Đánh giá hiệu quả hoạt động của Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2013-2016

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

----------------

HOÀNG HÙNG VĨ

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA TRUNG

TÂM PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT VÀ GIẢI PHÓNG MẶT

BẰNG THÀNH PHỐ CAO BẰNG, TỈNH CAO BẰNG

GIAI ĐOẠN 2013-2016

LUẬN VĂN THẠC SĨ

QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Thái Nguyên - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

------------------

HOÀNG HÙNG VĨ

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA TRUNG

TÂM PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT VÀ GIẢI PHÓNG MẶT

BẰNG THÀNH PHỐ CAO BẰNG, TỈNH CAO BẰNG

GIAI ĐOẠN 2013-2016

Ngành: Quản lý đất đai

Mã số: 60.85.01.03

LUẬN VĂN THẠC SĨ

QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phan Đình Binh

Thái Nguyên - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

- Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung

thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

- Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được

cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, ngày 18 tháng 10 năm 2017

Tác giả luận văn

Hoàng Hùng Vĩ

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành được bản luận văn này, trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn

thầy giáo PGS.TS. Phan Đình Binh, người đã trực tiếp hướng dẫn trong suốt thời

gian tôi thực hiện đề tài.

Tôi cũng xin cảm ơn sự góp ý chân thành của các thầy, cô giáo khoa Quản lý

tài nguyên, Phòng Đào tạo - Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Thái Nguyên đã

tạo điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn UBND thành phố Cao Bằng, Sở Tài nguyên và

Môi trường tỉnh Cao Bằng và các cơ quan, đơn vị liên quan đã giúp đỡ tôi trong

thời gian nghiên cứu, thực hiện đề tài.

Thái Nguyên, ngày 18 tháng 10 năm 2017

Tác giả luận văn

Hoàng Hùng Vĩ

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................ vii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu ...........................................................................................2

2.1. Mục tiêu tổng quát......................................................................................2

2.2. Mục tiêu cụ thể ..........................................................................................2

3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn ............................................................................2

Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ......................................................................4

1.1. Khái quát về tổ chức phát triển quỹ đất...........................................................4

1.1.1. Một số khái niệm liên quan ......................................................................4

1.1.2. Sự cần thiết thành lập Tổ chức phát triển quỹ đất .......................................5

1.1.3. Quy định về Tổ chức phát triển quỹ đất.....................................................6

1.2. Công tác phát triển quỹ đất của một số nước trên thế giới............................13

1.2.1. Hàn Quốc............................................................................................. 13

1.2.2. Trung Quốc.......................................................................................... 15

1.2.3. Ô-xtrây-li-a .......................................................................................... 16

1.2.4. Bài học rút ra từ các nước...................................................................... 18

1.3. Tổ chức phát triển quỹ đất ở Việt Nam hiện nay...........................................18

1.3.1. Tình hình thành lập và loại hình hoạt động ............................................. 18

1.3.2. Kết quả thực hiện các nhiệm vụ ............................................................. 19

1.3.3. Kết quả hoạt động tài chính ................................................................... 20

iv

1.3.4. Đánh giá về cơ cấu tổ chức và hoạt động của các Tổ chức phát triển quỹ đất

tại các địa phương.......................................................................................... 21

1.3.5. Tổ chức phát triển quỹ đất tỉnh Cao Bằng............................................... 26

1.4. Một số vấn đề rút ra sau khi nghiên cứu tổng quan.......................................27

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.29

2.1. Đối tượng nghiên cứu ....................................................................................29

2.2. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................29

2.3. Địa điểm nghiên cứu......................................................................................29

2.4. Nội dung nghiên cứu......................................................................................29

2.4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và thực trạng quản lý đất đai của thành

phố Cao Bằng................................................................................................ 29

2.4.2. Khái quát về Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng thành phố

Cao Bằng...................................................................................................... 29

2.4.3. Đánh giá kết quả hoạt động của Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng

mặt bằng thành phố Cao Bằng giai đoạn 2013-2016......................................... 29

2.4.4. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hoạt động của Trung tâm phát triển

quỹ đất và giải phóng mặt bằng thành phố Cao Bằng........................................ 30

2.5. Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................30

2.5.1. Phương pháp điều tra, thu thập số liệu thứ cấp ........................................ 30

2.5.2. Phương pháp điều tra, thu thập số liệu sơ cấp.......................................... 30

2.5.3. Phương pháp phân tích, thống kê và xử lý số liệu.................................... 31

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ..................................32

3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế -xã hội và thực trạng quản lý đất đai của thành

phố Cao Bằng........................................................................................................32

3.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................ 32

3.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội...................................................... 35

3.1.3. Thực trạng quản lý đất đai của thành phố Cao Bằng ................................ 35

3.2. Khái quát về Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng thành phố

Cao Bằng...............................................................................................................39

v

3.2.1. Tổ chức nhân sự của Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng

thành phố Cao Bằng....................................................................................... 39

3.2.2. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Trung tâm PTQĐ và GPMB

thành phố Cao Bằng....................................................................................... 41

3.2.3. Cơ chế tài chính của Trung tâm PTQĐ và GPMB thành phố Cao Bằng.. 43

3.2.4. Đánh giá chung về tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ

chế tài chính của Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng

thành phố Cao Bằng.................................................................................... 44

3.3. Đánh giá kết quả hoạt động của Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng

mặt bằng thành phố Cao Bằng từ năm 2013 đến 31/12/2016...............................45

3.3.1. Công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và công

tác tạo quỹ đất ............................................................................................... 45

3.3.2. Công tác đấu giá quyền sử dụng đất ....................................................... 66

3.3.3. Đánh giá ý kiến của lãnh đạo, cán bộ, tổ chức và hộ gia đình, cá nhân có liên

quan đến kết quả hoạt động của Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng

thành phố Cao Bằng………………………………………………………………….71

3.3.4. Đánh giá việc thực hiện các văn bản theo quy định của Nhà nước và pháp

luật của Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng thành phố Cao

Bằng…………………………………………………………………………….74

3.4. Đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của Trung tâm phát

triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng thành phố Cao Bằng..................................74

3.4.1. Giải pháp chính sách............................................................................. 74

3.4.2. Giải pháp kỹ thuật................................................................................. 75

KẾT LUẬN, KİẾN NGHỊ......................................................................................78

1. Kết luận.............................................................................................................78

2. Kiến nghị...........................................................................................................79

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................80

PHỤ LỤC

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Hiện trạng sử dụng đất của thành phố Cao Bằng năm 2016 ....................36

Bảng 3.2. Nhân sự của Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng thành

phố Cao Bằng năm 2016..........................................................................40

Bảng 3.3. Tổng hợp kết quả Giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất các loại đất từ năm

2013-2016 ................................................................................................47

Bảng 3.4. Giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất phục vụ xây dựng khu dân cư thành

phố Cao Bằng giai đoạn 2013- 2016 .......................................................48

Bảng 3.5. Giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất phục vụ xây dựng trụ sở cơ quan

thành phố Cao Bằng giai đoạn 2013 – 2016............................................50

Bảng 3.6. Giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất phục vụ xây dựng công trình sự

nghiệp thành phố Cao Bằng giai đoạn 2013 – 2016................................51

Bảng 3.7. Giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất phục vụ mục đích An ninh, Quốc

phòng thành phố Cao Bằng giai đoạn 2013-2016 ...................................52

Bảng 3.8. Giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất phục vụ sản xuất kinh doanh phi

nông nghiệp thành phố Cao Bằng giai đoạn 2013 – 2016.......................54

Bảng 3.9. Giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất phục vụ xây dựng công trình công

cộng thành phố Cao Bằng giai đoạn 2013 – 2016...................................56

Bảng 3.10. Kết quả khảo sát, đánh giá của hộ gia đình, cá nhân về công tác bồi

thường, hỗ trợ tái định cư của Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng

mặt bằng thành phố Cao Bằng.................................................................62

Bảng 3.11. Tổng hợp công tác đấu giá QSDĐ trên địa bàn thành phố Cao Bằng giai

đoạn 2013 - 2016 .....................................................................................67

Bảng 3.12. Đánh giá ý kiến hộ gia đình, cá nhân đối với công tác đấu giá quyền sử

dụng đất của Trung tâm phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng thành

phố Cao Bằng ..........................................................................................68

Bảng 3.13. Đánh giá ý kiến của cán bộ có liên quan đến hiệu quả hoạt động của Trung

tâm phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng thành phố Cao Bằng ..........73

vii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nghĩa tiếng Việt

GCN Giấy chứng nhận

QSDĐ Quyền sử dụng đất

GPMB Giải phóng mặt bằng

HĐND Hội đồng nhân dân

UBND Ủy ban nhân dân

PTQĐ & GPMB Phát triển quỹ đất và Giải phóng mặt bằng

PTQĐ Phát triển quỹ đất

TTBĐS Thị trường bất động sản

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đất đai là tài nguyên thiên nhiên, tài sản quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu

sản xuất đặc biệt, là tài nguyên thiên nhiên không có khả năng tái tạo, là thành phần

quan trọng của môi trường sống, có quan hệ gắn bó máu thịt với mỗi con người,

mỗi gia đình và mỗi quốc gia.

Luật Đất đai năm 2013 được Quốc hội Khóa XIII thông qua tại Kỳ họp thứ 6

đã quy định cụ thể hơn về các trường hợp Nhà nước thực hiện thu hồi đất. Đối với

các dự án, công trình sản xuất, kinh doanh có sử dụng đất thì chủ đầu tư được nhận

chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất.

Công tác tạo quỹ đất (phát triển quỹ đất) đóng vai trò quan trọng trong việc góp phần

hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương theo hướng hiệu

quả, bền vững. Tuy nhiên, thực tế công tác này hiện còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Chính sách bồi thường giữa các dự án thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất và dự

án không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đã phát sinh nhiều bất cập.

Thành phố Cao Bằng hiện nay là trung tâm hành chính, kinh tế, chính trị,

văn hóa của tỉnh Cao Bằng, có diện tích tự nhiên 10.711,64 ha gồm 8 phường và 3

xã. Để phát triển kinh tế thì nhu cầu về quỹ đất phục vụ xây dựng cơ sở hạ tầng ngày

càng tăng. Thành phố cần phải có quỹ đất dự phòng để cung ứng và tham gia vào thị

trường, bình ổn thị trường bất động sản, vừa hạn chế những cơn sốt đột biến về đất

đai, vừa chống đầu cơ đất đai một cách hiệu quả.

Bên cạnh đó nhu cầu sử dụng đất “sạch” của các Nhà đầu tư ngày càng lớn.

Hiện nay, hầu hết các Nhà đầu tư, tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng đất đều phải

tự tìm đất, tự tổ chức, thực hiện công tác giải phóng mặt bằng nên tốn nhiều thời

gian, làm chậm quá trình đầu tư, do Nhà đầu tư phải thông qua nhiều khâu môi giới

trung gian, thiếu sự can thiệp hữu hiệu của Nhà nước và có tác động tiêu cực đến

giá trị sản phẩm. Do đó, Nhà đầu tư mong muốn một quy trình tiếp cận đất đai

nhanh hơn để giảm bớt những thủ tục phiền phức liên quan tới đất đai.

Đồng thời nhu cầu về đất để đấu giá, đổi đất, xây dựng các công trình hạ

tầng, phúc lợi công cộng thật sự rất bức thiết, nhưng quỹ đất chuẩn bị cho mục đích

này hiện không còn, thành phố phải bồi thường với giá cao cho những khu đất trước

kia đã giao, cấp cho tổ chức, cá nhân, hộ gia đình sử dụng