Cơ sở khoa học xây dựng mô hình sinh trắc (Allometric equations) để ước tính sinh khối và các bon rừng

KHOA HQC CONG N G H l

CO 5 0 KHOA HOC XAY DIJ1MG MO HilMH SIIXIH TRAC

(ALLOMETRIC EQUATIONS) o £ UOc TilMH SIIXIH KHOI

VA CAC BOIXI RUNG

Hu^nh NhAn Tri1, B io Huy2

t 6 m t At

D<* uoc tinh sinh khoi, cac bon rimg thi xky dung mo hinh sinh trac la npi dung quan trong. Tuy nhien, ca

so khoa hpc d£ xay dung mo hinh chua duoc hd thong va danh gii dd dua ra tidu chuan chung. Nghidn

cuu nay trdn ca so thu thap so h£u sinh khoi, phan tich c&c bon tir chat ha cky rimg cr rimg la rpng thuong

xanh vung Tay Nguydn, da phan tich dd dua ra cac ca sa cho vi£c xay dung mo hinh sinh trie uoc tinh

sinh khdi va cic bon rung. Kdt qua cho thiy: i) Cin lua chpn so bidn sd tdi uu cho mo hinh theo chi tidu

Cp cua Mallow va dd dat duoc dp tin ciy thi cin c6 bdn bidn sd la dudng kinh (DBH), chidu cao (H), khdi

lupng thd tich gd (WD) va di£n tich tan la (CA); ii) uoc lupng cac tham sd cua mo hinh tdt bang phuong

phip binh phuong tdi thidu, ddng thdi ndu c6 trpng sd sd giup cho vi^c nan mo hinh sat voi sd li£u quan

sat hon; iii) lua chpn ham sd thich hpp dua vao 7 tidu chi R2(%) cao, tidu chuin T kidm tra tham sd vdi

P<0.05, CF tidn ddn 1, AIC be nhat, S% bd nhit, dd thi Normal P-P bam sit dudng cheo co toa dp (0,0) vi

(1,1), dd thj bidn dpng phin du (residuals) la hang sd theo gia trj uoc lupng qua ham.

Tir khda: Cac bon rung, md hinh sinh trie, rimg la rpng thuong xanh, sinh khdi.

1 . BAT VAN

Tir n4m 2009 ducri sir ho trp cua FAO va cic to

chuc qudc td, Vidt Nam da khoi dong chuong trinh

UN-REDD+ quoc gia. Dd tham gia chuong trinh

REDD+, can c6 nhung nghidn ciru vd phuong phap

do tinh, giim sit cic bon dd cung cdp thong tin, du

lidu co co so khoa hpc, dang tin cay vd su thay doi

cua cac bd chua cac bon trong cac hd sinh thai rimg

lam co so tinh toan chi tra dich vu moi trucmg. Mot

trong noi dung ky thuat can thiet la lap cac mo hinh

uoc tinh sinh khoi va cic bon rimg (allometric

equations) cho timg kidu rimg, vimg sinh thai cua

Vidt Nam.

Voi ydu cau do chi trong vai nam gan day da co

mot so nha nghidn cuu Vidt Nam bat dau lap cac mo

hinh u6c tinh khdi va cdc bon rimg nhir Bao Huy va

cong sir (2008, 2009, 2012, 2013), Vd Dai Hai va cong

su (2008), Vu Tan Phuong (2012) va mot so truong

dai hpc, vidn nghidn cuu....Day la khoi dau cho vide

hoan chinh hd thong mo hinh uoc tinh sinh khoi, cac

bon rimg cho Vidt Nam. Tuy nhidn van con han chd

nhu it mo hinh uoc tinh cic bon, phuong phap thidt

lap ham doi khi chua dip ung dupe tidu chuan lap

mo hinh sinh tide theo cic hu6ng dan, tidu chuan

quoc td.

1 Trudng Trung hpc Lam nghiep Tay Nguyen

: Trudng D?i hpc Tay Nguyen

Xuait phat tir nhung lo hong vd mat khoa hpc va

thirc tidn cua cic nghidn cuu trong va ngoai nude;

cdn c6 nghidn cuu co so khoa hpc xay dung cdc md

hinh todn sinh hpc (Allometric Equations) dd u6c

tinh sinh khdi vd cdc bon rimg nhdm bd sung vd

phuong phdp xdy dung md hinh mot cdch hd thdng

vd bao dam do tin cay.

2 . PHUONG PHAP VA VAT U (U NGHEN CUU

Can cu vao khdi nidm md hinh sinh trac la md

hinh bidu thj mdi quan hd giua sinh khdi, cdc bon

trong timg bo phan cay vd todn bp cay vdi cdc nhan

td didu tra cay rimg; thidt lap cdc md hinh todn md

phong mdi quan hd nay dd ldm co so cho vide ung

dung didu tra giam sat sinh khdi, cdc bon rimg.

2.1. Ddi tupng nghidn cuu, co sd d& li£u sinh

khdi cdc bon cdy rimg

Ddi tupng nghidn cuu ld kidu rung ld rpng

thuong xanh d Tay Nguydn (cr cdc tinh Gia Lai, Dak

Lak vd Dak Ndng). Co sd du lidu sinh khdi vd cdc

bon timg bo phan cua cay rimg bao gom than, canh,

ld, vo vd rd dupe thu thap thdng qua phuong phdp

chat ha cay (destructive measurement). Da bd tri 20

o mau didn tich 2.000 m2 d cdc trang thdi rimg, tru

lupng rimg khde nhau vd chpn cdy chat ty Id theo cdp

kinh; tdng sd cdy chat ha do tinh sinh khdi 4 bd phdn

cdy trdn mat dat (than, canh, ld, vo) 1a 224 cay, sd cay

dao goc rd cay dd do tinh sinh khdi rd dudi mat dat 1a

110 NONG NGHI£P VA PHAT TRIEN N6NG THdN - KY 2 - THANG 1/2014