Chính sách tiền tệ và lạm phát tại Việt Nam sau khủng hoảng tài chính kinh tế toàn cầu 2008 - 2009

^JbHieN cuu TRfiO EOI

CHINH SACH TIEN TE VA I M PHAT TAI VIET NAM

SAU KHUNG HOANG TAI CHJNH KINH TE TOAN CAU 2008 - 2009

TS. Phfin Khftc Dflng

Cdng ty cdphdn PVI, T^p dodn Ddu khi Qudc gia Vi4t Nam

Sau khung hodng tdi chlnh kinh ti todn cdu 2008 - 2009, cdc mr&c trin thigi&i nhuA^. Jhmg

Qudc diu dang timg bu&c phyc hdi. Bin cgnh cdc ddu hi^u vi kinh ti v7 md nhu tdc d^ tdng

tnrang GDP dd quay tr& Igi gdn v&i miie tnr&c khi khung hodng xdy ra, ty 1$ thdt nghifp ddn

ddn hg xudng. Tuy nhiin, nhieu nu&c dang phdi ddi m^t v&i dp lye Igmphdt gia tdng, trong do

c6 Vt4t Nam. TYong ndm 2008. mire Igm phdt ciia Vi^t Nam tdng t&i 22% vd trong ndm 2009 dd

gidm xudng dugc 6,88%. Tuy nhiin sau dd, vdo ndm 2010, mire Igm phdt Igi tdng tr& Igi 11,75%

vd tdng khd cao t&i 6,12% trong qir^ 1/2011. Dvng nhiiu yiu td dugc xdc djnh tdc d^ng din muc

tdng Igm phdt ndy, chinh sdeh tiin ti ding vai trd khd l&n. Theo dd, bdi nghiin ciru ndy dugc

thyc hiin nhdm ddnh gid tde d^ng eua chinh sdeh tiin tf t&i Igmphdt cua Vift Nam sau khung

hodng, nhdt Id tir cudi ndm 2010 din nay; tir dd dua ra m0t sd kiin ngh} vi chinh sdeh tiin tf

nhdm kiim sodt Igmphdt, dn dfnh kinh ti vTmd.

1. Chinh sdeh tien tf v^ l^m phit thdng qua vifc chi phoi ddng chu chuyen tiln vd

l.L Vai trd ciia chinh sdeh tiin tf ddi v&i Igmphdt khii lupng tiln (CIEM). Cy thi, NHNN thdng qua

Theo ly thuylt kinh tl vT md, 1 ^ phdt Id sy gia ^^^, '^^"g ^^ "^^ ^'J ^ ^^* *»"^' ^•^''^ ^'^'^ *^' ""^^^

tdng lien tyc vd k6o ddi cua mdc gid chung. L ^ '' T ''^ ^' ""^^ ''^"' "ghi^P/V thj frudng md. Idi

phat thudng xay ra do ba nguyen nhdn chinh: clu ^"f' ^^ h*" ^^"^ *'" ^V>ng nhdm myc tieu cuoi cimg

keo, chi phi dly, h09c l?m phdt ky vpng. T?i Vift •/ °" ^^^^ *'«" ^^' 8'* ^*^« ^*<= """^ ^ ^ ^°"g »^«"'

Nam, thudc do l^m phdt phi biln la chi s6 gid tigu «? ^'"^ «'^ <^ ^"« »»^8 ^^^' '^^'^ ^^' ^^inh sdeh

diing (CPI) vd d nudc ta, l^m phdt xdy ra do hpi ty ^ien tf tdc dpng khd nh^y b^n tdi 1 ^ phdt va la giai

cua cd ba nguyen nhan tren: \m phdt chi phi day do P^^^P ^^^ ^^ ^'^^ ^°"8 ^'^ ^^^ ^ * ' ^ P***^

chi phi diu vdo (nguyen v|it lifu, v§n tdi, ndng 1-2. Cdc cdng eg ciia chlnh sach tiin t$ trong

lupng, tiln luong...) gia tdng khiln cho gid bdn kiim sodt Igm phdt

hdng hda dau ra tdng cao; do cau k6o tur lupmg tiln Ty If dgr trit bdt bu$c Id ty If giiia so lupng

cung iimg vdo luu thdng nhilu hem mdc can thilt phuong tifn thanh todn cin khIng chl fr«n tong sl

xuat phdt tiir chinh sdeh tdi khda vd tiln tf diu dupc tiln gdi nhdm dilu chinh khd ndng thanh todn va

ndi Idng nhdm thiic day tdng trudng kinh tl dan din khd ndng tfn dyng cda cdc ngdn hdng thuong m^.

tdng nhu cau; vd l^m phdt k^^ vpng do cdc ylu tl tdm Ddy Id cdng cy mang tinh hdnh chinh, dupc NHNN

ly vd dau co. nhd nudc sir dyng khi I?mi phdt cao bdng each nang

Cd thi thly rdng mpt frong nhOng tdc dfng chinh ty If dy trO* bdt bufc ndy ldn. Khi dd, gidm khd ndng

din l^m phdt lien quan din vifc dilu hdnh chinh cho vay vd thanh todn cua cdc ngan hdng thuong

sdeh tdi khda cda chfnh phii vd chfnh sdeh tiln tf cda m^i bj thu h^p (do s6 nhan tiln tf gidm), khii lupng

Ngdn hdng nhd nudc. Neu nhu chfnh sdeh tdi khda tfn dyng trong nin kinh te gidm (cung tiln gidm)

chi t|ip trung vdo co chl vd phuong thiic huy dpng din tdi ldi suit tdng, diu tu gidm vd theo dd ting

cdc nguon hinh thdnh ngan sdeh nhd nudc, cdc qu5^ clu gidm vd ldm cho gid hdng hda gidm (t^ If \^

tdi chfnh cd tfnh chat t$p trung cua Chfnh phu dl chi phdt gidm). Tuy nhiSn, cdng cy ndy khd nh?y cdm vi

vd sd dyng cdc khodn chi cda ngdn sdeh nhd nudc chi thay dli nhd frx)ng t^ If dvr trO" bdt bufc sg khiln

theo kl ho9ch timg ndm tdi chfnh thi chinh sach tiln cho khoi lugmg tiln trong nin kinh tl thay dli rit

tf la vifc thyrc hifn cac bifn phdp, sir dyng cdc cong ldn vd cd thi tdc dOng din khd ndng thanh khoan

cy ciia NHNN nhdm on djnh gid frj tiln tf (gid cd) ciia ngan hang ngay l§p tiirc khi ty If dvr toil mdi

vd gdp phin d?t dugre myc tiSu ciia chfnh sdeh vT md dugre dp dyng, vd do dd gdy nin tinh tr^g khdng In

26