyển ñổi ñất nông nghiệp

sang ñất khu công nghiệp 81

4.4.1. Xây dựng, tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng ñất 81

4.4.2. Các giải pháp tạo việc làm cho người nông dân bị mất ñất 81

4.4.3. Cơ chế chính sách về ñền bù và bồi thường thiệt hại 82

4.4.4. Cơ chế chính sách liên quan ñến nghĩa vụ và trách nhiệm của các

ñơn vị ñược nhận ñất thu hồi sử dụng vào các mục ñích phát triển KCN

84

4.4.5. Công tác ñào tạo và công tác cán bộ 84

4.4.6. Công tác thông tin, tuyên truyền và giáo dục 85

4.4.7. Cải tiến quy trình thực hiện 86

4.4.8. Công tác tổ chức thực hiện 86

5. KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 87

5.1. Kết luận 87

5.2. ðề nghị 88

TÀI LIỆU THAM KHẢO 89

PHỤ LỤC 91

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………………………. vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

KCN Khu công nghiệp

KCNC Khu công nghệ cao

KCX Khu chế xuất

CNN Cụm công nghiệp

BQL Ban quản lý

SXKD Sản xuất kinh doanh

XNK Xuất nhập khẩu

CNH Công nghiệp hóa

HðH Hiện ñại hóa

KHKT Khoa học kỹ thuật

BVMT Bảo vệ môi trường

GDP Thu nhập bình quân ñầu người/năm

KHSDð Kế hoạch sử dụng ñất

QHSDð Quy hoạch sử dụng ñất

PTTH Phổ thông trung học

THCS Trung học cơ sở

UBND Uỷ ban nhân dân

HðND Hội ñồng nhân dân

TN&MT Tài nguyên và Môi trường

GCN Giấy chứng nhận

GCNQSD Giấy chứng nhận quyền sử dụng

GPMB Giải phóng mặt bằng

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………………………. vii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

STT Tên bảng Trang

Bảng 2.1. So sánh các chỉ tiêu ñánh giá kết quả sử dụng ñất nông

nghiệp 10

Bảng 2.2. Tình hình xây dựng KCN qua các năm 2008-2010 16

Bảng 4.1. Dân số, lao ñộng của huyện ðông Anh năm 2000, năm

2005 và năm 2010 37

Bảng 4.2. So sánh giá trị sản xuất các ngành kinh tế của huyện

ðông Anh năm 2000, năm 2005 và năm 2010 40

Bảng 4.3. Hiện trạng sử dụng ñất năm 2010 của huyện ðông Anh 45

Bảng 4.4. Hiện trạng sử dụng ñất nông nghiệp năm 2010 của huyện

ðông Anh 46

Bảng 4.5. Hiện trạng sử dụng ñất sản xuất kinh doanh phi nông

nghiệp năm 2010 của huyện ðông Anh 47

Bảng 4.6. Biến ñộng diện tích ñất nông nghiệp năm 2010 so với

năm 2005 và năm 2000 50

Bảng 4.7. Biến ñộng diện tích ñất sản xuất kinh doanh phi nông

nghiệp năm 2010 so với năm 2005 và năm 2000 53

Bảng 4.8. So sánh chỉ tiêu sử dụng ñất nông nghiệp và ñất khu

công nghiệp trong kế hoạch sử dụng ñất 2000-2005 56

Bảng 4.9. Kết quả thực hiện việc thu hồi ñất năm 2000-2005 59

Bảng 4.10. So sánh chỉ tiêu sử dụng ñất nông nghiệp và ñất khu công

nghiệp trong kế hoạch sử dụng ñất 2005-2010 60

Bảng 4.11. Kết quả thực hiện việc thu hồi ñất năm 2005-2010 63

Bảng 4.12. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế huyện ðông Anh giai ñoạn

2000-2010 65

Bảng 4.13. Hiệu quả kinh tế sử dụng ñất nông nghiệp và ñất khu

công nghiệp huyện ðông Anh năm 2000, 2005 và 2010 66

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………………………. viii

DANH MỤC CÁC HÌNH

STT Tên biểu ñồ Trang

Hình 2.1. Khu Công nghiệp Mỹ Xuân A2, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu 17

Hình 4.1. Khu Công nghiệp Bắc Thăng Long - ðông Anh 49

Hình 4.2. Người dân xã Kim Chung ñang phải sống chung với

nước bẩn 75

Hình 4.3. Bể chứa nước sinh hoạt của các hộ dân xã Kim Chung

chuyển màu ố vàng 76

Hình 4.4. Việc san lấp, giải phóng mặt bằng còn nhiều khó khăn 79

DANH MỤC CÁC SƠ ðỒ

STT Tên biểu ñồ, sơ ñồ Trang

Sơ ñồ 2.1. Vị trí khu công nghiệp Bắc Thăng Long 25

Sơ ñồ 4.1. ðồ thị

biểu hiện nhiệt ñộ trung bình các tháng trong năm

của huyện ðông Anh

33

Sơ ñồ 4.2. Biểu ñồ biểu hiện lượng mưa trung bình các tháng trong

năm của huyện ðông Anh 34

Sơ ñồ 4.3. Cơ cấu ñất ñai năm 2010 của huyện ðông Anh 45

Sơ ñồ 4.4. So sánh sự tăng giảm ñất nông nghiệp và ñất khu

công nghiệp năm 2000, 2005 và 2010 55

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………………………. 1

1. MỞ ðẦU

1.1 Tính cấp thiết của ñề tài

Hiện nay, Việt Nam ñang tiến hành những công cuộc ñổi mới về kinh tế,

công nghiệp hóa, hiện ñại hóa ñất nước. Kinh tế - xã hội ñã có những chuyển

biến ñáng kể, nền kinh tế có tốc ñộ tăng trưởng cao, chuyển dịch kinh tế theo

hướng tăng cơ cấu công nghiệp - xây dựng, dịch vụ và giảm tỷ trọng nông

nghiệp, lâm nghiệp trong GDP. Hệ thống cơ sở hạ tầng, ñô thị ngày càng phát

triển theo hướng văn minh, hiện ñại ñã kéo theo những thay ñổi ñáng kể trong

chuyển dịch cơ cấu sử dụng ñất. ðất ñai ngày càng ñược sử dụng có hiệu quả,

thực sự trở thành nguồn lực trong phát triển kinh tế - xã hội. Trước ñòi hỏi của

quá trình ñô thị hóa, vấn ñề chuyển ñổi mục ñích sự dụng ñất theo hướng có

hiệu quả ngày càng cao là một yêu cầu tất yếu ở nước ta.

Tuy vậy, mặc dù công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng ñất ñã triển

khai ở cả 3 cấp tỉnh, huyện, xã, nhưng chất lượng quy hoạch chưa cao, một số

tiêu chí sử dụng ñất chưa bám sát với nhu cầu thực tế. Quy hoạch kế hoạch sử

dụng ñất và quy hoạch các ngành chưa thực sự thống nhất, việc gắn kết giữa

quy hoạch sử dụng ñối với quy hoạch phát triển các ngành, quy hoạch xây

dựng ñô thị và khu dân cư nông thôn chưa ñồng bộ. Việc thiếu các giải pháp

phối hợp khai thác sử dụng với cải tạo ñất, gắn kết mục ñích kinh tế với bảo

vệ môi trường, cũng như không chú trọng bố trí diện tích ñất cho xử lý rác

thải, nước thải ñã ảnh hưởng nhiều ñến hiệu quả sử dụng ñất.

ðông Anh là huyện ngoại thành ở phía ðông Bắc Thủ ñô Hà Nội, cách

trung tâm Thủ ñô 15 km theo ñường quốc lộ số 3 (Hà Nội - Thái Nguyên), với

tổng diện tích tự nhiên là 18.213,90 ha, có 24 ñơn vị hành chính, trong ñó có

23 xã và 1 thị trấn. ðông Anh là ñầu mối giao thông thuận lợi nối liền Thủ ñô

Hà Nội với các vùng công nghiệp, các khu trung tâm kinh tế, dịch vụ lớn phía

Bắc và ðông Bắc của nước ta bởi QL2, QL3, QL18 cùng tuyến ñường sắt ñi