Đặc điểm của trình tự vùng ITS phân lập từ cây bảy lá một hoa

Vu Thi Thu Thiiy vd Dtg Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE

DAC DIEM CUA TRINH TV" VUNG ITS PHAN L^ P

TU* CAY BAY LA MQT HOA

Vu Thi Thu Thuy*, Ta Thi Thu Thuomg, Chu Hoang M^u

Tntang Dgi hoc Suphgm - DH Thdi Nguyen

TOM TAT

Phuong phap phan Ioai hpc phan tir dugc xay dimg dga tren sg nh§n biet cac gen dac huu cila cac

taxon sinh vgt va cac kJ thugt dga tren phan tich DNA la phuong phap co hi^u qua cao trong vigc

dinh logi va giam dinh loai. Hien nay, trinh tu viing ITS ciia nhin tl bao dugc xem la mot chi thi

phan ni hiJu ich de danh gia sg ph^t smh va moi quan h? di truyen ciia cac loai thuc v^t bac cao.

Bai bao nay trinh bay ket qua sit dyng trinh tg viing ITS dl djnh loai mau cay Bay la mpt hoa thu

thap tai Lao Cai. Viing ITS phan lgp tir cay Bay la mpt hoa thu thap tgi Sapa, Lao Cai c6 kich

thudc 676 bp va cay Bay la mpt hoa 6 Lao Cai co quan hp gan nhat vol loai Paris vielnamensis,

vdi dp tuong dong dat 99%. Mlu cay Bay la mpt hoa thu tgi Sapa, Lao Cai thuoc loai Paris

vielnamensis.

Tir khoa: chi thi DNA, gidm djnh loai, Paris, Paris vielnamensis, viing TTS

MO DAU

Phin Ioai hgc truygn thdng sit dung chu yeu

dua vio dgc diem hinh thai, dgc biet la hinh

thai ca quan sinh sin, vi ca quan nay it bien

ddi hon so vdi co quan sinh dudng khi dilu

kien mdi trudng thay ddi. Nhihig thuc vat

cang gan nhau cang cd nhigu dac digm chung

vg hinh thai. Do vay, phucmg phap phan logi

nay hipn nay van dugc sii dyng phd bign. Tuy

nhign, cac tinh trang hinh thai thudng bien ddi

rat phiic tap, ngn ddi khi vipc xac dinh sg

tuang ddng gap nhieu khd khan. Trong

trudng hgp cac mau vit can giam dinh khdng

cdn nguyen vpn, biln dang thi vipc dinh loai

cing khd khin han. Mat khac, trong phan logi

cac loai dugc lieu quy hiem bang phuang

phap truygn thdng cdn glp nhieu khd khan

khi trong tu nhien tdn tai nhigu dang trung

gian cua cic loii thuc vat dan dgn viec dg gay

nham lan.

Su ra ddi ciia kJ thuat giai trinh tu DNA di

md ra mot hudng iing dung to Idn cho phin

logi hgc phan tu. Phan logi hgc phin tit dua

trgn nguygn Iy mdi sinh vit sdng deu mang

cac phan tu DNA, cac sinh vat cd quan he hp

hing gin giii thi cd miic dp tuang ddng cao

trong ciu tnic phin tii DNA, ngugc lai nhiing

sinh vgt cd quan he xa nhau sS cd nhiing die

Tel- 0979 855136, Email: [email protected].

digm cau tnic khac biet. Dua vao miic do dgt

bign cua nhirng doan DNA bio thii trong phan

tir DNA ma cd thg xay dung dugc cay phit

sinh vi xic dinh dugc khoang each di truygn

cua cac doi tugng nghien ciiu. Do Igi thg

trong nghign cuu bign ddi tign hoa nhd nen dQ'

lipu phin tli cd gii tri cao trong phin tich

quan hp phat sinh chiing logi giua cac taxon d

bic phan loai thip ciing nhu da dang di truyen

quan thg [4].

Cay Bay la mgt hoa la thao dugc quy dugc sii

dung dg chCa bpnh, Nhu ciu ve ngudn dugc

lieu niy rat Idn [1]. Khai thae ngudn gen cay

Bay la mgt hoa khong cd ke hoach ciing vdi

su hiiy hoai mdi trudng sdng lam giim

nghiem trgng so lugng ca thg ciia quan thi

trong tu nhien. Bay la mgt hoa da dugc dua

vio Sach Dd Vipt Nam tir nim 1996 d cip

danh gia d miic hiem (Bgc R), can co bipn

phap khai thae hgp li ngudn thudc, ddng thdi

dua vao trdng dg bao ve ngudn gen [2].

Viing Internal trancribed spacer {ITS) la mgt

doan dpm nam giiia gen ma hda RNA tigu

phan nhd va RNA tieu phin ldn cua ribosome

(rRNA). Trinh tu vimg ITS cd chiia cac cau

tnic l|p ngin, co miic dp biln ddi ngoai loai

cao, nhung Igi cd tinh bao thii rat cao trong

cung mpt loai, vi vgy sir dung ky thugt so

sanh trinh ty ITS dugc sir dung kha rOng rai

va hipu qua trong phan Ioai sinh vgt [3], [5],

29