Chuyên đề thực tập hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng thương mại cổ phần đầu

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

CHƯƠNG TRÌNH CHẤT LƯỢNG CAO

CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP

ĐỀ TÀI: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN

ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU

TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM

Sinh viên: Võ Tri Trung

Chuyên ngành: Kinh Tế Đầu Tư

Lớp: Kinh Tế Đầu Tư CLC K55

Mã số SV: 11134254

Giáo viên hướng dẫn: TS. Phan Thị Thu Hiền

HÀ NỘI – 2017

LỜI CAM ĐOAN

Em cam đoan đây là chuyên đề thực tập của riêng em và được sự hướng dẫn

khoa học của TS. PhaniThị Thu Hiền. Nội dung nghiên cứu và kết quả trong chuyên

đề thực tập này là trung thực và chưa được côngibố dưới bất kì hình thức nào trước

đây. Những số liệu phục vụ cho việc tổng hợp, phân tích và đánh giá bảng biểu

trong chuyên đề thực tập được em thu thập từ tài liệu chính thức, có ghi rõ trong

phần danh mục tàiiliệu tham khảo.

Hà Nội, ngày 26itháng 05inăm 2017

Sinh viên

Võ Trí Trung

LỜI CÁM ƠN

Trước tiên, em chân thành gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu trường Đại học

Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, đến thầy cô trong Khoa KinhiTế Đầu Tư, Đại

học Kinhitế QuốciDân đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành chuyên đề này.

Đặc biệt bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến TS. PhaniThị Thu Hiền đã hướng dẫn tận

tình, giúp đỡ em trong quá trình nghiên cứu.

Em xin gửi lời cảm ơn đến cô Chu Thị Việt Hà – trợ lý giám đốc ban

Khách hàng Doanh nghiệp lớn, các anh chị cán bộ công nhâniviên tại Ngânihàng

Đầu tư và Phát triểniViệt Nam đã nhiệt tình giúp đỡ trong quá trình hoàn thành

chuyên đề.

HàiNội, ngày 26 thángi05 năm 2017

Sinhiviên

Võ Trí Trung

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................1

DANH MỤC VIẾT TẮT..........................................................................................1

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ....................................................................2

CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI................................................................................2

1.1. KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH VÀ VAI TRÒ CỦA THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ..............2

1.1.1. Khái niệm thẩm định dự án đầu tư............................................................2

1.1.2. Mục đích của công tác thẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng thương mại

.............................................................................................................................2

1.1.3. Vai trò của công tác thẩm định dự án đầu tư của ngân hàng thương mại2

1.2. CĂN CỨ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI................3

1.2.1. Căn cứzpháp lý..........................................................................................3

1.2.2. Căn cứ vào những định mức, tiêu chuẩn, quy phạm trong các lĩnh vực

kinh tế hay kỹ thuật cụ thể...................................................................................3

1.2.3. Căn cứ vào những thông lệ và quy ước mang tính quốc tế.......................5

1.3. QUY TRÌNHZTHẨM ĐỊNHZDỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. .6

1.4. CÁC PHƯƠNG PHÁP THẨMZĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG

MẠI........................................................................................................................10

1.4.1. Phương pháp thẩmzđịnh theo trìnhztự....................................................10

1.4.2. Phương pháp sozsánh, đốizchiếu các chỉ tiêu.........................................11

1.4.3. Phương pháp phânitích độinhạy..............................................................12

1.4.4. Phương pháp dựibáo...............................................................................13

1.4.5. Phương pháp triệtitiêu rủiiro..................................................................14

1.5. NỘIIDUNG THẨMIĐỊNH DỰ ÁN ĐẦUITƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..........15

1.5.1. Thẩm định kháchihàng vayivốn...............................................................15

1.5.1.1. Thẩm định tình hình sảnixuất kinh doanh của khách hàng..................16

1.5.1.2. Phân tích tàiichính của khách hàng.....................................................17

1.5.2. Thẩm định dựián đầu tư - phương án kinh doanh...................................17

1.5.2.1. Thẩm định phươngidiện thị trường.......................................................19

1.5.2.2. Thẩm định phương diện kỹithuật..........................................................19

1.5.2.3. Thẩm định hiệuiquả tàiichính của dự án đầu tư...................................20

1.5.2.4. Thẩm định hiệuiquả kinhitế xã hội của dự án đầu tư...........................21

1.5.3. Thẩm định tàiisản đảmibảo cho dự án đầu tư.........................................21

1.6. CÁC NHÂNITỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẤT LƯỢNGITHẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI......................................................................................23

1.6.1. Nhânitố chủiquan....................................................................................23

1.6.1.1. Phươngipháp và các tiêu chuẩn thẩm định của ngân hàng.................23

1.6.1.2. Thôngitin thu thập của ngân hàng........................................................24

1.6.1.3. Kiếnithức chuyên môn, năngilực thẩm định, phẩmichất đạo đức của

cán bộ thẩmiđịnh tại ngân hàng........................................................................25

1.6.1.4. Cách thức tổichức, điềuihành công tác thẩm định dự án.....................25

1.6.1.5. Trang thiếtibị công nghệ phụcivụ công tác thẩm định dự án tại ngân

hàng...................................................................................................................26

1.6.2. Nhân tố kháchiquan.................................................................................26

1.6.2.1. Hành lang phápilý, cơ chế chínhisách của Nhà Nước.........................26

1.6.2.2. Chỉ số lạmiphát.....................................................................................27

1.6.2.3. Lãi suất chiếtikhấu................................................................................28

1.6.2.4. Thôngitin cung cấp từ phía khách hàng...............................................28

1.6.2.5. Nhân tố kháchiquan khác.....................................................................29

CHƯƠNG II THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ

TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN

VIỆT NAM..............................................................................................................30

2.1. GIỚIITHIỆUICHUNG VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦUITƯ VÀ PHÁT

TRIỂN VIỆT NAM.....................................................................................................30

2.1.1. Quá trình hìnhithành và phátitriển của ngân hàng thương mại cổ phần

Đầu tư và Phát triển Việt Nam..........................................................................30

2.1.2. Cơicấu tổ chức của ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển

Việt Nam............................................................................................................32

2.1.3. Chứcinăng, nhiệmivụ của ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát

triển Việt Nam....................................................................................................33

2.1.4. Tình hình hoạtiđộng của ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát

triển Việt Nam....................................................................................................34

2.1.4.1. Tìnhihình hoạt động huyiđộng vốn.......................................................35

2.1.4.2. Tình hình hoạt động tínidụng...............................................................35

2.1.4.3. Tình hình hoạt động dịchivụ.................................................................36

2.1.4.4. Kết quả hoạtiđộng kinhidoanh tại ngân hàng thương mại cổ phần đầu

tư và phát triển Việt Nam...................................................................................37

2.2. THỰCITRẠNG CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐÂU TƯ VÀ PHÁT TRIỀN VIỆT NAM...................................39

2.2.1 Khái quát công tác thẩm định dự án tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát

triển Việt Nam....................................................................................................39

2.2.2. Căn cứ phápilý trong thẩm định dự án đầu tư........................................40

2.2.2. Phương pháp thẩmiđịnh dự án đầu tư sử dụng tại BIDV........................41

2.2.2.1. Phương pháp soisánh các chỉitiêu........................................................41

2.2.2.2 Phương pháp thẩmiđịnh theo trìnhitự...................................................43

2.2.2.3 Phương pháp thẩmiđịnh dự án dựa trên việc phânitích độ nhạy của dự

án đầu tư............................................................................................................44

2.2.2.4. Phương pháp dựibáo............................................................................45

2.2.2.5. Phương pháp triệtitiêu rủi ro................................................................46

2.2.3. Quyitrình thẩmiđịnh dự án đầu tư...........................................................47

2.2.3.1. Quyitrình thẩm định dự án đầu tư tại hội sở chính của ngân hàng

thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam.........................................47

2.2.3.2. Quyitrình thẩm định dự án đầu tư tại chiinhánh của ngân hàng thương

mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam.....................................................48

2.2.3. Nộiidung thẩm định dự án đầu tư............................................................50

2.2.3.1. Thẩm định kháchihàng vay vốn............................................................50

2.2.3.2. Thẩm định dự án đầuitư.......................................................................51

2.2.3. Thẩm định tài sản đảmibảo của dự án đầu tư.........................................64

2.3. VÍ DỤ CỤ THỂ VỀ VIỆC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ CỦA CÔNG TY TRÁCH

NHIỆMIHỮU HẠN HIỆPIHÒA...................................................................................66

2.4. ĐÁNHIGIÁ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM.......................83

2.4.1. Kếtiquả đạt được.....................................................................................83

2.4.2. Đánhigiá về hoạt động thẩm định dự án đầu tư......................................83

2.4.3 Những hạnichế và nguyên nhân...............................................................85

2.4.3.1 Hạnichế..................................................................................................85

2.4.3.2 Nguyêninhân..........................................................................................88

CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN

CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG

MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM.................................93

3.1. ĐỊNHIHƯỚNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM.........................93

3.1.1 Địnhihướng hoạt động của ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt

Nam....................................................................................................................93

3.1.2 Định hướng hoàn thiện công tácithẩm định dự án đầu tư........................95

3.2. MỘT SỐ GIẢIIPHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ

TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM......95

3.2.1. Nângicao hiệu quả hoạt động thẩm định tài sản đảm bảo của dự án đầu

tư về quy trình, nội dung và cam kết của cán bộ thẩm định tài sản đảm bảo...95

3.2.2. Thuithập, lưu trữ nguồn thông tin từ khách hàng...................................97

3.2.3. Thu thập thông tin dữ liệu từ bêningoài..................................................99

3.2.4. Hợpitác và chuyên môn hóa chức năng của ngân hàng với các công ty

chuyên về nghiên cứu thị trường.......................................................................99

3.2.5. Hợp tác với các công ty nhân sự trong việc săniđầu người (Headhunt)

nhân sự có năng lực và kinh nghiệm trong công tác thẩm định dự án............102

3.2.6. Nghiên cứu phát triển và ứng dụng cônginghệ dữ liệu lớn (Big Data) tại

ngân hàng........................................................................................................102

KẾT LUẬN............................................................................................................105

TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................106

DANH MỤC VIẾT TẮT

BIDV: Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam

BNNPTNT: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông Thôn

CP: Cổ phần

CNTT: Công nghệ thông tin

TMCP: Thương mại cổ phần

TNHH: Trách nhiệm hữu hạn

HĐQT: Hội đồng quản trị

PCCC: Phòng cháy chữa cháy

NHNN: Ngân hàngiNhà Nước

NHTM: Ngân hàngithương mại

NVL: Nguyên vật liệu

TCVN: Tiêu chuẩn Việt Nam

UBND: Ủy ban nhân dân

VEEIE: Dự án vay vốn Tiết kiệm năng lượng của ngân hàng Thế Giới

WB: Ngân Hàng Thế Giới

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ

Bảng biểu, hình vẽ Trang

Bảng 1.1: Danh mục tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan lĩnh vực

xây dựng thủy lợi tại Việt Nam

11

Bảng 2.1: Quáitrình hình thành và phátitriển của ngân hàng TMCP

Đầu tư và Phát triển Việt Nam

13

Bảng 2.2: Nguồn vốn huy động của ngân hàng TMCP Đầu tư và

Phát triển Việt Nam giai đoạn 2012 – 2016 (đơn vị nghìn tỉ đồng)

37

Bảng 2.3: Hoạt động tín dụng của ngân hàng TMCP Đầu tư và

Phát triển Việt Nam giai đoạn 2012 – 2016 (đơn vị nghìn tỉ đồng,

%)

40

Bảng 2.4: Hoạt động dịch vụ của ngân hàng TMCP Đầu tư và

Phát triển Việt Nam giai đoạn 2012 – 2016 (đơn vị đồng)

42

Bảng 2.5: Kết quả hoạt động kinhidoanh của ngân hàng TMCP

Đầu tư và Phát triển Việt Nam giai đoạn 2012 – 2016 (đơn vị:

triệu đồng)

43

Bảng 2.6: Tình hình công tác thẩm định dự án tại ngân hàng

TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam giai đoạn 2012 – 2016 (đơn

vị tỉ đồng)

45

Bảng 2.7: Tổng hợp phân tích dự án đầu tư của hoạt độngithẩm

định

46

Bảng 2.8: Thông số dự án đầu tư của công tác thẩm định dự án 55

Bảng 2.9: Số lượng dự án đã thẩmiđịnh tại ngân hàng TMCP Đầu

tư và Phátitriển Việt Nam (đơn vị tính: tỷ đồng)

57

Hình 1.1: Quy trình thẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng thương

mại

67

Hình 2.1: Cơ cấuitổ chức của ngân hàng TMCP Đầu tưivà Phát

triển Việt Nam

69

Hình 2.2: Quy trìnhithẩm định dự án đầu tư tại Hội sở ngânihàng

TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam

71

Hình 2.3: Quy trìnhithẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng TMCP

Đầu tư vàiPhát triển Việt Nam

90

LỜIiMỞ ĐẦU

Ngàyinay, khu vực hoá và toàn cầu hoá nền kinhitế đã trở thành xu hướng

phát triển của nền kinh tế thế giới, với sự vươn lên của các côngity tập đoàn đa quốc

gia cũng như tính kết nối của nền tảng Internet trong bức tranh của một thế giới

phẳng. Việt Nam sau khoảng thời gian chịu ảnh hưởng của cuộc khủngihoảng kinh

tế toàn cầu từ những năm 2008, cũng không nằmingoài xu hướng đó, do vậy hoạt

động của toàn ngành ngân hàng trong điều kiện hội nhập sẽ có rất nhiềuithay đổi và

khó khăn, đó là sự cạnhitranh trở nên gayigắt giữa các ngân hàng trong nước và

ngânihàng nước ngoài.

Trong hoàn cảnh đó, ngân hàng bắt buộc phải tìm mọi biện pháp để nâng

cao hiệu quả hoạt động kinhidoanh của ngân hàng mình để có thể nhận được sự tin

tưởng của khách hàng và đứngivững trên thị trường. Hiệu quả hoạtiđộng kinh doanh

của ngân hàng phụ thuộc rất nhiều yếu tố, một trong những yếu tốichủ quan đó là

công tác thẩm định dựián đầuitư tại mỗi ngân hàng - yếu tố quyếtiđịnh trực tiếp đến

hiệu quả kinhidoanh của ngân hàng.

Vì vậy, thẩmiđịnh dự án đầu tư có vai trò đặc biệt quan trọng đối với hoạt

động của ngân hàng. Từ thực tế đó, đề tài “Hoàn thiện công tác thẩm định dự án

đầu tư của ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam” được

chọnilàm đề tài nghiên cứu của em. Chuyêniđề sẽ phân tích côngitác thẩm định dự

án đầuitư của ngân hàngithương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam trong

giai đoạn hiện nay cũng như kiến nghị giải pháp hoànithiện hoạt động của công tác

thẩmiđịnh dự án đầu tư.

Chuyên đềiđược chia làm 3 chương:

Chương I: Cơ sở lý luận về thẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng thương

mại.

Chương II: Thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư của ngân hàng

thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam.

Chương III: Khuyến nghị giải pháp hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu

tư tại ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam.

1

CHƯƠNG I

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁNiĐẦU TƯ

TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

1.1. Kháiiniệm, mục đích và vai trò của thẩm địnhidự án đầu tư

1.1.1. Khái niệm thẩm định dự án đầu tư

Thẩm địnhidự án đầu tư là hoạt động tổ chức xem xét một cách khách quan,

khoa học và toàn diện các nội dung cơibản có ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động đầu

tư để ra quyếtiđịnh đầu tư và cho phép đầu tư vào dự án đầu tư.

1.1.2. Mục đích của công tác thẩm định dự án đầu tư tại ngân hàng thương mại

Đối vớiingân hàng, việc thẩm địnhidự án đầu tư giúp cho ngân hàng thương

mại ra được những quyết đinh cho vay đúng đắn nhất. Cụithể là:

- Có kếtiluận chính xác về tính khả thi, hiệu quả kinh tế của dự án đầu tư,

khả năng trả nợ, những rủi ro có thể xảy ra để ra quyếtiđịnh cho vay hoặc từ chối

cho vay chính xác, đảm bảo hiệu quả của vốn đầu tư.

- Gópiý cho các chủ đầu tư, đảmibảo hiệu quả cho vay, thu được nợ cả gốc

và lãi đúngihạn, hạn chế rủi ro ở mức thấpinhất.

- Thôngiqua thẩm định, tạo ra căn cứ kiểm tra việc sửidụng vốn vay một

cách đúng mục đích, đúng đối tượng và tiết kiệm được vốn.

- Rútira những kinh nghiệm và bài học hữu ích để thực hiện thẩmiđịnh các

dự án sau được tốt hơn.

- Cơisở để xác định số tiền cho vay, thời gianicho vay, mức thu nợ hợp lý tạo

điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp vay vốn hoạt động có hiệu quả.

Đểicông tác thẩm định dự án đạt kết quả caoinhất, cán bộ thẩm định cần phải

thu thậpicác thông tin về dự án vay vốn, về kháchihàng vay vốn, các văn bản tài liệu

của Nhàinước và của các ngành liêniquan đến dự án để phụcivụ cho công tác thẩm

định.

1.1.3. Vai trò của công tác thẩm định dự án đầu tư của ngân hàng thương mại

Ngânihàng là một tổ chức trung gian tài chính thực hiện việc nhậnitiền gửi

và cho vay. Trong quá trình cho vay, không phải bất cứ một doanhinghiệp nào cũng

được ngân hàng đáp ứng, ngânihàng chỉ cho vay khi đã chắc chắn vốn vay được sử

dụng đúng mục đích, mang lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và ngân hàng. Muốn

vậy, ngân hàng sẽ yêuicầu người vay lập hồ sơ dự án và nộp cho ngân hàng dự

ániđầu tư. Cùngivới các nguồn thông tin khác ngân hàng sẽ tiến hànhitổng hợp và

2