Chuyên đề thực tập quy trình kiểm toán khoản mục htk trong kiểm toán bctc do công ty tnhh tư vấn

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: Đinh Trọng Hanh

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................1

Chương 1: ĐẶC ĐIỂM KHOẢN MỤC HÀNG TỒN KHO ẢNH HƯỞNG

ĐẾN KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY KIỂM TOÁN

AAFC.........................................................................................................................2

1.1. Đặc điểm khoản mục hàng tồn kho ảnh hưởng đến kiểm toán BCTC 2

1.1.1. Khái quát đặc điểm chung của khoản mục hàng tồn kho ảnh hưởng đến

kiểm toán BCTC.................................................................................................2

1.1.2. Đặc điểm kế toán hàng tồn kho ảnh hưởng đến kiểm toán khoản mục

hàng tồn kho trong kiểm toán BCTC..................................................................3

1.2. Mục tiêu kiểm toán khoản mục HTK kho trong kiểm toán BCTC 3

1.3. Quy trình kiểm toán khoản mục HTK trong kiểm toán BCTC 4

1.3.1. Lập kế hoạch kiểm toán............................................................................5

1.3.2. Thực hiện kiểm toán.................................................................................8

1.3.3. Kết thúc kiểm toán..................................................................................13

Chương 2: THỰC TRẠNG VẬN DỤNG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN VÀO

KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC HÀNG TỒN KHO TRONG KIỂM TOÁN

BCTC DO CÔNG TY KIỂM TOÁN AAFC THỰC HIỆN 14TẠI KHÁCH

HÀNG.......................................................................................................................14

2.1. Thực trạng kiểm toán khoản mục HTK đối với khách hàng của AAFC

14

2.1.1.Giới thiệu chung về khách hàng kiểm toán..............................................14

2.1.2. Khái quát về công tác kiểm toán khoản mục HTK đối với khách hàng

của AAFC.........................................................................................................16

2.1.2.1. Lập kế hoạch kiểm toán...................................................................16

2.1.2.2. Thực hiện kiểm toán........................................................................19

2.1.2.3. Kết thúc kiểm toán...........................................................................21

2.1.3. Quy trình kiểm toán khoản mục HTK tại công ty ABC.........................21

2.1.3.1. Lập kế hoạch kiểm toán...................................................................21

2.1.3.2. Thực hiện kiểm toán........................................................................26

2.2.3.3. Kết thúc kiểm toán...........................................................................41

2.1.4. Quy trình kiểm toán khoản mục HTK tại công ty XYZ.........................42

2.1.4.1. Lập kế hoạch kiểm toán...................................................................42

2.1.4.2. Thực hiện kiểm toán........................................................................46

2.1.4.3. Kết thúc kiểm toán...........................................................................55

2.2. So sánh quy trình kiểm toán khoản mục HTK tại công ty ABC và công ty

XYZ 56

2.2.1. Những điểm giống nhau..........................................................................56

2.2.2. Những điểm khác nhau...........................................................................56

SV Nguyễn Thu Trang Kiểm toán 50C

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: Đinh Trọng Hanh

SV Nguyễn Thu Trang Kiểm toán 50C 1

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: Đinh Trọng Hanh

Chương 3: NHẬN XÉT VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VẬN DỤNG

QUY TRÌNH KIỂM TOÁN VÀO KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC HÀNG TỒN

KHO TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CÔNG TY KIỂM TOÁN AAFC

THỰC HIỆN...........................................................................................................60

3.1. Nhận xét về thực trạng vận dụng quy trình kiểm toán vào kiểm toán khoản

mục hàng tồn kho trong kiểm toán BCTC do Công ty AAFC thực hiện 60

3.1.1. Những ưu điểm.......................................................................................60

3.1.1.1. Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán..........................................60

3.1.1.2. Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán...............................................61

3.1.1.3. Trong giai đoạn kết thúc kiểm toán.................................................62

3.1.2. Những nhược điểm.................................................................................62

3.1.2.1. Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán..........................................62

3.1.2.2. Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán...............................................63

3.1.2.3. Trong giai đoạn kết thúc kiểm toán.................................................64

3.2. Các giải pháp hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục hàng tồn kho

trong kiểm toán BCTC do Công ty AAFC thực hiện 64

KẾT LUẬN..............................................................................................................70

SV Nguyễn Thu Trang Kiểm toán 50C

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: Đinh Trọng Hanh

DANH MỤC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ

Bảng 1.1: Mục tiêu kiểm toán khoản mục HTK.........................................................4

Bảng 2.1. Bảng tính mức trọng yếu của AAFC........................................................18

Bảng 2.2: Bảng tính mức trọng yếu cho toàn bộ BCTC tại công ty ABC................24

Bảng 2.3: Tìm hiểu khoản mục HTK tại công ty ABC...........................................27

Bảng 2.4: Trích giấy tờ làm việc thực hiện thủ tục phân tích khoản mục HTK tại

công ty ABC.............................................................................................................30

Bảng 2.5. Giấy tờ làm việc kiểm kê của KTV tại công ty ABC...............................31

Bảng 2.6: Giấy tờ làm việc tổng hợp số dư HTK tại công ty ABC..........................32

Bảng 2.7: Giấy tờ làm việc tổng hợp đối chiếu so sánh số dư khoản mục HTK tại

công ty ABC.............................................................................................................33

Bảng 2.8: Giấy tờ làm việc chọn mẫu nghiệp vụ nhập – xuất NVL của KTV tại công

ty ABC......................................................................................................................35

Bảng 2.9: Giấy tờ làm việc chọn mẫu nghiệp vụ nhập – xuất CCDC của KTV tại

công ty ABC.............................................................................................................36

Bảng 2.10: Giấy tờ làm việc chọn mẫu nghiệp vụ nhập – xuất Hàng hóa của KTV

tại công ty ABC........................................................................................................37

Bảng 2.11: Trích giấy tờ làm việc kiểm tra tính giá xuất HTK loại Dây 1 lõi

Cu/PVC 1x1,5mm2 Cadisun.....................................................................................39

Bảng 2.12: Giấy tờ làm việc NOTE OF ACCOUNT về HTK tại công ty ABC......41

Bảng 2.13: Bảng tính mức trọng yếu cho toàn bộ BCTC tại công ty XYZ..............44

Bảng 2.14: Giấy tờ làm việc thực hiện thủ tục phân tích tại công ty XYZ...............47

Bảng 2.15: giấy tờ làm việc tổng hợp số dư HTK tại công ty XYZ.........................49

Bảng 2.16: giấy tờ làm việc tổng hợp đối chiếu so sánh số dư HTK tại công ty XYZ

...................................................................................................................................50

Bảng 2.17: Giấy tờ làm việc kiểm tra nghiệp vụ nhập – xuất NVL.........................51

tại công ty XYZ........................................................................................................51

Bảng 2.18: Giấy tờ làm việc kiểm tra tính giá xuất HTK loại Thép cuộn trơn

SWRM12..................................................................................................................53

Bảng 2.19. Giấy tờ làm việc kiểm tra nghiệp vụ tập hợp chi phí tại công ty XYZ. .54

Bảng 2.20: Giấy tờ làm việc NOTE OF ACCOUNT về HTK tại công ty XYZ......55

Bảng 2.21: So sánh quy trình kiểm toán khoản mục HTK tại 2 công ty ABC và

XYZ..........................................................................................................................57

Bảng 3.1: Bổ sung hệ thống câu hỏi đánh giá HTKSNB đối với HTK....................65

Sơ đồ 2.1: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chung trên phần mềm máy

tính.......................................................................................................................................15

Sơ đồ 2.2: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Chứng từ - Ghi sổ trên phần mềm máy vi

tính........................................................................................................................................16

Sơ đồ 2.3: Hình thức Sổ Nhật ký chung phần hành HTK (Công ty ABC)..........................26

Sơ đồ 2.4: Hình thức Chứng từ ghi sổ phần hành HTK (Công ty XYZ).............................46

SV Nguyễn Thu Trang Kiểm toán 50C

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: Đinh Trọng Hanh

LỜI MỞ ĐẦU

Kiểm toán tài chính là hoạt động đặc trưng nhất của kiểm toán. Đối tượng

kiểm toán tài chính là Bảng khai tài chính, và một trong những bộ phận của nó là

Báo cáo tài chính. Kiểm toán Báo cáo tài chính là sự tổng hợp kết quả kiểm toán

của cả chu trình nghiệp vụ kinh tế riêng biệt. Trong đó, hàng tồn kho là một bộ phận

có tính chất quan trọng mà các kiểm toán viên không thể bỏ qua. Do đặc điểm phức

tạp, có ảnh hưởng đến nhiều khoản mục khác trên Báo cáo tài chính, hàng tồn kho

được xem là một khoản mục có tính trọng yếu yêu cầu kiểm toán viên phải hết sức

thận trọng khi tiến hành kiểm toán và kiểm toán hàng tồn kho cũng được xem là

một trong những công việc quan trọng nhất, không thể bỏ qua của một cuộc kiểm

toán. Chính vì lý do này mà em đã lựa chọn Chuyên đề thực tập tốt nghiệp: “Hoàn

thiện quy trình kiểm toán khoản mục HTK trong kiểm toán BCTC do Công

ty TNHH Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán Việt Nam AAFC thực

hiện”.

Phạm vi nghiên cứu của chuyên đề là công tác kiểm toán hàng tồn kho trong

kiểm toán Báo cáo tài chính do AAFC thực hiện tại đơn vị khách hàng. Mục đích

nghiên cứu của đề tài là vận dụng lý thuyết về kiểm toán đặc biệt là kiểm toán hàng

tồn kho trong kiểm toán Báo cáo tài chính, kết hợp với những kiến thức thực tế từ đó

rút ra những ưu điểm, nhược điểm cùng những kiến nghị để góp phần hoàn thiện

công tác này.

Nội dung của Chuyên đề gồm 3 chương:

Chương 1: ĐẶC ĐIỂM KHOẢN MỤC HÀNG TỒN KHO ẢNH HƯỞNG

ĐẾN KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY KIỂM TOÁN

AAFC

Chương 2: THỰC TRẠNG VẬN DỤNG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN

VÀO KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC HÀNG TỒN KHO TRONG KIỂM TOÁN

BCTC DO CÔNG TY KIỂM TOÁN AAFC THỰC HIỆN TẠI KHÁCH

HÀNG

Chương 3: NHẬN XÉT VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VẬN

DỤNG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN VÀO KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC HÀNG

TỒN KHO TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CÔNG TY KIỂM TOÁN AAFC

THỰC HIỆN

Em xin chân thành cảm ơn tới Ban lãnh đạo Công ty TNHH Tư vấn Tài

chính Kế toán và Kiểm toán Việt Nam AAFC và các anh chị nhân viên của Công ty

đã chỉ bảo giúp đỡ em trong quá trình thực tập. Đồng thời em cũng chân thành cảm

ơn thầy giáo PGS.TS Đinh Trọng Hanh đã nhiệt tình hướng dẫn em hoàn thành

Chuyên đề này.

Em xin chân thành cảm ơn !

SV Nguyễn Thu Trang Kiểm toán 50C 1

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: Đinh Trọng Hanh

Chương 1: ĐẶC ĐIỂM KHOẢN MỤC HÀNG TỒN KHO

ẢNH HƯỞNG ĐẾN KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH

TẠI CÔNG TY KIỂM TOÁN AAFC

1.1. Đặc điểm khoản mục hàng tồn kho ảnh hưởng đến kiểm toán BCTC

1.1.1. Khái quát đặc điểm chung của khoản mục hàng tồn kho ảnh hưởng

đến kiểm toán BCTC

Trong doanh nghiệp thương mại, HTK bao gồm những hàng hóa mua về chờ

bán. Còn trong doanh nghiệp sản xuất, HTK bao gồm: nguyên nhiên, vật liệu, công

cụ dụng cụ chờ đưa vào sản xuất; sản phẩm dở dang; sản phẩm hoàn thành chờ bán.

HTK luôn là trung tâm của sự chú ý trong cả lĩnh vực kế toán và kiểm toán

cũng như trong các cuộc thảo luận của các chuyên gia kế toán. Kiểm toán HTK

thường được coi là một trong những công việc quan trọng, mất nhiều thời gian nhất

đối với mỗi cuộc kiểm toán BCTC. Các lý do khiến cho kiểm toán HTK đặc biệt

quan trọng bao gồm:

 HTK thường chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng số tài sản lưu động của

doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, các nghiệp vụ liên quan đến HTK diễn ra thường

xuyên, do đó rất dễ xảy ra các gian lận và sai sót với quy mô lớn, ảnh hưởng trọng

yếu đến BCTC.

 Trong kế toán có nhiều phương pháp khác nhau để xác định giá trị của

HTK như: phương pháp bình quân gia quyền, phương pháp giá thực tế đích danh,

phương pháp nhập trước xuất trước, phương pháp nhập sau xuất trước,… Nếu áp

dụng các phương pháp khác nhau sẽ đưa ra các kết quả khác nhau. Điều này có ảnh

hưởng trực tiếp tới giá trị HTK, đặc biệt là giá vốn hàng bán dẫn đến có thể gây ra

sai sót trên bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

 HTK trong doanh nghiệp thường bao gồm nhiều loại, mỗi loại được chia

thành các nhóm và thứ khác nhau. HTK thường được bảo quản và cất trữ tại nhiều

địa điểm khác nhau, do nhiều người quản lý về mặt hiện vật, với mỗi loại HTK khác

nhau thì điều kiện bảo quản cũng khác nhau, tuỳ thuộc vào yêu cầu của từng loại.

Vì thế, công việc kiểm kê, quản lý và sử dụng HTK gặp nhiều khó khăn, dễ xảy ra

gian lận và sai sót.

 Hơn nữa, một số khoản mục HTK rất khó đánh giá, phân loại như: các linh

kiện điện tử phức tạp, các công trình xây dựng dở dang, tác phẩm nghệ thuật, kim

khí quý, đá quý, hoá chất,… do đó việc xác định chất lượng và giá trị HTK luôn là

công việc khó khăn và phức tạp hơn hầu hết các tài sản khác.

 Chu trình kiểm toán HTK có liên quan trực tiếp đến nhiều chu trình khác

như: mua hàng và thanh toán, bán hàng và thu tiền, tiền lương và nhân viên… Vì

vậy, khi tiến hành kiểm toán, kiểm toán viên cần xem xét các mối liên hệ giữa các

chu trình này để phát hiện ra các sai sót có tính chất dây chuyền; tham chiếu và sử

dụng kết quả kiểm toán lẫn nhau.

 Ảnh hưởng đến các chỉ tiêu trên các BCTC của doanh nghiệp, cụ thể:

+ Liên quan trực tiếp tới các chỉ tiêu về HTK trên Bảng cân đối kế toán: HTK

và dự phòng giảm giá HTK.

SV Nguyễn Thu Trang Kiểm toán 50C 2

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: Đinh Trọng Hanh

+ Ảnh hưởng tới chỉ tiêu giá vốn hàng bán trên Báo cáo kết quả kinh doanh, từ

đó ảnh hưởng tới các khoản lợi nhuận, chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp, lợi

nhuận sau thuế của doanh nghiệp. Từ chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế bị ảnh hưởng sẽ tác

động đến chỉ tiêu Lợi nhuận chưa phân phối trên Bảng cân đối kế toán của doanh

nghiệp.

+ Trong trường hợp doanh nghiệp lập Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ theo

phương pháp gián tiếp thì liên quan tới chỉ tiêu Tăng, Giảm HTK trên Báo cáo Lưu

chuyển tiền tệ này.

+ Liên quan tới một loạt thông tin và chỉ tiêu trên Thuyết minh Báo cáo tài

chính của doanh nghiệp như: các thông tin về các chính sách kế toán áp dụng cho

HTK, các chỉ tiêu trình bày chi tiết liên quan đến từng loại HTK và các thông tin

liên quan tới việc trích lập, hoàn nhập dự phòng giảm giá HTK của doanh nghiệp

trong kỳ…

Như vậy, Kiểm toán hàng tồn kho thường được coi là một trong những công

việc quan trọng, mất nhiều thời gian nhất đối với mỗi cuộc kiểm toán BCTC.

1.1.2. Đặc điểm kế toán hàng tồn kho ảnh hưởng đến kiểm toán khoản

mục hàng tồn kho trong kiểm toán BCTC

Đối với mỗi khách hàng khác nhau thì có thể sẽ áp dụng các chính sách kế

toán khác nhau trong quá trình hoạt động của Công ty. Do vậy chương trình kiểm

toán khoản mục HTK cũng cần phải được áp dụng một cách linh hoạt cho phù hợp

với từng đặc điểm của khách thể kiểm toán.

Hệ thống sổ sách kế toán HTK đóng vai trò quan trọng nhất trong hệ thống

KSNB đối với HTK. Phương pháp tiến cận kiểm toán của KTV đối với HTK phụ

thuộc vào sự tồn tại và độ tin cậy của hệ thống kế toán đối với HTK. Việc đánh giá

hệ thống KSNB liên quan tới kế toán HTK chỉ được thực hiện khi hệ thống đó tồn

tại. Trong tất cả các cuộc kiểm toán, việc đạt được sự hiểu biết về hệ thống HTK

của khách hàng chiếm vị trí quan trọng trong quá trình kiểm toán của KTV. Để làm

được điều đó, KTV cần phải xác định rõ các chính sách kế toán mà đơn vị áp dụng,

từ đó khẳng định được các thủ tục mà đơn vị đã áp dụng trong khi hạch toán HTK

có tuân thủ các chính sách đó không và tính nhất quán của các chính sách đó với các

yêu cầu của chuẩn mực kế toán chung được thừa nhận về HTK.

1.2. Mục tiêu kiểm toán khoản mục HTK kho trong kiểm toán BCTC

Phù hợp với mục đích chung của kiểm toán BCTC là xác minh độ tin cậy

của BCTC được kiểm toán; Mục đích cụ thể của kiểm toán khoản mục HTK là thu

thập đầy đủ các bằng chứng thích hợp nhằm xác minh về độ tin cậy của các thông

tin tài chính có liên quan; đồng thời cũng cung cấp những thông tin, tài liệu làm cơ

sở tham chiếu khi kiểm toán các phần hành khác.

Mục tiêu kiểm toán khoản mục HTK bao gồm: đánh giá hệ thống kiểm soát

nội bộ đối với HTK, xác định tính hiện hữu đối với HTK, tính trọn vẹn (đầy đủ) của

HTK, quyền của khách hàng đối với HTK đã ghi sổ, cũng như khẳng định tính

chính xác và đúng đắn của các con số trên sổ sách kế toán về HTK và bảo đảm sự

trình bày, khai báo về HTK là hợp lý.

SV Nguyễn Thu Trang Kiểm toán 50C 3

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: Đinh Trọng Hanh

Các mục tiêu cụ thể về hàng tồn kho được tóm tắt cụ thể trong bảng sau:

Bảng 1.1: Mục tiêu kiểm toán khoản mục HTK

Cơ sở

dẫn liệu

Mục tiêu đối với nghiệp vụ

HTK

Mục tiêu đối với số dư

HTK

Sự hiện hữu

hay

phát sinh

- Các nghiệp vụ mua hàng đã ghi

sổ thể hiện số hàng hóa được mua

trong kỳ

- Các nghiệp vụ kết chuyển hàng

đã ghi sổ đại diện cho số HTK

được chuyển từ nơi này sang nơi

khác hoặc từ loại này sang loại

khác

- Các nghiệp vụ tiêu thụ hàng hóa

đã được ghi sổ đại diện cho số

HTK đã xuất bán

- HTK được phản ánh trên

Bảng cân đối kế toán là thực

sự tồn tại

Tính đầy đủ

hay trọn vẹn

- Tất cả các nghiệp vụ mua, kết

chuyển và tiêu thụ HTK xảy ra

trong kỳ đều đã được phản ánh

trên sổ kế toán và báo cáo kế toán

- Số dư tài khoản “Hàng tồn

kho” đã bao hàm tất cả các

nguyên vật liệu, công cụ

dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa

hiện có tại thời điểm lập báo

cáo.

Quyền và

nghĩa vụ

- Trong kỳ, doanh nghiệp có

quyền đối với HTK đã ghi sổ

- Doanh nghiệp có quyền với

số dư HTK tại thời điểm lập

báo cáo

Đo lường và

tính giá

- Chi phí nguyên vật liệu và hàng

hóa thu mua, giá thành sản phẩm,

sản phẩm dở dang phải được xác

định chính xác và phù hợp với

quy định của chế độ và các

nguyên tắc kế toán hiện hành.

- Số dư HTK phải được phản

ánh đúng giá trị thực hoặc

giá trị thuần của nó tuân theo

các nguyên tắc chung được

thừa nhận.

Phân loại và

trình bày

- Các nghiệp vụ liên quan tới

HTK phải được xác định và phân

loại đúng đắn trên hệ thống

BCTC

- Số dư HTK phải được phân

loại và sắp xếp đúng vị trí

trên Bảng cân đối kế toán.

Những khai báo có liên quan

tới sự phân loại căn cứ tính

giá và phân bổ hàng tồn kho

phải thích đáng

1.3. Quy trình kiểm toán khoản mục HTK trong kiểm toán BCTC

Vì kiểm toán khoản mục HTK là một trong những phần hành kiểm toán

chính và quan trọng của một cuộc kiểm toán BCTC nên quy trình kiểm toán khoản

mục HTK cũng được tiến hành giống như trình tự chung của kiểm toán BCTC.

SV Nguyễn Thu Trang Kiểm toán 50C 4