Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững tại thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
-----------------------------------------------------
NGUYỄN KIỀU DIỄM
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT SẢN
XUẤT NÔNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT
TRIỂN BỀN VỮNG TẠI THỊ XÃ PHỔ YÊN,
TỈNH THÁI NGUYÊN
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Thái Nguyên - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
-----------------------------------------------------
NGUYỄN KIỀU DIỄM
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT SẢN
XUẤT NÔNG NGHIỆP THEO HƯỚNG PHÁT
TRIỂN BỀN VỮNG TẠI THỊ XÃ PHỔ YÊN,
TỈNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Mã số: 60850103
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS ĐINH NGỌC LAN
Thái Nguyên - 2015
i
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong
bất kỳ luận văn nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã
được chỉ rõ nguồn gốc.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Nguyễn Kiều Diễm
ii
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình điều tra, nghiên cứu để hoàn thành luận văn, ngoài sự
nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự hướng dẫn nhiệt tình, chu đáo của
các nhà khoa học, các thầy cô giáo và sự giúp đỡ nhiệt tình, chu đáo của cơ
quan, đồng nghiệp và nhân dân địa phương.
Nhân dịp này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Đinh
Ngọc Lan người đã luôn theo sát, tận tình hướng dẫn giúp đỡ tôi trong suốt
quá trình hoàn thành luận văn.
Tôi xin cảm ơn sự góp ý chân thành của các thầy cô giáo Phòng quản lý
đào tạo sau đại học, khoa Quản lý Tài nguyên - Trường Đại học Nông Lâm
Thái Nguyên, lãnh đạo, cán bộ Phòng Tài Nguyên và Môi trường thị xã Phổ
Yên, lãnh đạo, cán bộ các phòng ban và nhân dân thị xã Phổ Yên đã nhiệt tình
giúp đỡ tôi trong quá trình hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn tới gia đình, những người thân, đồng nghiệp và
bạn bè đã tạo điều kiện về mọi mặt cho tôi trong quá trình thực hiện đề tài này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Nguyễn Kiều Diễm
iii
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ...........................................................................................................i
1.1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................. 1
1.2. Mục tiêu của đề tài..................................................................................... 2
1.3. Yêu cầu của đề tài...................................................................................... 3
Chương 1.......................................................................................................... 4
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................................. 4
1.1. Một số vấn đề lý luận về sử dụng đất nông nghiệp ................................... 4
1.1.1. Khái niệm về đất và đất nông nghiệp...................................................... 4
1.1.2. Đặc điểm đất nông nghiệp ...................................................................... 5
1.1.3. Vai trò và ý nghĩa của đất đai trong sản xuất nông nghiệp..................... 5
1.1.4. Nguyên tắc sử dụng đất nông nghiệp...................................................... 6
1.1.5. Quan điểm sử dụng đất nông nghiệp ...................................................... 7
1.1.6. Khái niệm sản xuất nông nghiệp bền vững và tiêu chí đánh giá tính bền
vững................................................................................................................... 9
1.1.7. Xu hướng phát triển sản xuất nông nghiệp ........................................... 12
1.2. Những vấn đề cơ bản về hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ................... 15
1.2.1. Hiệu quả sử dụng đất............................................................................. 15
1.2.2. Cơ sở khoa học và thực tiễn trong đề xuất sử dụng đất........................ 17
1.2.3. Quan điểm nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ...................... 17
1.2.4. Định hướng sử dụng đất nông nghiệp................................................... 18
1.2.5. Những nhân tố ảnh hưởng đến việc sử dụng đất nông nghiệp ............. 19
1.3. Tình hình sử dụng đất nông nghiệp trên thế giới và Việt Nam ............... 21
Chương 2........................................................................................................ 25
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............. 25
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................... 25
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 25
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................... 25
iv
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
2.1.3. Thời gian tiến hành ............................................................................... 25
2.2. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 25
2.2.1. Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của thị xã Phổ Yên ảnh
hưởng đến sử dụng đất nông nghiệp ............................................................... 25
2.2.2. Đánh giá hiện trạng sử dụng đất, tình hình biến động đất nông nghiệp
và thực trạng các loại hình sử dụng đất trồng cây hàng năm.......................... 26
2.2.3. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp......................................... 26
2.2.4. Định hướng và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng đất
nông nghiệp..................................................................................................... 27
2.3. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 27
2.3.1. Phương pháp điều tra số liệu thứ cấp................................................... 27
2.3.2. Phương pháp điều tra số liệu sơ cấp ………………………… ……..27
2.3.2.1. Lý do chọn phương pháp điều tra chọn mẫu ……………………….28
2.3.2.2. Mô tả phương pháp.………………………………………………...28
2.3.3. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu..................................................... 28
2.3.4. Phương pháp phân tích tổng hợp, đánh giá và so sánh......................... 30
2.3.5. Phương pháp minh họa bằng biểu đồ, bản đồ....................................... 30
2.3.6. Một số phương pháp khác..................................................................... 30
2.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 31
2.4.1 . Các chỉ tiêu phản ánh tình hình sản xuất của hộ.................................. 31
2.4.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế sản xuất nông nghiệp............... 32
Chương 3........................................................................................................ 34
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................................. 34
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên 34
3.1.1. Điều kiện tự nhiên, các nguồn tài nguyên và môi trường..................... 34
3.1.1.1. Vị trí địa lý ......................................................................................... 34
3.1.1.2. Địa hình, địa mạo ............................................................................... 35
3.1.1.3. Điều kiện khí hậu, thuỷ văn .............................................................. 35
v
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội...................................................................... 36
3.1.3 Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội .......................... 38
3.2. Đánh giá hiện trạng và đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông
nghiệp.............................................................................................................. 39
3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất .......................................................................... 39
3.2.2. Thực trạng sản xuất nông nghiệp thị xã Phổ Yên................................. 43
3.2.3. Hiện trạng về diện tích và sản lượng một số cây trồng chính năm 2014 46
3.2.4. Các loại hình sử dụng đất nông nghiệp................................................. 47
3.2.4.1. Các loại hình sử dụng đất................................................................... 47
3.2.4.1. Mô tả các loại hình sử dụng đất ......................................................... 48
3.2.4. Hiệu quả kinh tế các loại cây trồng và các loại hình sử dụng đất......... 50
3.2.5. Hiệu quả xã hội ..................................................................................... 65
3.2.6. Hiệu quả về mặt môi trường ................................................................. 72
3.3. Đề xuất hướng sử dụng đất nông nghiệp thị xã Phổ Yên. ....................... 78
3.3.1. Cơ sở khoa học và thực tiễn của các đề xuất. ....................................... 78
3.3.2. Đề xuất các loại hình sử dụng đất có triển vọng của thị xã Phổ Yên. .. 80
3.4. Đề xuất một số giải pháp chủ yếu............................................................ 82
3.4.1. Giải pháp về chính sách sử dụng đất..................................................... 82
3.4.2. Giải pháp về công tác khuyến nông...................................................... 83
3.4.3. Giải pháp về vốn ................................................................................... 83
3.4.5. Phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội nông thôn.............................. 84
3.4.6. Giải pháp về môi trường ....................................................................... 84
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ…………………...…………………………62
1. Kết luận ....................................................................................................... 85
2. Kiến nghị..................................................................................................... 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 87
vi
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ
CCNNN : Cây công nghiệp ngắn ngày
CNH - HĐH : Công nghiệp hoá, hiện đại hoá
FAO : Food and Agriculture Organization of the United Nations - Tổ
chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc
GDP : Gross Domestic Product - Tổng sản phẩm quốc nội
GO : Gross Output - Tổng giá trị sản xuất
HQĐV : Hiệu quả đồng vốn đầu tư
IC : Intermediational Cost - Chi phí trung gian
LĐ : Lao động
LUT : Land use type - Loại hình sử dụng đất
LX - LM : Lúa xuân – Lúa mùa
NTTS : Nuôi trồng thủy sản
VA : Value Added - Giá trị gia tăng
WTO : World Trade Organization - Tổ chức thương mại thế giới
vii
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Trang
Bảng 1.1: Biến động về diện tích đất sản xuất nông nghiệp và diện tích
đất trồng cây hàng năm ở Việt Nam......................................... 23
Bảng 3.1: Tăng trưởng kinh tế thị xã Phổ Yên giai đoạn 2012 – 2014 .... 36
Bảng 3.2: Hiện trạng sử dụng đất Phổ Yên năm 2014 ............................. 40
Bảng 3.3: Giá trị sản xuất nông nghiệp .................................................... 44
Bảng 3.4: Hiện trạng về diện tích và sản lượng một số cây trồng chính
năm 2014 .................................................................................. 46
Bảng 3.5: Cơ cấu cây trồng hàng năm trên đất nông nghiệp .................... 47
Bảng 3.6: Hiệu quả kinh tế các cây trồng vùng 1 tính trên 1 ha năm
2014 .......................................................................................... 52
Bảng 3.7: Hiệu quả kinh tế các cây trồng vùng 2 tính trên 1 ha .............. 53
Bảng 3.8: Hiệu quả kinh tế các cây trồng vùng 3 tính trên 1 ha .............. 54
Bảng 3.8a: Hiệu quả kinh tế các kiểu sử dụng đất vùng 1 tính trên 1 ha ... 56
Bảng 3.8b: Hiệu quả kinh tế các kiểu sử dụng đất vùng 2 tính trên 1 ha ... 60
Bảng 3.8c: Hiệu quả kinh tế các kiểu sử dụng đất vùng 3 tính trên 1 ha ... 63
Bảng 3.9: Mức đầu tư lao động và thu nhập bình quân trên ngày công
lao động của các kiểu sử dụng đất vùng 1 tính trên 1 ha ......... 66
Bảng 3.10: Mức đầu tư lao động và thu nhập bình quân trên ngày công
lao động của các kiểu sử dụng đất vùng 2 tính trên 1 ha ......... 67
Bảng 3.11: Mức đầu tư lao động và thu nhập bình quân trên ngày công
lao động của các kiểu sử dụng đất vùng 3 tính trên 1 ha ......... 69
Bảng 3.12: So sánh mức đầu tư phân bón với tiêu chuẩn bón phân cân
đối và hợp lý ............................................................................ 74
Bảng 3.13: Mức độ sử dụng một số loại thuốc bảo vệ thực vật ................. 76
viii
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC HÌNH
Trang
Hình 3.1: Sơ đồ hành chính thị xã Phổ Yên ......................................... 34
Hình 3.2: Biểu đồ cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp năm 2014 ............ 42